(VOV)_ Sau nhiều ngày mong đợi, chiều 20/9, Tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã công bố các loại mũ bảo hiểm xe máy đạt tiêu chuẩn chất lượng. Theo đó, bắt đầu từ ngày 20/9, tất cả các loại mũ bảo hiểm đạt tiêu chuẩn chất lượng trên thị trường đều được dán tem CS hoặc mẫu tem của Trung tâm kỹ thuật đo lường chất lượng 1, Trung tâm 3 và Xia-rin-quát của Malaysia.
Chỉ có 10 nhãn hiệu mũ bảo hiểm phù hợp với tiêu chuẩn chất lượng Việt Nam
Thông tin quan trọng nhất được dư luận quan tâm về mũ bảo hiểm là có bao nhiêu loại mũ đảm bảo chất lượng thì câu trả lời mà Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng thông báo hôm qua làm nhiều người thất vọng. Trong tổng số 148 nhãn hiệu mũ bảo hiểm đang được lưu hành tại thị trường Việt nam thì chỉ có 48 nhãn hiệu được Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam bảo hộ. Và trong 48 nhãn hiệu này thì chỉ có 10 nhãn hiệu mũ bảo hiểm được Tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng công bố phù hợp tiêu chuẩn TCVN 5756: 2001. Các con số này cho thấy, quyền và lợi ích của người tiêu dùng hầu như chưa được quan tâm và bảo vệ một cách đúng mức. Đây là thực tế đáng lo ngại đối với người tiêu dùng.
Trong khi đó, theo quy định của Chính phủ, từ ngày 15/12, tức là chỉ còn hơn 2 tháng nữa là người đi mô tô, xe gắn máy trên tất cả các tuyến đường bắt buộc phải đội mũ bảo hiểm. Và để đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng hiện nay thì trong thời gian tới một lượng mũ bảo hiểm rất lớn sẽ được tung ra thị trường. Ngay tại thời điểm này, Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, ông Ngô Quý Việt đã phải thừa nhận rằng các bộ ngành quản lý như Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng và Bộ Công Thương cũng chưa thể nắm được số lượng mũ bảo hiểm đang lưu thông trên thị trường hiện nay là bao nhiêu. Ông Ngô Quý Việt cho biết: “Cả Tổng cục Tiêu chuẩn và đo lường chất lượng và Bộ Công Thương chưa nắm được có bao nhiêu mũ bảo hiểm trên thị trường. Mẫu số chưa biết thì việc tính tỷ lệ lấy mẫu kiểm tra là không thể chính xác được”.
Không quản lý được số lượng mũ bảo hiểm được sản xuất, và lưu thông trên thị trường vậy các cơ quan quản lý sẽ có những biện pháp gì để kiểm tra được chất lượng của mũ bảo hiểm. Ngay như kết quả kiểm định mới đây của Trung tâm kiểm tra tiêu chuẩn chất lượng 3 đối với 60 mẫu mũ thì có 45 mẫu mũ tương đương 75% không đạt chất lượng. Ngay cả những mũ đã được dán nhãn chứng nhận chất lượng cũng chưa chắc chắn đảm bảo chất lượng, bởi nhãn chất lượng này cũng đã bị làm giả. Về biện pháp xử lý vấn đề này, ông Lê Văn Kiều – Chánh thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết: “Mũ bảo hiểm là mặt hàng bắt buộc phải công bố chất lượng, vì đây là mặt hàng liên quan đến tính mạng con người. Chúng tôi sẽ xử lý nghiêm những tổ chức cơ sở nào đưa ra sản phẩm không kèm theo công bố đã nộp cho Chi cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng”.
