Toàn cảnh tọa đàm
Tham dự tọa đàm có: các thành viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, đại diện một số Ủy ban của Quốc hội, đại diện các cơ quan hữu quan và các chuyên gia nghiên cứu trong lĩnh vực thanh niên.
Tại tọa đàm, nhiều ý kiến nhận định, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình thực hiện Luật Thanh niên đã bộc lộ một số tồn tại và bất cập. Một số quy định của Luật khó áp dụng, thiếu đồng bộ với các chính sách khác, như chưa có sự rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của thanh niên; quy định về trách nhiệm của Nhà nước còn chung chung, chưa cụ thể; thiếu nguồn lực thực hiện Luật; chưa có công cụ đo lường, thống kê nên chưa bóc tách và làm rõ được thông tin về thanh niên, nguồn lực đầu tư cho thanh niên với nguồn lực đầu tư vào các lĩnh vực khác của các bộ, ngành và địa phương. Thiếu cơ chế điều phối trong việc thực hiện các chính sách quy định trong Luật, thiếu sự gắn kết giữa cơ quan xây dựng chính sách và cơ quan thực thi chính sách; tính pháp chế trong thi hành Luật còn hạn chế, làm giảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về thanh niên; công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với thanh niên chưa được coi trọng dẫn đến tình trạng cơ quan, tổ chức, đơn vị triển khai thực hiện tốt cũng không được đánh giá, ghi nhận và ngược lại không làm cũng không bị xử lý.
Bên cạnh đó, cơ chế tạo điều kiện, khuyến khích và bảo đảm sự tham gia của thanh niên trong quá trình xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật liên quan đến thanh niên còn chung chung. Do đó, thanh niên khó phát huy và thực hiện được đầy đủ các quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của mình trong việc tham gia xây dựng chính sách, pháp luật cho chính thanh niên. Mặt khác, bối cảnh kinh tế - xã hội của đất nước và nhu cầu của thanh niên đã có nhiều thay đổi so với thời điểm thông qua Luật năm 2005, hệ thống pháp luật chuyên ngành đã được sửa đổi, bổ sung khá nhiều, tác động trực tiếp đến các chính sách dành cho thanh niên, đặc biệt là sau khi Quốc hội thông qua Hiến pháp năm 2013. Cùng với đó, trước yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, các chính sách, pháp luật đối với thanh niên cần phải tiếp tục đổi mới, hoàn thiện để đáp ứng bối cảnh hiện nay và tạo điều kiện cho thanh niên phát triển.
Đại biểu phát biểu tại tọa đàm
Qua thảo luận, các đại biểu cho rằng, xây dựng Luật Thanh niên (sửa đổi) sẽ giúp thể chế hóa và hoàn thiện cơ sở pháp lý, xác định rõ quyền và nghĩa vụ của thanh niên, các chính sách của Nhà nước; bảo đảm trách nhiệm của nhà nước, gia đình, nhà trường, xã hội và các tổ chức của thanh niên trong thực hiện chính sách, pháp luật để thanh niên được tu dưỡng, rèn luyện, lập thân, lập nghiệp, đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Qua nghiên cứu dự thảo Luật Thanh niên (sửa đổi), Ủy viên Ủy ban Tư pháp Vũ Trọng Kim cho rằng, dự thảo Luật lần này chỉ nên tập trung quy định về quyền và nghĩa vụ đặc thù của thanh niên, không lặp lại các nội dung đã đề cập trong Hiến pháp và các Luật có liên quan, bởi các quyền về công dân, quyền con người đã được Hiến pháp và các Luật khác quy định. Cụ thể, quyền và nghĩa vụ của thanh niên nên quy định theo hướng: Thanh niên có quyền con người, quyền công dân theo pháp luật; Thanh niên được thực hiện quyền để phát triển và hoàn thiện bản thân, được bảo vệ để phát triển về thể chất, tinh thần; thanh niên được tạo điều kiện để thực hiện nghĩa vụ của mình.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình phát biểu
Thảo luận tại tọa đàm, nhiều đại biểu cho rằng, khi đối chiếu dự thảo Luật với các quy định của Luật hiện hành vẫn chưa khắc phục được triệt để các điểm yếu mà Luật Thanh niên 2005 đang gặp phải. Nhiều nội dụng quy định còn chung chung, mang tính khẩu hiệu hô hào.
Các đại biểu cũng chỉ ra, trong dự thảo Luật Thanh niên (sửa đổi), vai trò và hoạt động của Ủy ban Quốc gia về Thanh niên Việt Nam và Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh còn khá mờ nhạt. Bên cạnh đó, cơ chế phối hợp của Ủy ban Quốc gia về Thanh niên Việt Nam và Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh với cơ quan chủ quản về thanh niên là Bộ Nội vụ cũng rất mờ nhạt. Như vậy, khi luật ra đời liệu có phù hợp với thực tiễn hay không, có giúp thanh niên phát triển hơn hay không hay sẽ gặp khó khăn hơn? Do vậy, đề nghị Ban soạn thảo cần cân nhắc vấn đề này.
Phát biểu kết thúc buổi tọa đàm, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phan Thanh Bình ghi nhận những ý kiến thảo luận, góp ý của các đại biểu tại tọa đàm; cho rằng đây sẽ là cơ sở hữu ích để Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng và Ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự thảo Luật Thanh niên (sửa đổi) trong thời gian tới./.