TỔNG THUẬT CHIỀU 14/02: UỶ BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI CHO Ý KIẾN VỀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ LỚN CÒN Ý KIẾN KHÁC NHAU CỦA DỰ ÁN LUẬT PHÒNG THỦ DÂN SỰ
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì Phiên họp
Theo đó, tại phiên họp, sau khi nghe Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày báo cáo, thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tiến hành cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi).
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung Phiên họp.
Cổng Thông tin điện tử Quốc hội liên tục cập nhật nội dung Phiên họp:
Tiếp tục Chương trình Phiên họp thứ 20, thời gian còn lại của buổi sáng ngày 15/02, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi). Theo đó, sau khi nghe Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày báo cáo về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành thảo luận và kết luận về nội dung này.
9h20: Nghỉ giải lao
9h16: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải kết luận nội dung UBTVQH cho ý kiến về một số vấn đề còn ý kiến khác nhau Dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi)
Kết luận nội dung phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra đã chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng, tiếp thu đầy đủ, toàn diện ý kiến của các đại biểu Quốc hội trong Kỳ họp thứ 4, hoàn thiện hồ sơ, báo cáo tương đối đầy đủ, chi tiết, rõ ràng.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường phối hợp với các cơ quan hữu quan rà soát, tiếp thu, giải trình đầy đủ các ý kiến của các đại biểu Quốc hội, ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, hoàn thiện hồ sơ dự án Luật xin ý kiến Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, lấy ý kiến các Đoàn ĐBQH cùng một số cơ quan hữu quan, đảm bảo chất lượng dự án Luật trình Quốc hội.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường chủ trì phối hợp với cơ quan soạn thảo, cơ quan hữu quan nghiên cứu tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, hoàn thiện các tài liệu theo quy định; chuẩn bị Hồ sơ xin ý kiến Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, các cơ quan hữu quan, tổng hợp đầy đủ các ý kiến tham gia để tiếp tục hoàn thiện dự thảo luận, hoàn thiện báo cáo giải trình, tiếp thu, gửi xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội bằng văn bản để hoàn chỉnh hồ sơ dự án Luật trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 5.
8h58: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ - Bám sát mục tiêu quan điểm, nguyên tắc ban hành luật để rà soát và xem xét các vấn đề cần xin ý kiến
Chủ tịch Quốc hội ghi nhận Báo cáo tiếp thu, giải trình của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường được chuẩn bị khá công phu; đồng thời đánh giá cao ý kiến phát biểu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát lại, xem xét ngoài 2 vấn đề lớn hiện nay còn có vấn đề nào khác cần xin ý kiến nữa không. Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, hiện nay có tình trạng trong giai đoạn 2 của quy trình lập pháp lại sa vào các vấn đề còn ý kiến khác nhau. Trong khi đó, còn nhiều vấn đề cần bám sát vào những nguyên tắc, quan điểm, định hướng, mục tiêu sửa luật để xem các điều khoản sửa đổi có đáp ứng được yêu cầu đặt ra hay không thì lại ít quan tâm.
Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị đối với những vấn đề xin ý kiến cần xin ý kiến những vấn đề lớn quan trọng và qua quá trình thảo luận cho đến nay so với mục tiêu, yêu cầu của luật cần gì phải hoàn thiện sửa đổi, bổ sung hay không để bảo đảm xem xét căn cơ.
Chủ tịch Quốc hội cho rằng đến giai đoạn hiện nay, cơ quan chủ trì thẩm tra còn rất thận trọng đưa ra các phương án nhưng điều quan trọng là lập luận, lí sự và nêu được quan điểm của cơ quan mình như thế nào. Khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình xin ý kiến tại Hội nghị đại biểu chuyên trách hoặc trình ra Quốc hội cũng phải nói rõ là đang còn các phương án nhưng Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chọn phương án hoặc nghiêng về phương án nào với các cơ sở, căn cứ chính trị, pháp lý, thực tiễn. Còn nếu chỉ nêu vấn đề sẽ rất khó khăn khi lựa chọn, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.
