BỔ SUNG ĐỐI TƯỢNG NHÀ THẦU LÀ HỢP TÁC XÃ TRONG NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ VỀ TƯ CÁCH HỢP LỆ CỦA NHÀ THẦU
Dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV sắp tới. Tại các diễn đàn Quốc hội, nhiều ý kiến đóng góp đã được đưa ra nhằm hoàn thiện dự án luật. Theo đó, có ý kiến cho rằng quy định tại Điều 6 về việc tham gia của các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị - xã hội nghề nghiệp trong khu vực HTX nhưng không có quy định về nội dung tham gia, phạm vi tham gia, trách nhiệm tham gi, đề nghị nghiên cứu quy định để đảm bảo tính khả thi, rõ ràng.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc quy định cụ thể liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị - xã hội nghề nghiệp đã được điều chỉnh tại pháp luật có liên quan và không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này. Do đó tại Điều 6 (Tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp trong tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX) chỉ nêu một số quy định mang tính nguyên tắc.
Các đại biểu Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi)
Tại các diễn đàn Quốc hội, các đại biểu đề nghị diễn đạt lại cho gọn và logic hơn quy định tại khoản 1 Điều 7 do có sự trùng lặp tại điểm a và điểm đ khoản 1, điểm c trùng lặp với điểm d khoản 1; đề nghị rà soát, xem xét lại hành vi bị cấm tại như quy định về phân biệt đối xử, đầu cơ, trục lợi…; đề nghị nghiên cứu bổ sung về hành vi bị cấm đối với HTX, liên hiệp HTX có liên quan; đề nghị thêm cụm từ “tài trợ vũ khí hủy diệt hàng loạt” vào khoản 2.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, dự thảo luật tiếp thu và thể hiện tại Điều 7 (Các hành vi bị nghiêm cấm), theo đó quy định cụ thể các hành vi bị nghiêm cấm đối với cơ quan quản lý nhà nước; đối với tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX; đồng thời bổ sung các hành vi bị nghiêm cấm đối với thành viên của tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX; rà soát, bỏ quy định về phân biệt đối xử tại điểm đ khoản 1; bỏ quy định về việc thực hiện bất kỳ hoạt động đầu cơ, trục lợi tại khoản 2; bổ sung cụm từ “tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt“ tại điểm g khoản 2 Điều 7.
Đối với ý kiến đề nghị bổ sung nguyên tắc về tuân thủ Hiến pháp và pháp luật tại Điều 8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu và bổ sung tại khoản 4 Điều 8 (Nguyên tắc tổ chức, quản lý và hoạt động của tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX) về việc tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX là tổ chức tự chủ, tự chịu trách nhiệm về hoạt động của mình trước Hiến pháp và pháp luật.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh
Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị xem xét lại khoản 5 Điều 8 quy định “tổ chức kinh tế hợp tác có tư cách pháp nhân phải thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, tay nghề kỹ thuật cho thành viên, người lao động” có thể ảnh hưởng đến chi phí hoạt động của tổ chức kinh tế hợp tác; đề nghị làm rõ vì sao phải quy định tuyên truyền đối với tầng lớp thanh niên tại khoản 5; cần tiếp tục nghiên cứu bổ sung nguyên tắc bảo đảm bình đẳng giới.
Giải trình vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho rằng, nguyên tắc về đào tạo, giáo dục, thông tin cho thành viên là 1 trong 7 nguyên tắc quan trọng đã được tổ chức Liên minh HTX thế giới khuyến cáo nhằm giúp nâng cao trình độ, nhận thức và tăng cường tính gắn kết mật thiết giữa các thành viên. Đặc biệt phải tuyên truyền những giá trị tốt đẹp của HTX, vận động tầng lớp thanh niên là thành viên tiềm năng tham gia vào khu vực HTX để tổ chức, phong trào ngày một phát triển.
