Tạo bước đột phá về chuyển đổi số, khắc phục những hạn chế của Luật hiện hành
Trình bày Báo cáo thẩm tra tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí sự cần thiết ban hành Luật Căn cước như Tờ trình của Chính phủ và cho rằng, việc ban hành Luật Căn cước nhằm thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, xây dựng Chính phủ điện tử, giải quyết thủ tục hành chính và cung cấp dịch vụ công trực tuyến; tạo cơ sở pháp lý triển khai thực hiện, tạo bước đột phá về chuyển đổi số trên tất cả các lĩnh vực; đồng thời khắc phục những hạn chế, vướng mắc, bất cập của Luật Căn cước công dân hiện hành.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới
Để việc xây dựng, ban hành Luật Căn cước được chặt chẽ, phát huy có hiệu quả, phù hợp với thực tiễn, đề nghị Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số đồng bộ, sớm hoàn thiện ứng dụng tài khoản định danh điện tử, kết nối, chia sẻ thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, phát huy tối đa hiệu quả của Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước.
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, hồ sơ dự án Luật cơ bản đã đầy đủ các tài liệu theo quy định, đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5. Để bảo đảm tính khả thi, đề nghị tiếp tục rà soát và đánh giá sâu hơn về tác động của các chính sách mới trong dự án Luật; rà soát, chuẩn bị đầy đủ, kỹ lưỡng dự thảo Nghị định, Thông tư, tạo điều kiện triển khai thực hiện đồng bộ, thông suốt khi Luật có hiệu lực thi hành.
Dự thảo Luật Căn cước cơ bản phù hợp với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, phù hợp với Hiến pháp, thống nhất trong hệ thống pháp luật, tương thích với các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên. Tuy nhiên, một số quy định trong dự thảo Luật liên quan trực tiếp đến bí mật đời tư cá nhân, liên quan đến quyền con người được quy định trong Hiến pháp 2013 và các quy định của pháp luật hiện hành. Vì vậy, đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát để bảo đảm chặt chẽ, phù hợp hơn.
Đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, phát triển Chính phủ điện tử
Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho rằng, việc chỉnh lý tên gọi “Luật Căn cước công dân (sửa đổi)” thành “Luật Căn cước” nhằm bảo đảm tính bao quát, đầy đủ, phù hợp với phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của Luật, phù hợp với yêu cầu quản lý và khai thác, sử dụng trong các giao dịch của người dân; do vậy, nhất trí tên gọi của dự thảo Luật là Luật Căn cước.
Ủy ban Quốc phòng và An ninh cũng cơ bản nhất trí phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của dự thảo Luật. Đồng thời, nhất trí với việc bổ sung đối tượng áp dụng là người gốc Việt Nam chưa xác định được quốc tịch và cho rằng, việc cấp giấy chứng nhận căn cước cho người gốc Việt Nam sẽ mở ra hướng giải quyết đối với một bộ phận người gốc Việt Nam có nguyện vọng cần có một loại giấy tờ tùy thân, giúp họ ổn định cuộc sống, có việc làm, con em được đến trường, bảo đảm quyền lợi trong giao dịch dân sự, phù hợp với chủ trương của Đảng, Nhà nước, đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước.
Toàn cảnh phiên họp
Về thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (Điều 10); thông tin trong Cơ sở dữ liệu căn cước (Điều 16), Ủy ban Quốc phòng và An ninh cơ bản nhất trí nội dung của Điều 10 và Điều 16 và cho rằng, việc mở rộng, bổ sung thông tin lưu trữ là cần thiết, đồng thời việc tăng cường chia sẻ, kết nối giữa các cơ sở dữ liệu sẽ phát huy tối đa hiệu quả sử dụng dữ liệu, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước và tiệm cận với xu thế chung của thế giới. Tuy nhiên, đề nghị nghiên cứu kỹ từng loại thông tin quy định tại các điều này để bảo đảm hiệu quả, có tính khả thi.
Đối với nội dung thể hiện trên thẻ căn cước, Ủy ban Quốc phòng và An ninh cơ bản nhất trí nội dung Điều này nhằm bảo đảm đầy đủ các thông tin cần thiết đối với một công dân; đồng thời đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, phát triển Chính phủ điện tử.
Bên cạnh đó, cơ bản nhất trí việc tích hợp một số thông tin về công dân vào thẻ căn cước nhằm góp phần giảm giấy tờ cho công dân, tạo thuận lợi cho cơ quan, tổ chức và công dân trong các giao dịch hành chính, dân sự, đi lại, cải cách thủ tục hành chính. Đồng thời đề nghị việc tích hợp thông tin phải đi đôi với việc bảo đảm hạ tầng kỹ thuật và quản lý, sử dụng thông tin để bảo vệ quyền công dân, bí mật đời tư của công dân.
Về thời hạn, nơi làm thủ tục cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban Quốc phòng và An ninh thấy rằng, quy định tại Điều 26 của Luật Căn cước công dân hiện hành là phù hợp với chủ trương giải quyết dịch vụ công trực tuyến, phù hợp với quy định về xây dựng, khai thác, sử dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu căn cước. Vì vậy, đề nghị giữ nguyên quy định của Luật Căn cước công dân hiện hành về nơi làm thủ tục cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước.
Đối với việc thu hồi, tạm giữ thẻ căn cước, đa số ý kiến Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với quy định về thu hồi, tạm giữ thẻ căn cước như dự thảo Luật bảo đảm bao quát đủ các trường hợp bị thu hồi, bị tạm giữ thẻ căn cước, đúng đối tượng và đúng thẩm quyền.
Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị làm rõ các trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 và trách nhiệm, nghĩa vụ của những người liên quan cũng như việc thu phí khi cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước thuộc trường hợp này; tại điểm b khoản 4 đề nghị điều chỉnh cho phù hợp về thẩm quyền, đồng thời đề nghị bổ sung quy định về hình thức ra quyết định thu hồi thẻ căn cước.
Ngoài ra, Ủy ban Quốc phòng và An ninh cơ bản nhất trí quy định của dự thảo Luật và đề nghị bổ sung quy định về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong cập nhật, khai thác, sử dụng thông tin trong Cơ sở dữ liệu, nhất là trách nhiệm của các cá nhân trực tiếp khai thác, sử dụng thông tin để thực hiện giao dịch, thủ tục hành chính với người dân./.