Về các vấn đề xin ý kiến, Chủ tịch Quốc hội cho biết, đối với khái niệm, Luật hiện hành đang quy định khái niệm người tiêu dùng gồm cả cá nhân và các tổ chức. Do đó, Chủ tịch Quốc hội cho rằng khi thay đổi quy định này cần đánh giá kĩ hơn về đặc thù của Việt Nam, thực tiễn áp dụng pháp luật của Việt Nam. Trong bối cảnh pháp luật đang bảo vệ cả tổ chức và cả cá nhân mà quyền lợi người tiêu dùng còn bị xâm phạm thì việc đề xuất bỏ đi một chủ thể quan trọng và rất khá phổ biến đối với Việt Nam thì có nên hay không.
Theo đó, cần làm rõ căn cứ để lựa chọn, thực tiễn thi hành pháp luật theo đặc thù của Việt Nam, tính hiệu quả và khả thi, bảo vệ tốt nhất quyền lợi của người tiêu dùng và thúc đẩy phát triển một cách lành mạnh kinh tế - xã hội của đất nước.
Từ những phân tích trên, Chủ tịch Quốc hội cho biết thiên về phương án trình Quốc hội xem xét để chấp nhận quy định như hiện hành.
Về vấn đề giải quyết tranh chấp tại tòa án, Chủ tịch Quốc hội bày tỏ tán thành với phương án 1, đồng thời lưu ý để đảm bảo tính thống nhất của Bộ luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và Bộ luật tố tụng dân sự cần tiếp tục rà soát kỹ các điều kiện quy định tại Khoản 2 Điều 69 của dự thảo Luật này để đảm bảo thống nhất với các điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn tại Điều 317 của Bộ luật Tố tụng dân sự hiện hành. Chủ tịch Quốc hội cho rằng có thể quy định cụ thể thêm hoặc giao cho Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nên phải có quan điểm chính thống về vấn đề này, có phân tích để đề xuất với Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Về một số vấn đề khác, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh khi tập trung bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thì nghĩa vụ, trách nhiệm gắn theo được quy định như thế nào để bảo đảm ngang bằng trong quyền và nghĩa vụ bảo vệ, các chủ thể người tiêu dùng, người sản xuất hay phân phối cũng đều ngang bằng, bình đẳng với nhau trước pháp luật. Do đó không được làm phương hại đến quyền nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác có liên quan và nhất là vấn đề chi phí tuân thủ pháp luật. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần tiếp tục rà soát, xem xét lại các nguyên tắc, các quan điểm lớn đã đặt ra khi trình xây dựng dự án luật này.
Liên quan đến Điều 5 dự thảo Luật, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, đây cũng là vấn đề cần xin ý kiến; đồng thời cần rà soát lại một số quy định có vẻ như đã đưa thêm những điều kiện ràng buộc vượt ra ngoài khuôn khổ cần thiết, thậm chí là vượt ra ngoài khuôn khổ pháp luật tạo thêm gánh nặng tuân thủ pháp luật cho người sản xuất và nhà phân phối. Đây là nhóm quy định cần rà soát để báo cáo sâu với Quốc hội để xem xét và quyết định.
Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, tại Điều 39 về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh với người tiêu dùng trong các giao dịch trên không gian mạng dường như dự án luật này đang giao quá nhiều nghĩa vụ vượt ra ngoài phạm vi của các tổ chức này, có những quy định trùng lặp với nghĩa vụ của các tổ chức và cá nhân bán hàng về chi phí tuân thủ pháp luật, tạo thêm gánh nặng không cần thiết và chưa chắc đã khả thi. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà lại khoản 2 Điều 39 và toàn bộ Chương II về trách nhiệm tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng.
Chỉ rõ những vấn đề tại Điều 39, Điều 36, Điều 18 hay Điều 21, Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát theo hướng đó không tạo thêm những gánh nặng chi phí vô lý và phải bảo đảm ngang bằng với quyền lợi và không được phương hại đến lợi ích của người cung cấp hàng hóa sản phẩm, dịch vụ.
Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý các thành viên trong Chính phủ cần cho ý kiến thống nhất trước khi báo cáo sang Quốc hội tránh tình trạng khi đã có văn bản của Chính phủ nhưng lại có phát biểu khác.
