ĐOÀN GIÁM SÁT CỦA UBTVQH LÀM VIỆC VỚI TẬP ĐOÀN ĐIỆN LỰC VIỆT NAM VỀ VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH, PHÁP LUẬT PHÁT TRIỂN NĂNG LƯỢNG
Toàn cảnh buổi làm việc
Tham dự buổi làm việc có Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy - Phó Trưởng đoàn thường trực Đoàn giám sát; Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường; các thành viên Đoàn giám sát là thành viên Thường trực Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội; đại diện các Vụ, Cục thuộc VPQH; thành viên Tổ giúp việc của Đoàn giám sát.
Về phía cơ quan báo cáo có lãnh đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam; đại diện Tập đoàn Dầu khí Việt Nam; đại diện Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam; đại diện Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam cùng đại diện các bộ, ngành liên quan.
Phát biểu khai mạc buổi làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy - Phó Trưởng Đoàn thường trực Đoàn giám sát đề nghị Tập đoàn Điện lực Việt Nam báo cáo về việc thực hiện chính sách, pháp luật về năng lượng trong thời gian qua và đề xuất các giải pháp cụ thể. Trong đó, tập trung vào việc đánh giá, làm rõ kết quả nổi bật đã đạt được; tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, khuyết điểm, sai phạm (nếu có), nguyên nhân khách quan, chủ quan; làm rõ trách nhiệm, xử lý trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan; giải pháp và đề xuất, kiến nghị.
Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị cần tập trung làm rõ các vấn đề liên quan tới đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia; cơ sở hạ tầng ngành điện; sự tham gia của khu vực ngoài nhà nước đầu tư vào các dự án hạ tầng ngành điện, nhất là các dự án lưới điện; giá điện, thị trường điện, giá nhập khẩu năng lượng sơ cấp, giá FIT, hợp đồng mua bán điện…; điều hành giá điện; hoạt động của Trung tâm điều độ quốc gia. Bên cạnh đó, cần làm rõ các vấn đề về việc triển khai các quy hoạch điện; việc tham gia xây dựng Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia; tình hình thực hiện các dự án chậm tiến độ (đặc biệt là các dự án trọng điểm quốc gia); việc giải quyết những tồn đọng, thực hiện kết luận của các cơ quan thanh tra, kiểm tra và kiểm toán; vấn đề tái cơ cấu doanh nghiệp theo chủ trương của Đảng và những vấn đề khác có liên quan.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy - Phó Trưởng đoàn thường trực Đoàn giám sát phát biểu tại buổi làm việc
Sau khi nghe Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Điện lực Việt Nam báo cáo về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021, các thành viên Đoàn giám sát đánh giá Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã có sự chuẩn bị chu đáo, cơ bản bám sát yêu cầu của Đoàn giám sát. Thời gian qua, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã cố gắng, nỗ lực trong tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng, có nhiều đóng góp vào sự phát triển của đất nước, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn có những tồn tại, hạn chế, thậm chí còn có khuyết điểm, sai phạm mà các cơ quan chức năng đã chỉ ra.
Các thành viên Đoàn giám sát bày tỏ quan tâm tới vị thế, vai trò của Tập đoàn Điện lực Việt Nam trong thị trường điện cũng như cũng như mô hình quản lý nhà nước liên quan đến phát triển năng lượng, trong đó có phân ngành điện là hết sức quan trọng. Một số ý kiến đề nghị cần làm rõ thêm về việc độc quyền của EVN bởi đây là vấn đề cử tri, dư luận xã hội đặc biệt quan tâm. Nhiều ý kiến đề nghị làm rõ thêm tiến trình tái cơ cấu, các mô hình tổ chức quản lý hoạt động của EVN trước mắt và lâu dài.
