Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn trình bày ý kiến thẩm tra sơ bộ Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công
Theo Nghị quyết số 57/2018/QH14 của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật đầu tư công được Quốc hội đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018. Quốc hội sẽ cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 6 và xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 7.
Trước đó, tại phiên họp thứ 27 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật này, Chính phủ đề xuất trình sửa đổi toàn diện Luật Đầu tư công. Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội kết luận về phạm vi sửa đổi, đề nghị thực hiện đúng Nghị quyết số 57/2018/QH14 của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019, điều chỉnh chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2018. Theo đó, chỉ sửa đổi, bổ sung những vấn đề thực sự vướng mắc đã được đánh giá tác động, đảm bảo sự thống nhất của Luật này với hệ thống pháp luật.
Phát biểu tại phiên họp thẩm tra của Ủy ban Tài chính- Ngân sách, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư – cơ quan chủ trì soạn thảo cho biết, sau khi tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự án Luật, phạm vi, nội dung sửa đổi, bổ sung đã mở rộng hơn, trong đó, đã tác động đến 69/108 điều, đề xuất bãi bõ 06 điều, bổ sung 04 điều, chỉ còn giữ 106 điều và giữ nguyên kết cấu chương mục. Dự án Luật chủ yếu tập trung cải cách, khắc phục những điểm còn tồn tại, hạn chế của Luật Đầu tư công hiện hành, không phát sinh thủ tục hành chính, không làm tăng quy mô vốn đầu tư công của Kế hoạch đầu tư công trung hạn 2016-2020 đã được Quốc hội, không phát sinh nhiều chi phí liên quan đến tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định tên của dự án luật là Luật Đầu tư công (sửa đổi) thay thế cho tên cũ là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công như đã nêu tại Nghị quyết số 57/2018/QH14 của Quốc hội.
Như vậy, Chính phủ vẫn giữ nguyên quan điểm đề xuất tên gọi của luật là Luật Đầu tư công (sửa đổi) theo đó đã sửa đổi theo hướng toàn diện, một số nội dung đổi mới về chính sách.
Phát biểu tại phiên họp thẩm tra, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính – Ngân sách đề nghị giữ nguyên phạm vi sửa đổi như đã quy định tại Nghị quyết số 57/2018/QH14 của Quốc hội cũng như kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 27, theo đó chỉ sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, chưa nên sửa đổi toàn diện. Các đại biểu chỉ ra rằng, thực tế có phát sinh vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Luật Đầu tư công song nguyên nhân chủ yếu của những vướng mắc, chậm trễ trong thực hiện kế hoạch đầu tư công là do việc tổ chức thực hiện Luật chưa nghiêm, còn lúng túng, một số văn bản hướng dẫn dưới luật chưa phù hợp với Luật Đầu tư công và Luật Ngân sách Nhà nước.
Mặt khác, Luật Đầu tư công hiện hành mới có hiệu lực được 3 năm và cho đến tháng 12/2016 mới hoàn thành việc ban hành các nghị định và đến tháng 12/2017 hoàn thành việc ban hành thông tư hướng dẫn. Như vậy thời gian áp dụng luật còn quá ngắn, chưa đủ điều kiện tổng kết kỹ lưỡn, đánh giá chính xác tính hiệu quả của luật. Vì vậy, trước mắt cần rà soát thận trọng, chỉ sửa đổi những nội dung vướng mắc trong quá trình thực hiện đã được đánh giá tác động, tránh gây xáo trộn.
Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách Hoàng Quang Hàm tại phiên họp toàn thể lần thứ 29 của Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội
Theo Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách Hoàng Quang Hàm, nếu như Chính phủ trình sửa đổi toàn diện luật thì hồ sơ dự án không bảo đảm yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật có thể sẽ phải yêu cầu gửi lại Chính phủ để tiếp tục bổ sung, hoàn thiện. Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách Hoàng Quang Hàm chỉ rõ, Chính phủ không bảo đảm thời gian gửi tài liệu sang Quốc hội (tối thiểu là 20 ngày trước kỳ họp); cùng với đó, về hồ sơ dự án luật cũng không đầy đủ theo quy định. Dự thảo Luật có đến 30 điều khoản giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết nhưng hồ sơ dự án luật không có dự thảo các văn bản hướng dẫn chi tiết đi kèm. Báo cáo đánh giá tác động cũng không bảo đảm tính khách quan, có những điều khoản chỉ có đánh giá tiêu cực, có những điều khoản chỉ có đánh giá tích cực, một số chính sách mới lại không được đánh giá tác động.
Bên cạnh đó cũng có ý kiến cho rằng, thực tế giai đoạn khó khăn nhất trong thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn là giai đoạn đầu triển khai như thẩm định vốn, cân đối vốn, quyết định chủ trương đầu tư, điều chỉnh chương trình dự án…đã qua. Hiện nay việc thực hiện Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 đã dần ổn định với nhiều kết quả tích cực. Việc sửa đổi toàn diện Luật Đầu tư công theo quy trình tại 2 kỳ họp, dự kiến đến 01/01/2020 sẽ có hiệu lực sẽ là căn cứ quan trọng để thực hiện Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn tiếp theo 2021-2025. Tuy nhiên nếu như vậy thì những vấn đề cấp thiết, cấp bách, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện có nguyên nhân do luật vẫn chưa được giải quyết, cần phải tìm ra được phương án xử lý trước mắt những vấn đề này.
Kết luận nội dung thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết về phạm vi sửa đổi và tên gọi của luật còn nhiều ý kiến khác nhau. Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu, Ủy ban Tài chính – Ngân sách sẽ hoàn thiện báo cáo thẩm tra theo hướng tiếp thu đầy đủ các ý kiến về vấn đề này đề báo cáo Quốc hội; đồng thời làm rõ những nội dung nào cần sửa đổi ngay, những nội dung nào cần tiếp tục nghiên cứu thêm để Quốc hội xem xét quyết định phương án sửa đổi luật.