8h54: Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm phát biểu
Tán thành với các nhận định và đánh giá như ý kiến của các thành viên UBTVQH, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm đồng tình với đề xuất chọn các phương án 1 của Ủy ban KH,CN&MT đã nêu ra.
Về ngôn ngữ sử dụng trong hợp đồng (khoản 2 Điều 22), Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm đề nghị Ban soạn thảo có nghiên cứu, xem xét bổ sung quy định trong trường hợp các bên thỏa thuận thì được thực hiện hợp đồng giao kết thêm bằng tiếng dân tộc thiểu số để đảm bảo thực hiện đúng các quy định và các dân tộc có quyền được dùng tiếng nói, chữ viết của mình (nêu tại khoản 3 Điều 5 của Hiến pháp năm 2013).
Bên cạnh đó, việc sử dụng chữ viết, tiếng dân tộc thiểu số nhằm phát huy, gìn giữ chữ viết của người dân tộc thiểu số. Đặc biệt việc bán hàng hóa, nhất là bán hàng đa cấp, vào vùng sâu vùng xa, vùng dân tộc thiểu số khá nhiều. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm cho rằng, việc sử dụng như vậy nhằm đảm bảo quyền lợi và bảo vệ tốt hơn cho người tiêu dùng. Hiện nay trong một số luật cũng đã quy định về nội dung này như tại Điều 50, Điều 105 của Luật Sở hữu trí tuệ, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2022… Đây cũng là những quy định nhằm bảo vệ những người yếu thế.
Đồng thời Chủ tịch Hội đồng Dân tộc đề nghị xem xét sự phù hợp trong quy định, trong trường hợp có sự khác biệt giữa bản tiếng Việt và tiếng nước ngoài, bản nào có lợi hơn cho người tiêu dùng thì được ưu tiên áp dụng.
Về hòa giải, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định khi xảy ra tranh chấp mà người tiêu dùng là người dân tộc thiểu số thì thành viên tham gia tổ hòa giải, tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân phải có người dân tộc thiểu số tham gia. Quy định này nhằm đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với quy định của một số luật hiện hành như khoản 1 Điểu 12 của Luật Hòa giải cơ sở năm 2013 về tổ hòa giải, khoản 8 Điều 3 của Luật Hòa giải đối thoại tại tòa án năm 2020 về quyền dùng tiếng nói, chữ viết trong hòa giải đối thoại tại tòa án.
8h51: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu
Cơ bản thống nhất nội dung giải trình của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, về khái niệm “người tiêu dùng”, cần nêu rõ người tiêu dùng gồm cả tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, để luật bao quát và giải quyết được các vấn đề liên quan đến tiêu dùng giữa các tổ chức, vốn là vấn đề tương đối phức tạp, khó xử lý hiện nay.
Theo đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị quy định giải thích khái niệm “người tiêu dùng” như sau: “Người tiêu dùng là người mua hoặc sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho mục đích tiêu dùng, sinh hoạt của cá nhân, gia đình, tổ chức và không vì mục đích thương mại.
Về giải quyết tranh chấp tại Tòa án, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị kế thừa Luật hiện hành, đồng thời đảm bảo thống nhất với quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, trên cơ sở dự thảo Luật do Chính phủ trình, dự thảo Luật tiếp tục quy định các điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn trong việc giải quyết các vụ án dân sự về BVQLNTD; sửa đổi, bổ sung Điều 317 Bộ luật Tố tụng dân sự.
Cụ thể, tại điểm d khoản 2 Điều 69 dự thảo Luật quy định: “Các đương sự đều có địa chỉ nơi cư trú, trụ sở rõ ràng”; bổ sung tại khoản 3 Điều 69 nội dung “Tòa án nhân dân tối cao quy định chi tiết việc áp dụng thủ tục rút gọn để giải quyết vụ án dân sự về BVQLNTD”. Đồng thời, sửa đổi, bổ sung một số khoản của Điều 317 Bộ luật Tố tụng dân sự tại Điều 78 dự thảo Luật.
