DỰ THẢO LUẬT THỦ ĐÔ (SỬA ĐỔI): NHIỀU NỘI DUNG MANG TÍNH ĐỘT PHÁ, ĐẶC THÙ
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Thủ đô (sửa đổi)
Phát biểu kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với sự cần thiết sửa đổi Luật Thủ đô và đánh giá cao quá trình chuẩn bị của Chính phủ, thành phố Hà Nội và các bộ, đặc biệt là Bộ Tư pháp. Cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra (Ủy ban Pháp luật), các cơ quan phối hợp thẩm tra (Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội) cũng đã phối hợp rất chặt chẽ trong việc trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đảm bảo Hồ sơ dự án luật đầy đủ, đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đúng tiến độ của chương trình xây dựng luật, pháp lệnh đã được Quốc hội thông qua.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cơ bản tán thành với hồ sơ và các nội dung cơ bản của dự luật, đồng thời lưu ý, đây là một đạo luật đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc, khó về các nội dung chuyên môn và kỹ thuật lập pháp. Do đó, các cơ quan có liên quan cần tiếp tục phối hợp để hoàn thiện tốt hơn trong thời gian tới.
Bám sát Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị
Về nhiệm vụ và các yêu cầu đặt ra để tiếp tục hoàn thiện dự án Luật Thủ đô (sửa đổi), Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, cần phải bám sát cơ sở chính trị, cơ sở chính trị pháp lý và yêu cầu thực tế. Cụ thể là, các nghị quyết, văn kiện của Đảng có liên quan, nhất là Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Cùng với đó là, cơ sở pháp lý là Hiến pháp 2013 và hệ thống pháp luật; cơ sở thực tế và yêu cầu phát triển Thủ đô Hà Nội.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định
Nhấn mạnh đây là đạo luật riêng quy định cho Thủ đô Hà Nội, vừa là Thủ đô hành chính của cả nước, vừa là một đô thị đặc biệt, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị, quy định các cơ chế riêng, ưu đãi đặc thù, đặc biệt vượt trội so với hệ thống pháp luật hiện hành. Đồng thời, cũng là các quy định giao trách nhiệm lớn cho Hà Nội trong xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô. Luật Thủ đô (sửa đổi) vẫn phải đặt trong tổng thể hệ thống pháp luật có liên quan, ngoài Luật này, Hà Nội phải thực hiện toàn bộ các quy định có liên quan của hệ thống pháp luật.
Về áp dụng Luật Thủ đô, cần có quy định điều khoản cụ thể, phù hợp, thuận tiện cho việc áp dụng Luật Thủ đô trong hệ thống pháp luật nhưng phải bảo đảm đúng nguyên tắc cơ bản trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng đề nghị, cần tiếp tục rà soát để hoàn thiện các nội dung cơ bản về các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt, ưu tiên đối với Hà Nội trong vấn đề phân quyền, phân cấp, ưu tiên và trách nhiệm. Xác định rõ mỗi cơ chế, chính sách có phân quyền, có phân cấp, có ưu tiên nhưng đồng thời phải có trách nhiệm. “Đây không chỉ là ưu tiên Hà Nội mà đây chính là Trung ương giao trách nhiệm rất nặng nề cho Hà Nội. Nội dung này cần phải thể hiện rõ hơn trong tờ trình và trong các báo cáo thẩm tra... “, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.
Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tham dự phiên họp
Cơ chế, chính sách đặc thù phải rõ, có trọng tâm, trọng điểm
Liên quan đến các cơ chế, chính sách đặc thù, cần phải xác định rõ, toàn diện nhưng có trọng tâm, trọng điểm và phải bảo đảm tính khả thi. Đồng thời, cùng với các cơ chế, chính sách riêng, đặc thù, nổi trội, ưu tiên là trách nhiệm kèm theo phù hợp với vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của Thủ đô trong yêu cầu phát triển tới. Theo đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp tục làm rõ: Các cơ chế, chính sách, phân quyền, phân cấp, ủy quyền, ưu tiên, trách nhiệm rất mạnh trong các lĩnh vực bảo đảm rõ ràng, đầy đủ, đồng bộ, dứt khoát, tổng thể và khả thi; Cơ chế đặc thù về tổ chức bộ máy, cán bộ, biên chế, chuyên gia, tiền lương giao cho Hà Nội; Cơ chế đặc thù về huy động các nguồn lực, cả ngân sách và ngoài ngân sách mạnh mẽ, hiệu quả để thực hiện các nhiệm vụ đã phân cấp, phân quyền;… “Đây là Thủ đô hành chính của cả nước, là đô thị đặc biệt của cả nước thì cần phải thiết kế các điều khoản và nội dung tương tự, cả quyền hạn và trách nhiệm..”, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý.
Ngoài ra, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, nghiên cứu bổ sung thêm các nội dung cụ thể trong yêu cầu phát triển về trung tâm thiết kế, sáng tạo làng nghề, làng có nghề; công nghiệp văn hóa; khoa học, công nghệ kỹ thuật; quỹ đầu tư đổi mới sáng tạo; quy hoạch sông Hồng; vấn đề giao cho Hà Nội trách nhiệm toàn quyền trong việc di dời các cơ sở ra ngoại thành…. Trong từng lĩnh vực cần có các quy định về cơ chế, chính sách đột phá, trọng tâm, trọng điểm và xác định rõ trách nhiệm của Hà Nội, kể cả trong xây dựng, phát triển, quản lý, bảo vệ Thủ đô; làm rõ trình tự, thủ tục vận hành cơ chế và kiểm soát việc thực hiện cơ chế.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết luận phiên họp
Có cơ chế phối hợp và kiểm soát việc triển khai thực hiện
Về một số nội dung khác, Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, làm rõ hơn các quy định về cơ chế phối hợp thực hiện và kiểm soát việc triển khai thực hiện của các chủ thể có liên quan khi được phân cấp, phân quyền, ưu tiên rất mạnh mẽ trong các lĩnh vực như dự thảo luật đã xác định. Đồng thời, làm rõ các nội dung liên quan đến liên kết vùng Thủ đô,, trong đó làm rõ trách nhiệm của Trung ương, Hà Nội, của các địa phương trong vùng; mối quan hệ và phương thức xử lý liên kết; trình tự, thủ tục tiến hành, cơ chế vận hành bảo đảm khả thi và bảo đảm thực hiện có hiệu quả.
Về kết cấu và kỹ thuật, cần thiết kế rõ các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt, có phân quyền, phân cấp, ưu tiên, ủy quyền, trách nhiệm theo từng lĩnh vực; vấn đề gì phân cấp, vấn đề gì phân quyền, vấn đề gì là ủy quyền, mức độ đến đâu, chủ thể tiến hành là ai và trách nhiệm ra sao?; Không quy định lại các nội dung, các vấn đề đã được các luật khác quy định rõ;...
Đối với các vấn đề đã thí điểm ở Hà Nội và các địa phương khác đã được thực hiện có hiệu quả, có sơ kết bước đầu đã rõ, có sự đồng thuận, có thể đưa vào luật hóa trong dự thảo luật. Những vấn đề chưa chín, chưa rõ thì chưa đưa vào luật.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, phải cập nhật những nội dung mới đã và đang được Quốc hội xem xét ban hành hoặc sắp ban hành trong kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV tới đây (Luật Đất đai sửa đổi, Luật Nhà ở sửa đổi, Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi, Luật Tài nguyên nước sửa đổi,…) vào Luật Thủ đô, từ đó có những kiến nghị,đề xuất mạnh hơn; luật hóa những nội dung thí điểm đã được thực hiện hiệu quả, không đưa vào luật những vấn đề chưa rõ;.../.