Các ý kiến Đoàn giám sát cũng tập trung vào trách nhiệm của EVN đối với việc bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia nói chung, trong đó an ninh năng lượng điện nói riêng. Các đại biểu cũng quan tâm, lo lắng về hiện tượng thiếu điện trong thời gian gần đây, đề nghị cần làm rõ nguyên nhân của thực trạng này cũng như trách nhiệm và phương hướng xử lý trong thời gian tới. Qua khảo sát thực tế, các đại biểu chỉ rõ, một số nhà máy nhiệt điện, đặc biệt là ở phía Bắc trong thời gian qua đã có tuổi đời rất cao. Đối với một số trường hợp rất đặc biệt, trong mùa nóng có yêu cầu vận hành rất cao nên một số nhà máy đã rơi vào trạng thái khó khắc phục các sự cố. Nếu để chuyển đổi hệ thống nhà máy nhiệt điện than sang các loại năng lượng đầu vào mới thì tính khả thi sẽ hạn chế. Cùng với đó là các vấn đề thiếu hụt nguồn cung năng lượng sơ cấp, kể cả khí và than cho các nhà máy điện. Ngoài ra cũng có những yếu tố khách quan khác như như thuỷ văn, đặc biệt là huy động thuỷ điện, nhu cầu sử dụng điện tăng cao trong thời gian vừa qua.
Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Tài chính, Ngân sách Lê Thanh Vân - thành viên Đoàn giám sát
Ngoài các lý do trên, các đại biểu lưu ý Tập đoàn Điện lực Việt Nam về vấn đề điều độ. Theo đó, không chỉ thiếu nước, thiếu than, thiếu khí,… trong vấn đề điều độ thì vai trò của A0 rất quan trọng. Vấn đề cần đặt ra là phải điều độ cung cầu một cách hợp lý trong bối cảnh chịu nhiều sự ràng buộc và thách thức. Do đó, Tập đoàn Điện lực Việt Nam cần làm rõ hơn về vấn đề này. Một số thành viên cũng đề cập tới vấn đề ở khía cạnh năng lực quản trị và quản lý của EVN. Ngoài các lý do đã báo cáo cũng cần gắn với năng lực quản trị, quản lý của các công trình nguồn. Đặc biệt, các đại biểu cũng quan tâm tới việc đồng bộ giữa nguồn điện và lưới điện. Khi đấu nối thì việc giải toả công suất, nhất là của các dự án năng lượng tái tạo. Vì vậy, dự án lưới điện do EVN làm chủ đầu tư để triển khai thì phải kịp thời giải toả công suất đó, đặc biệt tại vùng Nam Trung Bộ và phía Nam.
Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng, Tập đoàn Điện lực Việt Nam cần có những đề xuất trước mắt để hoá giải được tình trạng lo lắng về mất an ninh năng lượng nói chung, an ninh năng lượng điện nói riêng. Cần làm rõ từ giờ đến cuối năm 2023, đến năm 2025 có thiếu điện nữa hay không? Để tránh tình trạng này, EVN có thể kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội những vấn đề như nào về mặt pháp lý, cơ chế. Đặc biệt, cần quan tâm những vấn đề trước mắt như dự án nguồn, dự án lưới, vấn đề điều độ, điều tiết,… đây là vấn đề rất cấp bách nên cần có những kiến nghị cụ thể. Các thành viên Đoàn giám sát cũng đề nghị EVN có những giải pháp và hướng tháo gỡ cho nguồn điện sạch, năng lượng tái tạo và tạo điều kiện cho tư nhân tham gia đầu tư truyền tải điện, vấn đề triển khai thị trường điện bán lẻ cạnh tranh; giải pháp về thu hút nguồn vốn đầu tư cho các giai đoạn tiếp theo; đẩy nhanh tiến trình cơ cấu EVN, mô hình tổ chức của tập đoàn trước mắt và lâu dài...
Để hoàn thiện báo cáo gửi Đoàn giám sát, thành viên Đoàn giám sát đề nghị Tập đoàn Điện lực Việt Nam căn cứ vào buổi làm việc khẩn trương có báo cáo bổ sung. Trong đó lưu ý làm rõ danh mục những văn bản quy phạm pháp luật cần hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung, xây dựng mới, trong đó bao gồm: luật, nghị định, quyết định của Thủ tướng Chính phủ, thông tư của Bộ trưởng, từ đó tạo cơ sở cho Đoàn giám sát có kiến nghị cụ thể để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc. Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng cần làm rõ danh mục các dự án trọng điểm, chậm tiến độ, khó khăn, vướng mắc. Cần đánh giá tổng thể về các dự án, quy mô ra sao,… nêu rõ những bất cập, nguyên nhân và có đề xuất, kiến nghị hướng xử lý trong thời gian tới. Đồng thời đề nghị EVN giải trình thấu đáo những kiến nghị, đề xuất của các bộ, ngành, địa phương.
