TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP CHIỀU 31/10: QUỐC HỘI THẢO LUẬN VỀ TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI
Các đại biểu Quốc hội tại phiên thảo luận về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, Kỳ họp thứ 6
Trong phiên thảo luận về kinh tế xã hội tại Kỳ họp thứ 6, các đại biểu Quốc hội đã tập trung đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024. Theo đó, nền kinh tế Việt Nam đã có những bước phục hồi, tăng trưởng tích cực trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp, khó lường. Tuy nhiên, các đại biểu cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế cần sớm khắc phục, như: năng suất lao động, chất lượng nguồn nhân lực chưa cao; cơ cấu kinh tế chuyển dịch chưa thực chất; môi trường đầu tư, kinh doanh còn nhiều khó khăn, vướng mắc; công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực còn nhiều bất cập.
Đóng góp ý kiến về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, GS.TS Phạm Hồng Chương, Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, thực trạng khan hiếm nguồn cát xây dựng, quá trình phê duyệt và cấp phép cho các mỏ cát đã được đấu giá quyền khai thác đang diễn ra khá chậm chạp do phải thực hiện nhiều trình tự, thủ tục. Điều này đang ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ thi công và kế hoạch giải ngân vốn đầu tư của các dự án cao tốc.
Để làm cho quy trình thực hiện hiệu quả hơn, cần phối hợp và đẩy nhanh quy trình xử lý hồ sơ và cấp phép: Các chủ đầu tư, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố, và các đơn vị liên quan cần tăng cường sự phối hợp và thực hiện nhanh chóng các bước xử lý hồ sơ và cấp phép theo quy định của pháp luật. Thẩm định và phê duyệt cần được tiến hành một cách kịp thời để đưa các mỏ cát đã đấu giá vào hoạt động khai thác; Tối ưu hóa quy trình thẩm định và cấp phép: Sở Tài nguyên và Môi trường cần đẩy nhanh việc thẩm định và cấp phép, tuân thủ quy trình một cách nhanh nhất có thể. Điều này bao gồm việc ưu tiên giải quyết thủ tục hồ sơ đối với các dự án điều chỉnh giấy phép nâng công suất khai thác khoáng sản;
GS.TS Phạm Hồng Chương, Đại học Kinh tế Quốc dân
Về hỗ trợ doanh nghiệp, doanh nghiệp cần được hướng dẫn cụ thể và hỗ trợ trong việc thực hiện các thủ tục liên quan đến hồ sơ điều chỉnh chủ trương đầu tư nâng công suất khai thác các mỏ cát, cũng như báo cáo đánh giá tác động môi trường. Sở Kế hoạch và Đầu tư cần tiến hành thẩm định nhanh chóng và cung cấp ý kiến cho các dự án điều chỉnh giấy phép nâng công suất khai thác; Rút ngắn thời gian thực hiện: Một trong những biện pháp quan trọng là rút ngắn thời gian thực hiện các thủ tục liên quan. Điều này cần được thực hiện mà không vi phạm quy định của pháp luật, nhằm đảm bảo tiến độ và chất lượng của các dự án đường bộ cao tốc.
Bên cạnh đó, hoạt động đấu thầu cũng là một khâu phức tạp, tốn nhiều thời gian, làm chậm quá trình giải ngân vốn đầu tư công và khiến việc sử dụng nguồn vốn Nhà nước chưa đạt được hiệu quả như kì vọng. Nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong việc đấu thầu, tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Đấu thầu (sửa đổi). Luật mới bổ sung nhiều quy định nhằm giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong hoạt động đấu thầu.
Luật Đấu thầu được sửa đổi nhằm mục tiêu tiêu tiếp tục tạo dựng khung pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất về đấu thầu, mua sắm sử dụng nguồn vốn Nhà nước; khắc phục tình trạng đấu thầu hình thức, nâng cao tính cạnh tranh, công khai, minh bạch trong hoạt động đấu thầu. Đồng thời, Luật cũng xây dựng cơ chế lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư phù hợp để thúc đẩy doanh nghiệp trong nước phát triển, thúc đẩy hoạt động mua sắm các sản phẩm đổi mới sáng tạo, mua sắm xanh nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.
