CẦN CÓ QUY ĐỊNH HẠN CHẾ QUYỀN CỦA CHA, MẸ LÀ NGƯỜI CÓ HÀNH VI BẠO LỰC GIA ĐÌNH

Toàn cảnh hội thảo

Đóng góp ý kiến tại hội thảo “Góp ý dự thảo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi)” do Ủy ban Xã hội phối hợp cùng Viện Nghiên cứu lập pháp tổ chức, các chuyên gia, nhà nghiên cứu cho rằng, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình sau gần 15 năm thực hiện đã góp phần nâng cao nhận thức của người dân, cộng đồng và chính quyền các cấp trong công tác này, nhiều hành vi bạo lực gia đình đều bị lên án và xử lý. Tình trạng bạo lực gia đình đã có xu hướng giảm đáng kể theo từng năm cả về số vụ và mức độ bạo lực.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia bên cạnh những kết quả đạt được, bạo lực gia đình vẫn còn là một vấn đề nhức nhối, nan giải ở Việt Nam. Nhiều vụ việc xuất hiện những hành vi bạo lực gia đình có mức độ gây hại nghiêm trọng, diễn biến phức tạp, tinh vi, khó lường và khó xử lý bằng các quy định pháp luật hiện hành. Vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống bạo lực gia đình là cần thiết nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng tại Nghị quyết Đại hội Đảng XII, XIII, thực hiện công tác phòng, chống bạo lực gia đình một cách toàn diện, khả thi, có hiệu quả, phát triển gia đình hạnh phúc, bền vững.

Góp ý về các vấn đề cụ thể trong dự thảo Luật, ThS. Khuất Thị Thu Hiền, Vụ pháp chế và Quản lý khoa học, Tòa án nhân dân tối cao cùng một số chuyên gia, nhà nghiên cứu cho rằng dự thảo Luật chưa bảo đảm tính phù hợp, thống nhất với quy định của Luật Hôn nhân và gia đình. Theo quy định tại Điều 85 của Luật Hôn nhân và gia đình thì trường hợp cha, mẹ là người có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con bị hạn chế quyền và căn cứ vào từng trường hợp cụ thể, Tòa án có thể tự mình hoặc theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức có thẩm quyền ra quyết định không cho cha, mẹ trông nom, chăm sóc, giáo dục con…như vậy, cha, mẹ đối với con chưa thành niên mà có hành vi bạo lực gia đình quy định tại Điều 2 Luật phòng, chống bạo lực gia đình là vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con và phải bị áp dụng quyết định không cho trông nom, chăm sóc, giáo dục con, do đó, đây cũng là một biện pháp cần phải bổ sung trong Luật Phòng, chống bạo lực gia đình để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất pháp luật.

Cho ý kiến về quy định yêu cầu người gây bạo lực gia đình đến trụ sở Công an xã (Điều 32 Dự thảo Luật), các chuyên gia đề nghị bổ sung quy định về việc phối hợp giữa giữa Công an xã với Trưởng thôn hoặc Tổ trưởng Tổ dân phố trong việc yêu cầu người có hành vi bạo lực gia đình đến trụ sở Công an xã để bảo đảm kịp thời và hiệu quả trong công tác phòng, chống bạo lực gia đình, cụ thể đề nghị bổ sung vào khoản 1 quy định như sau: “Khi tiếp nhận tin báo về vụ việc bạo lực gia đình, Trưởng Công an xã đề nghị Trưởng thôn hoặc Tổ trưởng tổ dân phố phối hợp thực hiện việc yêu cầu người có hành vi bạo lực gia đình đến trụ sở Công an cấp xã để làm rõ vụ việc bạo lực gia đình”.

ThS. Khuất Thị Thu Hiền, Vụ pháp chế và Quản lý khoa học, Tòa án nhân dân tối cao

Cùng với đó, ThS. Khuất Thị Thu Hiền cùng các chuyên gia đề nghị bổ sung một điều về hạn chế quyền của cha, mẹ là người có hành vi bạo lực gia đình. Theo đó, các chuyên gia kiến nghị dự thảo Luậ quy định: cha, mẹ là người có hành vi bạo lực gia đình bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên trong các trường hợp sau đây:Đã bị áp dụng biện pháp cấm tiếp xúc do có hành vi bạo lực gia đình đối với con chưa thành niên theo quy định tại Điều 33 và Điều 34 Luật này; Đã bị áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính về hành vi bạo lực gia đình đối với con chưa thành niên. Việc yêu cầu hạn chế quyền của cha, mẹ là người có hành vi bạo lực gia đình theo quy định tại Điều này được thực hiện theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình về hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên”.

Thực tiễn đặt ra đối với những trường hợp người có hành vi bạo lực gia đình đang là bị can, bị cáo tại ngoại trong vụ án hình sự thì nguy cơ tái diễn bạo lực gia đình là không thể tránh khỏi, do đó, để bảo đảm an toàn tính mạng cho người tố giác bạo lực gia đình, người làm chứng, người bị bạo lực gia đình và người thân thích của họ thì các cơ quan tiến hành tố tụng đang giải quyết vụ án hình sự liên quan đến người bị bạo lực gia đình phải tiến hành đồng thời quyết định áp dụng biện pháp cấm tiếp xúc cho đến khi xét thấy không cần thiết áp dụng biện pháp bảo vệ. Do đó, nhiều ý kiến của các chuyên gia đề nghị bổ sung quy định dẫn chiếu quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự về biện pháp bảo vệ trong đó có biện pháp cấm tiếp xúc theo quyết định của Cơ quan điều tra của Công an nhân dân, Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân đối với người có hành vi bạo lực gia đình là bị can, bị cáo đang tại ngoại trong các vụ án hình sự do cơ quan mình thụ lý, giải quyết, điều tra hoặc theo đề nghị của Viện kiểm sát, Tòa án cùng cấp, đề nghị của Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Do đó, ngoài biện pháp cấm tiếp xúc theo quyết định của Tòa án nhân dân được quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự, ThS.Khuất Thị Thu Hiền cùng các chuyên gia đề nghị bổ sung 1 khoản quy định về biện pháp cấm tiếp xúc theo quyết định của Cơ quan điều tra của Công an nhân dân, Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân được quy định tại Bộ luật Tố tụng hình sự, cụ thể: Cơ quan điều tra của Công an nhân dân, Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân ra quyết định áp dụng biện pháp hạn chế tiếp xúc đối với người báo tin, tố giác bạo lực gia đình, người làm chứng, người bị bạo lực gia đình, người thân thích của người báo tin, tố giác bạo lực gia đình, người làm chứng, người bị bạo lực gia đình theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự”./.