Ngoài ra, về Điều 5, trách nhiệm của người tiêu dùng, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần quy định rõ về nghĩa vụ của người tiêu dùng.
8h43: Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh phát biểu
Cho ý kiến về 2 nhóm vấn đề lớn xin ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết Ủy ban Kinh tế thống nhất với quan điểm của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường. Theo đó theo quan điểm giữ như quy định hiện hành; đồng thời cho rằng không vì quá trình thực thi ít hay tổ chức có khả năng tự bảo vệ tốt hơn cá nhân mà loại bỏ đối tượng. Bên cạnh đó, cần đánh giá tác động thêm về năng lực hay kinh phí.
Về giải quyết tranh chấp tại Tòa, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho rằng số vụ việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng không phải ít, không chỉ bảo vệ cá nhân mà bảo vệ tổ chức sản xuất, kinh doanh. Nếu có quy trình rút gọn sẽ thuận lợi bảo vệ nhanh chóng quyền lợi cá nhân tổ chức.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết thêm, qua tiếp xúc cử tri cho thấy người dân quan tâm đến quy định liên quan đến Điều 8 của dự thảo Luật quy định đối với các người nghèo và hộ nghèo là đối tượng mà được ưu tiên sử dụng trong sử dụng các dịch vụ công. Cử tri, Nhân dân ủng hộ theo hướng được bảo vệ trong trường hợp các thông tin về dịch vụ công phải bảo đảm chính xác, đầy đủ theo như đăng ký và theo thông báo.
Bên cạnh đó, người dân, những đối tượng yếu thế muốn được giá sử dụng dịch vụ công phù hợp với khả năng chi trả và thu nhập nhất là các đối tượng người nghèo, hộ nghèo.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế dẫn chứng từ vấn đề giá điện. Thời gian qua EVN đang kêu lỗ và cho rằng giá điện đang thấp, nhưng là thấp đối với các hộ sản xuất kinh doanh. Giá điện thấp vô hình chung lại khiến các nhà sản xuất thâm dụng năng lượng và đầu tư sản xuất công nghệ không thâm dụng năng lượng, không thân thiện với môi trường.
Tuy nhiên, đối với giá sinh hoạt của những hộ nghèo thì giá điện vẫn là cao. Khi đó, phải có chính sách của Nhà nước để thể hỗ trợ thêm cho các đối tượng người nghèo, hộ nghèo trong các sử dụng dịch vụ công.
Về khoản 3 Điều 5 dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế ghi nhận cơ quan soạn thảo vào cơ quan thẩm tra đã tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội để bổ sung trách nhiệm của người tiêu dùng phải chịu trách nhiệm trong việc cung cấp thông tin không chính xác hoặc không đầy đủ theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên cần làm rõ trách nhiệm đến đâu, có phải bồi thường không…
8h40: Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga phát biểu
Phát biểu ý kiến về dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga bày tỏ thống nhất với các nội dung trong Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) mà Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy vừa trình bày…
Góp ý về quy định liên quan đến khái niệm người tiêu dùng, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga tán thành với loại ý kiến quy định khái niệm người tiêu dùng là có cả tổ chức. Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho rằng, phương án này sẽ tạo được cơ chế bảo vệ nhanh chóng, hiệu quả khi xảy ra các trường hợp số đông người tiêu dùng bị thiệt hại do vi phạm từ phía nhà sản xuất kinh doanh, nhất là các trường hợp như nhà trẻ, trường học, doanh nghiệp mua hàng tiêu dùng như trẻ em, học sinh cho công nhân…
Liên quan đến thủ tục rút gọn, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga đồng ý cần có thủ tục rút gọn đối với những vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và có quy định riêng trong dự thảo luật này.
8h28: Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu
Cơ bản đồng tình với nhiều nội dung trong dự thảo LuậtChủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho rằng dự thảo Luật đã tiếp thu ý kiến của các đại biểu, chỉnh lý nhiều nội dung, đến nay đã có nhiều bước tiến.
