.jpg)
Phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV
266 lượt đại biểu Quốc hội đăng ký chất vấn
Diễn biến thực tế tại phiên chất vấn đối với 4 lĩnh vực: nông nghiệp; tài chính; ngân hàng; giao thông cho thấy đây đều là những vấn đề nổi cộm trong phát triển kinh tế – xã hội, được cử tri, Nhân dân đặc biệt quan tâm. Theo đánh giá của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: "các nhóm vấn đề để chất vấn và trả lời chất vấn là đúng và trúng, có những vấn đề đã kéo dài nhiều năm nhưng chưa được giải quyết một cách đầy đủ và căn cơ, cũng có nhiều vấn đề mới phát sinh, do đó, đáp ứng được yêu cầu, mong mỏi của cử tri, Nhân dân và của chính các đại biểu Quốc hội”.
Cùng với 3 Bộ trưởng và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước chịu trách nhiệm trả lời chính, các Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, Lê Văn Thành và Bộ trưởng các Bộ: Công thương, Tài nguyên và Môi trường, Giáo dục và Đào tạo, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Xây dựng đã tham gia trả lời, giải trình làm rõ thêm các nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn. Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh đã thay mặt Chính phủ báo cáo làm rõ hơn những vấn đề thuộc trách nhiệm chung của Chính phủ và trực tiếp trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội.
Tham gia phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp đã có 266 lượt đại biểu Quốc hội đăng ký chất vấn, 131 lượt đại biểu Quốc hội đã thực hiện quyền chất vấn, trong đó, 34 đại biểu đặt câu hỏi đối với Phó Thủ tướng Chính phủ, 28 lượt đại biểu tiến hành tranh luận để làm rõ hơn những vấn đề đại biểu quan tâm. Đối với các đại biểu Quốc hội hỏi nhưng chưa có thời gian để thực hiện chất vấn và 133 đại biểu đăng ký nhưng do hết thời gian, chưa được chất vấn, Chủ tịch Quốc hội đề nghị gửi câu hỏi đến Thủ tướng Chính phủ, các thành viên Chính phủ để được trả lời bằng văn bản.
Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV chất vấn 04 lĩnh vực gồm: Nông nghiệp, Tài chính, Ngân hàng và Giao thông vận tải
Tìm đáp án rõ ràng, cụ thể cho vấn đề cử tri quan tâm
Theo dõi 2,5 ngày tiến hành chất vấn, cả 4 lĩnh vực đều được các vị đại biểu Quốc hội chất vấn thẳng thắn, trực diện. Qua đó, những vấn đề trọng tâm, then chốt của từng lĩnh vực như: Chiến lược phát triển ngành nông nghiệp trong thời gian tới; giải pháp ổn định thị trường, kiểm soát sự biến động giá của một số mặt hàng nông sản, vật tư nông nghiệp; Hoạt động của thị trường vốn, chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, giải pháp chấn chỉnh và xử lý các hành vi vi phạm; Tín dụng, lãi suất đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa; việc phối hợp chính sách tài khóa về kiểm soát lạm phát, củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô; Tình trạng các dự án, công trình quan trọng quốc gia, các dự án giao thông sử dụng ngân sách nhà nước;... đều được phân tích, mổ xẻ, làm rõ để đi đến cùng của vấn đề đại biểu và cử tri quan tâm.
Với cách thức đặt câu hỏi ngắn gọn, trực diện vào những vấn đề nổi cộm, gây bức xúc trong dư luận xã hội đã khiến không khí nghị trường trở nên sôi nổi, kịch tính. Đó là, tình trạng ùn ứ nông sản xuất khẩu tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc xảy ra thường xuyên; việc chậm tiến độ các dự án giao thông quan trọng đã làm tăng tổng mức đầu tư từ 1,5 đến 2,5 lần hoặc nhiều hơn so với tổng mức đầu tư ban đầu, làm giảm hiệu quả đầu tư; trách nhiệm của Bộ Tài chính trong vấn đề giá xăng dầu, giá sách giáo khoa,…Tất cả những câu hỏi mang đến nghị trường đều cho thấy tinh thần trách nhiệm, bám sát hơi thở cuộc sống của đại biểu Quốc hội trước các vấn đề người dân quan tâm.
Tại phiên chất vấn đối với lĩnh vực nông nghiệp, đặt vấn đề Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đã từng đưa ra thông điệp “Chúng ta xây dựng một nền nông nghiệp trách nhiệm, trách nhiệm với sức khỏe hàng trăm triệu dân” tuy nhiên, đến nay, tính an toàn của sản phẩm nông nghiệp vẫn là sự phiền muộn chưa bao giờ nguôi của hàng triệu dân, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội thẳng thắn đề nghị Bộ trưởng cho biết “đến khi nào người dân mới có thể hoàn toàn yên tâm về tính an toàn của sản phẩm nông nghiệp, đến bao giờ Việt Nam có thể viết tên mình trên bản đồ nông nghiệp hữu cơ của thế giới?”
