Toàn cảnh phiên họp
Tại phiên họp, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, hiện các nhà đầu tư cao tốc Bắc-Nam hầu hết gặp khó khăn về huy động vốn tín dụng. Nguyên nhân bởi các dự án BOT, BT giao thông có quy mô và tổng mức đầu tư lớn, thời gian vay vốn kéo dài trong khi nguồn vốn của tổ chức tín dụng chủ yếu ngắn hạn, dẫn đến khó khăn trong cân đối nguồn vốn…
Bộ Giao thông vận tải đã tiến hành sơ tuyển đối với 8 dự án thành phần theo hình thức PPP và có 7/8 dự án có từ hai nhà đầu tư trở lên vượt qua vòng sơ tuyển. Riêng dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết không có nhà đầu tư nào.
Các doanh nghiệp tham gia sơ tuyển chủ yếu là các nhà thầu có năng lực thi công tốt nhưng không có thế mạnh huy động vốn tín dụng, trong khi tỉ lệ vốn tín dụng trong tổng mức đầu tư dự án rất lớn. Trong khi đó, theo quy định, sau khi trúng thầu, nếu 6 tháng nhà đầu tư không ký được hợp đồng tín dụng đủ phần vốn vay để triển khai thì sẽ bị hủy hợp đồng. Bên cạnh đó, quá trình sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư, các doanh nghiệp có thế mạnh về tài chính không quan tâm, tham gia sơ tuyển dự án.
Ngoài ra, đại dịch Covid -19 cũng dẫn tới rủi ro gia tăng nợ xấu, các ngân hàng phải tăng tỷ lệ trích lập quỹ dự phòng rủi ro nên việc cấp tín dụng dài hạn cho các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam trong giai đoạn hiện nay là không khả thi… Trong khi đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông là dự án quan trọng quốc gia, có ý nghĩa rất lớn và quan trọng đối với sự phát triển của đất nước. Do vậy, Chính phủ là đề nghị Quốc hội xem xét điều chỉnh hình thức đầu tư 8 dự án thành phần thuộc dự án cao Bắc - Nam phía Đông theo hình thức PPP sang đầu tư công. Như vậy, sẽ vừa đẩy nhanh được tiến độ thực hiện, sớm hoàn thành đưa vào khai thác dự án do không gặp rủi ro về lựa chọn nhà đầu tư và huy động vốn tín dụng.
%20okdd.jpg)
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh tại phiên họp
Nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, việc Chính phủ kiến nghị điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án có hai luồng ý kiến tán thành và không tán thành Tờ trình của Chính phủ. Cả hai luồng ý kiến, theo Thường trực Ủy ban Kinh tế, đều có cơ sở và Chính phủ cần nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng.
Trường hợp cần thiết, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, cân nhắc xem xét lựa chọn một số dự án thành phần đầu tư theo phương thức PPP khó thu hút được nhà đầu tư để chuyển sang đầu tư công nhằm vừa đẩy nhanh được tiến độ triển khai các dự án, vừa giảm bớt áp lực về huy động vốn cho các dự án PPP còn lại. Đồng thời, bảo đảm tuân thủ quy định tại Điều 89, Luật Đầu tư công khi Quốc hội quyết định bố trí vốn bổ sung cho Dự án trong giai đoạn 2021-2025 không quá 11.000 tỷ đồng (tương ứng không quá 20% của 55.000 tỷ đồng đã phân bổ cho Dự án), giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực tới các nhà đầu tư đã tham gia sơ tuyển.
%20okdd.jpg)
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển phát biểu
Các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, đây là Dự án lớn, có vai trò quan trọng nên cần kiên trì với chủ trương đã đề ra. Hiện tại, đã có 7/8 dự án có từ 2 nhà đầu tư trở lên qua vòng sơ tuyển, do đó cần tiếp tục thực hiện theo đúng Nghị quyết 52/2017/QH14. Nếu có chuyển đổi hình thức đầu tư thì nên ưu tiên tập trung cho dự án chưa có nhà đầu tư rồi mới tính đến khả năng các dự án còn lại nếu đấu thầu không thành công.
Phát biểu kết luận tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển bày tỏ chưa đồng tình với đề xuất điều chỉnh hình thức đầu tư 8 dự án thành phần thuộc Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 từ đầu tư theo hình thức PPP sang đầu tư công sử dụng 100% vốn đầu tư công, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị các cơ quan có liên quan tiếp tục phối hợp chuẩn bị và báo cáo tại Phiên họp 45b nếu đủ độ chín sẽ trình ra Quốc hội, nếu không sẽ dừng lại chuyển cho nhiệm kỳ sau quyết định./.