Về khái niệm “người tiêu dùng”, trong báo cáo của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường có nêu 2 phương án, phương án 1 là người tiêu dùng bao gồm cả tổ chức và cá nhân, phương án 2 là người tiêu dùng là cá nhân. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cơ bản đồng ý với phương án 1, đây cũng là phương án luật hiện hành đang quy định, cũng đúng theo tinh thần của thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Theo Phương án 1, Điều 3 của dự thảo Luật đã giải nghĩa khái niệm “người tiêu dùng” như sau: “Người tiêu dùng là người mua, sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho mục đích tiêu dùng, sinh hoạt của cá nhân, gia đình, tổ chức và không vì mục đích thương mại”. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật đề nghị bỏ cụm từ “và không vì mục đích thương mại” tại khái niệm này.
Về thủ tục rút gọn để giải quyết vụ án dân sự về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật ủng hộ việc áp dụng thủ tục rút gọn trong giải quyết các tranh chấp, vụ việc dân sự, tuy nhiên, cần có đánh giá kỹ lưỡng tại sao trong thực tế thủ tục rút gọn rất ít được áp dụng, làm rõ những bất cập, vướng mắc, để có những quy định phù hợp, đảm bảo khả thi khi luật có hiệu lực.
8h18: Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường phát biểu
Phát biểu tại phiên họp, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường đánh giá cao cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra đã nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội góp ý để hoàn thiện dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi).
Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng sự chuẩn bị đã tương đối tốt và đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến. Tuy nhiên, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho rằng nên đưa ra Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách để xin ý kiến bởi đây là các vị đại biểu chuyên nghiệp, có nhiều kinh nghiệm, khi được góp ý nhiều vòng, nhiều lần và xem xét từ nhiều góc độ khác nhau thì dự án luật trình Quốc hội sẽ có tính khả thi cao hơn.
Về khái niệm người tiêu dùng, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường bày tỏ nhất trí với phương án giữ nguyên như Luật hiện hành, đồng thời bổ sung nội dung “và không vì mục đích thương mại”. Theo đó, sau khi bổ sung, khái niệm người tiêu dùng như sau: “Người tiêu dùng là người mua, sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho mục đích tiêu dùng, sinh hoạt của cá nhân, gia đình, tổ chức và không vì mục đích thương mại”.
Lý giải quan điểm trên, Tổng thư ký Quốc hội cho biết, về nguyên tắc, người là cá nhân nhưgn trong nhiều trường hợp, người có thể là cả tập thể và cá nhân.
Liên quan tới vấn đề thu thập thông tin người tiêu dùng quy định tại khoản 1 Điều 16, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho rằng vấn đề này phải cần nhắc và xem xét thêm.
Bởi hiện nay, nếu quy định như trong dự thảo luật sẽ không phù hợp với các giao dịch điện tử trực tuyến. Khi thực hiện giao dịch thương mại trên nền tảng trực tuyến, thông tin người tiêu dùng là một trong những nội dung bắt buộc để có thể thực hiện giao dịch và thường là các thông tin về họ tên, địa chỉ, số điện thoại, thẻ ngân hàng hoặc tài khoản cho phép thanh toán.
Ngoài ra, trong quy định của dự thảo luật có ghi bằng hình thức phù hợp thì cũng mang tính định tính, khó đảm bảo được tính khả thi, quy phạm do khó xác định được thế nào là phù hợp.
Do đó, Tổng Thư ký Quốc hội cho rằng vấn đề này cần xem xét để chỉnh lý cho phù hợp với cái thực tiễn và chặt chẽ. Bởi khi mà tiến hành giao dịch thì những thông tin cần thiết rõ ràng phải được điền vào các thông số để thực hiện giao dịch.
