.jpg)
Toàn cảnh phiên họp
Trong bối cảnh khủng hoảng tài chính, suy thoái kinh tế toàn cầu năm 2007 gây đổ vỡ nhiều định chế tài chính, đẩy kinh tế khu vực và kinh tế thế giới vào suy thoái, từ đó ảnh hưởng lớn đến thương mại, đầu tư và tăng trưởng kinh tế trong nước; kinh tế vĩ mô, thị trường tiền tệ diễn biến bất ổn, thị trường bất động sản, chứng khoán sụt giảm mạnh, trầm lắng kéo dài, tác động bất lợi cho hệ thống các tổ chức tín dụng Việt Nam. Hoạt động của hệ thống các tổ chức tín dụng ở thời điểm cuối năm 2011 hết sức khó khăn, thanh khoản căng thẳng, nợ xấu - “cục máu đông” của hệ thống các tổ chức tín dụng tích tụ rất lớn, một bộ phận không nhỏ các tổ chức tín dụng trong trạng thái thiếu hụt nghiêm trọng khả năng chi trả, tiềm ẩn rủi ro gây đổ vỡ hệ thống, tác động đến toàn bộ đời sống, kinh tế, xã hội và hoạt động sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp.
Kết quả tổng kết, đánh giá của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho thấy cơ sở pháp lý đối với công tác xử lý nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng thời gian trước khi ban hành Nghị quyết số 42 còn thiếu, chưa đồng bộ. Trước khi Nghị quyết số 42 được ban hành, tỷ lệ nợ xấu nội bảng đã được kiểm soát nhưng nợ tiềm ẩn trở thành nợ xấu còn cao. Tính đến 31/12/2016, tỷ lệ nợ xấu nội bảng, nợ xấu đã bán cho Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) chưa xử lý và nợ tiềm ẩn thành nợ xấu là 10,08% tổng dư nợ cho vay, đầu tư đối với nền kinh tế.
Vì vậy, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về xử lý nợ xấu đã được Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ quan tâm, quyết liệt chỉ đạo thực hiện để đẩy nhanh tiến độ, hiệu quả công tác xử lý nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng, góp phần khơi thông được nguồn vốn của hệ thống ngân hàng, qua đó tăng cường mức độ an toàn, lành mạnh của hệ thống ngân hàng và thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế.
Việc xây dựng Nghị quyết số 42 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng nhằm tạo khuôn khổ pháp lý đồng bộ về xử lý nợ xấu, đảm bảo phù với thực tiễn và tiệm cận các chuẩn mực, thông lệ quốc tế cũng như xử lý những vấn đề bất cập, xung đột pháp lý giữa các văn bản quy phạm pháp luật; Xử lý các vướng mắc, khó khăn pháp lý hiện hành liên quan đến xử lý nợ xấu và tài sản bảo đảm của khoản nợ của tổ chức tín dụng, tạo cơ chế xử lý đồng bộ, thống nhất, hiệu quả, khả thi, kiểm soát chặt chẽ các khoản nợ xấu và xử lý tài sản bảo đảm các khoản nợ xấu của tổ chức tín dụng, đảm bảo các tổ chức tín dụng tiếp tục phát huy tốt vai trò là kênh dẫn vốn chủ đạo và đáp ứng nhu cầu vốn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của nền kinh tế; Xử lý cơ bản và duy trì tỷ lệ nợ xấu ở mức an toàn, dưới 3% tổng dư nợ của hệ thống tổ chức tín dụng, nâng cao vai trò, năng lực của VAMC.
.jpg)
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng
Trình bày Tờ trình về việc kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết, về lâu dài, tại Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra nhiệm vụ: “Tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý về hoạt động ngân hàng, hỗ trợ tiến trình cơ cấu lại các tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu”. Tại Nghị quyết 31/2021/NQ15 ngày 12/11/2021 của Quốc hội về kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế đã đề ra việc “tiếp tục hoàn thiện khung pháp luật về xử lý nợ xấu” là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn 2021-2025.