Từ những vấn đề đặt ra của các đại biểu, Tổng Giám đốc EVN Trần Đình Nhân đã giải trình, tiếp thu đầy đủ các ý kiến xác đáng của thành viên Đoàn giám sát, nội dung giải trình rõ ràng, chi tiết, cụ thể liên quan tới việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, về tiến trình cơ cấu EVN, về cơ sở hạ tầng ngành năng lượng, về năng lượng tái tạo, về thị trường năng lượng (đặc biệt là vấn đề giá điện...).
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải - Trưởng Đoàn giám sát phát biểu kết luận buổi làm việc
Kết luận cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải - Trưởng Đoàn giám sát ghi nhận, EVN và các đơn vị liên quan đã có nhiều nỗ lực, cố gắng để sản xuất, truyền tải, phân phối; chỉ huy, điều hành hệ thống sản xuất, truyền tải, phân phối và phân bổ điện năng trong hệ thống điện quốc gia; đầu tư và quản lý vốn đầu tư các dự án điện; quản lý, vận hành, sửa chữa, bảo dưỡng, đại tu, cải tạo, nâng cấp thiết bị điện, cơ khí, điều khiển, tự động hóa thuộc dây truyền sản xuất, truyền tải và phân phối điện; công trình điện; thực hiện nhiệm vụ cung cấp điện… Những nỗ lực của tập đoàn và các đơn vị liên quan đã đóng góp quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đời sống nhân dân.
Bên cạnh đó, qua kết quả thanh tra, kiểm toán, kiểm tra, qua ý kiến của cử tri và ý kiến của các thành viên Đoàn giám sát cũng cho thấy việc thực hiện chính sách, pháp luật về điện có một số bất cập, hạn chế. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị, EVN và các đơn vị liên quan cần làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm và có giải pháp khắc phục, không để tiếp tục tái diễn. Tập trung có giải pháp để bảo đảm cung ứng đủ điện trong năm 2024 - 2025 và các năm tiếp theo; đẩy nhanh quá trình thực hiện cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của Tập đoàn theo đúng chủ trương nêu tại Nghị quyết số 55 - NQ/TW về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ các dự án nguồn và lưới điện bị chậm tiến độ, bị sự cố ngừng hoạt động; tăng cường phối hợp các tập đoàn PVN, TKV, các địa phương và cơ quan có liên quan trong triển khai các dự án năng lượng.
Đoàn Giám sát ghi nhận sẽ nghiên cứu các kiến nghị của EVN về các luật có liên quan đến lĩnh vực năng lượng, về hoàn thiện chính sách, pháp luật trong lĩnh vực năng lượng để bao quát sự phát triển nhanh của lĩnh vực năng lượng. Ghi nhận các kiến nghị để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong phát triển năng lượng tái tạo và chuyển dịch năng lượng; các kiến nghị về giá điện, điều hành giá điện, hợp đồng mua bán điện, thị trường điện, triển khai Quy hoạch điện VIII. Phó Chủ tịch Quốc hội khẳng định, các kiến nghị thuộc thẩm quyền giải quyết của Chính phủ, các bộ, ngành, các tập đoàn khác, Đoàn giám sát sẽ nghiên cứu và thể hiện phù hợp trong Báo cáo giám sát và Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội./.
Cổng Thông tin điện tử Quốc hội trân trọng giới thiệu một số hình ảnh:
Toàn cảnh buổi làm việc
Các đại biểu tham dự buổi làm việc
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy - Phó Trưởng đoàn thường trực Đoàn giám sát phát biểu tại buổi làm việc
Đặng Hoàng An - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Điện lực Việt Nam báo cáo về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021
Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi phát biểu tại buổi làm việc
Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Đặng Thế Vinh tham gia thảo luận tại buổi làm việc
Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Ngọc Sơn phát biểu
Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục Tạ Văn Hạ cho ý kiến về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng của EVN
Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Đức Hiển phát biểu tại buổi làm việc
Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam Trần Đình Nhân làm rõ một số vấn đề thành viên Đoàn Giám sát đặt ra
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải - Trưởng Đoàn giám sát kết luận buổi làm việc