Tham gia hội nghị còn có Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương, các ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thường trực Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, lãnh đạo Văn phòng Quốc hội, đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan, tổ chức hữu quan cùng đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách ở Trung ương và địa phương.
Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách thảo luận về dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi)
Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, ngay sau kỳ họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Ủy ban Tư pháp phối hợp với Cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ Công an), Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Tư pháp và các cơ quan hữu quan tích cực nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, tổ chức nhiều cuộc tọa đàm lấy ý kiến của các chuyên gia, cơ quan quản lý nhà nước các lĩnh vực, cơ quan tư pháp địa phương để chỉnh lý dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi).
Cụ thể, về quyền, nghĩa vụ của phạm nhân, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội dự thảo Luật đã được rà soát, bổ sung và quy định 10 nhóm quyền của phạm nhân như: quyền được thực hiện giao dịch dân sự thông qua người đại diện theo quy định của pháp luật; quyền được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trong thời gian chấp hành án theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội; quyền được sử dụng kinh sách, bày tỏ niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo theo quy định của pháp luật...Đồng thời bổ sung nội dung “Phạm nhân có quyền và nghĩa vụ khác theo quy định tại Luật này”.
Về tổ chức cho phạm nhân lao động, dự thảo Luật theo hướng bổ sung quy định cho phép trại giam phối hợp với doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân để tổ chức khu sản xuất, điểm lao động ngoài trại giam cho phạm nhân theo nguyên tắc: Trại giam chịu trách nhiệm bảo đảm về an ninh, trật tự và giám sát việc tổ chức cho phạm nhân lao động ngoài trại giam. Việc phối hợp tổ chức khu sản xuất, điểm lao động ngoài trại giam không đầu tư từ ngân sách nhà nước; không tổ chức khu sản xuất, điểm lao động trong khu vực đông dân cư và tại những địa bàn phức tạp về an ninh, trật tự hoặc có thể ảnh hưởng xấu tới công tác quản lý phạm nhân. Việc đưa phạm nhân ra lao động tại khu sản xuất, điểm lao động ngoài trại giam phải có sự đồng ý của phạm nhân và phải bảo đảm các điều kiện cần thiết về an toàn, vệ sinh lao động.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật
Về thi hành án hình sự đối với pháp nhân thương mại, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng giao cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, cấp quân khu chịu trách nhiệm trực tiếp tổ chức thi hành án đối với pháp nhân thương mại. Dự thảo Luật cũng không quy định các mục riêng về thủ tục thi hành án đối với từng loại hình phạt. Theo đó, toàn bộ nghĩa vụ và thủ tục thi hành án của pháp nhân thương mại; trách nhiệm của cơ quan thi hành án hình sự, cơ quan quản lý nhà nước đối với pháp nhân thương mại trong việc thi hành hình phạt và các biện pháp tư pháp được thu hút quy định cụ thể tại Điều 162 của dự thảo Luật; quy định mang tính nguyên tắc về cưỡng chế thi hành án đối với pháp nhân thương mại và giao cho Chính phủ quy định chi tiết thi hành.
Tại hội nghị, các đại biểu Quốc hội dành nhiều sự quan tâm thảo luận đến các nội dung quyền nghĩa vụ của phạm nhân; việc tổ chức cho phạm nhân lao động ngoài trại giam; thi hành án tại cộng đồng; trách nhiệm quản lý, giám sát, giáo dục người được tha tù trước hạn có điều kiện, người được hưởng án treo, người thi hành hình phạt cải tạo không giam giữ; vấn đề thi hành án hình sự đối với pháp nhân thương mại; nhiệm vụ quyền hạn của các bộ, ngành liên quan trong thi hành án.
Tán thành với nhiều nội dung của Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, các đại biểu đánh giá cao nỗ lực của cơ quan thẩm tra và cho rằng dự thảo Luật đã tiếp thu nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội với giải trình thuyết phục.
Đại biểu Vương Ngọc Hà bày tỏ tán thành với nội dung Báo cáo giải trình tiếp thu chỉnh lý dự thảo Luật
Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Giang Vương Ngọc Hà cho rằng dự thảo Luật đã thể hiện được rõ ràng, cụ thể nguyên tắc trừng trị kết hợp với cải tạo trong thi hành án, áp dụng biện pháp giáo dục cải tạo phải trên cơ sở tính chất, mức độ phạm tội, độ tuổi, giới tính và các đặc điểm nhân thân khác của người chấp hành án.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nhấn mạnh, đây là dự án luật quan trọng nhiều nội dung mới nhiều vấn đề chưa có thực tiễn như thi hành án với pháp nhân thương mại, chính sách quản lý trại giam, trại tạm giam mà luật hiện hành chưa quy định. Do đó rất cần ý kiến đóng góp của của các đại biểu Quốc hội.
Về nội dung quyền, nghĩa vụ phạm nhân, các đại biểu thống nhất , phạm nhân là người bị kết án phạt tù, bị cách ly khỏi xã hội trong một thời gian nhất định theo bản án. Họ có nghĩa vụ lao động, học tập, cải tạo để trở thành công dân có ích cho xã hội. Trong nguyên lý quản lý và giáo dục phạm nhân, nhà nước ta xác định nghiệp trị kết hợp với khoan hồng, trừng trị kết hợp với lao động cải tạo. Do đó lao động là phương thực giúp cải tạo, giáo dục phạm nhân và thực tế thực hiện cho thấy có hiệu quả. Các đại biểu ghi nhận, dự thảo Luật bổ sung 10 nhóm quyền có tính đến tính khả thi, điều kiện kinh tế của đất nước và có lộ trình thực hiện, bảo đảm tinh thần Hiến pháp thì quyền nghĩa vụ của phạm nhân được quy định rõ trong luật.
Về tổ chức lao động cho phạm nhân ngoài trại giam, đa số ý kiến đồng tình với việc quy định cho phép trại giam phối hợp với doanh nghiệp tổ chức và cá nhân để tổ chức cho phạm nhân lao động ngoài trại giam. Bên cạnh đó vẫn còn có ý kiến băn khoăn, chưa đồng tình với dự thảo luật và cho rằng quy định này sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp, không bảo đảm tính nghiêm minh của bản án. Về vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị Bộ Công an cung cấp thêm thông tin cho đại biểu Quốc hội, có báo tổng kết thí điểm thực hiện ở 45 trại giam của Bộ, có đánh giá tác động và điều kiện đặt ra khi tổ chức lao động ngoài trại giam.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu kết luận nội dung thảo luận
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cùng các cơ quan hữu quan nghiêm túc tiếp thu các ý kiến của đại biểu tại hội nghị để có giải trình, hoàn thiện dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 7.