TỔ CHỨC TRỌNG THỂ LỄ KỶ NIỆM 50 NĂM CHUYẾN THĂM CỦA LÃNH TỤ CUBA FIDEL CASTRO TỚI VÙNG GIẢI PHÓNG MIỀN NAM VIỆT NAM TẠI QUẢNG TRỊ

26/09/2023

Chiều 26/9, Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tỉnh Quảng Trị và Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam đã tổ chức trọng thể Lễ kỷ niệm 50 năm chuyến thăm của Lãnh tụ Cuba Fidel Castro tới vùng giải phòng miền Nam Việt Nam tại Quảng Trị (tháng 9/1973 - tháng 9/2023).

CHỦ TỊCH QUỐC HỘI CUBA ESTEBAN LAZO HERNANDEZ THĂM TỈNH QUẢNG TRỊ

Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernandez; Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai; Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đại biểu dự Lễ kỷ niệm. Ảnh: Minh Quyết

Tham dự Lễ kỷ niệm, có: Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Chính quyền Nhân dân nước Cộng hòa Cuba Esteban Lazo Hernandez; Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Trương Thị Mai; Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn.

Cùng dự có các Ủy viên Trung ương Đảng: Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị - Đồng Chủ tịch Ủy ban Liên Chính phủ Việt Nam - Cuba, và Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình Vũ Đại Thắng; lãnh đạo các ban, bộ, ngành, tổ chức, cơ quan Trung ương hai nước Việt Nam và Cuba.

Về phía tỉnh Quảng Trị có Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lê Quang Tùng; Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Đăng Quang; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Võ Văn Hưng; Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh, Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Cuba tỉnh Hoàng Đức Thắng; cùng đông đảo lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ; một số cán bộ lão thành cách mạng trong thời gian Lãnh tụ Fidel Castro tới thăm Quảng Trị năm 1973.

Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai phát biểu tại Lễ kỷ niệm. Ảnh: Thanh Tùng

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai đã ôn lại quá trình chuẩn bị và diễn ra cho chuyến thăm của Lãnh tụ Cuba Fidel Castro tới vùng giải phòng miền Nam Việt Nam tại Quảng Trị cách đây tròn 50 năm. Thường trực Ban Bí thư nhấn mạnh: Đồng chí Fidel là nguyên thủ nước ngoài đầu tiên và duy nhất tới Quảng Trị vào thời điểm đó, thể hiện niềm tin tuyệt đối với chiến thắng của Nhân dân Việt Nam, là nguồn động viên mãnh liệt cho Cách mạng Việt Nam, đồng thời là biểu tượng của tình đoàn kết quốc tế cao đẹp Cuba - Việt Nam.

Đạo lý “uống nước nhớ nguồn” và truyền thống quan hệ nhất quán, thủy chung luôn là giá trị và bản sắc của đường lối và thực tiễn đối ngoại của Việt Nam. Việt Nam luôn coi trọng quan hệ với các nước bạn bè truyền thống và các lực lượng tiến bộ trên thế giới, mong muốn hợp tác chặt chẽ trên cơ sở chia sẻ các nguyên tắc và giá trị chung, phục vụ thiết thực cho sự nghiệp xây dựng và phát triển của mỗi nước, đóng góp vào hòa bình, hợp tác và phát triển của thế giới. Khẳng định điều này, Thường trực Ban Bí thư nêu rõ: Việt Nam thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại; là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế; tôn trọng quyền tự quyết của các dân tộc và các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hợp Quốc.

Thường trực Ban Bí thư cũng nhấn mạnh, kỷ niệm chuyến thăm lịch sử của Fidel là dịp để chúng ta tôn vinh mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Cuba, mối quan hệ đã vượt ra khỏi các giới hạn thông thường, được tôi luyện, thử thách qua những thăng trầm của lịch sử và những thời khắc khó khăn nhất của mỗi nước. Dù còn nhiều khó khăn, Cuba luôn dành cho Việt Nam sự giúp đỡ vật chất hào hiệp và hiệu quả đúng theo tinh thần Cách mạng Cuba mà đồng chí Fidel thường nhắc đến: “Sự đoàn kết không phải đem cho những gì ta dư thừa mà là chia sẻ những gì ta có”.

