Cùng dự buổi làm việc có: Thượng tướng Trần Quang Phương, Phó Chủ tịch Quốc hội phụ trách công tác giám sát; các Phó trưởng Đoàn giám sát: Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cùng các thành viên Đoàn giám sát tham dự buổi làm việc trực tiếp và trực tuyến.
Về phía chuyên gia mời tham gia Đoàn giám sát có Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Lê Tiến Châu.
Về phía cơ quan báo cáo có: Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Chu Ngọc Anh; đại diện lãnh đạo Hội đồng nhân dân, Mặt trận tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội và Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội.
Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, thực hiện Kế hoạch của Đoàn giám sát, từ ngày 1-4/3/2022, Đoàn giám sát đã làm việc với 6 Bộ gồm: Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Kế hoạch và Đầu tư là cơ quan đầu mối tổng hợp. Trong điều kiện phải bảo đảm an toàn, phòng chống dịch Covid-19, phiên họp của Đoàn giám sát với Thành phố Hà Nội để nghe báo cáo một số nội dung liên quan đến nội dung giám sát chuyên đề phải thu gọn quy mô, tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, dù có bị ảnh hưởng ít nhiều đến công tác chuẩn bị nhưng vẫn bảo đảm có sự tham gia khá đầy đủ của các thành viên Đoàn giám sát. Đặc biệt có sự tham dự của đồng chí Chủ tịch Quốc hội và các đồng chí lãnh đạo Quốc hội.
Phó Chủ tịch Quốc hội, Trưởng Đoàn giám sát Nguyễn Đức Hải phát biểu khai mạc
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, về mặt hồ sơ, tài liệu, Đoàn giám sát đánh giá cao Thành phố Hà Nội với 2 lần gửi báo cáo khá đúng hạn (bao gồm cả báo cáo bổ sung), nội dung khá đầy đủ đã bám sát Kế hoạch, Đề cương theo yêu cầu của Đoàn giám sát.
Đánh giá cả quá trình, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Thành phố Hà Nội đã thực hiện được khối lượng công việc khá nhiều, trong đó nổi bật là phối hợp lập và thẩm định quy hoạch quốc gia và quy hoạch vùng thời kỳ 2021-2030, phối hợp, cung cấp thông tin, tham gia ý kiến khi các cơ quan lập quy hoạch yêu cầu. Thực hiện điều chỉnh quy hoạch thời kỳ 2011-2021 để đáp ứng yêu cầu phát triển. Thực hiện rà soát, bãi bỏ các quy hoạch thuộc thẩm quyền theo quy định. Lập thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh và quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng theo qui định của pháp luật xây dựng. Đã thẩm định 18 quy hoạch sử dụng đất của 18 huyện thời kỳ 2021-2030 theo quy định của pháp luật về đất đai, chờ phê duyệt…
“Với đặc điểm là đô thị đặc biệt, trái tim của cả nước, diện tích rộng, trong đó khu vực nông thôn lớn, dân số đông, mức độ tập trung lớn, đa dạng về văn hoá, trình độ phát triển kinh tế rất khác nhau giữa các khu vực, Thủ đô Hà Nội gặp những khó khăn, lúng túng trong triển khai thực hiện lập quy hoạch. Đến ngày 07/3/2022 mới được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch, như vậy dù đã đạt kết quả bước đầu nhưng là một trong hai thành phố trực thuộc trung ương có tiến độ lập quy hoạch chậm nhất…:, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải lưu ý.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, đi vào từng lĩnh vực thì công việc còn khá bộn bề, còn nhiều quy hoạch chưa hoàn thành như: Quy hoạch phân khu đô thị Sông Hồng, Sông Đuống, quy hoạch phân khu các đô thị vệ tinh đang trong quá trình tổ chức lập; Quy hoạch chiếu sáng đô thị chưa lập;14 quy hoạch xây dựng vùng huyện đang lập; quy hoạch chi tiết cải tạo, xây dựng các chung cư cũ đang dự thảo… Đặc biệt, điều chỉnh tổng thể qui hoạch chung xây dựng Thủ đô cũng đang tiến hành và cũng chậm, hiện đang trong quá trình soạn thảo, chưa được phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch, mới được Thủ tướng Chính phủ chấp nhận chủ trương điều chỉnh. “Với tiến độ như vậy, sẽ tác động ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô là rất lớn, càng chậm thì càng cản trở sự phát triển không chỉ cho Thủ đô mà cho cả nền kinh tế”, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cũng cho biết, báo cáo của Thành phố đã chỉ ra nhiều vướng mắc, lúng túng cần tháo gỡ, chỉ ra nguyên nhân, trách nhiệm và kiến nghị khá cụ thể. Những đánh giá thẳng thắn, nhận diện khách quan, chính xác cả kết quả tích cực đạt được cùng những hạn chế, vướng mắc và nguyên nhân từ những vấn đề liên quan đến việc ban hành chính sách, pháp luật và tổ chức thực hiện mà Thành phố nêu ra sẽ là cơ sở thực tiễn rất sinh động, sát thực để xác định các giải pháp khắc phục đối với từng nội dung cụ thể.