Theo dự kiến đến tháng 10 tới, các đoàn kiểm tra liên ngành sẽ tiến hành kiểm tra và sau đó sẽ công bố có kết quả chính thức về thực trạng sản xuất, kinh doanh mũ bảo hiểm, những đơn vị nào đạt yêu cầu, những đơn vị nào không đạt và có biện pháp xử lý nghiêm khắc. Tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng sẽ kết hợp với thanh tra Bộ Khoa học và Công nghệ và các thanh tra các sở Khoa học công nghệ để kiểm tra đồng loạt. Tuy nhiên từ nay đến khi có kết quả kiểm tra thì người tiêu dùng cần tự phải biết bảo vệ mình, không nên ham rẻ mà mua những loại mũ không đảm bảo chất lượng. Tổng cục đo lường chất lượng sẽ liên tục cập nhật danh sách các loại mũ bảo hiểm phù hợp tiêu chuẩn thông qua các phương tiện thông tin đại chúng để người tiêu dùng có thể lựa chọn.
Thiệt hại và lãng phí
Việc công bố mũ bảo hiểm đạt tiêu chuẩn chậm 5 ngày so với thời điểm mà Nghị quyết 32 của Chính phủ về việc bắt buộc đội mũ bảo hiểm đối với người ngồi trên xe máy lưu thông trên tất cả quốc lộ và nhiều lộ tỉnh đã gây thiệt hại và lãng phí không nhỏ cho xã hội.
Hàng triệu mũ bảo hiểm đã được mua – bán trên thị trường, mà người mua chỉ biết chất lượng mũ bảo hiểm thông qua kinh nghiệm của mình hoặc giá mũ cao hay thấp. Những ngày gần đây, giá mũ bảo hiểm tăng đột biến, đa số tăng một phần ba, có loại tăng gấp đôi hoặc hơn nữa mà người mua vẫn phải chấp nhận. Đó là một thiệt hại về kinh tế không đáng có.
Thông tin chậm làm cho hàng vạn mũ bảo hiểm nhập lậu, kém chất lượng có cơ hội tuồn vào thị trường để bán cho người tiêu dùng - những người mua mũ không phải để bảo vệ mình mà để chống đối sự kiểm soát của cảnh sát giao thông. Rồi những lực lượng hải quan và quản lý thị trường các địa phương phải mất rất nhiều thời giam kiểm tra, thu giữ các loại mũ không rõ nguồn gốc để đưa đi giám định hoặc xử lý. Và chính vì đội mũ bảo hiểm kém chất lượng, nên chỉ cách đây hai ngày, Đội cảnh sát giao thông số 7, Hà Nội đã xử lý một vụ tai nạn giao thông mà nạn nhân bị chính mảnh vỡ của mũ bảo hiểm kém chất lượng gây thêm thương tích trên vùng đầu và mặt.
Mũ bảo hiểm kém chất lượng làm cho người tham gia giao thông và cả nhà nước bị thiệt hại. Chỉ có những người chớp thời cơ, làm ăn gian dối là thu lợi từ thị trường mũ bảo hiểm hiện nay.
Vấn đề đặt ra tiếp theo, là từ ngày hôm nay, những người bán mũ bảo hiểm không đạt tiêu chuẩn như công bố sẽ bị tịch thu và tiêu huỷ vì đã có cơ sở pháp lý. Nhưng những người đi xe máy đội mũ bảo hiểm không đạt tiêu chuẩn thì có bị xử phạt hay không? Hiện chưa có quy định. Còn nếu bổ sung thêm việc xử phạt như vừa nêu, thì những người mua mũ kém chất lượng sẽ phải mua lại mũ đạt tiêu chuẩn. Nếu không thì mục đích chống đối của không ít người vẫn đạt được, còn mục tiêu giảm thiệt hại về người do không đội mũ bảo hiểm lại rơi vào hình thức.
Việc chậm công bố mũ bảo hiểm đạt tiêu chuẩn gần như giống như chậm công bố thông tin về chất gây ung thư trong nước tương vượt quá giới hạn cho phép thời gian qua. Nếu công bố sớm, chắc chắn nhiều người dân sẽ không bị lâm vào cảnh “tiền mất tật mạng”, thậm chí mất mạng như trường hợp chúng tôi vừa nêu vì mua và đội mũ bảo hiểm không đạt tiêu chuẩn./.