Hàng nghìn kỹ sư, công nhân, bác sĩ và chuyên gia Cuba đã sang giúp Việt Nam, có người hy sinh trong khi thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả. Cuba đã giúp đào tạo hàng nghìn sinh viên Việt Nam; viện trợ cho Việt Nam trang thiết bị, vật tư máy móc, lương thực thực phẩm, thuốc men. Ngay trong chuyến thăm lịch sử năm 1973, Chính phủ Cuba đã quyết định viện trợ không hoàn lại giúp Việt Nam xây dựng 5 công trình kinh tế - xã hội quan trọng. Từ khi Cuba phải đương đầu với “thời kỳ đặc biệt” đầy khó khăn thách thức trong những năm 90 của thế kỷ trước và đặc biệt kể từ năm 2011 khi Cuba tiến hành đường lối “cập nhật hóa mô hình phát triển kinh tế-xã hội”, Việt Nam và Cuba thường xuyên trao đổi sâu rộng, chân thành và tin cậy các kinh nghiệm, bài học đúc rút được trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội ở mỗi nước. Thông qua Ủy ban Liên Chính phủ hai nước, Việt Nam duy trì cung cấp gạo ổn định, triển khai một số dự án hỗ trợ Cuba phát triển sản xuất lương thực và thủy sản tại chỗ, cùng một số chương trình hỗ trợ và hoạt động đầu tư thiết thực khác.

Hai nước luôn phối hợp chặt chẽ trên các diễn đàn quốc tế. Việt Nam luôn bày tỏ lập trường nhất quán ủng hộ Cuba, yêu cầu Mỹ chấm dứt lệnh cấm vận kinh tế và tài chính chống Cuba. Hai bên đã xây dựng mối quan hệ hữu nghị mật thiết và hợp tác sâu rộng trên tất cả các kênh Đảng, Chính phủ, Quốc hội, các bộ, ngành, địa phương và các tổ chức nhân dân; duy trì trao đổi, hợp tác thực chất thông qua các cơ chế hiện có gồm Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam - Cuba về hợp tác kinh tế và khoa học - kỹ thuật. Việt Nam tự hào là đối tác thương mại lớn thứ hai của Cuba, là đối tác đầu tiên tại châu Á ký Hiệp định thương mại cấp Chính phủ với Cuba (tháng 11/2018). Lịch sử đã chứng kiến, bất chấp những biến chuyển phức tạp của tình hình thế giới, mối quan hệ Việt Nam - Cuba luôn vững vàng vượt qua mọi thử thách, không ngừng phát triển cả về bề rộng và chiều sâu, đóng góp vào sự nghiệp chính nghĩa của hai dân tộc. Với Việt Nam, Cuba luôn được trân trọng và được dành tình cảm đặc biệt như người đồng chí cùng chung chiến hào, người anh em thân thiết, người bạn thủy chung và tin cậy.

“Chúng ta có thể tự hào khẳng định mối quan hệ hữu nghị đặc biệt và mẫu mực giữa hai Đảng, hai nước chúng ta do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Lãnh tụ Fidel đặt nền móng là tài sản vô giá và được các thế hệ Lãnh đạo và nhân dân hai nước không ngừng vun đắp, nuôi dưỡng và truyền lại cho thế hệ mai sau”, Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai nói.

Chủ tịch Quốc hội Chính quyền Nhân dân nước Cộng hòa Cuba Esteban Lazo Hernandez phát biểu tại Lễ kỷ niệm. Ảnh: Thanh Tùng

Trong phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernandez gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới Đảng, Chính phủ và Nhân dân Việt Nam vì đã tổ chức thành công Lễ kỷ niệm rất đáng nhớ nhân 50 năm chuyến thăm đầu tiên của Tổng tư lệnh Fidel Castro Ruz tới Việt Nam cũng như luôn luôn đoàn kết với đất nước Cuba trong những thời điểm khó khăn nhất.

Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernandez; Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai; Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đại biểu tại Lễ kỷ niệm. Ảnh: Minh Quyết

Bồi hồi ôn lại những kỷ niệm khó quên khi Fidel đến Hà Nội và thăm tỉnh Quảng Trị cách đây tròn 50 năm cũng như quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước, hai dân tộc và nhân dân hai nước, Chủ tịch Quốc hội Cuba một lần nữa khẳng định Cuba sẽ gìn giữ mối quan hệ truyền thống và tình anh em Việt Nam – Cuba cho các thế hệ hiện tại và tương lai.

Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernandez; Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai; Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các đại biểu tại Lễ kỷ niệm. Ảnh: Minh Quyết

Trước đó, trong Diễn văn trình bày tại Lễ kỷ niệm, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Lê Quang Tùng nhấn mạnh, nhắc đến Cuba, trong tâm khảm của mỗi người dân Việt Nam nói chung và người dân Quảng Trị nói riêng không bao giờ quên câu nói bất hủ của Lãnh tụ Fidel: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình!” và hình ảnh Fidel - vị lãnh đạo nước ngoài đầu tiên và duy nhất đến thăm Việt Nam cũng như vùng giải phòng miền Nam tại Quảng Trị tháng 9/1973.

