CÔNG TÁC HƯỚNG DẪN HOẠT ĐỘNG CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN ĐƯỢC TĂNG CƯỜNG VÀ PHÁT HUY HIỆU QUẢ
Hội nghị toàn quốc Tổng kết công tác Hội đồng Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương năm 2022 và triển khai Kế hoạch công tác năm 2023
Năm 2022, hoạt động của HĐND cấp tỉnh đã có nhiều đổi mới về phương thức, cách thức tổ chức hoạt động. Hiệu lực, hiệu quả được nâng lên rõ rệt, góp phần quan trọng vào việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, xây dựng hệ thống chính trị ở từng địa phương. Đặc biệt, trong hoạt động giám sát, phương thức tổ chức hoạt động giám sát, tái giám sát của HĐND cấp tỉnh có sự chuyển biến rõ rệt, nhất là sau khi UBTVQH ban hành Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 ngày 12/9/2022 về hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND.
Theo Báo cáo tổng kết tình hình tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương năm 2022, hoạt động chất vấn tiếp tục được đổi mới theo hướng thực chất. Đa số các ý kiến chất vấn đều được trả lời, giải trình làm rõ, có giải pháp khắc phục, được đại biểu đồng tình, thống nhất cao. Sau mỗi phiên họp chất vấn, HĐND nhiều địa phương đã ban hành Nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn, làm cơ sở để theo dõi, giám sát, đôn đốc, tổ chức tái giám sát trong thực hiện các vấn đề, các cam kết trước cử tri và Nhân dân địa phương.
Bên cạnh đó, các báo cáo kết quả giám sát chuyên đề đã được HĐND xem xét thận trọng, toàn diện, khách quan và đã ban hành nghị quyết về kết quả giám sát làm cơ sở pháp lý quan trọng để thực hiện và tổ chức việc theo dõi, giám sát việc triển khai thực hiện nghị quyết theo quy định.
Về hoạt động giám sát giữa hai kỳ họp, nội dung giám sát chuyên đề bao quát trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội; hoạt động tái giám sát được tăng cường với nhiều hình thức. Năm 2022, đã có tổng số 1.107 đoàn giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND cấp tỉnh, đã tiếp nhận được 11.229 kiến nghị, đến thời điểm báo cáo đã có 8.083 kiến nghị được giải quyết (tỷ lệ 70,39 %).
Đạt được những chuyển biến mạnh mẽ như trên, theo ý kiến của đại diện một số HĐND các tỉnh, thành phố là do UBTVQH đã kịp thời ban hành Nghị quyết số 594/ NQ-UBTVQH15 về hướng dẫn hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ban của Hội đồng nhân dân, Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân và đại biểu Hội đồng nhân dân. Đây thực sự là “cẩm nang”, để thống nhất, chuẩn hóa, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND, khắc phục được một số hạn chế, vướng mắc, lúng túng trong thực tiễn giám sát của HĐND hiện nay.
UBTVQH thống nhất ban hành Nghị quyết hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND với tỷ lệ 100% thành viên tán thành tại Phiên họp chuyên đề tháng 8/2022
Từng trực tiếp tham gia góp ý vào Đề án về nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp, Nguyên Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nam Định khóa XIII Nguyễn Anh Sơn chia sẻ, sau khi đề án này ra đời, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có Nghị quyết 594/ NQ-UBTVQH15 về hướng dẫn hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ban của Hội đồng nhân dân, Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân và đại biểu Hội đồng nhân dân. Đây là một Nghị quyết rất là phù hợp, đáp ứng yêu cầu thực tiễn hiện nay, giúp cho cơ quan dân cử ở địa phương tháo gỡ khó khăn, có cơ sở pháp lý, đường hướng cụ thể để có thể thực hiện tốt hơn hoạt động giám sát…
Thực hiện Nghị quyết 495/NQ-UBTVQH, tại Kỳ họp cuối năm 2022, HĐND TP. Hà Nội đã ban hành Nghị quyết phiên chất vấn
Xác định ý nghĩa cũng như tầm quan trọng của Nghị quyết 594/ NQ-UBTVQH15, Phó Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Phạm Quý Tiên nhấn mạnh, ngay sau khi Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội được ban hành, Thường trực Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội đã tập trung nghiên cứu và khẩn trương tổ chức Hội nghị trực tiếp tới đại biểu Hội đồng nhân dân và trực tuyến để quán triệt, triển khai đến Thường trực Hội đồng nhân dân, các Ban Hội đồng nhân dân, đại biểu Hội đồng nhân dân của 30 quận, huyện, thị xã và các xã, thị trấn toàn Thành phố.
Chia sẻ về những kết quả đạt được, Phó Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Phạm Quý Tiên cho biết, thực hiện Nghị quyết số 594 ngày 12/9/2022 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, tại kỳ họp thường lệ cuối năm 2022, Hội đồng nhân dân thành phố đã ban hành Nghị quyết phiên chất vấn. Trong đó Nghị quyết đã cụ thể về việc chuẩn hoá việc xây dựng chương trình giám sát, xác định tiêu chí và các mốc thời gian… theo hướng bám tới cùng việc giải quyết sự việc, kết quả bước đầu góp phần tạo sự chuyển biến rõ rệt và nâng cao hiệu lực, hiệu quả giám sát của Hội đồng nhân dân các cấp.
Chủ tịch Hội đồng Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Lệ
Từ kết quả hoạt động thực tiễn hoạt động tại địa phương, Chủ tịch Hội đồng nhân dân thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Lệ cho biết, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã kịp thời ban hành Nghị quyết 594/ NQ-UBTVQH15 - là cơ sở pháp lý quan trọng thống nhất và chuẩn hóa hoạt động giám sát của Hội đồng dân. Nghị quyết ra đời đã góp phần quan trọng tạo sự chuyển biến tích cực trong hoạt động giám sát hoạt động chất vấn, giải trình của HĐND ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả hơn. Đồng thời, khắc phục được một số hạn chế khó khăn, vướng mắc, lúng túng trong thực tiễn hoạt động của Hội đồng nhân dân về phương thức tổ chức hoạt động giám sát, tái giám sát của Hội đồng dân có sự chuyển biến rõ rệt; hoạt động tiếp công dân; tiếp xúc cử tri; giải quyết đơn thư phản ánh kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của công dân được quan tâm và đạt được kết quả cao hơn.
Như vậy, có thực tiễn triển khai tại các địa phương, có thể thấy, việc UBTVQH ban hành Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 hướng dẫn hoạt động giám sát của HĐND là rất kịp thời và cần thiết. Nghị quyết đã thực sự trở thành "cẩm nang" về trình tự, thủ tục cũng như trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc xây dựng chương trình, kế hoạch, tổ chức thực hiện, báo cáo kết quả thực hiện chương trình giám sát và xem xét việc thực hiện nghị quyết, kết luận, kiến nghị giám sát của Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu, đại biểu HĐND... Bên cạnh đó, Nghị quyết cũng là cơ sở pháp lý quan trọng bảo đảm cho hoạt động giám sát của HĐND được thực hiện đúng nguyên tắc, thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND./.