Một trong những nghĩa vụ của HTX, liên hiệp HTX được quy định tại Điều 10 (Nghĩa vụ của HTX, liên hiệp HTX) là phải giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng cho thành viên và người lao động. Tại khoản 1 Điều 8 cũng đã có quy định về việc tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX mở rộng kết nạp thành viên không phân biệt về giới tính; tại khoản 3 Điều 18 (Tiêu chí thụ hưởng chính sách của Nhà nước) cũng quy định về việc ưu tiên lựa chọn được thụ hưởng chính sách của Nhà nước đối với tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX có phụ nữ làm quản lý, có nhiều thành viên là nữ hoặc sử dụng nhiều lao động nữ hơn, đây chính là những quy định nhằm bảo đảm nguyên tắc về bình đẳng giới.
Cùng với đó, các đại biểu cũng đề nghị thể hiện nội dung tại Điều 10 về nghĩa vụ của HTX, liên hiệp HTX một cách khái quát hơn, không chia nhỏ các nghĩa vụ do việc liệt kê là chưa đủ, cũng sẽ không bao giờ đủ; đề nghị chỉnh sửa lại quy định tại khoản 6 về nghĩa vụ của HTX, liên hiệp HTX phải theo dõi riêng các khoản thu, chi của giao dịch nội bộ và giao dịch bên ngoài vì cụm từ “theo dõi” không mang ý nghĩa tích cực mà nên sửa lại cụm từ này cho phù hợp, như “hạch toán riêng”. Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu và thể hiện tại Điều 10 (Nghĩa vụ của HTX, liên hiệp HTX) quy định một cách khái quát về các nghĩa vụ chủ yếu của HTX, liên hiệp HTX; đưa nội dung hạch toán riêng về giao dịch nội bộ quy định tại Điều 90 (Chế độ kế toán).
Giải trình đề nghị bổ sung quy định phải lưu giữ tài liệu tại trụ sở chính theo Điều lệ của HTX và lưu giữ theo thời gian luật định tại khoản 2 Điều 11, đại diện cơ quan thẩm tra cho biết, dự thảo luật đã tiếp thu và thể hiện tại Điều 12 (Chế độ lưu trữ tài liệu), quy định các tài liệu mà HTX, liên hiệp HTX phải lưu trữ theo quy định của pháp luật và Điều lệ; tổ hợp tác phải lưu trữ theo quy định của pháp luật và hợp đồng hợp tác.
Đóng góp ý kiến hoàn thiện dự thảo luật, một số đại biểu đề nghị đánh giá kỹ hơn quy định tại Điều 12 về hệ thống thông tin quốc gia về HTX; đề nghị giải thích cụ thể về ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số trong tổ chức hoạt động của HTX như tập trung xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng các nền tảng số, đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao về kỹ năng số cho thành viên, nhất là người lao động trong HTX, đặc biệt là quảng bá hình ảnh sản phẩm của HTX.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu và thể hiện tại Điều 13 (Hệ thống thông tin quốc gia về HTX), theo đó quy định hệ thống này bao gồm: cổng thông tin quốc gia về HTX; cơ sở dữ liệu về tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX; cơ sở dữ liệu liên quan và hạ tầng kỹ thuật hệ thống; giao Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định về việc cập nhật, khai thác và quản lý Hệ thống thông tin quốc gia về HTX.
Ngoài ra, các đại biểu cũng đề nghị nghiên cứu điều chỉnh quy định tại Điều 13 theo hướng khuyến khích HTX, liên hiệp HTX đăng ký thành lập trang thông tin điện tử để công bố thông tin về đăng ký hoạt động của mình, nếu quy định bắt buộc như dự thảo Luật sẽ dẫn đến phát sinh rất nhiều chi phí, ảnh hưởng đến nguồn lực của HTX; đề nghị quy định rõ ràng hơn việc công bố thông tin tại khoản 4 Điều 13; cần quy định rõ chế độ báo cáo tình hình hoạt động, vì HTX, liên hiệp HTX là tổ chức tự nguyện, hoạt động theo Điều lệ và Luật, nếu bắt buộc báo cáo theo định kỳ cho cơ quan quản lý nhà nước là chưa hợp lý.
Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu và thể hiện tại Điều 14 (Công bố thông tin của HTX, liên hiệp HTX); quy định tại Điều 10 về một trong những nghĩa vụ của HTX, liên hiệp HTX là phải thực hiện chế độ báo cáo về tình hình hoạt động của HTX, liên hiệp HTX theo quy định của Chính phủ.