Gợi mở một số vấn đề lớn tại phiên làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị tập trung thảo luận, cho ý kiến làm rõ những nội dung cụ thể như sau:
(1) Việc hoàn thành Quy hoạch thủ đô hiện nay quá chậm, Thành phố đã nêu một số khó khăn, vướng mắc kể cả vướng mắc về chính sách, pháp luật; đề nghị Hội nghị tập trung thảo luận cho ý kiến từ 2 phía: cơ quan lập chính sách, cơ quan thực thi chính sách thì đã đủ quy định chưa, các quy định đã phù hợp, thống nhất, sát thực tế chưa; cần kiến nghị gì với Chính phủ, Quốc hội để đẩy nhanh tiến độ Quy hoạch mà phải bảo đảm chất lượng vì sự phát triển bền vững của Thủ đô.
(2) Quy hoạch Thủ đô lập khi chưa có quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng và hầu hết các quy hoạch ngành Quốc gia chưa được phê duyệt; cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch cũng chưa hoàn thiện, dự kiến có 66 nội dung đề xuất tích hợp vào Quy hoạch thủ đô; đề xuất nêu rõ hơn những khó khăn, vướng mắc, kiến nghị cụ thể giải pháp để bảo đảm chất lượng các quy hoạch và vừa có tính kế thừa cái cũ, vừa đồng bộ với các quy hoạch bên trên, bên dưới khi Quy hoạch Thành phố được duyệt. Đối với nội dung này thì các giải pháp nào, phân công trách nhiệm thuộc về ai cũng cần được thảo luận, nêu rõ.
(3) Theo báo cáo có việc trùng lặp giữa quy hoạch chung đô thị của thành phố lập theo Luật Quy hoạch đô thị và Quy hoạch Thủ đô lập theo Luật Quy hoạch, ngoài ra còn chịu sự điều chỉnh của Luật Thủ đô, mâu thuẫn, chồng chéo giữa quy hoạch sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai và quy hoạch sử dụng đất trong quy hoạch xây dựng; những nội dung gì liên quan trực tiếp đến lập, thẩm định và phê duỵệt quy hoạch thì cần đề xuất giải pháp xử lý, nêu rõ có cần phải sửa hệ thống pháp luật không, nếu sửa thì sửa Luật nào, sửa như thế nào cần kiến nghị thật cụ thể. Chú ý để giải quyết các vấn đề về phát triển đô thị như quy hoạch phân khu đô thị trung tâm, quy hoạch phân khu các đô thị vệ tinh; quy hoạch xây dựng vùng huyện; quy hoạch chi tiết cải tạo, xây dựng lại các khu chung cư cũ; điều chỉnh tổng thể Qui hoạch chung xây dựng thủ đô, việc quy hoạch vùng huyện, liên huyện, trung tâm xã, qui hoạch chi tiết điểm dân cư nông thôn…
(4) Hiện nay các bộ chưa ban hành được điều kiện, tiêu chuẩn, qui chuẩn kỹ thuật chuyên ngành (trừ cửa hàng xăng dầu) thì việc quản lý của thành phố đối với các sản phẩm đã bãi bỏ qui hoạch được thực hiện như thế nào, có hiệu quả, bảo đảm vai trò quản lý của nhà nước không.
(5) Về cơ chế công khai, minh bạch và thực tế thực hiện việc tiếp nhận thông tin, phản hồi thông tin, giải trình, tiếp thu các ý kiến tham gia của nhân sỹ, trí thức Thủ đô trong lập quy hoạch.
Tại buổi làm việc, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội Chu Ngọc Anh đã trình bày báo cáo tóm tắt về việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch trên địa bàn thành phố Hà Nội kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành.
Nội dung cuộc làm việc của Đoàn giám sát với Thành phố Hà Nội sẽ tiếp tục được Cổng TTĐTQH thông tin chi tiết. Theo chương trình, chiều cùng ngày, Đoàn giám sát của Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành” làm việc với Thành phố Hồ Chí Minh./.