1.jpg)
Đại biểu Hồ Thị Minh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị nêu câu hỏi chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Giao thông và vận tải Nguyễn Văn Thể
Hay tại phiên chất vấn đối với lĩnh vực giao thông, quan tâm đến tiến độ triển khai xây dựng Dự án đường tránh phía Đông thành phố Đông Hà (Quảng Trị), đại biểu Hồ Thị Minh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị cho biết, hiện tại Quảng Trị là tỉnh duy nhất chưa có đường tránh đi qua thành phố, trong khi nguồn vốn đầu tư công trung hạn cũng đã được bố trí. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết cụ thể thời gian khi nào tuyến đường này mới được thông tuyến?
Cũng tại phiên chất vấn này, đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà, Đoàn Đại biểu Quốc hội Tp.Hà Nội đề nghị Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải đưa ra giải pháp để đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng khu tổ hợp ga Ngọc Hồi để nhân dân trong vùng dự án yên tâm sinh sống, sản xuất kinh doanh. Ngoài ra, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết những chậm trễ trong việc thực hiện Quyết định 519/QĐ-TTg năm 2016của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch giao thông vận tải, Quyết định 2477/QĐ-BGTVT 2015 phê duyệt quy hoạch chi tiết hiện đại hóa tuyến đường sắt Bắc Nam và trách nhiệm của Bộ trưởng trong việc chậm trễ này như thế nào, nguyên nhân và giải pháp khắc phục trong thời gian tới….
Tăng cường tranh luận
Trong phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, tính tranh luận và đối thoại với tinh thần xây dựng cao đã được thể hiện đậm nét, tạo điểm nhấn và kịch tính của phiên chất vấn. Đây là bước tiến quan trọng, tạo tiền đề cho việc chuyển từ Quốc hội tham luận sang Quốc hội tranh luận.
Bấm nút tranh luận, đại biểu Châu Quỳnh Giao (Kiên Giang) nêu rõ, hơn 2 năm về trước Ủy ban Văn hóa Giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo có kiến nghị Bộ Tài chính rà soát, đánh giá để trình cấp có thẩm quyền xem xét, bổ sung sách giáo khoa vào danh mục nhà nước định giá nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành. “Cử tri mong muốn Bộ Tài chính chỉ rõ khó khăn gì mà chưa làm được việc này? Và đến khi nào giá sách giáo khoa có giá hài hòa, phù hợp lợi ích cả doanh nghiệp, phụ huynh?...”, đại biểu nhấn mạnh.
Liên quan đến nội dung này, đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cũng thẳng thắn tranh luận, không chỉ bổ sung sách giáo khoa vào danh mục nhà nước định giá, mà cần phải đưa các loại mặt hàng khác thiết yếu liên quan đến đời sống sinh hoạt của người dân vào. “Bộ kit test Covid-19 thời gian qua, nếu Bộ Tài chính tham gia sâu vào việc định giá thì bộ kit test này sẽ không tăng giá như thời gian trong dịch”, đại biểu nêu dẫn chứng.
Thẳng thắn bày tỏ quan điểm chưa đồng ý việc Bộ trưởng Bộ Tài chính trả lời về giá xăng dầu, đại biểu Nguyễn Văn Thân, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình tranh luận, nếu can thiệp nhiều vào giá xăng dầu quá nhiều sẽ không đúng giá thị trường. Đại biểu cho rằng nên để giá xăng dầu tăng giảm tự nhiên theo giá thế giới, can thiệp đúng mức, chứ không cố gắng để giảm giá xuống thấp nhất.
.jpg)
Đại biểu Lê Hoàng Anh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai tranh luận tại phiên chất vấn với Bộ trưởng Bộ Giao thông và vận tải Nguyễn Văn Thể
Giơ biển tranh luận tại phiên chất vấn đối với lĩnh vực giao thông, đại biểu Lê Hoàng Anh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai nhấn mạnh, trong phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể có khẳng định, chỉ có những dự án lớn mới xảy ra tình trạng chậm tiến độ. Trong khi đó tại Kỳ họp này, Bộ lại tiếp tục trình thêm 5 dự án lớn tiếp theo. Như vậy, khả năng chậm tiến độ với các dự án này là hiện hữu. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết rõ, hiện tại trong cả nước có bao nhiêu nhà thầu đủ năng lực để thực hiện những dự án này? Và nếu tiếp tục không kịp tiến độ thì trách nhiệm tham mưu của Bộ trong vấn đề này ra sao?
