THẢO LUẬN TỔ 10: CẦN CÓ TÍNH ĐỘT PHÁ TRONG QUY ĐỊNH VỀ CHÍNH SÁCH THU HÚT NHÂN TÀI TẠI DỰ THẢO LUẬT THỦ ĐÔ (SỬA ĐỔI)
CHỦ TỊCH QUỐC HỘI VƯƠNG ĐÌNH HUỆ: XÂY DỰNG LUẬT THỦ ĐÔ KHÔNG PHẢI CHỈ RIÊNG CỦA HÀ NỘI MÀ THỰC CHẤT LÀ CHO CẢ NƯỚC
Tổ 8 gồm các Đoàn ĐBQH TP. Cần Thơ và các tỉnh Điện Biên, Vĩnh Long, Bình Định
Thủ đô Hà Nội là trung tâm đầu não về chính trị-hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế và giao dịch quốc tế. Hà Nội-Thủ đô nghìn năm văn hiến, được thế giới biết đến là “Thủ đô của lương tri và phẩm giá con người”, là bộ mặt, là niềm tự hào của quốc gia, là trái tim của cả nước.Là một trong hai đô thị loại đặc biệt của đất nước. Để xây dựng, phát triển Hà Nội xứng tầm với vai trò, vị thế của Thủ đô, là động lực phát triển của vùng đồng bằng sông Hồng, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và cả nước, năm 2012, Quốc hội đã ban hành Luật Thủ đô để có cơ chế, chính sách thông thoáng cho Hà Nội phát triển nhanh và bền vững.
Thảo luận tại tổ 8, đa số đại biểu tán thành sự cần thiết ban hành Luật Thủ đô (sửa đổi) với những nội dung cơ bản như trong tờ trình của Chính phủ để xây dựng Thủ đô Hà Nội hiện đại, thông minh, dẫn dắt và tạo hiệu ứng lan tỏa, liên kết vùng đô thị, động lực thúc đẩy phát triển vùng và cả nước, phấn đấu phát triển ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực như các nghị quyết của Đảng đã yêu cầu. Bởi qua hơn 9 năm thi hành Luật Thủ đô, việc thực hiện một số mục tiêu, giải pháp, quy định đề ra trong Luật Thủ đô còn nhiều tồn tại, hạn chế trong các lĩnh vực như xây dựng, hoàn thiện thể chế và quản lý thực hiện quy hoạch chung, quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành, nhất là trong quy hoạch quản lý không gian, không gian ngầm, công trình kiến trúc cổ, bảo tồn và phát triển văn hóa và quy hoạch xây dựng nhà ở, khu đô thị; Quản lý, sử dụng đất, nhất là đất sử dụng cho các công trình hạ tầng kỹ thuật, giao thông, hạ tầng xã hội, văn hóa, tôn giáo, công trình công cộng phục vụ cộng đồng, dân cư; Cơ chế tài chính, chính sách liên kết vùng, nhất là các chính sách thu hút nguồn lực, thu chi ngân sách để thúc đẩy đầu tư phát triển; Quản lý dân cư, bảo vệ Thủ đô, bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội; Chính sách an sinh xã hội, phát triển giáo dục, khoa học công nghệ, bảo vệ môi trường…
Theo đó, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế là do pháp luật về Thủ đô chưa đầy đủ, chưa phát huy hiệu lực, hiệu quả của các cơ chế, chính sách để phát triển Thủ đô với vị trí, vai trò là trái tim của cả nước. Một số quy định của Luật Thủ đô chủ yếu mang tính nguyên tắc, định hướng chung, thiếu quy định về các cơ chế đặc thù cụ thể. Mặt khác, sau khi Luật Thủ đô có hiệu lực, có nhiều đạo luật chuyên ngành được ban hành để cụ thể hóa Hiến pháp năm 2013 có quy định khác với Luật Thủ đô về cùng một vấn đề hoặc bãi bỏ quy định của Luật Thủ đô (như Luật Cư trú bãi bỏ khoản 3, 4 Điều 19 Luật Thủ đô. Việc chưa có quy định cụ thể về áp dụng Luật Thủ đô đã làm giảm hiệu lực, hiệu quả trong việc thi hành.
