TOÀN VĂN PHÁT BIỂU CỦA CHỦ TỊCH QUỐC HỘI VƯƠNG ĐÌNH HUỆ MỞ ĐẦU PHIÊN CHẤT VẤN VÀ TRẢ LỜI CHẤT VẤN TẠI PHIÊN HỌP THỨ 25 CỦA UBTVQH
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung phiên họp
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phần chất vấn và trả lời chất vấn, trong đó tập trung làm rõ: (1) Giải pháp tháo gỡ khó khăn cho xuất khẩu nông sản (thị trường đầu ra bị thu hẹp, nhiều doanh nghiệp không có đơn hàng, một số mặt hàng nông sản chủ lực bị rớt giá, thu nhập, đời sống của người nông dân bị ảnh hưởng...); (2) Hoạt động khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản; giải pháp tháo gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) đối với thủy sản. (3) Việc chuyển đổi mục đích sử dụng, thu hồi diện tích đất trồng lúa, bảo đảm an ninh lương thực và xuất khẩu gạo.
Trách nhiệm trả lời chính: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang; Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, Khoa học và Công nghệ, Thông tin và Truyền thông, Ngoại giao cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.
Cổng Thông tin điện tử Quốc hội liên tục cập nhật nội dung phiên họp:
14h00: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành Phiên chất vấn
Điều hành phiên chất vấn, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, chiều nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn về nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực trách nhệm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, bao gồm: Giải pháp tháo gỡ khó khăn cho xuất khẩu nông sản (thị trường đầu ra bị thu hẹp, nhiều doanh nghiệp không có đơn hàng, một số mặt hàng nông sản chủ lực bị rớt giá, thu nhập, đời sống của người nông dân bị ảnh hưởng...); Hoạt động khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản; giải pháp tháo gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) đối với thủy sản; Việc chuyển đổi mục đích sử dụng, thu hồi diện tích đất trồng lúa, bảo đảm an ninh lương thực và xuất khẩu gạo.
Trách nhiệm trả lời chính là Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, Khoa học và Công nghệ, Thông tin và Truyền thông, Ngoại giao cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.
Tiếp đến, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan báo cáo ngắn gọn về các vấn đề chất vấn.
14h01: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan phát biểu
Phát biểu tại phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, vấn đề nông nghiệp, nông dân và nông thôn được lựa chọn chất vấn tại phiên họp vừa là trách nhiêm, vừa là động lực để Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn lắng nghe các vấn đề đã được phát hiện từ lâu và những vấn đề mới phát sinh từ thực tiễn.
Đơn cử như việc bảo đảm an ninh lương thực và xuất khẩu gạo được sự quan tâm của Nhân dân, được các phương tiện thông tin đại chúng phản ánh, được đại biểu Quốc hội trao đổi chi tiết, các địa phương, các doanh nghiệp và bà con nông dân trực tiếp gửi đến Bộ. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hiểu rằng các nội dung này không chỉ quan trọng trong công tác chỉ đạo, điều hành, mà mỗi tin tức về giá cả, tin tức về giá lúa gạo là nỗi thấp thỏm, lo âu, niềm vui, sự phấn khởi của người dân làm nên hạt lúa gạo.
Nông nghiệp luôn là trụ đỡ trong bối cảnh kinh tế khó khăn và ngành nông nghiệp đã, đang và sẽ đối mặt với ba chữa “biến”: Biến đổi khí hậu, biến động thị trường, biến chuyển với xu thế tiêu dùng của thế giới theo hướng xanh, bền vững. Do đó, từ các thực tiễn này, ngành Nông nghiệp và phát triển nông thôn vẫn kiên trì thực hiện chiến lược tổng thể trong dài hạn, vừa linh hoạt xử lý tình huống, quản trị đồng bộ trong ngắn hạn.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thực hiện chức trách quản lý chuyên ngành mang tính chất kinh tế, kỹ thuật trong khi đó Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc quán xuyến, bao quát các lĩnh vực từ kinh tế, văn hóa, xã hội đến quốc phòng, an ninh sẽ có cách tiếp cận vấn đề với nhiều góc độ khác nhau. Trên tinh thần đó, Bộ trưởng xin lắng nghe ý kiến và trao đổi làm rõ thêm các vấn đề thuộc lĩnh vực quản lý.