Không chỉ tranh luận với các Bộ trưởng/trưởng ngành, phát biểu tranh luận với Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội chỉ ra rằng, ngày 02/6/2022, phát biểu trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho biết, đến hết tháng 5, Chính phủ giải ngân được 22.000 tỷ/300.000 tỷ trong gói phục hồi kinh tế. Tuy nhiên, hôm nay, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh đưa ra số liệu khác. Như vậy, cùng một thời điểm tính toán, số liệu giải ngân khác nhau. Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai đề nghị Phó Thủ tướng Thường trực cho biết kết quả chính xác Chính phủ đạt được.
Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội phát biểu tranh luận với Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh
Bên cạnh đó, qua báo cáo của Phó Thủ tướng Chính phủ và giải trình của các thành viên Chính phủ tại Kỳ họp này cho thấy, thêm một lần nữa pháp luật được coi là “tội đồ” cho chậm trễ trong thực hiện một số gói phục hồi, phát triển kinh tế và nhiều mục tiêu khác.
Là người trực tiếp phụ trách công tác xây dựng thể chế theo phân công của Thủ tướng Chính phủ, đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh chỉ rõ việc chậm trễ có phải do rào cản pháp luật hay không ? Nếu đúng, đề nghị Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ chỉ rõ quy định nào để Quốc hội biết và có căn cứ hoàn thiện thể chế?...
Với 28 lượt đại biểu tiến hành tranh luận tại phiên chất vấn và trả lời chất ván kỳ họp thứ 3, đã cho thấy sự quyết liệt của các đại biểu Quốc hội nhằm đi đến cùng vấn đề mà dư luận đang quan tâm, thể hiện tinh thần trách nhiệm, công tâm đối với từng nội dung được đề cập trước Quốc hội. Từ sự trao đổi thẳng thắn, với lập luận chặt chẽ, dẫn chứng cụ thể, giúp các tư lệnh ngành nhận diện rõ hơn những vấn đề còn bất cập, có các quyết sách phù hợp hơn trong điều hành, đáp ứng niềm tin, sự mong mỏi của cử tri và nhân dân cả nước.
Tạo chuyển biến tích cực, rõ rệt đối với những vấn đề chất vấn
Phiên chất vấn diễn ra trong không khí dân chủ, thẳng thắn, sôi nổi, thu hút được sự quan tâm, chú ý rộng rãi của nhân dân và cử tri cả nước. Ở vị trí Chủ tọa, điều hành phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhận được sự đánh giá cao của các đại biểu Quốc hội và cử tri.
Điều hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã thể hiện đậm nét vai trò của Chủ tọa phiên họp. Dưới sự dẫn dắt của Chủ tịch Quốc hội, phiên chất vấn diễn ra đúng quy định của Nội quy kỳ họp; giữ nhip độ đều đặn trong suốt kỳ chất vấn; linh hoạt trong những trường hợp cần thiết.
Đồng thời, bảo đảm sự bình đẳng giữa các đại biểu có quyền chất vấn và giữa những chức danh phải trả lời chất vấn theo đúng tại khoản 3, Điều 21, Luật Tổ chức Quốc hội hiện hành. Trong suốt quá diễn ra hoạt động chất vấn, đã phát huy tính được tính dân chủ, nhất là trong tranh luận, giải trình.
Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ điều hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn
Với sự linh hoạt, uyển chuyển, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã dẫn dắt hoạt động chất vấn đi đúng quỹ đạo theo những nhóm vấn đề đã được Quốc hội lựa chọn, cân bằng thời gian hỏi và trả lời để bảo đảm đúng trọng tâm. Đồng thời, tạo được không khí tranh luận sôi nổi, thẳng thắn, đi đến cùng vấn đề được nêu.
Không máy móc trong điều hành, để tăng tính đối thoại trong nghị trường Quốc hội, tại phiên chất vấn, tất cả các đại biểu Quốc hội giơ biển tranh luận đều được Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ mời phát biểu theo đúng quy định không quá 3 phút.
Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai (Hà Nội) cho rằng, những nội dung mà dư luận quan tâm, đã được Chủ tịch Quốc hội nắm rất sát, từ đó có những gợi mở phù hợp để các Bộ trưởng trả lời đúng và trúng, khiến các đại biểu Quốc hội rất hài lòng. Đại biểu kỳ vọng sau phiên chất vấn, những vấn đề mang tính “nút thắt” sẽ được giải quyết dựa trên những giải pháp cụ thể mà các "Tư lệnh" ngành đã đưa ra.