Đại biểu Tạ Thị Yên, đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên
Góp ý cụ thể vào từng quy định của Luật Thủ đô (sửa đổi), trong đó có quy định về tổ chức bộ máy chính quyền Thủ đô, đại biểu Tạ Thị Yên nhất trí với đề xuất quy định trong dự thảo Luật về mô hình chính quyền các cấp của Thủ đô Hà Nội theo hướng giữ nguyên và ổn định như nhiệm kỳ 2021-2026 theo Nghị quyết số 97/2019/QH14 của Quốc hội và Nghị định số 32/2021/NĐ-CP của Chính phủ. Theo đó, việc đẩy mạnh phân quyền cho chính quyền thành phố trong quy định một số nội dung thuộc lĩnh vực tổ chức bộ máy, biên chế, coi đây là bước đột phá quan trọng, tạo tiền đề cho thành phố thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù trong dự thảo Luật".
Về số lượng biên chế, theo đại biểu Tạ Thị Yên, nên đặt trọng tâm, tập trung vào việc tăng cường chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức hợp lý với yêu cầu của Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị định hướng phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đó là xây dựng Thủ đô Hà Nội trở thành đô thị thông minh, hiện đại, có bộ máy chính quyền Thủ đô theo hướng tinh gọn, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với vai trò, vị trí và yêu cầu quản trị Thủ đô trong giai đoạn phát triển mới trên nền tảng chính quyền điện tử, ứng dụng công nghệ số trong quản trị Thủ đô. Do đó, nếu chỉ quy định như dự thảo Luật hiện tại là “giao cho HĐND thành phố đề xuất cơ quan có thẩm quyền quyết định cụ thể về số lượng biên chế tăng thêm” thì chưa rõ ràng, cụ thể. Vì vậy, đại biểu Tạ Thị Yên đề xuất nên nghiên cứu quy định theo hướng giao cho HĐND thành phố chủ động quyết định biên chế cán bộ, công chức, viên chức căn cứ vào khung danh mục vị trí việc làm đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và đáp ứng được yêu cầu thực hiện nhiệm vụ của chính quyền thành phố.
Về số lượng đại biểu HĐND thành phố Hà Nội, đại biểu Tạ Thị Yên, đồng tình với dự thảo Luật quy định tăng từ 95 lên 125 đại biểu; tăng tỷ lệ đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách lên ít nhất là 25%, đây được coi là giải pháp cần thiết để nâng cao năng lực, tính chuyên nghiệp và hiệu quả hoạt động của HĐND. Theo đại biểu Tạ Thị Yên, việc tăng từ 2 lên 3 Phó Chủ tịch HĐND thành phố và mở rộng thành phần của Thường trực HĐND so với quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương cũng khá phù hợp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND. Tuy nhiên, cũng có thể nghiên cứu thêm việc đổi mới phương thức làm việc của HĐND thành phố để nâng cao hơn tính chuyên nghiệp và chất lượng, hiệu quả hoạt động của thiết chế này phù hợp với sự phát triển của Chính phủ số, xã hội số, công dân số . Do đó, các hình thức, phương pháp, công cụ đại diện cũng nên cân nhắc thêm theo hướng số hóa và tính đại diện, quyền lợi của cử tri và nhân dân Thủ đô để bộ máy được thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn.
Để kịp thời thể chế hóa quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển Thủ đô Hà Nội theo Nghị quyết số 15-NQ/TW, Nghị quyết số 06-NQ/TW, Nghị quyết số 30-NQ/TW của Bộ Chính trị và các chủ trương của Đảng tại các nghị quyết có liên quan cũng như khắc phục những tồn tại, hạn chế, đại biểu Đào Chí Nghĩa, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH thành phố Cần thơ cho rằng cần chỉnh sửa quy định về áp dụng Luật Thủ đô tại Điều 4 theo hướng: “Nếu trong trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội ban hành sau ngày Luật Thủ đô có hiệu lực thi hành mà có quy định cơ chế, chính sách ưu đãi nhiều hơn so với luật này thì có thể áp dụng các quy định có lợi nhất cho Thủ đô phát triển là phù hợp (có nghĩa là được áp dụng Luật Thủ đô hoặc áp dụng luật, nghị quyết của Quốc hội).
