Báo cáo thẩm tra Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình cho biết: Thường trực Ủy ban Tài chính- Ngân sách nhất trí với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết tiếp tục ban hành chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp cho giai đoạn 2021-2025 nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, giảm bớt khó khăn cho người nông dân, thúc đẩy kinh tế nông nghiệp phát triển, khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp, góp phần tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng hiện đại hóa; nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trên thị trường trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt trong việc ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 và tình hình bất lợi về thiên tai, biến đổi khí hậu trong tình hình hiện nay.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày Báo cáo thẩm tra Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp.
Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính- Ngân sách cho rằng chính sách thuế sử dụng đất nông nghiệp cần được xem xét, đánh giá trong tổng thể các chính sách chung với Luật Đất đai, Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp và các loại thuế, các khoản thu khác đang áp dụng với đất (tiền sử dụng đất, tiền thuê đất). Đồng thời, hiện nay các cơ quan của Chính phủ đang nghiên cứu khả năng xây dựng Luật Thuế tài sản, trong đó bao gồm cả đất nông nghiệp. Trong khi, chưa được các cơ quan tiến hành tổng kết, đánh giá và nghiên cứu một cách tổng thể để có hướng xây dựng chính sách một cách phù hợp trong mối liên hệ chung, về cơ bản nhất trí với đề nghị của Chính phủ cho tiếp tục ban hành Nghị quyết của Quốc hội cho phép kéo dài thời gian miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp trong 5 năm tiếp theo và trình Quốc hội xem xét, quyết định tại kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2020).
Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, việc Chính phủ đề nghị tiếp tục ban hành Nghị quyết của Quốc hội để thực hiện chính sách này là chưa thực sự phù hợp, vì đây là Nghị quyết quy định ngoài phạm vi của Luật thuế sử dụng đất nông nghiệp, đã được thực hiện trong giai đoạn 2011-2020 và nay đề nghị kéo dài đến năm 2025. Do đó, đề nghị Chính phủ cần nghiên cứu, trình Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung Luật thuế sử dụng đất nông nghiệp để đảm bảo thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.
Thường trực Ủy ban TCNS cho rằng, Tờ trình của Chính phủ đã bao gồm đầy đủ các nội dung theo yêu cầu của Luật Ban hành VBQPPL, do đó nhất trí với đề nghị của Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết này theo trình tự, thủ tục tại một kỳ họp (kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XIV).
Góp ý tại phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu tán thành với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra sơ bộ của Ủy ban Tài chính-Ngân sách về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp trong thời gian qua đã thể hiện rõ những mặt tích cực trên nhiều mặt của đời sống kinh tế-xã hội. Tuy nhiên, chương trình của Quốc hội chưa đặt ra việc sửa đổi Luật Miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp và trong Luật chưa quy định thời hạn miễn thuế nên chưa thể sửa Luật. Vì vậy, việc miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp theo giai đoạn nên được tiếp tục triển khai trong thời gian tới để khuyến khích phát triển nông nghiệp-nông thôn, hỗ trợ nông dân tham gia sản xuất nông nghiệp bằng một Nghị quyết là đúng đắn. Việc làm này cũng góp phần tiếp tục hỗ trợ những đối tượng được miễn thuế trước đây là phù hợp.
Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu.
Đồng ý với quan điểm trên, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu cho rằng, việc miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp nên được thực hiện bằng việc thông qua Nghị quyết có hiệu lực theo giai đoạn chứ không nên sửa đổi Luật. Vì việc làm này là thực hiện theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và triển khai thực hiện chính sách phát triển nông nghiệp, hỗ trợ nông dân gắn bó với nông nghiệp.
Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu cũng bày tỏ sự quan ngại vì việc miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp có tác động đến Hiệp định về nông nghiệp của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Ngoài ra, một bộ phận đất nông nghiệp hiện nay không được đưa vào sử dụng như ở tỉnh Thái Bình.
Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu băn khoăn: Khi chúng ta lấy ý kiến của các Bộ, ngành đều nhất trí với Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp nhưng khi lấy ý kiến ở nhiều cơ sở thì không rõ ràng. Còn lấy ý kiến của Sở Tài chính và Cục Thuế ở các địa phương không có ý nghĩa đối với việc đánh giá chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp. Theo Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu, để đánh giá tác động, hiệu quả của việc miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, cơ quan thẩm tra là Ủy ban Tài chính-Ngân sách cần phải xem lại cơ quan nào mới đánh giá đúng đắn, chính xác việc này.
Tán thành với việc miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân khẳng định đây là chính sách có ý nghĩa rất lớn đối ngành Nông nghiệp và hỗ trợ nông dân mỗi lúc gặp khó khăn như trong thời gian dịch bệnh Covid-19 diễn ra khó lường ở nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Những khi khủng hoảng tài chính thì sản xuất nông nghiệp vẫn là lĩnh vực “cứu cánh” cho nền kinh tế Việt Nam. Trong khi những lĩnh vực như công nghiệp, dịch vụ, vận tải bị đình trệ thì lĩnh vực Nông nghiệp vẫn phát triển. Khi dịch bệnh diễn ra ở Việt Nam thì người nông dân đi làm việc xa nhà vẫn phải quay trở về quê hương gắn bó với mảnh vườn, thửa ruộng của mình để trồng trọt, sản xuất.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đóng góp ý kiến cho Dự thảo Nghị quyết.
Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, việc người nông dân không yên tâm sản xuất, bỏ đất hoang có rất nhiều nguyên nhân như: giá sản phẩm nông nghiệp tăng, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp gặp khó khăn... Vì vậy, Ủy ban Tài chính-Ngân sách cần đánh giá tác động, bất cập của việc miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp cho kỹ lưỡng. Theo đó, Chính phủ cần phải đánh giá về các đối tượng, phạm vi được miễn thuế. Chính sách khuyến khích nông dân sử dụng đất hiệu quả và không lãng phí đất đai như thế nào. Việc đánh giá, thẩm tra phải dựa trên ý kiến đóng góp của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hội Nông dân ở địa phương.
Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đánh giá cao ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp và cho rằng, cần tiếp tục thực hiện chính sách này trong thời gian tới. Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo và thẩm tra Dự thảo Nghị quyết cần rà soát lại các chính sách, đối tượng, miễn giảm thuế cũng như giải thích rõ hơn những trường hợp nào để đất bỏ hoang vì lý do gì. Ngoài ra, việc tổng kết 20 năm miễn thuế cũng cần được làm rõ hơn. Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển yêu cầu Ủy ban Tài chính-Ngân sách cần có báo cáo thẩm tra kỹ lưỡng hơn về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp để trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV tới./.