Đại biểu Hà Quốc Trị, Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa
Cùng nhận định, đại biểu Hà Quốc Trị, Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa bày tỏ, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã điều hành linh hoạt các phiên chất vấn và trả lời chất vấn, tạo điều kiện để đại biểu có thể đưa được hết những vấn đề cử tri, người dân mong mỏi đến nghị trường. Qua đó, đòi hỏi các Bộ trưởng/ trưởng ngành phải quan tâm giải quyết triệt để với lộ trình, thời gian cụ thể. “Trong suốt thời gian chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội không chỉ nhắc nhở Bộ trưởng, trưởng ngành trả lời vào trọng tâm câu hỏi hay một số nội dung chất vấn mà các Bộ trưởng trả lời còn thiếu. Những nhắc nhở thể hiện rõ sự am hiểu rất sâu về chuyên môn và sự nhạy bén của Chủ tịch Quốc hội, trong đó có nhiều gợi mở đã đẩy không khí chất vấn “nóng” lên khiến vấn đề nêu ra được làm rõ ngay tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, ….
Quan tâm và theo dõi chương trình chất vấn, trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 3, PGS. TS Doãn Hồng Nhung cho rằng, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã điều hành rất khoa học, linh hoạt, kỹ lưỡng các nội dung. “Chính sự khéo léo, tinh tế trong phát hiện, lựa chọn vấn đề được nêu trực tiếp tại phiên chất vấn của Chủ tịch Quốc hội đã tạo nên tính kịch tính, sự lôi cuốn, hấp dẫn của phiên chất vấn. Đồng thời, thông qua những gợi ý, phát hiện vấn đề của Chủ tịch Quốc hội là cơ sở, tác động nhất định đến việc hoàn thiện thể chế, chính sách…”, PGS. TS Doãn Hồng Nhung nhấn mạnh.
Ngoài ra, nhìn lại phiên chất vấn cho thấy, các đại biểu Quốc hội đã hiện tinh thần trách nhiệm cao, nêu câu hỏi phản ánh sát với thực tiễn đời sống và nguyện vọng của cử tri, Nhân dân với nội dung ngắn gọn, cụ thể, rõ ràng, ít có sự trùng lặp, có đối thoại tranh luận thẳng thắn mang tính xây dựng, sử dụng tối đa hiệu quả thời gian để chất vấn và làm rõ vấn đề.
Các Bộ trưởng/ trưởng ngành đều thể hiện bản lĩnh, nắm chắc thực trạng của ngành, lĩnh vực mình phụ trách, thẳng thắn, không vòng vo né tránh nhiều vấn đề khó, phức tạp; trong đó có những vấn đề đã tồn tại qua nhiều Kỳ họp đã được trả lời tương đối đầy đủ. Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, các Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng, trưởng ngành với ý thức trách nhiệm cao đã tham gia giải trình nghiêm túc, giúp làm sáng tỏ thêm nhiều vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.
Bên cạnh những kết quả đạt được, phát biểu bế mạc phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế, thách thức cần phải có quyết tâm cao, giải pháp đột phá để khắc phục trong thời gian tới. Sau Kỳ họp và Phiên họp này, Quốc hội đề nghị Chính phủ, các cấp, các ngành triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn nữa, tạo chuyển biến tích cực, rõ rệt đối với những vấn đề vừa được chất vấn.
Trên cơ sở chất vấn của các đại biểu Quốc hội và trả lời chất vấn của các thành viên Chính phủ, kết luận đối với từng phiên chất vấn đối với từng nhóm vấn đề, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu, chuẩn bị Nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn để trình Quốc hội xem xét, thông qua vào cuối Kỳ họp, làm cơ sở để tổ chức thực hiện và giám sát theo quy định. Qua đó, góp phần giúp Quốc hội tiến hành giám sát lại hiệu quả tại Kỳ họp cuối năm của năm sau và năm giữa nhiệm kỳ.
Phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 3 đã khép lại với nhiều cải tiến, đổi mới. Sức mạnh của phương thức chất vấn trực tiếp chính là tạo ra sự chuyển biến thực chất, rõ rệt và mạnh mẽ ngay tại phiên chất vấn và sau chất vấn. Với sự theo sát, đeo bám vấn đề của các vị đại biểu Quốc hội cùng với nỗ lực quyết tâm của Chính phủ, cử tri tin tưởng vào kết quả của phiên chất vấn sẽ biến lời hứa, giải pháp của Bộ trưởng/trưởng ngành trở thành hiện thực./.