Đại biểu Đào Chí Nghĩa, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH thành phố Cần Thơ
Góp ý vào chế độ tiền lương, thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức (Điều 18), đại biểu Đào Chí Nghĩa phân tích, tại Khoản 1 quy định “Thực hiện chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức làm việc trong các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội, hội có tính chất đặc thù, một số cơ quan ngành dọc Trung ương đóng trên địa bàn để thực hiện nhiệm vụ chính trị tại địa phương và đơn vị sự nghiệp công lập được ngân sách nhà nước bảo đảm 100% chi thường xuyên do thành phố Hà Nội quản lý theo năng lực, hiệu quả công việc, ngoài việc thực hiện chi thu nhập tăng thêm theo quy định của pháp luật về cơ chế tự chủ tài chính đối với cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập áp dụng chung trong cả nước. Tổng mức chi phù hợp với khả năng ngân sách của thành phố Hà Nội và không vượt quá 0,8 lần quỹ lương cơ bản của cán bộ, công chức, viên chức thuộc phạm vi quản lý”.
Theo đại biểu Đào Chí Nghĩa, quy định như vậy chưa phù hợp và quy định còn chung chung, vì một số cơ quan ngành dọc Trung ương đóng trên địa bàn thành phố Hà Nội để thực hiện nhiệm vụ chính trị tại địa phương có số lượng công chức, viên chức rất lớn và đã được hưởng phụ cấp, thu nhập tăng thêm do tính đặc thù, độc hại nghề nghiệp,…như công an, quân đội,… nếu có thêm chính sách này nữa thì sẽ không phù hợp. Dự thảo nên nêu cụ thể ngành nào để có cơ sở thiết kế chế độ, chính sách mang tính khả thi hơn.
Góp ý thêm về khoản 3 Điều 25 về Phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Tại khoản 3 quy định: “Doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo trong các lĩnh vực công nghệ trọng điểm của Thủ đô được hỗ trợ chi phí ươm tạo bao gồm chi phí tổ chức hoạt động tuyển chọn dự án; chi phí thuê chuyên gia, nhân công lao động trực tiếp; dịch vụ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo; chi phí sử dụng cơ sở kỹ thuật, cơ sở ươm tạo, khu làm việc chung”. Theo đại biểu Đào Chí Nghĩa, cần bổ sung nội dung “doanh nghiệp khởi nghiệp” để đối tượng này được hỗ trợ chi phí ươm tạo, tạo điều kiện cho các Trường đại học, Viện nghiên cứu nghiên cứu khoa học và ứng dụng vào trong cuộc sống, thương mại.
Đối với quy định về ưu đãi đầu tư tại khoản 1, Điều 45, đại biểu Đào Chí Nghĩa đề nghị bổ sung quy định “Dự án năng lượng mới, năng lượng tái tạo, năng lượng xanh; sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả thuộc dự án đầu tư được ưu đãi, vì ngành năng lượng mới, năng lượng tái tạo, năng lượng xanh đang là xu thế phát triển của các quốc gia, trong đó có Việt Nam và sẽ phát triển mạnh trong thời gian tới.
Một số hình ảnh tại phiên thảo luận Tổ 8 chiều 10/11:
Toàn cảnh phiên thảo luận Tổ 8 chiều 10/11
Đại biểu Lê Kim Toàn, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định, Phó Bí thư Tỉnh uỷ Bình Định phát biểu
Đại biểu Trịnh Minh Bình, đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long phát biểu
Các đại biểu thuộc Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên tham dự phiên họp Tổ 8 chiều 10/11