8h15: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung thảo luận
Phát biểu điều hành nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã cho ý kiến về dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), với 148 lượt ý kiến phát biểu tại tổ và 23 ý kiến phát biểu tại hội trường. Trên cơ sở ý kiến của đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan thẩm tra dự án tiếp thu ý kiến của đại biểu để hoàn thiện dự thảo.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng đã chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức các đoàn công tác khảo sát thực tiễn, tổ chức các cuộc hội thảo, tham vấn ý kiến chuyên gia và các nhà quản lý đối với các đối tượng chịu tác động để có thêm cơ sở lý luận thực tiễn để hoàn thiện dự thảo luật. Hồ sơ dự án luật đã gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thời gian thảo luận có một giờ, vì vậy Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung cho ý kiến một số vấn đề:
Một là, Dự thảo luật tiếp thu đã phù hợp với những ý kiến của đại biểu Quốc hội, ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại thông báo Kết luận 1396 ngày 18/8/2022, các nội dung nào cần hoàn thiện thêm.
Hai là, đề nghị thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết quan điểm về hai vấn đề lớn có ý kiến khác nhau, cơ quan chủ trì thẩm tra xin ý kiến: (1) Về khái niệm người tiêu dùng liên quan đến phạm vi điều chỉnh cơ quan thẩm tra và nhiều ý kiến đề nghị quy định như luật hiện hành. Theo đó, khái niệm người tiêu dùng bao gồm cả tổ chức. Tuy nhiên, Chính phủ trình khái niệm người tiêu dùng không bao gồm tổ chức.
Ba là, đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung thảo luận vấn đề lớn còn có nhiều ý kiến tham gia như: bảo vệ thông tin, sử dụng thông tin của người tiêu dùng, trách nhiệm của người tiêu dùng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dễ bị tổn thương, trách nhiệm đối với sản phẩm hàng hóa khuyết tật, dịch vụ không đảm bảo chất lượng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong các giao dịch đặc thù với tổ chức, cá nhân kinh doanh, hợp đồng theo mẫu, tổ chức xã hội bảo vệ người tiêu dùng, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
Bốn là, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận có cần có ý kiến tại Hội nghị đại biểu hoạt động chuyên trách hay không hay dành thời gian để hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách tập trung thảo luận, cho ý kiến vào các dự thảo luật khác.
Về thủ tục rút gọn để giải quyết các vụ án bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, cơ quan thẩm tra và nhiều ý kiến đề nghị kế thừa như luật hiện hành và bổ sung các quy định về điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn trong việc giải quyết các vụ án dân sự, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Đồng thời sửa đổi, bổ sung một số khoản của Điều 317 Bộ Luật tố tụng dân sự để đảm bảo đồng bộ, thống nhất. Tuy nhiên, Tòa án Nhân dân tối cao và một số ý kiến đề nghị không quy định thủ tục rút gọn trong vụ án dân sự để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng trong dự thảo luật.
08h02: Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi)
Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, tại Kỳ họp thứ tư, Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (BVQLNTD) (sửa đổi). Đa số ý kiến ĐBQH tán thành về sự cần thiết ban hành Luật BVQLNTD (sửa đổi) và cơ bản nhất trí với nhiều nội dung của dự thảo Luật.
Đề cập về các các vấn đề đã thống nhất tiếp thu, chỉnh lý, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy nêu rõ, để làm rõ hơn việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong sử dụng dịch vụ công, dự thảo Luật đã bổ sung quy định tại khoản 10 Điều 4 theo hướng khi sử dụng dịch vụ công người tiêu dùng được bảo vệ theo quy định của Luật này và pháp luật có liên quan. Đồng thời, để ngăn chặn việc cung cấp các dịch vụ không bảo đảm chất lượng, dự thảo Luật đã bổ sung Điều 35 về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc cung cấp dịch vụ (bao gồm cả dịch vụ công) không đúng nội dung đã đăng ký, thông báo, công bố, giao kết.
Về trách nhiệm của người tiêu dùng (Điều 5), nhiều ý kiến đề nghị bổ sung một khoản quy định về nghĩa vụ theo hướng người tiêu dùng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về thông tin mà mình đưa ra, có trách nhiệm bồi thường cho cá nhân, tổ chức kinh doanh nếu có thiệt hại xảy ra từ việc đưa thông tin sai sự thật. Thường trực Ủy ban KH,CN&MT thấy rằng, việc bổ sung quy định này sẽ là cơ sở để phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức và giúp người tiêu dùng thực hiện tốt trách nhiệm, nghĩa vụ của mình đối với hoạt động mua, bán và sử dụng hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ.