Tại Thông báo số 08-TB/TW ngày 07/12/2021 của Văn phòng Trung ương Đảng về kết luận của Bộ Chính trị về Đề án cơ cấu lại các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2015 có nội dung chỉ đạo: “Giao Đảng đoàn Quốc hội phối hợp với Ban cán sự Đảng Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan sớm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về hoạt động tiền tệ, ngân hàng tại thuận lợi cho việc cơ cấu lại các tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu”.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH ngày 05/11/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về triển khai thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị và Đề án Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đã xác định “Nghiên cứu, xây dựng dự án Luật điều chỉnh về xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, tài sản đảm bảo” là một trong những nhiệm vụ lập pháp cần nghiên cứu, xây dựng mới và đề xuất đưa vào Chương trình xây dựng Luật năm 2023.
Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 2114/QĐ-TTg ngày 16/12/2021 ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị về Đề án Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, trong đó, giao NHNN nghiên cứu, xây dựng dự án Luật điều chỉnh về xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, tài sản bảo đảm, xem xét đưa vào Chương trình năm 2023.
Tại Thông báo số 882/TB-TTKQH ngày ngày 16/4/2022 về việc thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 và dự thảo Nghị quyết kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết số 42/2017/QH14, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có ý kiến chỉ đạo như sau: Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của cơ quan thẩm tra để hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị quyết kéo dài thời hạn áp dụng Nghị quyết số 42 theo hướng như sau: Thống nhất việc kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết số 42 đến ngày 31/12/2023; đưa nội dung này vào nghị quyết chung của kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV.
Tại Thông báo số 906/TB-TTKQH ngày 21/4/2022 về kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự kiến chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022 và Nghị quyết số 19/2022/UBTVQH ngày 18/4/2022 về điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, UBTVQH có ý kiến: Bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022 để trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại kỳ họp thứ 3 theo quy trình tại một kỳ họp dự thảo nghị quyết sau đây: Nghị quyết của Quốc hội về kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng.
Từ những nội dung nêu trên, phù hợp với chỉ đạo của Bộ Chính trị, Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ kiến nghị Quốc hội giao Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chủ trì, phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, các Bộ, ngành có liên quan nghiên cứu, đề xuất luật hóa các quy định về xử lý nợ xấu cùng với việc rà soát, hoàn thiện Luật Các tổ chức tín dụng và các luật có liên quan đến xử lý nợ xấu và tài sản bảo đảm, trình Quốc hội chậm nhất và kỳ họp đầu năm 2023.
Tuy nhiên, theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, việc luật hóa các quy định về xử lý nợ xấu cần tuân thủ trình tự, thủ tục theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật và cần nhiều thời gian nghiên cứu, rà soát, đánh giá tác động cũng như xây dựng dự thảo Luật để đề xuất Quốc hội đưa vào chương trình xây dựng luật năm 2023. Trong khi đó, Nghị quyết số 42/2017/QH14 sẽ hết hiệu lực thi hành sau ngày 15/8/2022. Vì vậy, để tránh tạo ra khoảng trống pháp lý khi Nghị quyết số 42/2017/QH14 hết hiệu lực thi hành và khi chưa luật hóa các quy định về xử lý nợ xấu, Chính phủ kiến nghị Quốc hội kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết số 42/2017/QH14 đến ngày 31/12/2023.
Việc kéo dài thời hạn áp dụng Nghị quyết số 42/2017/QH14 trong thời gian nghiên cứu đề xuất luật hóa các quy định về xử lý nợ xấu là vấn đề cấp bách về kinh tế để tiếp tục đẩy nhanh việc xử lý nợ xấu, khơi thông nguồn vốn, tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp và người dân trong điều kiện tác động chưa thể lường hết được của đại dịch Covid 19 trong thời gian vừa qua cũng như trong thời gian tới đây.