Diễn văn nêu rõ, trong suốt quãng đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Cuba Fidel Castro đã có gần 100 bài diễn văn có đề cập đến Việt Nam và có 3 chuyến thăm lịch sử tới Việt Nam. Trong đó, chuyến thăm của Chủ tịch Fidel đến Quảng Trị vào những ngày tháng 9 cách đây vừa tròn 50 năm, bất chấp mọi hiểm nguy với mong muốn được tận mắt chứng kiến cuộc chiến đấu anh dũng của quân và dân Việt Nam, đã trở thành sự kiện có ý nghĩa chính trị hết sức sâu sắc, là nguồn động viên tinh thần to lớn, tiếp thêm ý chí, sức mạnh cho quân và dân Quảng Trị cùng cả nước trong cuộc đấu tranh giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Trong những thời khắc lịch sử đó, Lãnh tụ Cuba đã đến thăm nhiều nơi vùng giải phóng tỉnh Quảng Trị khi vùng đất này vẫn còn vương mùi thuốc súng và đầy rẫy đạn bom. Nhiều nơi lãnh tụ Fidel Castro đến thăm cũng chỉ cách bờ Nam sông Thạch Hãn hơn 10 km - nơi lúc bấy giờ địch còn tạm chiếm đóng và luôn chĩa nòng pháo về phía Bắc sông Thạch Hãn.

Các đại biểu dự Lễ kỷ niệm. Ảnh: Minh Quyết

Lãnh tụ Fidel Castro đã đi bộ từ cầu Đông Hà ngược lên phía Tây để thị sát những lô cốt, vũ khí của địch bỏ lại và chứng kiến nỗ lực của quân và dân Quảng Trị xây dựng lại quê hương sau chiến tranh. Tiếp đó, Lãnh tụ Fidel Castro ngược lên Đường 9 đến thăm Cao điểm 241 ở xã Cam Thành và Trụ sở Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam ở thị trấn Cam Lộ (huyện Cam Lộ); thăm Dốc Miếu (huyện Gio Linh) là căn cứ quân sự quan trọng của Mỹ có phòng tuyến hàng rào điện tử Mc Namara... Những nơi Lãnh tụ Fidel Castro đến, cán bộ, chiến sĩ và Nhân dân ta tiếp đón hết sức nồng nhiệt và chân thành khi xếp hàng dài, cùng những tràng vỗ tay liên hồi, rền vang đầy cảm phục.

Một trong những dấu mốc, đó là sáng 15.9.1973, dẫn đầu phái đoàn của Cuba đến Cao điểm 241 vẫn còn ngổn ngang xác xe tăng và khí tài của quân đội Mỹ, Lãnh tụ Fidel đã phất cao lá cờ truyền thống của Sư đoàn 304 trên cao điểm 241 và diễn thuyết hơn nửa giờ đồng hồ tại đây. Ông đã được các cán bộ, chiến sĩ trao tặng lá cờ “Bách chiến, bách thắng” lấp lánh Huân chương của đoàn quân Khe Sanh, Quân giải phóng Trị Thiên-Huế. Cầm lá cờ trên tay, Lãnh tụ Fidel hô lớn trước đông đảo chiến sĩ: “Các đồng chí hãy mang lá cờ “Bách chiến, bách thắng” này cắm tại Sài Gòn. Hẹn gặp lại tại Sài Gòn sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng”.

Trong suốt hơn 30 phút diễn thuyết, Lãnh tụ Cuba đã ca ngợi lòng dũng cảm, sự can trường, chiến thắng oanh liệt của quân và dân ta; tình đoàn kết đặc biệt, thủy chung giữa Việt Nam và Cuba. Chủ tịch Fidel đã giương cao lá cờ của Mặt trận dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam như thể ông chính là người chiến sĩ mang cờ hiệu của một trong những trận chiến khốc liệt ở Quảng Trị.

