QUỐC HỘI THẢO LUẬN VỀ DỰ ÁN LUẬT SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU CỦA LUẬT TỔ CHỨC QUỐC HỘI

Toàn cảnh phiên họp

Luật Tổ chức Quốc hội được ban hành năm 2014 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016 đã tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, bảo đảm Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước ta. Sau hơn 3 năm thi hành Luật Tổ chức Quốc hội cho thấy, về cơ bản nhiều quy định của Luật đã đem lại những kết quả tích cực, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, đại biểu Quốc hội trong các lĩnh vực lập pháp, giám sát, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước. Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện Luật, cũng đã phát sinh một số vướng mắc, bất cập cần sửa đổi, bổ sung kịp thời.

Thảo luận tại phiên họp, nhiều ý kiến đại biếu Quốc hội tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014. Đại biểu quốc hội Ngọ Duy Hiểu- Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội, cho rằng việc sửa đổi, bổ sung Luật này là nhằm kịp thời thể chế hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và Nghị quyết số 56/2017/QH14 của Quốc hội về việc tiếp tục cải cách tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đồng thời khắc phục một số vướng mắc, bất cập trong quá trình thi hành luật thời gian qua.

Các đại biểu Quốc hội đánh giá, nội dung của dự thảo Luật cơ bản phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng; bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất của dự thảo Luật với hệ thống pháp luật; tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên. Hồ sơ, tài liệu về dự án Luật được chuẩn bị nghiêm túc, bảo đảm theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Đại biểu Quốc hội phát biểu tại phiên họp

Qua thảo luận, nhiều ý kiến đại biểu đồng ý với đề xuất tăng số lượng đại biểu Quốc hội chuyên trách. Các đại biểu cho rằng, việc tăng số lượng đại biểu chuyên trách bắt nguồn từ yêu cầu giải quyết công việc hàng ngày đang gia tăng trong các cơ quan của Quốc hội; cho rằng việc tăng số đại biểu chuyên trách sẽ góp phần tăng chất lượng hoạt động của Quốc hội bởi các đại biểu sẽ chuyên tâm làm công tác cho Quốc hội và không bị chi phối, phân tán bởi những công việc khác, phát huy tính độc lập, chuyên trách đúng nghĩa.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Tuyết- Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cho biết, mặc dù đã có nhiều cố gắng trong việc quy hoạch, chuẩn bị nguồn nhân sự từ sớm nhưng số lượng đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách đến nay vẫn chưa đạt. Đại biểu cho biết, Quốc hội khóa XIV có 167 đại biểu chuyên trách trên tổng số 483 đại biểu Quốc hội, mới đạt 34,5%. Theo đại biểu Nguyễn Văn Tuyết, cần phân tích rõ nguyên nhân tại sao tỷ lệ này không đạt đồng thời quán triệt sâu sắc Nghị quyết 18 của Trung ương Đảng về tăng tỷ lệ đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, giảm hợp lý số lượng đại biểu Quốc hội kiêm nhiệm ở các cơ quan hành pháp. Theo đại biểu, việc tăng số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc sắp xếp, bố trí, kiện toàn bộ máy của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội và đoàn đại biểu Quốc hội. Các đại biểu Quốc hội chuyên trách đang ngày càng thể hiện vai trò nòng cốt của mình trong các hoạt động của Quốc hội, việc tăng số lượng đại biểu Quốc hội chuyên trách là phù hợp. Do vậy, đề nghị dự thảo Luật sửa đổi nội dung này theo hướng mạnh dạn quy định tăng tỷ lệ tối thiểu của đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lên là 40% thay vì 35% như dự thảo đang quy định để tạo cơ sở phấn đấu.

Cùng quan điểm này, đại biểu Quốc hội Trần Thị Hoa Ry- Đoàn ĐBQH tỉnh Bạc Liêu, cũng cho rằng, nếu chúng ta đã xác định việc nâng số lượng đại biếu Quốc hội hoạt động chuyên trách là cần thiết để nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội thì chúng ta cần quy định một mục tiêu đế phấn đấu. Đại biểu đề nghị quy định tăng mức tỷ lệ tối thiểu của đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách là ít nhất không dưới 40% như đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Tuyết đề xuất.

Đại biểu Ngọ Duy Hiểu- Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội, cũng cho rằng cần phải tăng tỷ lệ đại biểu Quốc hội chuyên trách. Về những băn khoăn về chất lượng nguồn nhân lực liệu có đảm bảo, đại biểu Ngọ Duy Hiểu khẳng định, vấn đề là hình thành cơ chế, chính sách để thu hút những người có trình độ năng lực và đủ tiêu chuẩn đảm nhiệm công việc này.  Đại biểu cho biết, thực tế, thời gian qua, Quốc hội đã có những giải pháp để thu hút những trí thức, nhà khoa học giỏi... về làm trong các cơ quan của Quốc hội. Đại biểu cũng đề nghị cần nghiên cứu cơ chế để không “công chức hóa” đại biểu chuyên trách, thu hút những người thực sự giỏi, tâm huyết xây dựng đất nước. Đồng thời, nâng tuổi đại biểu Quốc hội chuyên trách để những đại biểu có trình độ, kinh nghiệm... tiếp tục cống hiến cho Quốc hội.

Quan tâm đến vấn đề tên gọi của các Ủy ban của Quốc hội, nhiều ý kiến cho rằng, hiện nay tên của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội là quá dài. Nhiều ý kiến cho rằng, tên gọi của Ủy ban này nên đổi thành “ Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên và Trẻ em” vì thiếu niên và Nhi đồng là trẻ em.

Tuy nhiên, một số đại biểu Quốc hội lại cho rằng, tên gọi này vừa dài lại vừa thiếu. Đại biểu Quốc hội Ngô Thị Minh- Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh cho rằng, tên gọi của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội tuy dài nhưng nội dung chưa đủ, bởi vẫn còn thiếu nhiều lĩnh vực như: thể thao, du lịch, tín ngưỡng, tôn giáo… Do vậy, nhân dịp này, đề nghị Quốc hội nghiên cứu kỹ lưỡng để sửa đổi tên gọi của Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội sao cho phù hợp, ngắn gọn nhưng bao quát được đủ chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban này đang phụ trách.

Ngoài ra, các nội dung về kinh phí hoạt động của các Đoàn đại biểu Quốc hội; công tác thi đua, khen thưởng của các đại biểu Quốc hội chuyên trách; cơ cấu thành viên các Ủy ban và Hội đồng dân tộc của Quốc hội… cũng được các đại biểu Quốc hội quan tâm cho ý kiến.

Phát biểu kết thúc nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết, các ý kiến thảo luận, góp ý cho  dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội liên quan đến nhiều vấn đề lớn và mới như, việc sửa tên gọi một số Ủy ban của Quốc hội; việc nâng cấp Ban Dân nguyện lên thành một cơ quan chuyên môn của Quốc hội… Do vậy, đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu thật sâu và có Đề án riêng để báo cáo cụ thể. Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nhấn mạnh, trên cơ sở các ý kiến thảo luận tại của các đại biểu phiên họp hôm nay, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu làm cơ sở tiếp tục thảo luận kỹ hơn tại các phiên họp sau và báo cáo cơ quan có thẩm quyền để xin phép thông qua dự án Luật này tại Kỳ họp thứ 9 của năm 2020./.