QUỐC HỘI KHÓA XIV ĐÃ THÔNG QUA NHỮNG ĐẠO LUẬT BẢO ĐẢM CHẤT LƯỢNG

Các đại biểu Quốc hội tại phiên họp

Tại phiên họp, các đại biểu Quốc hội cho rằng, nhìn lại cả chặng đường đã qua, Quốc hội Khóa XIV với những lãnh đạo Quốc hội thật sự ưu tú, với những đại biểu Quốc hội nhiệt thành, tâm huyết, đã làm tròn nhiệm vụ của mình trước Nhân dân.

Tuy nhiên, các đại biểu Quốc hội cũng cho rằng, tại thời khắc này, có lẽ mỗi đại biểu Quốc hội vẫn còn băn khoăn, trăn trở. Trong đó, bà nêu băn khoăn về chất lượng các đạo luật được thông qua và khái niệm tham nhũng chính sách. Cụ thể, các đại biểu cho rằng, Quốc hội Khóa XIV đã thông qua những đạo luật bảo đảm chất lượng, bảo đảm công khai, minh bạch, công bằng, không có biểu hiện tham nhũng chính sách. Tuy nhiên, nếu rà soát thật kỹ, lật đi lật lại tất cả các quy định và đặt chúng trong mối quan hệ với việc tổ chức thực hiện, có thể nhận thấy có những quy định nếu không giám sát chặt chẽ quá trình tổ chức thực hiện thì rất có thể dẫn đến nguy cơ tham nhũng chính sách.

Theo đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai – Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội, tham nhũng chính sách có thể hiểu là việc cố tình đưa vào các đạo luật những quy định mà khi thực hiện sẽ đem lại lợi ích chính đáng cho một số tổ chức, cá nhân nhất định. Bà Mai cho rằng, hành vi này cực kỳ nguy hiểm vì nó tạo căn cứ pháp lý bảo vệ cho hành vi tham nhũng có hệ thống. Ví dụ các Quỹ tài chính ngoài ngân sách trong nhiều đạo luật. Trên cơ sở giám sát, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 792 đề nghị rà soát và loại bỏ tất cả những quỹ hoạt động không hiệu quả. Bên cạnh những quỹ hoạt động hiệu quả, thì hiện nay trên thực tế vẫn tồn tại hơn 40 quỹ tài chính ngoài ngân sách, trong đó có những quỹ gây lãng phí rất lớn cho ngân sách nhà nước. Và điều đáng băn khoăn là trong số 72 đạo luật được Quốc hội Khóa XIV thông qua, thì vẫn còn đến ¼  số đạo luật có quy định đề xuất thành lập và duy trì quỹ tài chính ngoài ngân sách.

Đại biểu Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai – Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội phát biểu

Một dư địa khác, theo đại biểu, có thể liên quan đến tham nhũng chính sách đó là các quy định liên quan đến quản lý đất đai, bao gồm đền bù giải phóng mặt bằng, định giá đất, đấu giá quyền sử dụng đất. Ngoài ra các quy định liên quan đến ưu đãi trong thực hiện các nghĩa vụ tài chính về quy trình thủ tục, phân cấp, phân quyền trong quyết định các dự án cũng là những mảnh đất có thể phát sinh nguy cơ tham nhũng chính sách.

Xuất phát từ hiểm họa của cái gọi là “tham nhũng chính sách”, đại biểu đề nghị, cần đề cao chất lượng khâu phân tích chính sách trước khi thông qua các đạo luật. Đề cao hơn nữa việc lấy ý kiến người dân, doanh nghiệp, những chủ thể chịu sự tác động trực tiếp của chính sách. Nâng cao chất lượng hoạt động thẩm tra. Cụ thể, hoạt động thẩm tra cần trí tuệ, bản lĩnh và tinh thần dám đấu tranh, dám phản biện. Đề cao trách nhiệm giải trình của cơ quan đề xuất chính sách, cương quyết xử lý những hành vi thông đồng, cố tình cài cắm vào quy định pháp luật những quy định để trục lợi cá nhân. Sớm hoàn tất quá trình Chính phủ số, minh bạch hóa tất cả các quy trình để người dân có thể thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình mà không phải trả chi phí phi chính thức. /.