THẢO LUẬN TỔ 3: TẠO ĐIỀU KIỆN ĐỂ TIẾP TỤC PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CÔNG CHỨNG THEO ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI HÓA
Toàn cảnh Phiên thảo luận tại Tổ 3
Tổ 3 bao gồm các Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh: Bắc Kạn, Nghệ An và Quảng Ngãi. Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn Hoàng Duy Chinh, Tổ phó Tổ 3 điều hành nội dung thảo luận.
Dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) gồm 09 chương 102 điều, tăng 02 chương 29 điều so với Luật Di sản văn hóa hiện hành (07 chương 73 điều).
Qua thảo luận, đa số đại biểu Quốc hội tại Tổ 3 nhất trí với sự cần thiết xây dựng dự án Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) nhằm tiếp tục thể chế hóa các quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về văn hóa và di sản văn hóa; sửa đổi, hoàn thiện các quy định của pháp luật về di sản văn hóa hiện hành để khắc phục những hạn chế, bất cập về thể chế, tạo cơ sở pháp lý cho bước phát triển mới trong các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa; đảm bảo tính kế thừa, tính thống nhất, đồng bộ giữa Luật Di sản văn hóa với các luật khác có liên quan. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi trong các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, các hoạt động dịch vụ, hợp tác công tư trong lĩnh vực di sản văn hóa…, và đảm bảo hài hòa giữa bảo tồn và phát triển.
Đại biểu Trần Nhật Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An
Đồng tình cao với việc sửa đổi toàn diện Luật Di sản văn hóa, đại biểu Trần Nhật Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An góp ý về Điều 3 giải thích từ ngữ. Tại khoản 1 về di sản văn hóa phi vật thể, đại biểu đề nghị bỏ cụm từ “liên tục” sau cụm từ “kế thừa, tái tạo và trao quyền” bởi vì trong thực tế có nhiều di sản bị thất truyền một thời gian, sau đó mới được nghiên cứu, phát hiện và tiếp tục duy trì (theo luật hiện hành cũng không quy định “liên tục”). Mặt khác, ngay tại khoản 16 Điều 3 cũng có khái niệm “di sản văn hóa phi vật thể có nguy cơ mai một, thất truyền”.
Do đó, đại biểu Trần Nhật Minh cho rằng, việc dự thảo Luật quy định di sản văn hóa phi vật thể phải được “kế thừa, tái tạo và trao quyền liên tục qua nhiều thế hệ” là chưa phù hợp, không khả thi. Đề nghị quy định lại theo hướng nêu trên.
Bên cạnh đó, đại biểu Trần Nhật Minh đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung giải thích từ ngữ “đô thị di sản”. Vì hiện nay, do chưa cụ thể hóa khái niệm này trong văn bản pháp lý nên một số địa phương ở nước ta đang sở hữu những khu đô thị, di tích mang tính đặc trưng riêng về kiến trúc, cảnh quan thiên nhiên, lịch sử, nghệ thuật (như Hội An, Huế, Đà Lạt…) đang khá lúng túng trong công tác quản lý và bảo tồn di sản. Đặc biệt, quá trình đô thị hóa nhanh chóng đã dẫn đến nguy cơ nhiều di sản đô thị dần bị lấn át, thậm chí chấm dứt sự tồn tại. Vậy để có một định hướng chung, việc xây dựng một cơ chế cụ thể cho bảo tồn các di sản kiến trúc đô thị là hết sức cấp thiết. Do đó, đại biểu Trần Nhật Minh cho rằng, việc xây dựng khái niệm và tiêu chí cho đô thị di sản và lấy đó làm cơ sở xây dựng các quy chế bảo vệ và phát huy di sản kiến trúc đô thị là cần thiết, cần được nghiên cứu bổ sung trong dự án Luật sửa đổi lần này.
Đại biểu Lương Văn Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi
Tán thành sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Di sản văn hóa năm 2001, đại biểu Lương Văn Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, việc sửa đổi toàn diện Luật lần này nhằm thể chế hóa quan điểm của Đảng về bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa nói chung, di sản văn hóa nói riêng; tạo cơ sở pháp lý cho bước phát triển mới trong các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa; đảm bảo tính kế thừa, tính thống nhất, đồng bộ giữa Luật Di sản văn hóa với các luật khác có liên quan: Luật Lưu trữ, Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư...