Cùng với đó, Luật cũng ban hành nhiều quy định mới nhằm tối đa hóa việc thực hiện thủ tục đấu thầu trên Hệ thống Mạng đấu thầu quốc gia để rút ngắn thời gian; cắt giảm nhiều thủ tục cấp trung gian; cho phép chủ đầu tư được mua bổ sung các hàng hóa, dịch vụ phát sinh trên cơ sở hợp đồng thực hiện trước đó nhằm tiết kiệm thời gian đấu thầu,… Việc thực hiện hiệu quả các quy định của Luật sẽ giúp đẩy nhanh quá trình giải ngân vốn đầu tư công, giúp nguồn vốn này phát huy được vai trò trong việc phát triển kinh tế, xã hội.
Luật Đấu thầu (sửa đổi) sẽ chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2024. Để các quy định tại Luật nhanh chóng đi vào thực tiễn, trước hết các văn bản hướng dẫn những nội dung giao Chính phủ quy định tại Luật cần ban hành kịp thời, có chất lượng. Bên cạnh đó, các bộ, ngành liên quan cũng cần xây dựng, ban hành kịp thời các thông tư, văn bản hướng dẫn cần thiết trong lĩnh vực mình. Đặc biệt các bộ, ngành khi xây dựng thông tư cần giữ đúng tinh thần của Luật, vì lợi ích chung, không được xảy ra tình trạng Luật, Nghị định thông thoáng nhưng lại cài cắm quy định, điều kiện tại Thông tư.
Đối với các bên tham gia hoạt động đấu thầu, một số giải pháp cụ thể có thể kể đến như sau. Đối với các cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu, đơn vị cần xây dựng kế hoạch tuyên truyền, phổ biến Luật Đấu thầu sửa đổi 2023 đến các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, bao gồm các cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu, chủ đầu tư, bên mời thầu, các nhà thầu, các tổ chức tư vấn đấu thầu, các cơ quan báo chí, truyền thông,...; Xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện Luật Đấu thầu sửa đổi 2023, tập trung vào các lĩnh vực, lĩnh vực có nguy cơ cao xảy ra vi phạm như xây dựng, mua sắm công, cung cấp dịch vụ tư vấn; Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về đấu thầu, phục vụ cho công tác quản lý, giám sát và nghiên cứu, đánh giá hoạt động đấu thầu. Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đấu thầu, học hỏi kinh nghiệm của các nước trong khu vực và trên thế giới.
Đối với các chủ đầu tư, bên mời thầu, đơn vị cần: Nắm vững các quy định của Luật Đấu thầu sửa đổi 2023, thực hiện đúng quy trình, thủ tục đấu thầu; Tăng cường sự tham gia của các nhà thầu trong quá trình đấu thầu, đặc biệt là các nhà thầu nhỏ, yếu, nhà thầu sử dụng sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhà thầu sử dụng sản phẩm, dịch vụ công nghệ cao, nhà thầu sử dụng sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp Việt Nam trong nước, nhà thầu sử dụng lao động là người khuyết tật, người dân tộc thiểu số; Tăng cường ứng dụng thông tin trong đấu thầu.
Đối với các nhà thầu, đơn vị cần: Nghiên cứu kỹ các quy định của Luật Đấu thầu sửa đổi 2023, chuẩn bị hồ sơ dự thầu đầy đủ, đáp ứng các yêu cầu của hồ sơ mời thầu; Tuân thủ các quy định của pháp luật về đấu thầu trong quá trình thực hiện hợp đồng; Tham gia các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng về đấu thầu để nâng cao năng lực cạnh tranh.