TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP SÁNG 06/4: HỘI NGHỊ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI CHUYÊN TRÁCH XEM XÉT CHO Ý KIẾN VỀ DỰ ÁN LUẬT GIÁ (SỬA ĐỔI)
Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách thảo luận về dự án Luật Giá (sửa đổi)
Trước đó, tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã thảo luận và cho ý kiến về dự án Luật Giá (sửa đổi). Liên quan đến nội dung bình ổn giá, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị giữ như quy định của Luật hiện hành. Theo đó cần quy định rõ mặt hàng bình ổn giá trong Luật, trường hợp cần điều chỉnh, giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định. Một số ý kiến đề nghị giao Chính phủ quy định về danh mục hàng hóa bình ổn giá.
Nhiều ý kiến cho rằng, cần quy định về Quỹ bình ổn giá trong Luật song cần quy định theo hướng đó là một trong các biện pháp bình ổn giá; cần hoàn thiện cơ chế quản lý Quỹ, quy định nguyên tắc, điều kiện thành lập Quỹ, nguồn hình thành Quỹ, thời hạn hoạt động của Quỹ và giao cho Chính phủ quyết định, bảo đảm công khai, minh bạch, hài hòa lợi ích của Nhà nước và Nhân dân.
Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan chủ trì soạn thảo đã thống nhất xin được giữ quy định về Quỹ bình ổn giá tại Dự thảo Luật nhằm tiếp tục kế thừa quy định của Điều 17 Luật hiện hành; để bảo đảm căn cứ pháp lý, đáp ứng yêu cầu thực tiễn khi cần thiết thành lập quỹ. Đồng thời, quy định theo hướng Quỹ bình ổn giá là một trong các biện pháp bình ổn giá.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung thảo luận tại hội nghị
Liên quan đến đến Quỹ bình ổn giá xăng dầu, cơ quan chủ trì thẩm tra và cơ quan chủ trì soạn thảo cho rằng, trong điều kiện hiện nay nên duy trì Quỹ bình ổn xăng dầu vì: Quỹ bình ổn là một trong những công cụ điều tiết giá xăng dầu trong nước, là biện pháp kinh tế, không phải là can thiệp hành chính. Trong bối cảnh thị trường xăng dầu của Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn vận hành theo quy luật thị trường, còn có sự điều hành của Nhà nước; quản lý điều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nước vẫn thông qua giá cơ sở; chu kỳ điều chỉnh giá xăng dầu trong nước còn tương đối dài; khi lượng dự trữ xăng dầu còn mỏng thì việc bỏ Quỹ là chưa phù hợp. Thực tế thời gian qua cho thấy, khi giá xăng dầu thế giới biến động thì Quỹ bình ổn đã phát huy vai trò “điều hòa”, góp phần giảm tần suất và mức điều chỉnh tăng giá bán xăng dầu, giảm biên độ biến động giá, từ đó giảm thiểu các tác động tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát.
Bên cạnh đó, cơ quan chủ trì thẩm tra cũng đề nghị trong quản lý, điều hành, sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu, Chính phủ cần bảo đảm tính công khai, minh bạch, hiệu quả. Chính phủ cần nghiên cứu để có phương án quản lý phù hợp hơn, bảo đảm rõ ràng về thực trạng nguồn, việc sử dụng Quỹ, nâng cao tính kịp thời, hiệu quả thực tế trong điều hành, nhất là khi biến động, đồng thời có lộ trình để sớm đưa giá xăng dầu của Việt Nam hoàn toàn vận hành theo quy luật thị trường.
Thảo luận tại hội nghị, đại biểu Dương Khắc Mai – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông bày tỏ tán thành với việc dự thảo Luật quy định theo hướng Quỹ bình ổn giá là một trong những các biện pháp bình ổn giá, đồng thời không quy định một điều riêng về thành lập quỹ mà gộp vào quy định tại điểm d khoản 1 Điều 19 và bỏ Điều 21. Đại biểu cho rằng việc quy định Quỹ bình ổn giá là một trong các biện pháp bình ổn giá nhằm tiếp tục kế thừa khoản 3 Điều 17 Luật hiện hành. Đồng thời, việc giao cho Chính phủ quy định về việc thành lập, quản lý, trích lập và sử dụng Quỹ bình ổn giá sẽ tạo cơ sở pháp lý cho việc thành lập quỹ sau này khi cần thiết. Tuy nhiên, quá trình tổ chức thực hiện cần có sự đổi mới để đảm bảo tính minh bạch, công bằng, hiệu quả. Nguyên tắc này cần được quy định cụ thể trong dự thảo luật, đại biểu Dương Khắc Mai nhấn mạnh.
Đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cho rằng vấn đề giá là một vấn đề ảnh hưởng tác động trực tiếp đến từng người dân, doanh nghiệp liên quan đến bình ổn giá thị trường. Do đó, cần được quy định cụ thể ngay trong luật để tạo sự công khai, minh bạch, đặc biệt là nhằm tránh lạm dụng để mở rộng phạm vi các mặt hàng thuộc diện bình ổn giá, hạn chế sự can thiệp của cơ quan quản lý nhà nước.
Theo đại biểu Phạm Văn Hòa, việc quy định Quỹ bình ổn giá là cần thiết. Tuy nhiên, cần phải hoàn thiện cơ chế quản lý và quy định, đặc biệt là nguồn hình thành quỹ, thời gian hoạt động quỹ và giao cho Chính phủ quyết định để đảm bảo công khai, minh bạch, hài hòa lợi ích của người dân và Nhà nước. Đại biểu cũng cho rằng Qũy bình ổn giá là vận động doanh nghiệp và người dân tham gia. Do đó Quỹ nên do Nhà nước trực tiếp quản lý và Nhà nước có thể đầu tư từ ngân sách để khi có sự đột biến như giá xăng dầu tăng thì sử dụng Quỹ bình ổn giá can thiệp vào thị trường, để đảm bảo cho thị trường tốt hơn, hạn chế đến mức thấp nhất việc vận động doanh nghiệp và người dân để tham gia vào Quỹ.
Đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp
Cùng quan điểm về việc cần thiết quy định về Quỹ bình ổn giá, đại biểu Tạ Văn Hạ - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam cho rằng trong luật cũng cần phải quy định rõ những cơ chế quản lý vận hành những quỹ này để bảo đảm công khai, minh bạch và đặc biệt là hài hòa được lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và Nhân dân.
Dẫn chứng từ thực tiễn hoạt động của Quỹ bình ổn giá xăng dầu, đại biểu Tạ Văn Hạ cho biết vừa qua có nhiều bất cập. Quỹ bình ổn giá xăng dầu được xác định là quỹ ngoài ngân sách nhà nước, do doanh nghiệp trích lập và sử dụng nhưng lại sử dụng theo văn bản quy phạm của một cơ quan nhà nước là Bộ Công Thương. Mặt khác thực tế Quỹ này sử dụng tiền của dân nhưng lại giao doanh nghiệp quản lý sẽ không công khai, không minh bạch, không rõ ràng. Về lâu dài, Chính phủ nên dùng công cụ chính sách và dữ trữ để bình ổn giá xăng dầu, đại biểu Tạ Văn Hạ bày tỏ quan điểm.
Đại biểu Tạ Văn Hạ - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam
Đại biểu Phạm Văn Hòa cũng cho rằng Quỹ bình ổn giá xăng dầu giao cho doanh nghiệp quản lý là không hợp lý, không công bằng đối với người dân. Chính phủ cần nghiên cứu để quản lý cho phù hợp hơn. Ngoài ra, theo đại biểu Phạm Văn Hòa, về kinh tế thị trường không nên duy trì của quỹ này. Tuy nhiên, do tình hình Việt Nam hiện nay đang khó khăn về xăng dầu nên Chính phủ phải có lộ trình, duy trì Quỹ trong một thời gian nhất định.
Đại biểu Nguyễn Tạo – Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng thì đề nghị đưa vào dự thảo Luật một điều khoản về nghĩa vụ bắt buộc của các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ, hàng hóa khi có biến động giá phải giảm tương ứng để phục vụ Nhân dân ngày càng tốt hơn./.