Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, thực hiện nhiệm vụ đẩy mạnh phân cấp về thiết kế, thẩm định, nghiệm thu các công trình, dự án xây dựng, trên cơ sở đề xuất, Tờ trình của Bộ Xây dựng, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 35/2023/NĐ-CP Ngày 20/6/2023 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng, để cụ thể hóa phương án đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng theo Quyết định số 1963/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, trong đó đã có các phân cấp mạnh về quản lý đầu tư xây dựng như đã báo cáo tại Tiểu mục 2, Mục II Phần B.
Đối với nhiệm vụ hoàn thiện hệ thống dữ liệu, đẩy mạnh số hóa trong quy hoạch và quản lý phát triển đô thị, Bộ Xây dựng đã hoàn thành xây dựng Cổng thông tin công khai Quy hoạch xây dựng, Quy hoạch đô thị tại đường dẫn: www.quyhoach.xaydung.gov.vn. Cổng thông tin hiện đã tập hợp và công khai khoảng trên 2000 đồ án quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, và đang từng bước nghiên cứu chuyển đổi sang định dạng GIS.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị
Triển khai Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 – 2025 và định hướng đến 2030, Bộ Xây dựng đã có văn bản số 2353/BXD-PTĐT ngày 31/6/2022 hướng dẫn tổ chức thiết lập Hệ thống cơ sở dữ liệu đô thị liên thông trên nền GIS phục vụ phát triển đô thị thông minh. Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng, thực hiện sự chuyển đổi then chốt trong quản lý nhà nước về quy hoạch và phát triển đô thị từ mô hình quản lý truyền thống sang mô hình ứng dụng công nghệ thông tin, cung cấp các công cụ hỗ trợ hữu hiệu cho quản lý và nâng cao tính minh bạch, công khai.
Thực hiện Đề án phát triển đô thị thông minh và hướng dẫn của Bộ Xây dựng tại Văn bản số 2353/BXD-PTĐT ngày 31/6/2022, đến nay, đã có 43 sở ngành và thành phố/thị xã đã áp dụng cơ sở dữ liệu đô thị trên hệ thống thông tin địa lý GIS (trong đó có 38 Sở Xây dựng địa phương).
Thẩm tra các nội dung này, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, về việc đẩy mạnh phân cấp về thiết kế, thẩm định, nghiệm thu các công trình, dự án xây dựng, Hiện nay Chính phủ đã ban hành Nghị định số 35/2023/NĐ-CP ngày 20/6/2023 sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng; đã cụ thể hóa phương án đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng. Nghị định số 35/2023/NĐ-CP được ban hành đã phân cấp rõ về thẩm quyền thẩm định; phân cấp toàn diện thẩm quyền cấp giấy phép hoạt động xây dựng cho nhà thầu nước ngoài từ Bộ Xây dựng sang Sở Xây dựng các địa phương; phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định một số khu vực được thực hiện chuyển quyền sử dụng đất; bãi bỏ một số thủ tục, thẩm quyền; bổ sung một số quy định về thực hiện sát hạch trực tuyến…
Tuy nhiên, theo báo cáo thì các quy định về phân công, phân cấp, phân quyền, ủy quyền tại Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương còn chưa phân định rõ ràng, chưa rõ nội hàm ở một số nội dung cụ thể, gây lúng túng, khó khăn trong triển khai thực hiện trên thực tiễn; chưa có cơ chế để Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng các bộ chủ động trong việc thực hiện phân cấp, ủy quyền cho chính quyền địa phương; ngoài ra chưa có quy định rõ về cơ chế giám sát, kiểm tra của cá nhân, cơ quan phân cấp, ủy quyền đối với cá nhân, cơ quan được phân cấp, ủy quyền trong việc thực hiện các nhiệm vụ được phân cấp, ủy quyền. Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị làm rõ, chi tiết cụ thể những vướng mắc nêu trên, đồng thời đề xuất phương án để xử lý.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh
Ngoài ra, Thường trực Ủy ban Kinh tế nhận thấy nội dung báo cáo chưa tập trung, chưa đánh giá được rõ kết quả thực hiện nhiệm vụ về đẩy mạnh phân cấp trong thiết kế, thẩm định, nghiệm thu các công trình, dự án xây dựng; đề nghị bổ sung báo cáo về nội dung này. Đồng thời, đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng và các cơ quan, theo chức năng nhiệm vụ tiếp tục: rà soát, phân cấp, phân quyền, ủy quyền để tạo chủ động cho cơ quan quản lý nhà nước tại địa phương, người quyết định đầu tư, chủ đầu tư…; rà soát những vướng mắc trong các luật, nghị định…; tích cực phổ biến, hướng dẫn các địa phương triển khai có hiệu quả các nội dung mới được ban hành nhằm phát huy tối đa nguồn lực và tăng tính chủ động cho địa phương thực hiện công tác quản lý và đầu tư xây dựng công trình.
Đối với nhiệm vụ hoàn thiện hệ thống dữ liệu, đẩy mạnh số hóa trong quy hoạch và quản lý phát triển đô thị, theo báo cáo, Bộ Xây dựng đã hoàn thành xây dựng Cổng thông tin công khai Quy hoạch xây dựng, Quy hoạch đô thị; đã tập hợp và công khai khoảng trên 2000 đồ án quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị; triển khai Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 – 2025 và định hướng đến 2030, Bộ Xây dựng đã có hướng dẫn tổ chức thiết lập Hệ thống cơ sở dữ liệu đô thị liên thông trên nền GIS phục vụ phát triển đô thị thông minh.
Thường trực Ủy ban Kinh tế đánh giá đây là nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng, thực hiện sự chuyển đổi then chốt trong quản lý nhà nước về quy hoạch và phát triển đô thị từ mô hình quản lý truyền thống sang mô hình ứng dụng công nghệ thông tin, cung cấp các công cụ hỗ trợ hữu hiệu cho quản lý và nâng cao tính minh bạch, công khai, vì vậy đề nghị Bộ Xây dựng ưu tiên, tiếp tục đẩy nhanh, nâng cấp, hoàn thiện giao diện Cổng thông tin điện tử theo hướng trực quan, dễ tương tác, tăng số lượng, chất lượng dữ liệu đồ án quy hoạch xây dựng được công khai; đồng thời chỉ đạo, đôn đốc các địa phương trong công tác đăng tải và cập nhật dữ liệu quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, phấn đấu tất cả cơ quan, sở, ngành và tỉnh, thành phố trên cả nước áp dụng cơ sở dữ liệu đô thị trên hệ thống thông tin địa lý GIS.