Phiên họp thứ 23 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Thượng tướng Trần Quang Phương - Phó Chủ tịch Quốc hội và Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải thay phiên điều hành nội dung phiên họp.
14h02: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành nội dung phiên họp
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, tiếp theo chương trình phiên họp thứ 23, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.
Dự phiên họp có Ủy viên Bộ Chính trị, Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an; đại diện lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, đại diện Bộ Ngoại giao, Bộ Tư pháp cùng một số cơ quan hữu quan.
14h03: Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trình bày Tờ trình
Trình bày tóm tắt Tờ trình Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đã nên sự sự cần thiết, mục đích, quan điểm chỉ đạo xây dựng Luật, quá trình lập hồ sơ đề nghị xây dựng dự án Luật.
Theo đó, Trong thời gian qua, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Bộ Chính trị đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị để yêu cầu các cơ quan nhà nước chủ động ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư với mục tiêu “Phấn đấu đến năm 2030, hoàn thành xây dựng Chính phủ số, đứng trong nhóm 50 quốc gia hàng đầu thế giới và xếp thứ ba trong khu vực ASEAN về Chính phủ điện tử, kinh tế số”.
Đồng thời, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Tuy nhiên, qua rà soát các quy định của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam chưa đáp ứng được các chủ trương, chính sách của Đảng nên cần thiết phải nghiên cứu sửa đổi để kịp thời thể chế hóa các chủ trương, chính sách này.
Việc xây dựng Luật nhằm bảo đảm các mục đích: Góp phần đơn giản hóa thủ tục, đẩy mạnh thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử, tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho công dân Việt Nam trong việc cấp giấy tờ xuất nhập cảnh và người nước ngoài nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú tại Việt Nam; góp phần phát triển kinh tế - xã hội; vừa bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. Hoàn thiện cơ sở pháp lý, bảo đảm đồng bộ, thống nhất và nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, góp phần đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư vào tìm hiểu thị trường, đầu tư.
Về bố cục và nội dung cơ bản của dự thảo Luật có 03 điều. Cụ thể: Điều 1 sửa đổi 13 điều, khoản của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam năm 2019; tập trung vào 02 nhóm nội dung: Nhóm nội dung để cải cách thủ tục hành chính, hoàn thiện quy định về việc thực hiện các thủ tục hành chính trong lĩnh vực quản lý xuất nhập cảnh trên môi trường điện tử; Nhóm nội dung sửa đổi để tạo điều kiện thuận lợi cho công dân trong việc xin thị thực nhập cảnh nước ngoài, cấp hộ chiếu phổ thông theo thủ tục rút gọn; nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật.
Điều 2 sửa đổi 07 điều, khoản của Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2019), tập trung vào 02 nhóm nội dung: Nhóm nội dung sửa đổi các quy định của Luật để tiếp tục tạo điều kiện hơn nữa cho người nước ngoài nhập xuất cảnh Việt Nam; Nhóm nội dung sửa đổi để quản lý cư trú người nước ngoài tại Việt Nam, góp phần bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự an toàn xã hội.
Điều 3 của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam quy định về hiệu lực thi hành.
14h14: Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới trình bày báo cáo Thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam
Báo cáo thẩm tra dự án Luật tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, Ủy ban Quốc phòng và An ninh cơ bản nhất trí về sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Luật với những căn cứ chính trị, pháp lý, thực tiễn như trong Tờ trình của Chính phủ.
Việc sửa đổi, bổ sung một số quy định của các luật về xuất nhập cảnh hiện hành góp phần thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng về nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ động hội nhập quốc tế, tạo môi trường hoà bình và điều kiện thuận lợi để phát triển đất nước; Nghị quyết số 08 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; kịp thời khắc phục những bất cập, hạn chế trong thực tiễn thi hành Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực xuất nhập cảnh cho phù hợp với thực tiễn hiện nay; tạo điều kiện thuận lợi, thu hút hơn nữa người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam…
Về hồ sơ dự án Luật, Ủy ban Quốc phòng và An ninh thấy rằng, Chính phủ đã khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật, theo trình tự, thủ tục quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, các tài liệu có trong hồ sơ cơ bản đầy đủ, nhiều tài liệu được chuẩn bị công phu, chi tiết, có chất lượng; đủ điều kiện báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và trình Quốc hội.
Liên quan đến các nội dung sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới khẳng định, Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với việc bổ sung “Giấy tờ khác theo quy định tại điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên” bảo đảm phù hợp với các Hiệp định biên giới của Việt Nam ký kết với các nước; bổ sung thông tin “nơi sinh” vào giấy tờ xuất nhập cảnh để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho công dân Việt Nam.
Ủy ban Quốc phòng và An ninh cũng nhất trí với đề xuất bỏ điểm a, c khoản 2 Điều 15 Luật hiện hành quy định về việc trực tiếp đến nộp các loại giấy tờ chứng minh thông tin cơ bản của cá nhân và bổ sung thêm khoản 9 quy định cho phép người đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông nộp hồ sơ trên môi trường điện tử; nhất trí với đề xuất mở rộng đối tượng được cấp hộ chiếu phổ thông theo thủ tục rút gọn trong dự thảo Luật…
Về sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với quy định thị thực điện tử (ký hiệu EV) có giá trị nhiều lần thay vì chỉ có giá trị một lần như trước đây; nâng thời hạn thị thực điện tử từ không quá 30 ngày lên không quá 03 tháng. Đồng thời nhất trí với nội dung sửa đổi, bổ sung là mở rộng diện cấp thị thực điện tử cho công dân vùng lãnh thổ so với chỉ quy định diện cấp đối với công dân các nước như trước đây; mở rộng điều kiện áp dụng “trên cơ sở đảm bảo quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, phù hợp với chính sách đối ngoại và phát triển kinh tế, xã hội của Việt Nam”.
Ủy ban Quốc phòng và An ninh cũng nhất trí với việc nâng thời hạn cấp chứng nhận tạm trú tại cửa khẩu cho người nhập cảnh theo diện đơn phương miễn thị thực từ 15 ngày lên 45 ngày là phù hợp với tình hình thực tế hiện nay khi nhu cầu vào Việt Nam dài ngày tăng lên, nhất là đối với người nước ngoài vào đầu tư, làm việc với cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức khác, du lịch hoặc thực hiện các hoạt động khác.
14h25: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương gợi ý một số nội dung tập trung thảo luận
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, tại phiên họp chuyên đề pháp luật tháng 4/2023, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nhất trí việc xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam với 4 nhóm chính sách.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu tập trung cho ý kiến, làm rõ tính cấp thiết xây dựng luật để nâng cao hiệu quả quản lý hành chính trong điều kiện mở cửa; sự phù hợp của luật với chủ trương, đường lối của Đảng, với các điều ước quốc tế mà Việt Nam có tham gia, về tính hợp hiến, hợp pháp và sự đồng bộ, thống nhất trong quy định của pháp luật về lĩnh vực này.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị các đại biểu cho ý kiến về hồ sơ trình dự án luật; báo cáo đánh giá tác động; việc lấy ý kiến, thẩm định, thẩm tra đã đủ thuyết phục chưa; tên gọi, phạm vi điều chỉnh của luật có hợp lý không; cùng những quy định cụ thể trong luật về việc cấp hộ chiếu phổ thông theo thủ tục rút gọn, việc bổ sung giá trị sử dụng hộ chiếu, thời hạn thị thực điện tử, việc mở rộng cấp thị thực điện tử, nâng thời hạn tạm trú, quy định về khai báo tạm trú... và một số vấn đề các đại biểu quan tâm.
14h34: Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang phát biểu
Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang cho biết, về nội dung này, Ủy ban Pháp luật đã có báo cáo tham gia thẩm tra. Trong Kỳ họp sắp tới, Chính phủ cũng trình Quốc hội thảo luận cho ý kiến đối với dự thảo Luật Căn cước công dân (sửa đổi) liên quan đến nội dung về người gốc Việt Nam nhưng chưa xác định quốc tịch. Vậy chúng ta có đặt vấn đề về xuất nhập cảnh đối với cá nhân, nhóm đối tượng là người gốc Việt Nam và được cấp giấy chứng nhận căn cước công dân hay không? Trong dự thảo Luật chưa thể hiện rõ nội dung này.
Theo gợi ý của Phó Chủ tịch Quốc hội về nội dung liên quan đến khách sạn, hiện đang quy định thực hiện khai báo tạm trú cho người nước ngoài qua môi trường mạng, còn đối với các cơ sở lưu trú khác thì được khai báo theo hai hình thức. Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang, chúng ta không nên quy định phân biệt như vậy. Cụ thể, cơ sở lưu trú du lịch được khai báo trên môi trường điện tử. Trong trường hợp không thể khai báo qua môi trường mạng thì được khai báo thông qua phiếu khai báo tạm trú.
14h36: Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà phát biểu
Phát biểu tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Hải Hà cho biết, Ủy ban Đối ngoại đã có báo cáo tham gia với Ủy ban Quốc phòng, An ninh, hoàn toàn nhất trí với nội dung của Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam và Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại bày tỏ băn khoăn về thẩm quyền sửa đổi cấp hộ chiếu ngoại giao cho Phó Tùy viên quốc phòng. Chủ nhiệm Vũ Hải Hà dẫn chứng Luật Cơ quan đại diện không có chức danh “Phó Tùy viên”, nếu thống nhất trong dự án Luật này nhất trí cấp hộ chiếu ngoại giao cho Phó Tùy viên quốc phòng thì liệu thời gian tới có sửa Luật Cơ quan đại diện cho phù hợp hay không? Trên thực tế không có chức danh “Phó Tùy viên”.
Liên quan đến vấn đề trao trả người không chấp hành nơi cư trú, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Hải Hà cho biết, đối với điều ước quốc tế thì giao Bộ Ngoại giao chủ trì, còn với thỏa thuận quốc tế thì giao Bộ Công an chủ trì. Qua xem xét hồ sơ, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại nhận thấy có ý kiến khác của Bộ Công an và Bộ Quốc phòng, Chính phủ quyết định giao cho Bộ Công an làm cầu nối chung để gọn một đầu mối.
14h39: Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy phát biểu
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy bày tỏ nhất trí với Tờ trình và báo cáo thẩm tra, tán thành với sự cần thiết sửa đổi các luật để nâng cao hiệu quả quản lý hành chính, bắt kịp xu hướng chuyển đổi số. Tuy nhiên, trong dự thảo luật có quy định về những quy trình, thủ tục được thực hiện “trên môi trường điện tử”, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị làm rõ, giải thích cụ thể hơn về “môi trường điện tử” trong các quy định này.
Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết, dự án luật này có những điểm giao thoa với Luật Giao dịch điện tử, nên cần thể hiện rõ ý “thực hiện theo pháp luật về giao dịch điện tử” trong một số điều luật của dự thảo.
Ngoài ra, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị dự thảo luật ghi rõ thời hạn có hiệu lực để trình Quốc hội đảm bảo rõ ràng, cụ thể.
14h48: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: Tạo điều kiện thuận lợi cho công dân thực hiện xuất nhập cảnh
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ ghi nhận hồ sơ dự án luật được chuẩn bị theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Các tài liệu được chuẩn bị công phu, chi tiết và có chất lượng; đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét, quyết định việc bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của năm 2023, đồng thời cho ý kiến thảo luận và thông qua tại một kỳ họp.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, hồ sơ dự án luật đề xuất 4 chính sách đều đã bảo đảm phù hợp với Hiến pháp về hệ thống pháp luật hiện hành, đảm bảo tương thích với điều ước quốc tế liên quan mà Việt Nam là thành viên, bảo đảm tính khả thi, dự báo của nội dung chính sách, các giải pháp và điều kiện bảo đảm thực hiện chính sách được Chính phủ, cơ quan chủ trì soạn thảo đánh giá tác động tương đối toàn diện và được thể hiện tương đối đầy đủ trong dự thảo Luật.
Chủ tịch Quốc hội bày tỏ ủng hộ với việc sửa đổi luật lần này và làm rõ xu hướng sau đại dịch, trên thế giới các nước đều cố gắng tạo điều kiện thuận lợi tối đa để phục hồi phát triển kinh tế - xã hội, tại điều kiện cho công dân nước mình và nước ngoài trong vấn đề visa để xuất nhập cảnh. Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý nội dung khi trình Quốc hội cố gắng làm rõ hơn nội dung về đàm phán ký kết điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế liên quan đến nhận chuyển lại công dân Việt Nam không được nước ngoài cho cư trú; đề nghị có những lập luận chặt chẽ hơn nữa để khi trình Quốc hội có được sự đồng thuận, thống nhất cao.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ một số nội dung như về hủy hộ chiếu khi công dân không đến nhận, cân nhắc đến phương án xử lý trong trường hợp bất khả kháng, nghiên cứu mở rộng hình thức chuyển hộ chiếu lên công dân theo hình thức gửi bảo đảm…để hỗ trợ tối đa cho công dân.
Chủ tịch Quốc hội bày tỏ cơ bản thống nhất với nội dung nâng thời hạn cấp tạm trú và cho biết quy định liên quan có nhiều cải cách và ưu đãi. Tuy nhiên so với một số nước thì thời hạn cấp tạm trú của Việt Nam thấp hơn một số nước trong khu vực, các nước cũng áp dụng đơn phương miễn thị thực nhiều. Do đó cần tăng cường thị thực điện tử , gia hạn tăng cường thêm các mốc thời hạn tạm trú và đề nghị cần có lập luận thuyết phục đại biểu Quốc hội.
Chủ tịch Quốc hội thống nhất bổ sung nội dung vào Chương trình và đề xuất với Quốc hội dung một luật sửa đồng thời hai luật theo thể thức rút gọn. Cơ quan trình và cơ quan thẩm tra tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để tiếp tục hoàn thiện hồ sơ dự án luật trình Quốc hội, góp phần tích cực cho việc phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội, nhất là vấn đề liên quan đến đến du lịch.
14h57: Trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ phát biểu
Làm rõ nội dung về thẩm quyền đàm phán, ký kết các điều ước quốc tế liên quan nhận trở lại công dân Việt Nam, Trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ cho biết, trong quá trình xây dựng dự án Luật, Bộ Ngoại giao có đề nghị giữ nguyên quy định hiện hành: Bộ Ngoại giao chủ trì đàm phán ký kết các điều ước quốc tế liên quan đến nhận trở lại công dân Việt Nam, tuy nhiên Chính phủ đã thống nhất Bộ Công an chủ trì nội dung này nên Bộ Ngoại giao thống nhất với các nội dung của dự thảo Luật.
14h59: Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm phát biểu
Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và cho biết sẽ tiến hành rà soát, chỉnh sửa về mặt kỹ thuật lập pháp, báo cáo Chính phủ, hoàn thiện hồ sơ dự án luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV. Bộ trưởng cảm ơn Chủ tịch Quốc hội cho ý kiến, bày tỏ sự đồng thuận cao và động viên lực lượng tham gia thực hiện công tác này.
Về ý kiến của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, Bộ trưởng cho biết, những người không phải người Việt Nam không phải đối tượng điều chỉnh của luật nên không mâu thuẫn với Luật Căn cước.
Về hình thức khai báo, cơ bản khuyến khích khai báo trên môi trường điện tử, nhưng vẫn có những đối tượng không thực hiện bằng hình thức điện tử nên cần thiết quy định hình thức khai báo bằng phiếu đăng ký như dự thảo luật để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và công tác quản lý.
15h01: Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương kết luận nội dung thảo luận
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao cơ quan soạn thảo đã hoàn thiện hồ sơ dự thảo luật trong thời gian ngắn, Ủy ban Quốc phòng, An ninh đã thẩm tra đúng theo quy định của pháp luật.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần làm rõ tính cấp thiết của việc sửa đổi luật nhằm khôi phục phát triển kinh tế xã hội sau đại dịch, đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch trong và ngoài nước. Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, hồ sơ dự án luật cơ bản đúng theo quy định của pháp luật, phù hợp chủ trương đường lối của Đảng, đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, đồng bộ, thống nhất với các quy định khác của pháp luật, tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị nghiên cứu, bổ sung một số quy định chuyển tiếp để không bị vướng mắc trong thực thi, xác định rõ thời gian có hiệu lực để đảm bảo cụ thể rõ ràng, nghiên cứu các điều ước Quốc tế để tiếp tục đảm bảo tính thống nhất của dự án luật, đảm bảo hồ sơ dự án luật chặt chẽ, khả thi.
Ngoài ra, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Quốc phòng An ninh phối hợp cùng Văn phòng Quốc hội xây dựng văn bản thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nội dung này. Cơ quan soạn thảo cần tích cực tiếp thu ý kiến của các đại biểu để hoàn thiện hồ sơ dự án luật, tạo cơ sở vững chắc để trình Quốc hội.
15h26: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung phiên họp
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, tiếp tục chương trình phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh.
Dự phiên họp có Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch UBND Tp.Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi, đại diện lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nội vụ, Bộ Tư pháp, Kiểm toán nhà nước, Bộ Tài chính, Bộ Giao thông vận tải cùng một số cơ quan hữu quan.
15h27: Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày Tờ trình
Trình bày Tờ trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, việc xây dựng dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh nhằm tạo ra các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm tạo cơ sở pháp lý hữu hiệu để phát huy tiềm năng, lợi thế, tạo đột phá, giải quyết các điểm nghẽn, nút thắt về phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố, góp phần xây dựng và phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2045 như mục tiêu đã đặt ra tại Nghị quyết số 24-NQ/TW, Nghị quyết số 31-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 81/2023/QH15 của Quốc hội.
Dự thảo Nghị quyết bao gồm 12 Điều, quy định thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh (sau đây gọi là Thành phố) về quản lý đầu tư; tài chính, ngân sách nhà nước; quản lý đô thị và tài nguyên môi trường; ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược vào Thành phố; quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; tổ chức bộ máy của chính quyền Thành phố và thành phố Thủ Đức.
Tại dự thảo Nghị quyết này, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định thí điểm 7 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù về: Quản lý đầu tư; Tài chính ngân sách; Quản lý đô thị và tài nguyên môi trường; Thu hút nhà đầu tư chiến lược; Quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; Tổ chức bộ máy của Thành phố…
Cụ thể, dự thảo Nghị quyết quy định thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông (TOD); quy định các điều kiện để Thành phố tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất; quy định mở rộng lĩnh vực được áp dụng đầu tư theo phương thức đối tác công tư đối với các dự án đầu tư trong lĩnh vực thể thao, công nghiệp văn hóa, bảo tàng, di tích và di sản văn hóa; quy định Thành phố được thực hiện dự án đầu tư theo Hợp đồng BT; quyết định sử dụng vốn ngân sách Thành phố và bố trí vốn chuẩn bị đầu tư, dự toán ngân sách hàng năm để thanh toán cho nhà đầu tư căn cứ giá trị, tiến độ quy định trong Hợp đồng BT.
Bên cạnh đó, quy định HĐND Thành phố quyết định dự toán, phân bổ ngân sách Thành phố bảo đảm phù hợp với các định hướng cơ cấu lại ngân sách, phát triển kinh tế - xã hội và các lĩnh vực quan trọng theo quy định của Quốc hội và Chính phủ; quy định Thành phố được tăng tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp…
Dự thảo Nghị quyết quy định, trường hợp có quy định khác nhau về cùng một vấn đề giữa Nghị quyết này với luật, nghị quyết khác của Quốc hội thì áp dụng quy định của Nghị quyết này. Trường hợp văn bản quy phạm pháp luật khác có quy định cơ chế, chính sách ưu đãi hoặc thuận lợi hơn Nghị quyết này thì việc áp dụng do Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu rõ, sau khi Nghị quyết này hết hiệu lực, trường hợp các chương trình, dự án và các đối tượng khác được cơ quan có thẩm quyền quyết định thực hiện theo các cơ chế, chính sách được quy định Nghị quyết này chưa kết thúc thì được tiếp tục triển khai theo các quyết định đã ban hành hoặc theo quy định pháp luật tại thời điểm đó.
Trên cơ sở Tờ trình này, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội xem xét, cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết để xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV theo quy trình thủ tục rút gọn, thông qua tại một kỳ họp.
15h45: Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Vũ Thị Lưu Mai báo cáo tóm tắt thẩm tra về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh
Báo cáo tóm tắt thẩm tra về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách (TCNS) Vũ Thị Lưu Mai cho biết, Thường trực Ủy ban TCNS tán thành về sự cần thiết ban hành Nghị quyết vì đủ căn cứ chính trị, cơ sở pháp lý và căn cứ thực tiễn.
Về hồ sơ, Thường trực Ủy ban TCNS nhận thấy, hồ sơ Dự thảo Nghị quyết cơ bản đủ điều kiện trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5, song phạm vi chính sách được đề xuất là khá rộng, trên nhiều lĩnh vực; Một số chính sách mới, tác động trực tiếp đến NSNN, đến đời sống, xã hội; Chứa đựng nhiều quy định khác với pháp luật hiện hành.
Vì vậy, để có căn cứ vững chắc cho việc quyết định, Thường trực Ủy ban TCNS đề nghị Báo cáo đánh giá tác động cần: (1) Cụ thể cả về mặt tích cực và cả những khó khăn, thách thức, những tác động không thuận khi triển khai. (2) Cần chi tiết hơn về kết quả đầu ra; nhất là các chính sách tác động đến thu chi NSNN; đến nguồn lực thực hiện.
Về thời điểm thông qua, đa số ý kiến cho rằng, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, để Nghị quyết của Đảng sớm đi vào cuộc sống, trong trường hợp bảo đảm chất lượng soạn thảo thì có thể trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 5.
Ngoài những quan điểm nêu trong Tờ trình, Thường trực Ủy ban TCNS cho rằng, việc ban hành Nghị quyết cần lưu ý một số quan điểm và nguyên tắc cơ bản sau: Các quy định cần tháo gỡ kịp thời vướng mắc về thể chế đang cản trở phát triển, phát huy tiềm năng, khắc phục sức ỳ trong thực hiện các định hướng thời gian qua; song tuyệt đối không lợi dụng việc xây dựng pháp luật để hợp thức hóa sai phạm. Đồng thời chính sách mới cần “mang tính đột phá”, “vượt trội” theo đúng tinh thần Nghị quyết 24-NQ/TW, Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 81/2023/QH15 của Quốc hội; song cũng cần khả thi, có trọng tâm, không dàn trải; tránh lợi dụng chính sách gây thất thoát, lãng phí…
Để tiếp tục hoàn thiện, Thường trực Ủy ban TCNS cho rằng, một số vấn đề cần cân nhắc, cụ thể như: Tờ trình cần làm rõ, với phạm vi chính sách như trong Dự thảo thì đã đủ để tháo gỡ vướng mắc về thể chế đang cản trở tiến trình phát triển hay chưa. Xét về số lượng chính sách là tương đối rộng, do vậy, cần có sự lựa chọn, có trọng tâm, tránh dàn trải để mỗi chính sách đều có cơ hội đi vào cuộc sống. Đối với những chính sách chưa đủ căn cứ thực tiễn, chưa rõ về nội hàm, có thể dẫn đến vướng mắc pháp luật thì không nên quy định. Cần chú trọng hơn nữa những chính sách thực sự đột phá, tạo bước chuyển mới trong khai thác tiềm năng theo đúng Nghị quyết 31. Thường trực Ủy ban TCNS đề nghị nghiên cứu, có chính sách thu hợp lý, khả thi, góp phần cân đối nguồn lực cho những chính sách chi ngân sách. Đề nghị bổ sung quy định về chế độ trách nhiệm, bảo đảm đúng nguyên tắc quyền hạn đi đôi với trách nhiệm…
Dự thảo Nghị quyết có 02 loại chính sách với tổng cộng 44 nội dung cụ thể, bao gồm:
(1) Các chính sách đã được quy định tại Nghị quyết 54, các Nghị quyết về cơ chế đặc thù áp dụng cho các địa phương khác và đang quy định tại các dự thảo Luật trình Quốc hội.
(2) Các chính sách mới lần đầu được quy định tại Dự thảo với 04 nhóm vấn đề gồm: đầu tư; tài chính - ngân sách; quản lý đất đai, quy hoạch; tổ chức bộ máy.
Về những chính sách mới liên quan đến sử dụng nguồn tăng thu NSĐP để bổ sung kế hoạch đầu tư công, Thường trực Ủy ban TCNS cơ bản nhất trí với quy định này. Về quy định bố trí vốn để hỗ trợ giảm nghèo, giải quyết việc làm, Thường trực Ủy ban TCNS nhất trí bố trí nguồn lực để hỗ trợ giảm nghèo, giải quyết việc làm quy định tại Điều 4.
Về đề nghị cho phép áp dụng PPP trong lĩnh vực thể thao, công nghiệp văn hóa, bảo tàng, di tích và di sản văn hóa, Đa số ý kiến tán thành, tuy nhiên để bảo đảm linh hoạt, đề nghị không quy định mức vốn cụ thể và giao HĐND Thành phố quyết định phù hợp tình hình thực tiễn.
Một số ý kiến đề nghị áp dụng PPP đối với cả lĩnh vực giáo dục, y tế, khoa học, công nghệ và giao cho HĐND Thành phố quyết định mức cụ thể trên cơ sở nhu cầu các dự án cần xã hội hóa.
Một số ý kiến đề nghị cân nhắc không thực hiện PPP đối với các di tích, di sản văn hóa vì đây là lĩnh vực thiêng liêng và có tính nhạy cảm; những công trình này cân được quản lý, gìn giữ gắn với trách nhiệm Nhà nước.
Về quản lý đô thị và tài nguyên môi trường, để tạo chủ động, Thường trực Ủy ban TCNS đề nghị nên giao Thành phố linh hoạt trong bố trí nhà ở xã hội, song cần quy định rõ nghĩa vụ của các chủ đầu tư trong xây dựng nhà ở xã hội, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.
Về hỗ trợ hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, Thường trực Ủy ban TCNS tán thành về chủ trương, song để có căn cứ quyết định chính sách miễn, giảm thuế, bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, đề nghị đánh giá tác động theo hướng lượng hóa; một mặt thu hút nguồn nhân lực, song không tác động tiêu cực đến NSNN, đảm bảo tính trung lập của thuế.
16h05: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải gợi ý một số nội dung trọng tâm thảo luận
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung cho ý kiến về hồ sơ dự thảo nghị quyết đã đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét theo trình tự, thủ tục rút gọn thông qua tại kỳ họp?. Nội dung của dự thảo nghị quyết đã đảm bảo thể chế hóa chủ trương của Đảng, nghị quyết của Quốc hội, tuân thủ Hiến pháp và các cam kết quốc tế?
Về các nội dung cụ thể của dự thảo nghị quyết, Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, dự thảo nghị quyết có 7 nhóm chính sách và hơn 40 chính sách cụ thể, trong đó một số chính sách quy định tại Nghị quyết 54 của Quốc hội đã cho phép các địa phương khác áp dụng thí điểm; 6 chính sách có trong dự thảo liên quan đến Luật Đất đai, Luật Nhà ở…; đề nghị Ủy ban Thường vụ cho ý kiến đối với các chính sách đã có trong Nghị quyết 54, Chính phủ đề nghị cho tiếp tục kế thừa và sửa đổi, bổ sung để áp dụng tiếp có thực sự cần thiết?; thời gian, quá trình thí điểm theo Nghị quyết 54 đã hiệu quả?
Các chính sách có nghị quyết của Quốc hội cho thí điểm tại một số tỉnh, thành phố hiện nay chưa có tổng kết, đánh giá, có nên cho phép TP Hồ Chí Minh áp dụng thí điểm?. Ủy ban Thường vụ cho ý kiến về các chính sách của Chính phủ đề nghị cho Thành phố Hồ Chí Minh áp dụng để đảm bảo cho thành phố phát triển đạt được mục tiêu theo chủ trương của Đảng, Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị? Các chính sách đã tuân thủ Hiến pháp, phù hợp với các cam kết quốc tế, đảm bảo an ninh quốc phòng, ổn định, an ninh, trật tự đời sống Nhân dân?
Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo nghị quyết, áp dụng pháp luật, hiệu lực thi hành, điều khoản chuyển tiếp, đặc biệt là điều khoản chuyển tiếp đã đảm bảo để thực hiện các nhiệm vụ, các chương trình, dự án đang dở dang triển khai trước khi nghị quyết Quốc hội được ban hành…
16h10: Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh phát biểu
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh bày tỏ nhất trí với ý kiến thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách. Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cho biết, về hợp tác công tư trong lĩnh vực văn hóa, cần mở rộng trong các công tác khác nhau, đối với cả lĩnh vực thể thao và các lĩnh vực khác.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cũng đề nghị cần cho phép Tp.HCM tự quyết định số tầng tối đa cho các công trình phục vụ giáo dục tại thành phố, để tháo gỡ vướng mắc cho thành phố trong lĩnh vực phát triển trường học ở nội thị.
16h13: Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh phát biểu
Cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho rằng TP. Hồ Chí Minh là đầu tàu kinh tế của cả nước. Mấy năm qua, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế toàn cầu khiến cho TP. Hồ Chí Minh bị ảnh hưởng nặng nề, ảnh hưởng chung đến tình hình kinh tế của cả nước. Do đó, Trưởng Ban Công tác đại biểu cho rằng cần thiết ban hành Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh thay thế nghị quyết 54 và cần mạnh dạn thí điểm thật đủ mạnh để giúp Tp. Hồ Chí Minh bứt phá đi lên.
Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh ủng hộ các nội dung của dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh và các nội dung của báo cáo thẩm tra góp phần thực hiện mục tiêu tạo động lực mới cho Tp. Hồ Chí Minh thực hiện nhiệm vụ đầu tàu kinh tế của cả nước.
Về nội dung cụ thể, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh đề nghị làm rõ thẩm quyền trong HĐND Tp. Hồ Chí Minh và Tp. Thủ Đức rất lớn nhưng chưa tương thích với tổ chức bộ máy. Và làm rõ cơ chế vận cả HĐND Tp. Hồ Chí Minh và Tp. Thủ Đức trong dự thảo Nghị quyết.
Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cũng đề nghị làm rõ các loại hình hợp đầu đầu tư xây dựng của thành phố; có báo cáo đánh giá tác động trong việc thành lập các đơn vị sự nghiệp mới như Sở An toàn thực phẩm, Ban Đô thị trong đó lưu ý vấn đề phân cấp, phân quyền, cơ chế vận hành…
16h22: Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm phát biểu
Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm tán thành việc ban hành cơ chế đặc thù cho Tp.Hồ Chí Minh, đồng thời đánh giá cao báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc cho biết, Tp.Hồ Chí Minh đang được giao thực hiện tất cả các cơ chế đặc thù đã được áp dụng ở các địa phương khác, đồng thời có những cơ chế đặc thù mới.
Về việc đưa đội ngũ cán bộ, công chức xã trở thành đội ngũ cán bộ, công chức chung trong hệ thống, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc cho biết, việc thực hiện chế độ, chính sách có thực hiện đầy đủ như trong quy định của pháp luật về công chức, viên chức hay không?
16h25: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ: Thí điểm phải rõ không gian, thời gian và địa điểm, có quản lý có kiểm soát
Qua xem xét hồ sơ, tài liệu, Chủ tịch Quốc hội bày tỏ cơ bản thống nhất và ủng hộ Tờ trình của Chính phủ và đánh giá cao công tác chuẩn bị của Chính phủ và của Thành phố Hồ Chí Minh với việc tổ chức nhiều hội thảo, hội nghị, lấy ý kiến chuyên gia, các nhà khoa học, Bộ Kế hoạch - Đầu tư và Chính phủ cho ý kiến nhiều lần. Đảng đoàn Quốc hội cũng đã 2 lần họp với Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh và cho ý kiến kỹ lưỡng về nội dung này.
Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 31-NQ/TW và Nghị quyết 76/2022/QH15 của Quốc hội cũng đã yêu cầu là Chính phủ sớm trình Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết thay thế Nghị quyết 54/2017/QH14 trong thời hạn sớm nhất. Như vậy về cơ sở chính trị, căn cứ pháp lý hoàn toàn là thỏa đáng.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, đã thí điểm sẽ khác với luật định ở chỗ phải có không gian thời gian, địa điểm cụ thể, thử nghiệm phải có kiểm soát có quản lý. Do đó đề nghị các cơ quan tiếp tục nghiên cứu với tinh thần trên để hoàn thiện.
Chủ tịch Quốc hội biểu dương Thành phố Hồ Chí Minh và Bộ Kế hoạch - Đầu tư đã tâm huyết, tìm tòi, nghiên cứu thực tiễn để có đề xuất các chính sách để thí điểm dày dặn, khá toàn diện, kì vọng sẽ tạo được những cú hích về những đột phá phát triển cho Thành phố.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị trên cơ sở ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp các cơ quan tiếp tục hoàn thiện hồ sơ tài liệu để trình Quốc hội, Ủy ban Tài chính – Ngân sách có thẩm tra chính thức.
Về các chính sách cụ thể, Chủ tịch Quốc hội cho biết, đối với chính sách kế thừa từ Nghị quyết số 54/2017/QH14 cơ bản đã có đầy đủ cơ sở chính trị, căn cứ pháp lý và cả điều kiện thực tiễn áp dụng cho cả Thành phố. Đối với những chính sách mới, chưa có trong Nghị quyết số 54/2017/QH14, Quốc hội đã cho phép áp dụng ở một số địa phương cơ bản nhận được sự thống nhất cao. Ngoài ra còn khoảng 6 chính sách dự kiến sẽ quy định trong các luật sửa đổi tới đây thì đề xuất cho Thành phố áp dụng trước. Quá trình Thành phố tổ chức thực hiện cũng là cơ sở thực tiễn để khi Chính phủ xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành có mô hình, có mẫu để đánh giá, tạo thuận lợi trong quá trình tổ chức thực hiện. Do đó đề nghị tiếp tục rà soát, biên tập để bảo đảm tính tương thích.
Về một số nội dung chính sách cụ thể, Chủ tịch Quốc hội cho biết, đa số ý kiến của Đảng đoàn Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý với việc cần mở rộng phạm vi áp dụng PPP hơn so với nội dung đề xuất, không chỉ là lĩnh vực thể thao mà có thể văn hóa, y tế, tức là những gì mà luật không quy định nhưng Thành phố thấy cần thiết thì có thể mở rộng; đồng thời, cho rằng không cần thiết phải quy định tổng mức đầu tư mà phân cấp cho Thành phố chủ động trong thực hiện.
Về triển khai BOT trên đường hiện hữu, Chủ tịch Quốc hội đồng tình với dự thảo, đồng thời đề nghị Chính phủ và cơ quan thẩm tra nghiên cứu có thêm quy định có tính chất như “van khóa”, quy định về điều kiện, thủ tục thực hiện để hài hòa lợi ích của Nhà nước về người dân và chủ đầu tư. Đề nghị thành phố nên tính toán kỹ phương án tài chính và các cơ chế chính sách kèm theo để đảm bảo hài hòa và hợp lý trong quá trình tổ chức và triển khai.
Về hợp đồng BT, Chủ tịch Quốc hội cơ bản đồng tình với nội dung trình, đồng thời đề nghị có tính toán thêm về cách thức hợp đồng BT, có thể vừa trả bằng đất ở, có thể vừa trả bằng tiền, hoặc khi thanh toán chênh lệch có thể bằng tiền hoặc có thể bằng đất hoặc cả hai để bảo đảm phù hợp với thực tiễn.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, hiện nay có các ý kiến đề xuất mạnh dạn nghiên cứu để chuyển Công ty đầu tư tài chính nhà nước Thành phố Hồ Chí Minh (HFIC) thành một Quỹ đầu tư của chính quyền địa phương. Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan nghiên cứu tính toán thêm đề xuất này.
Về quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm, Chủ tịch Quốc hội cho rằng nếu như chỉ thành lập thêm Sở An toàn thực phẩm như là một số sở khác thì Chính phủ chỉ cần báo cáo với Bộ Chính trị, thẩm quyền Chính phủ và không nhất thiết phải báo cáo với Quốc hội. Nhưng ở đây, khi thành lập Sở An toàn thực phẩm nhưng lại giao một số chức năng, nhiệm vụ khác với quy định hiện hành của luật thì cần phải quy định trong Nghị quyết của Quốc hội. Do đó Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát để có cách thể hiện trong dự thảo Nghị quyết làm rõ việc thành lập Sở An toàn thực phẩm để thực hiện một số chức năng, nhiệm vụ cụ thể khác một số luật. Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan khẩn trương hoàn thiện hồ sơ để báo cáo cấp có thẩm quyền về nội dung này.
Về thu nhập tăng thêm, Chủ tịch Quốc hội đề nghị tham khảo cách thể hiện như của Nghị quyết 76/2022/QH15, trong đó, về việc chi thu nhập tăng thêm thì thực hiện như Nghị quyết 54 nhưng cần tính toán cân đối để không vượt tổng mức 0,8 quỹ lương cơ bản như Nghị quyết số 27-NQ/TW của Trung ương về cải cách chính sách tiền lương. Hàm ý là có thể trả 1,8 lần, thậm chí là có thể trả cho đối tượng nào đó 2 lần nhưng tổng không vượt quá tổng mức là 0,8 quỹ lương cơ bản.
Về điều khoản thi hành, Chủ tịch Quốc hội đề nghị bên cạnh việc ban hành quy trình, thủ tục để thực hiện Nghị quyết, còn phải ban hành chương trình hành động và kế hoạch, các đề án, quy trình, thủ tục để thực hiện và nghị quyết cá biệt theo thẩm quyền.
16h58: Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cảm ơn ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đặc biệt là Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã chỉ đạo sát sao để có định hướng xây dựng, hoàn thiện dự thảo nghị quyết.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh đây là Nghị quyết quan trọng, phức tạp, khó và có quy mô lớn, đòi hỏi phải đáp ứng được 3 yếu tố: giải quyết điểm nghẽn cản trở sự phát triển của TP.Hồ Chí Minh; tạo động lực mới và cú hích mới phát triển hết tiềm năng của thành phố trong thời gian tới; đồng thời phải bám sát nghị quyết của Bộ Chính trị và Nghị quyết của Quốc hội.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định sẽ tiếp thu tối đa ý kiến của thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong đó điều chỉnh rà soát mở rộng hình thức đầu tư các dự án theo phương thức đối tác công tư (PPP), bỏ giới hạn về tổng mức đầu tư, sửa đổi các hình thức đầu tư theo hình thức BOT. Rà soát chỉnh sửa các quy định chuyển tiếp; chưa đề cập về Liên đoàn Hợp tác xã và Trung tâm Tài chính TP.Hồ Chí Minh trong dự thảo nghị quyết, vì đây là vấn đề lớn, khó, còn lúng túng về khái niệm, phạm vi điều chỉnh, các điều kiện cần và đủ, nguồn lực, bước đi, cách tiếp cận. Rà soát phạm vi về đối tượng doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; rà soát việc phân cấp, phân quyền cho UBND, HĐND. Đồng thời, tiếp tục phối hợp với TP.Hồ Chí Minh, Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội và các Bộ, ngành hoàn chỉnh dự thảo Nghị quyết trình Quốc hội trong thời gian tới.
17h03: Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi
Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi cảm ơn các ý kiến góp ý tại phiên họp, đặc biệt là ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Các góp ý của Chủ tịch Quốc hội đã hệ thống các vấn đề cũng như đã chỉ rõ những điểm mới quan trọng cần quan tâm.
Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi cho rằng, nếu dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hồ Chí Minh được thông qua, thành phố Hồ Chí Minh sẽ cần chuẩn bị rất nhiều điều kiện để có thể đáp ứng được việc triển khai Nghị quyết này trong thực tế. Thành phố sẽ phải có kế hoạch giám sát, kế hoạch củng cố bộ máy nhân lực… để chuẩn bị cho việc triển khai thực hiện. Về các vấn đề này, Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi cho biết, Thành phố cũng đã phân công các cơ quan phụ trách.
Nêu rõ thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội và các cơ quan có liên quan để hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị quyết trong thời gian sớm nhất, Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi mong muốn dự thảo Nghị quyết sẽ tiếp tục nhận được sự quan tâm chỉ đạo và có thể được thông qua tại Kỳ họp thứ 5 sắp tới.
17h06: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận
Phát biểu kết luận nội dung Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành sự cần thiết, thống nhất trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội và các đại biểu để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết.
Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, cần rà soát để đảm bảo các chính sách không trái với Hiến pháp, tương thích với các điều ước quốc tế, để phát triển kinh tế gắn liền với giữ vững quốc phòng, an ninh. Bên cạnh đó, cần rà soát, nghiên cứu để tránh trùng lặp giữa các chính sách, đảm bảo các chính sách phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, trường hợp khác với đường lối cần báo cáo xin ý kiến cơ quan có thẩm quyền.
Đồng thời, cần báo cáo rõ mô hình, hiệu quả hoạt động của các công ty đầu tư tài chính, cân nhắc nghiên cứu mô hình chuyển thành quỹ đầu tư phát triển thành phố, đánh giá kỹ tác động để đảm bảo công khai, minh bạch, hợp lý. Các chính sách mới cần được đánh giá kỹ tác động, tránh dàn trải, thiếu trọng tâm. Cần rà soát lại các chính sách đã được quy định nhưng chưa được thực thi hiệu quả, trường hợp mở rộng thêm chính sách cần đánh giá kỹ tác động để đảm bảo tính thuyết phục.
Đối với các cơ chế chính sách đã có trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi), cần đánh giá kỹ giữa các cơ quan, không để chồng chéo, mâu thuẫn, cân nhắc kỹ tác động một cách đầy đủ, toàn diện. Cần nghiên cứu kỹ quy định về thời điểm Nghị quyết có hiệu lực thi hành, điều khoản chuyển tiếp để không tạo ra khoảng trống khi áp dụng.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các đại biểu. Ủy ban Tài chính Ngân sách cần họp toàn thể để thẩm tra nội dung này. Với các nội dung nhất định, Đảng đoàn Quốc hội sẽ báo cáo Bộ Chính trị để xem xét, cho ý kiến.