Liên quan đến bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng dễ bị tổn thương (Điều 8), nhiều ý kiến đề nghị bổ sung nhóm người nghèo vào dự thảo Luật. Tiếp thu ý kiến ĐBQH, Thường trực Ủy ban KH,CN&MT đã bổ sung điểm g bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng là người nghèo (“thành viên của hộ nghèo”) tại khoản 1 Điều 8 dự thảo Luật.
Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm bồi thường của tổ chức, cá nhân kinh doanh trong trường hợp cung cấp dịch vụ không bảo đảm chất lượng, gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người tiêu dùng. Thường trực Ủy ban KH,CN&MT nhận thấy, việc bảo vệ người tiêu dùng khi sử dụng dịch vụ không bảo đảm chất lượng trong các lĩnh vực như viễn thông, tài chính, bảo hiểm… đã được quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.
Tiếp thu ý kiến ĐBQH, để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng một cách đầy đủ và đồng bộ, thống nhất với các luật chuyên ngành, dự thảo Luật đã bổ sung Điều 35 về trách nhiệm đối với dịch vụ cung cấp không đúng nội dung đã đăng ký, thông báo, công bố, giao kết; trong đó, khoản 4 đã quy định về yêu cầu bồi thường thực hiện theo quy định của pháp luật dân sự.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, dự thảo Luật cũng đã bổ sung, hoàn thiện nhiều cơ chế để bảo vệ tốt hơn quyền lợi người tiêu dùng như quy định chung về trách nhiệm chung của tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng (khoản 2 Điều 39); trách nhiệm cụ thể của tổ chức thiết lập, vận hành nền tảng số trung gian (khoản 3 Điều 39); xác thực danh tính tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trên nền tảng số (khoản 1 Điều 39); thực hiện nghĩa vụ nhận ủy quyền của người tiêu dùng trong quá trình giao dịch trên nền tảng số (điểm n khoản 3 Điều 39)…
Bên cạnh đó, dự thảo Luật đã có nhiều quy định để tạo điều kiện cho các tổ chức xã hội tham gia thực hiện BVQLNTD. Dự thảo Luật cũng đã quy định về việc xây dựng cơ chế phối hợp và phân công trách nhiệm cụ thể của các bộ, cơ quan, tổ chức có liên quan như trách nhiệm của Bộ Công Thương trong việc xây dựng cơ chế phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ (khoản 7 Điều 74); Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội (Điều 76)…
Về các vấn đề cần xin ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy nêu rõ, về khái niệm người tiêu dùng (khoản 1 Điều 3), Thường trực Ủy ban KH,CN&MT đề xuất 02 phương án tiếp thu như trong dự thảo Luật để xin ý kiến UBTVQH:
Phương án 1: giữ như Luật hiện hành, đồng thời bổ sung nội dung “và không vì mục đích thương mại”, cụ thể như sau: “Người tiêu dùng là người mua, sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho mục đích tiêu dùng, sinh hoạt của cá nhân, gia đình, tổ chức và không vì mục đích thương mại.
Phương án 2: giữ như dự thảo Luật Chính phủ trình Quốc hội, cụ thể như sau: “Người tiêu dùng là cá nhân mua hoặc sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho mục đích tiêu dùng, sinh hoạt của cá nhân, gia đình và không vì mục đích thương mại”.
Thường trực Ủy ban KH,CN&MT thống nhất theo Phương án 1.
Về giải quyết tranh chấp tại Tòa án (Mục 5 Chương V), Thường trực Ủy ban KH,CN&MT đề xuất 02 phương án dự kiến tiếp thu để xin ý kiến UBTVQH. Thường trực Ủy ban KH,CN&MT thống nhất theo Phương án 1.
8h01: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề còn ý kiến khác nhau Dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi)
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 20, sáng nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiến hành cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi).
Dự phiên họp có Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh, đại diện Văn phòng Chính phủ, Ban Nội chính Trung ương cùng một số cơ quan hữu quan.
Tiếp đến, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy trình bày báo cáo về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi).