Thích ứng nhanh với điều kiện thực tế
Trình bày báo cáo tổng kết Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIV, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết Kỳ họp được chuẩn bị và tổ chức trong điều kiện đặc biệt, đó là vừa phải thực hiện các biện pháp phòng, chống đại dịch Covid-19, vừa phải hoàn thành các nhiệm vụ trên cả 03 lĩnh vực lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước. Dù chỉ diễn ra trong 19 ngày làm việc, nhưng với tinh thần khẩn trương, nghiêm túc, trách nhiệm và đổi mới, kỳ họp đã thành công tốt đẹp, hoàn thành toàn bộ nội dung chương trình, với việc thông qua 10 luật, 21 nghị quyết, cho ý kiến về 6 dự án luật khác; giám sát 01 chuyên đề và xem xét các báo cáo về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, báo cáo kiến nghị cử tri và Nhân dân, báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tổng kết Kỳ họp thứ 9 và việc chuẩn bị Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV
Trên tinh thần chủ động, linh hoạt, quyết tâm cao, thích ứng nhanh với điều kiện thực tế, Quốc hội đã ứng dụng công nghệ họp trực tuyến, bảo đảm khai mạc kỳ họp đúng thời gian quy định, kịp thời ban hành những quyết sách quan trọng, hợp lòng dân, nhất là các giải pháp nhằm sớm phục hồi kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp vượt qua khó khăn do đại dịch gây ra; thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh và mở ra cơ hội phát triển về thương mại, đầu tư sang các nước Liên minh Châu Âu, thực thi các cam kết liên quan đến lao động trong các hiệp định thương mại cũng như thực hiện nghĩa vụ là quốc gia thành viên ILO của Việt Nam.
Kết quả kỳ họp khẳng định sự đoàn kết, chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị cùng với Quốc hội nỗ lực, trách nhiệm, vượt qua khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Đồng thời thể hiện sự lãnh đạo kịp thời của Đảng; sự quyết tâm, chỉ đạo sát sao của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ; sự chủ động, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của các cơ quan, tổ chức hữu quan; sự tâm huyết, trí tuệ, tinh thần trách nhiệm cao của các vị đại biểu Quốc hội, sự quan tâm, ủng hộ của cử tri và Nhân dân cả nước.
Các dự án luật, dự thảo nghị quyết đã thể hiện được trách nhiệm của cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra
Về các kết quả cụ thể, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc nêu rõ, công tác lập pháp được tiến hành đúng quy trình, dân chủ, công khai, minh bạch và thận trọng. Các dự án luật, dự thảo nghị quyết được chuẩn bị chu đáo, bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, cơ bản đáp ứng yêu cầu thực tiễn, thể hiện trách nhiệm của cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra.
Các dự án luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua với tỷ lệ tán thành cao, nhằm góp phần giải quyết những yêu cầu thực tiễn đặt ra về cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, huy động nguồn lực xã hội, phát triển doanh nghiệp; nâng cao chất lượng ban hành văn bản quy phạm pháp luật; đẩy mạnh công tác hòa giải, đối thoại tại Tòa án, công tác giám định tư pháp phục vụ giải quyết án tham nhũng, kinh tế; xây dựng, cắt giảm thủ tục hành chính, bảo đảm quyền tự do, bình đẳng của các chủ thể thuộc các thành phần kinh tế; tăng cường hội nhập quốc tế; cụ thể hóa nội dung của Hiến pháp năm 2013 về thanh niên và công tác thanh niên; tăng cường công tác quản lý nhà nước về đê điều và ứng phó sự cố thiên tai, cho phép thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù đối với 02 thành phố Hà Nội, Đà Nẵng... đồng thời, tiếp tục góp phần bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.
Đặc biệt, với sự nhất trí cao, Quốc hội đã thông qua 02 Nghị quyết về việc phê chuẩn EVFTA, EVIPA và Nghị quyết về công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của cơ quan giải quyết tranh chấp đầu tư theo EVIPA. Việc phê chuẩn các hiệp định thương mại tự do và bảo hộ đầu tư có mức độ cam kết sâu rộng, toàn diện nêu trên mở ra giai đoạn hội nhập ở mức độ cao hơn và phát triển mạnh mẽ quan hệ giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu, đáp ứng nhu cầu của người dân và doanh nghiệp hai bên... góp phần nâng cao uy tín, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Việc Quốc hội thống nhất quy định giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp năm 2020 cho doanh nghiệp, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp và tổ chức khác có tổng doanh thu năm 2020 không quá 200 tỷ đồng cũng là một quyết định kịp thời, tiếp thêm sức cho các doanh nghiệp, đơn vị vượt qua khó khăn trong giai đoạn này.
Chương trình giám sát phù hợp và khả thi
Qua xem xét, đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2019 và tình hình thực hiện những tháng đầu năm 2020, Quốc hội ghi nhận và biểu dương những kết quả đã đạt được, nhất là trong công tác phòng, chống dịch, duy trì tăng trưởng, các cân đối lớn của nền kinh tế và ổn định xã hội; đồng thời đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp để sớm phục hồi kinh tế, giữ ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội và phấn đấu đạt mức cao nhất các chỉ tiêu của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020 và kế hoạch 5 năm 2016-2020.
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc báo cáo về việc tổng kết Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIV
Giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em” thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Quốc hội đối với công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em và quyết tâm ngăn chặn tình trạng bạo hành, xâm hại trẻ em, đáp ứng sự mong đợi của người dân và cử tri cả nước. Với tài liệu được chuẩn bị công phu, có số liệu dẫn chứng cụ thể, rõ ràng, nhận định, đánh giá hợp lý, thuyết phục, Quốc hội đã có cơ sở để xem xét, chỉ rõ những bất cập, hạn chế trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống xâm hại trẻ em cũng như các chính sách bảo vệ trẻ em nói chung; làm rõ nguyên nhân những hạn chế, yếu kém; đồng thời, đề ra nhiệm vụ, giải pháp toàn diện hơn nhằm hoàn thiện thể chế, tăng cường hiệu quả công tác phòng, chống xâm hại trẻ em.
Chương trình giám sát năm 2021 của Quốc hội đã được quyết định với nội dung phù hợp với tình hình thực tiễn, bảo đảm tính khả thi.
Quyết định các vấn đề quan trọng tạo cơ sở cho Chính phủ triển khai giải pháp phục hồi và phát triển kinh tế
Sau khi xem xét kỹ lưỡng, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết phân bổ vốn viện trợ không hoàn lại, điều chỉnh dự toán chi ngân sách nhà nước và phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2018.
Thực hiện chủ trương nhất quán, xuyên suốt của Đảng, Nhà nước về công tác dân tộc, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Đây là quyết sách đặc biệt quan trọng, tạo cơ hội để vùng đồng bào dân tộc thiểu số phát huy nội lực, phát triển toàn diện, lâu dài, bền vững, thu hẹp dần khoảng cách về trình độ phát triển và mức thu nhập của đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi so với mức bình quân chung của cả nước, củng cố, tăng cường khối đại đoàn kết các dân tộc.
Việc ban hành Nghị quyết về việc chuyển đổi phương thức đầu tư một số dự án thành phần tại Nghị quyết số 52/2017/QH14 về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 là một quyết định phù hợp với bối cảnh hiện nay, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án giao thông huyết mạch này, tạo động lực cho tăng trưởng và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Tại kỳ họp này, với sự tín nhiệm cao, Quốc hội đã quyết định thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia, bầu Chủ tịch, phê chuẩn 04 Phó Chủ tịch và 16 thành viên Hội đồng bầu cử quốc gia. Quốc hội cũng đã tiến hành miễn nhiệm, bầu và phê chuẩn việc miễn nhiệm một số nhân sự. Công tác nhân sự được chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng, tiến hành chặt chẽ, đúng trình tự, thủ tục theo quy định và đạt sự đồng thuận cao.
Nghị quyết Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV thể hiện các nội dung quan trọng đã được Quốc hội xem xét, thảo luận và quyết định tại kỳ họp, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, làm cơ sở để Chính phủ triển khai những giải pháp phục hồi và phát triển kinh tế trong thời gian tới.
Tạo kinh nghiệm tốt trong cách thức tổ chức các kỳ họp
Về cách thức tiến hành Kỳ họp, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc chia sẻ, chương trình kỳ họp được xây dựng khoa học, chặt chẽ, phù hợp với tính chất từng nội dung và từng đợt họp; được điều chỉnh kịp thời, linh hoạt sát diễn biến thực tế của kỳ họp, trong đó có việc bố trí thêm thời gian để thảo luận dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội.
Các phiên họp trực tuyến diễn ra thông suốt, bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả, vẫn duy trì không khí thảo luận, tranh luận sôi nổi cũng như sự trang nghiêm của kỳ họp. Đây là kinh nghiệm tốt để Quốc hội tiếp tục nghiên cứu cải tiến cách thức tổ chức các kỳ họp trong thời gian tới.
Chất lượng thảo luận, tranh luận tiếp tục được nâng lên, với tinh thần thẳng thắn, trách nhiệm, dân chủ, có nhiều ý kiến sâu sắc, đề cập được những vấn đề mới, ‘nóng” trong xã hội, được cử tri quan tâm cho thấy Quốc hội ngày càng gần dân hơn, bám sát hơn thực tiễn của đất nước. Trong đợt họp trực tuyến, số lượng đại biểu đăng ký phát biểu tăng lên đáng kể và chất lượng cũng bảo đảm, góp phần vào thành công của kỳ họp này.
Tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế như tình trạng chậm gửi hồ sơ tài liệu và việc bổ sung gấp nhiều nội dung quan trọng đã gây khó khăn, áp lực trong việc chuẩn bị, tiến hành kỳ họp cũng như trong việc nghiên cứu, tham gia ý kiến của đại biểu Quốc hội. Một số nội dung trình Quốc hội có chất lượng chuẩn bị chưa cao, có nội dung chưa có sự thống nhất giữa các cơ quan của Chính phủ dẫn đến khó khăn, bị động trong thẩm tra, tiếp thu, giải trình và hoàn thiện nội dung trình Quốc hội. Điều kiện kỹ thuật và tốc độ đường truyền tại các phiên họp trực tuyến có lúc chưa đồng đều giữa các điểm cầu.
Do đó trong thời gian tới cần kiên quyết hơn trong việc bảo đảm tiến độ chuẩn bị các nội dung của Lỳ họp thứ 10 để khắc phục tình trạng chậm gửi hồ sơ, tài liệu kỳ họp. Nâng cao chất lượng chuẩn bị các nội dung, kỹ thuật lập pháp, đánh giá đầy đủ tác động của các chính sách, giải pháp trước khi trình Quốc hội. Các cơ quan cần chủ động đề xuất sớm những nội dung cần trình Quốc hội, tránh tình trạng bổ sung gấp nội dung sát ngày khai mạc hoặc trong kỳ họp.
Sau khi nghe trình bày báo cáo, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành thảo luận, cho ý kiến về nội dung này./.