Liên quan đến việc đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu, Điều 16 của dự thảo Luật Nghĩa vụ quân sự (sửa đổi) quy định: Tháng tư hằng năm, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện ra lệnh gọi công dân quy định tại khoản 1 Điều này để đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu. Công dân đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu phải trực tiếp đăng ký tại cơ quan đăng ký nghĩa vụ quân sự quy định tại Điều 15 của Luật này.
ĐBQH Nguyễn Anh Sơn phát biểu tại Hội trường Ảnh: Nam Nguyễn
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Sơn - Nam Định nhấn mạnh, luật sửa đổi phải tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho công dân khi thực hiện nghĩa vụ vẻ vang. Nếu dự thảo lần này quy định tháng 4 hàng năm, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy quân sự cấp huyện sẽ ra lệnh gọi công dân đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu là chưa hợp lý. Trên thực tế, ở độ tuổi 17, 18 thanh niên các vùng nông thôn ăn tết xong sẽ đi tìm kiếm việc làm ở các tỉnh xa. Cho nên, thời điểm này họ khó có thể ở nhà để chờ gọi đi nghĩa vụ quân sự. Chưa kể đến việc, họ phải ở nhà một thời gian để đăng ký nghĩa vụ xong mới đi làm thì sẽ chậm mất thời gian để có thể xin được việc làm. Đại biểu đánh giá việc quy định như dự thảo luật có thể thuận lợi cho cơ quan tuyển quân, nhưng chưa hẳn thuận cho công dân.
Vì vậy, ĐBQH Nguyễn Anh Sơn đề nghị, tốt nhất luật nên quy định cho công dân đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu sớm hơn, có thể vào tháng 2, ngay sau khi nghỉ tết. Và thời gian đăng ký cũng chỉ nên chỉ mất 1 tuần đến 10 ngày là xong, tránh gây mất thời gian và khó khăn cho các thanh niên đang trong độ tuổi đi làm.
Cũng ủng hộ việc tạo điều kiện cho công dân đăng ký nghĩa vụ quân sự lần đầu, Đại biểu Quốc hội Hồ Thị Cẩm Đào - Sóc Trăng phân tích, nếu như công dân đến tuổi đi nghĩa vụ quân sự mà trực tiếp đăng ký được là điều tốt nhất. Tuy nhiên, trong thực tế cuộc sống có nhiều thanh niên đến tuổi đăng ký nhưng do điều kiện hoàn cảnh khó khăn phải đi làm ăn xa. Do đó, việc trực tiếp đăng ký đôi khi còn gặp khó khăn. Vì vậy, những đối tượng đang không ở địa phương mà đi làm ăn xa, có thể để cho gia đình thay mình đi đăng ký nghĩa vụ quân sự. Vì thế, đại biểu Hồ Thị Cẩm Đào đề nghị, tại Khoản 3 điều này nên quy định: công dân trực tiếp đến đăng ký hoặc đại diện gia đình đến đăng ký thay. Quy định như vậy sẽ tạo điều kiện tốt hơn cho công dân mà cũng không mất đi ý nghĩa trong việc công dân đi thực hiện nghĩa vụ cao cả.