Đi qua các vùng đất ở Quảng Trị, dừng chân trên cầu Hiền Lương lịch sử, đến Dốc Miếu Gio Linh, Đông Hà, Cam Lộ hay Cao điểm 241, nhìn những cánh đồng, đoạn đường, cầu cống và làng mạc bị bom cày, đạn xới, Chủ tịch Fidel luôn chăm chú, trầm tư, đồng cảm và chia sẻ với những hi sinh mất mát to lớn của Nhân dân Việt Nam và Nhân dân Quảng Trị phải gánh chịu. Chủ tịch xúc động đến bật khóc trước hình ảnh một nữ thanh niên bị thương do đụng phải bom mìn khi đang san lấp hố bom và yêu cầu dừng xe để tìm cách đưa nữ thanh niên đi cấp cứu; đồng thời đưa ra quyết định giúp Việt Nam xây dựng một bệnh viện tại Đồng Hới - Quảng Bình để chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân trong khu vực và một số công trình kinh tế - hạ tầng kỹ thuật quan trọng khác...

​* Trong khuôn khổ các hoạt động của Lễ kỷ niệm 50 năm chuyến thăm của Lãnh tụ Fidel Castro đến vùng giải phóng miền Nam Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) phối hợp với UBND tỉnh Quảng Trị, Hãng Thông tấn Mỹ Latinh (Prensa Latina) của Cuba tổ chức trưng bày Triển lãm ảnh mang tên: “Mãi sắt son nghĩa tình Việt Nam - Cuba”. ​

Tổng giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang giới thiệu với các đại biểu 50 bức ảnh tư liệu quý của TTXVN và Prensa Latina tại Trưng bày ảnh “Mãi sắt son nghĩa tình Việt Nam - Cuba”. Ảnh: Thanh Tùng

Triển lãm trưng bày 50 bức ảnh tư liệu đen trắng và ảnh màu tiêu biểu, được chọn lựa từ kho tư liệu ảnh của TTXVN và Prensa Latina, ghi lại chân thực, sống động hình ảnh vị lãnh tụ tài ba của dân tộc Cuba, biểu tượng về một con người kiên cường đấu tranh cho tinh thần độc lập dân tộc, vì cuộc sống ấm no, hạnh phúc của con người; một anh hùng giải phóng dân tộc nhưng rất đỗi mộc mạc, chân tình, gần gũi với Nhân dân, một người bạn lớn có mối thân tình đặc biệt dành cho đất nước và con người Việt Nam; hình ảnh những chuyến thăm, gặp gỡ của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Nhân dân hai nước trong các chuyến thăm lẫn nhau, khẳng định tình nghĩa sắt son giữa hai nước Việt Nam và Cuba. Tuy cách nhau nửa vòng trái đất, nhưng luôn ủng hộ lẫn nhau, đoàn kết và cùng chia ngọt, sẻ bùi kể cả trong những thời điểm, giai đoạn khó khăn nhất, dù trong cuộc đấu tranh thống nhất đất nước lẫn giai đoạn xây dựng đất nước với cùng một mục tiêu tiến lên chủ nghĩa xã hội.

Tổng giám đốc TTXVN Vũ Việt Trang giới thiệu với các đại biểu 50 bức ảnh tư liệu quý của TTXVN và Prensa Latina tại Trưng bày ảnh “Mãi sắt son nghĩa tình Việt Nam - Cuba”. Ảnh: Thanh Tùng

Trong khuôn khổ Lễ kỷ niệm, các đại biểu cũng đã xem những thước phim tài liệu quý giá về một số hoạt động của Lãnh tụ Fidel  đến thăm vùng giải phóng Quảng Trị năm 1973 với chủ đề: “Bài ca không quên” do Truyền hình Quốc hội chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Trị tổ chức; giao lưu với các nhân chứng trong thời gian Lãnh tụ Fidel đến vùng giải phóng Quảng Trị vào năm 1973.

Tiết mục văn nghệ chào mừng Lễ kỷ niệm. Ảnh: Minh Quyết

Dịp này, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao, UBND tỉnh Quảng Trị tổ chức trưng bày tranh vẽ thiếu nhi và trao giải Cuộc thi vẽ tranh “Thiếu nhi Việt Nam - Cuba thắm tình đoàn kết”. Ban Tổ chức đã chọn lựa và trao 2 giải Nhất cuộc thi cho em Trần Ngọc Bảo Anh, Lớp 4D1, Trường Tiểu học Chu Văn An, quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng (cấp Tiểu học) và em Lê Ngọc Bích, lớp 6B, Trường Tiểu học và THCS Triệu Giang, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị; 6 giải Nhì (mỗi cấp Tiểu học, THCS 3 giải); 12 giải Ba (3 giải/mỗi cấp Tiểu học, THCS).

(Theo Báo Đại biểu nhân dân)