Góp ý về đối tượng áp dụng (Điều 2), đại biểu đề nghị gộp khoản 1 và khoản 2 Điều 2 của dự thảo Luật và biên tập lại như sau: “Luật này áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức, cộng đồng và cá nhân người Việt Nam; cơ quan, tổ chức, cá nhân người nước ngoài định cư tại Việt Nam và người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam”.
Về thuật ngữ “Di sản văn hóa”, đại biểu Lương Văn Hùng nhận thấy, dự thảo Luật chưa có quy định về giải thích cụm từ “Di sản văn hóa” là gì, nên khó xác định phạm vi, đối tượng điều chỉnh cho toàn diện và hợp lý. Do đó, đề nghị bổ sung vào Điều 3 dự thảo Luật giải thích cụm từ “Di sản văn hóa” theo như Luật Di sản văn hóa năm 2001 đã quy định.
Quan tâm đến chính sách Nhà nước về di sản văn hóa (Điều 7 của dự thảo Luật), đại biểu Lương Văn Hùng cho rằng, dự thảo Luật phải nhấn mạnh, khẳng định di sản văn hóa là nguồn lực cho phát triển, cần được bảo tồn và phát huy một cách đặc biệt. Theo đó, nghiên cứu, bổ sung chiến lược về công nghiệp văn hóa, thị trường văn hóa, chuyển đổi số văn hóa, số hóa di sản văn hóa, hợp tác công tư, kinh tế văn hóa… Đồng thời, cần bổ sung một số chủ trương, chính sách đặc thù bảo tồn phát huy di sản văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, hải đảo, di sản văn hóa quý hiếm có nguy cơ thất truyền… Cùng với đó, đại biểu cho rằng, cần bảo đảm quyền thụ hưởng, tiếp cận và sử dụng các di sản văn hóa; các quyền sở hữu, quyền tự do kinh doanh, dịch vụ về di sản văn hóa của tổ chức, cá nhân trong dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi).
Đại biểu Hà Sỹ Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn
Đề cập về nguyên tắc quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa được quy định tại Điều 6 của dự thảo Luật, đại biểu Hà Sỹ Huân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn đề nghị cần bổ sung thêm cho đầy đủ Điều này và sửa lại như sau: “nguyên tắc quản lý, phục hồi, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa”, và bổ sung vào nội dung khoản 2 Điều này, viết lại là: “quản lý, phục hồi, bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa là quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của mọi cơ quan, tổ chức, cộng đồng và cá nhân”. Đại biểu cho rằng, thời gian qua, chúng ta chưa quan tâm đến việc phục hồi các di tích lịch sử, do đó đề nghị Cơ quan soạn thảo nên bổ sung nội dung này.
Cùng quan tâm đến chính sách Nhà nước về di sản văn hóa (Điều 7 của dự thảo Luật), đại biểu Hà Sỹ Huân nhận thấy, quy định như dự thảo còn chưa đầy đủ, cần phải bổ sung ngân sách Nhà nước phục dựng lại các công trình, di tích lịch sử. “Vì thực tiễn rất nhiều di tích quốc gia hiện nay chỉ còn lại là địa danh, còn các di tích lịch sử thời kháng chiến chống Pháp, đặc biệt như ATK, cần phải được ưu tiên. Đây là di tích đặc biệt đã được quốc gia công nhận, cần phải sử dụng ngân sách. Còn quy định như tại Điều 7 của dự thảo Luật thì chưa đầy đủ, cần bổ sung việc phục hồi và cải tạo lại”, đại biểu phân tích thêm.
Cũng tại Phiên họp, các đại biểu thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược.
Một số hình ảnh tại Phiên thảo luận:
Quang cảnh Phiên thảo luận tại Tổ 3
Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn Hoàng Duy Chinh, Tổ phó Tổ 3 điều hành nội dung thảo luận
Đại biểu Thái Thị An Chung - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An phát biểu ý kiến về dự án Luật Di sản văn hóa (sửa đổi)
Các đại biểu thuộc Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi
Đại biểu Thái Văn Thành - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An
Các đại biểu thuộc Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn
Đại biểu Lương Văn Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi
Các đại biểu thuộc Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An
Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược
Đại biểu Nguyễn Vân Chi - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An tham gia góp ý về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược
Đại biểu Nguyễn Thị Huế - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược./.