Theo Tờ trình của Chính phủ, tỉnh Bắc Ninh có 822,71 km2 diện tích tự nhiên, dân số 1.483.855 người; có 08 đơn vị hành chính cấp huyện (gồm: 01 thành phố; 01 thị xã và 06 huyện); 126 đơn vị hành chính cấp xã (gồm: 26 phường, 06 thị trấn và 94 xã).
.jpg)
Phiên họp toàn thể trực tuyến của Ủy ban Pháp luật
Trình phương án thành lập phường Hương Mạc trên cơ sở nguyên trạng 5,58 km2 diện tích tự nhiên và dân số 19.576 người của xã Hương Mạc; thành lập phường Phù Chẩn trên cơ sở nguyên trạng 5,98 km2 diện tích tự nhiên và dân số 19.656 người của xã Phù Chẩn; thành lập phường Phù Khê trên cơ sở nguyên trạng 3,47 km2 diện tích tự nhiên và dân số 12.703người của xã Phù Khê; thành lập phường Tam Sơn trên cơ sở nguyên trạng 8,45 km2 diện tích tự nhiên và dân số 16.279 người của xã Tam Sơn và thành lập phường Tương Giang trên cơ sở nguyên trạng 5,66 km2 diện tích tự nhiên và dân số 12.811người của xã Tương Giang.
Kết quả sau khi thành lập 05 phường thuộc thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh không thay đổi diện tích tự nhiên, dân số và số đơn vị hành chính các cấp trực thuộc, nhưng có tăng 05 phường và giảm 05 xã (từ 26 phường, 06 thị trấn và 94 xã thành 31 phường, 06 thị trấn và 89 xã).
Thẩm tra nội dung này tại phiên họp các toàn thể Ủy ban Pháp luật lần thứ 16, các đại biểu cơ bản tán thành với sự cần thiết thành lập 05 phường trên cơ sở nguyên trạng 05 xã Hương Mạc, Phù Chẩn, Phù Khê, Tam Sơn, Tương Giang thuộc thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh và cho rằng Việc thành lập 05 phường tạo cơ sở pháp lý và tiền đề cho địa phương phát huy lợi thế về vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên để phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng đô thị, nâng cao đời sống của nhân dân trên địa bàn. Trong những năm gần đây, quá trình đô thị hóa và sự phát triển chung của thị xã đã tạo nên nền kinh tế - xã hội các xã phát triển với tốc độ nhanh, hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội được đầu tư đồng bộ, tốc độ đô thị hóa ở các xã ngày càng đáp ứng tiêu chuẩn đô thị. Những thay đổi về kinh tế - xã hội và quá trình đô thị hóa, sự hình thành và phát triển các khu đô thị, thương mại dịch vụ, công nghiệp, sự gia tăng về dân số đang gây áp lực lên bộ máy chính quyền nông thôn các xã hiện nay. Từ thực tế đó, đặt ra yêu cầu cần tổ chức bộ máy theo mô hình chính quyền đô thị nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước trên địa bàn các xã này và đáp ứng nguyện vọng của Nhân dân. Việc thành lập 05 phường thuộc thị xã Từ Sơn đã bảo đảm các điều kiện quy định tại khoản 2 Điều 128 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Đồng thời, qua xem xét Tờ trình và Đề án của Chính phủ, căn cứ Điều 8 của Nghị quyết số 1211/2016/UBtVQH13 về tiêu chuẩn của phường, đối chiếu với 05 xã thuộc thị xã Từ Sơn được đề nghị thành lập phường, cho thấy 05 xã Hương Mạc, Phù Chẩn, Phù Khê, Tam Sơn, Tương Giang dự kiến thành lập 05 phường đều đạt tiêu chuẩn về quy mô dân số theo quy định và tiêu chuẩn về cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội theo quy định.
Tuy nhiên về tiêu chuẩn về hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị thì có 04/05 xã (gồm các xã Hương Mạc, Phù Chẩn, Phù Khê, Tương Giang) theo đánh giá của Bộ Xây dựng đạt 11/12 tiêu chí quy định tại Phụ lục 2 ban hành kèm theo Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 (thiếu tiêu chí về Trạm y tế); xã Tam Sơn đạt 10/12 tiêu chí quy định (thiếu tiêu chí về Trạm y tế và cấp điện sinh hoạt). Ủy ban Pháp luật đề nghị làm rõ định hướng, giải pháp và khả năng bố trí nguồn kinh phí để khắc phục tình trạng này, bảo đảm các cơ sở hạ tầng đô thị của khu vực dự kiến thành lập phường tương xứng với đô thị loại III.
.jpg)
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng chủ trì phiên họp
Ngoài ra, tại phiên họp các đại biểu cũng cho rằng hiện thị xã Từ Sơn có 12 đơn vị hành chính cấp xã bao gồm 07 phường và 05 xã. Trường hợp được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết về việc thành lập 05 phường trên cơ sở nguyên trạng 05 xã trực thuộc thì thị xã Từ Sơn sẽ được đô thị hóa hoàn toàn (không còn xã nào). Vì vậy, có ý kiến cho rằng với tốc độ đô thị hóa cao của thị xã Từ Sơn như hiện nay thì cùng với việc thành lập các phường nên thành lập thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh.
Cùng với đó, thị xã Từ Sơn là nơi tập trung nhiều làng nghề, đặc biệt ở các xã dự kiến thành lập phường. Việc tập trung nhiều làng nghề giúp thúc đẩy kinh tế của địa phương phát triển đồng thời, còn giải quyết việc làm và tạo thu nhập ổn định cho người lao động, tuy nhiên, việc phát triển các làng nghề không tránh khỏi tình trạng ô nhiễm môi trường nhất là ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm tiếng ồn. Do đó, đề nghị Chính phủ, chính quyền địa phương cần có giải pháp để việc xây dựng các lò đốt rác và quy hoạch các điểm tập kết rác thải không ảnh hưởng đến đời sống của người dân.
Đồng thời, cần có kế hoạch cụ thể đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức hiện có để đáp ứng với yêu cầu quản lý của chính quyền ở đô thị.
Theo dự kiến chương trình, nội dung này sẽ được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định tại phiên họp thứ 52 (tháng 1/2021)./.