14h04 : Đại biểu Phạm Hùng Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam: Giải pháp để tạo liên kết sản xuất với tiêu thụ nông sản?
Chất vấn Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT, đại biểu Phạm Hùng Thắng cho biết, hiện nay việc liên kết sản xuất với tiêu thụ nông sản ở một số địa phương còn chậm, liên kết theo chuỗi giá trị để thúc đẩy cơ giới hóa còn hạn chế; kết nối liên vùng, kết nối thị trường còn rời rạc; chi phí logistics còn cao; việc đổi mới sáng tạo chưa trở thành động lực phát triển ngành nông nghiệp.
Đại biểu Phạm Hùng Thắng đề nghị Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PNTN cho biết giải pháp trong thời gian tới để khắc phục tình trạng trên?
14h05: Đại biểu Lê Thanh Hoàn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa: Làm rõ nội dung liên quan đến quy hoạch đất trồng lúa?
Đặt câu hỏi chất vấn tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Lê Thanh Hoàn - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa cho biết, đất đai, đặc biệt là đất trồng lúa có vai trò rất quan trọng trong sản xuất nông nghiệp và vấn đề đảm bảo an ninh lương thực nước ta…
Đại biểu Lê Thanh Hoàn đề nghị Bộ trưởng làm rõ đến hiện tại đã có quy hoạch và chốt được vị trí các khu vực đất lúa để cấm không cho phép chuyển nhượng, chuyển đổi sang mục đích khác để người dân yên tâm canh tác, cải tạo đất, tăng năng suất, tăng sản lượng thóc gạo, góp phần đảm bảo an ninh lương thực của Việt Nam trong thời gian tới.
14h07: Đại biểu Lý Tiết Hạnh, Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định: Người nông dân còn thu nhập thấp, cuộc sống bấp bênh
Theo nghiên cứu, tại Việt Nam, tỷ lệ người dân sinh sống, làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp cao, tuy nhiên, đây cũng là những người có thu nhập bình quân thấp, bấp bênh, nhất là những vùng thuần nông. Đây cũng là mâu thuẫn giữa thực trạng đời sống của người dân với chính sách bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế. Nếu không có chính sách hữu hiệu, nguy cơ người dân bỏ đất, bỏ ruộng sẽ cao, ảnh hưởng trực tiếp đến chủ trương bảo đảm an ninh lương thực, phát triển nông nghiệp bền vững, nâng cao đời sống, thu nhập của người dân.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm và các giải pháp của Bộ trưởng trong thời gian tới để khắc phục vấn đề này?
14h09: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan trả lời chất vấn
Trả lời câu hỏi của đại biểu về việc thực hiện liên kết theo chuỗi, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thông Lê Minh Hoan cho biết đây là chiến lược của ngành nông nghiệp nhằm thay đổi thực trạng manh mún, nhỏ lẻ, tự phát của nền nông nghiệp nước ta. Do đó, hợp tác giữa những người sản xuất, liên kết giữa người sản xuất và doanh nghiệp theo một chuỗi ngành hàng là cần thiết. Chỉ có liên kết theo chuỗi mới nâng cao được chất lượng của nông sản của nước ta và chuyển từ sản phẩm nông nghiệp thành một thương phẩm, đảm bảo yêu cầu chuẩn mực của thị trường, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.
Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thống nhất với nhận định của đại biểu về thực trạng liên kết còn chậm. Theo báo cáo của các địa phương thì chỉ khoảng 20% diện tích nông nghiệp có nằm trong chuỗi liên kết ngành hàng và không phải chuỗi nào cũng bền vững.
Vấn đề đặt ra là nâng cao tính bền vững của các chuỗi liên kết này trong thời gian tới, từ đó khắc phục được tình trạng được mùa mất giá hay câu chuyên nông dân bội tín với doanh nghiệp hay câu chuyện doanh nghiệp bỏ cọc hay thương lái bỏ cọc.
Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thông Lê Minh Hoan, nếu không có chuỗi liên kết cũng sẽ khó mà phát triển ngành logistics; cũng như không thể nào số hóa bởi chỉ khi vào chuỗi, chỉ khi nào hợp tác xã đủ mạnh thì mới bắt đầu tiến hành số hóa. Nếu không tham gia chuỗi thì cũng không biết sẽ đưa khoa học công nghệ vào đầu nào là hợp lý nhất và giá trị lan tỏa nhiều nhất. Do đó, trong thời tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ kiên trì cùng với các địa phương để xây dựng những mô hình chuỗi đồng bộ và hoàn thiện hơn; đồng thời cùng với các viện, trường, các nhà khoa học, các doanh nghiệp để tác động chuỗi phát triển bền vững hơn.
Trả lời câu hỏi về đất lúa, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, cách đây 10 năm thì quy mô đất lúa nước ta khoảng trên 4 triệu hecta. Hiện tại theo số liệu thống kê đất lúa còn 3,93 triệu hecta. Theo Nghị quyết Quốc hội và Nghị quyết của Chính phủ là chúng ta sử dụng linh hoạt 5 triệu hecta đất lúa. Bộ trưởng làm rõ, linh hoạt ở đây có nghĩa là để đảm bảo an ninh lương thực và để sự phát triển kinh tế - xã hội thì cũng phải dành một quỹ đất nông nghiệp, trong đó có đất lúa.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết về quy hoạch đất lúa nằm trong quy hoạch đất đai. Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm chính về vấn đề này. Tại các các địa phương cũng đã đều ổn định những diện tích đất lúa và đã có trong quy hoạch của tỉnh, xác định rõ phân khu vực dành cho đất nông nghiệp.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng lưu ý các địa phương trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội cố gắng giữ gìn quỹ đất lúa, cân nhắc khi chuyển đổi đất trồng lúa bởi còn nhiều hệ lụy ảnh hưởng phía sau như về sản lượng lúa, bao nhiêu người nông dân trên đất lúa đó, rồi một chuỗi ngành hàng, doanh nghiệp chế biến, dịch vụ thương mại, những con người ở phía sau chuỗi ngành hàng đó…Do đó Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thông cũng sẽ kiên trì cùng với các địa phương để phân tích những tình huống khi nào chuyển đổi, khi nào không chuyển đổi với nguyên tắc cân nhắc và cẩn trọng giữa phát triển và giữ gìn.
Trả lời đại biểu Lý Tiết Hạnh, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết theo số liệu thống kê thì tỉ lệ người dân nông thôn là 27%, nghĩa là trong suốt quá trình vừa qua đã kéo giảm khu vực nông nghiệp và giảm tỷ trọng người dân làm nông nghiệp. Tuy nhiên, cư dân ở nông thôn khoảng 65%, tức là ở nông thôn bao gồm cán bộ, công chức và những người hoạt động trong lĩnh vực phi nông nghiệp và nông thôn cũng rất là lớn.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, cần có những giải pháp không chỉ cho những người nông dân trực tiếp và những người lao động ở khu vực nông nghiệp, tính toán hài hòa cả người lao động trong lĩnh vực nông nghiệp và những người lao động trong lĩnh vực phi nông nghiệp. Theo đó đảm bảo là người người dân vẫn còn giữ đất nhương trong thời gian không sử dụng thì có cách để quỹ đất đó tạo ra của cải, tạo ra thu nhập tốt hơn cho người dân.
14h21: Đại biểu Tạ Minh Tâm - Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang: Tính dự báo và trách nhiệm của các bộ để nâng cao giá trị xuất khẩu nông sản Việt?
Tham gia chất vấn tại Phiên họp, đại biểu Tạ Minh Tâm - Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang đề nghị Bộ trưởng cho biết hiệu quả công tác thông tin, dự báo tình hình nông sản và công tác quy hoạch để đảm bảo sản xuất, quy chuẩn xuất khẩu trong thời gian qua, trách nhiệm của Bộ NN&PTNT cũng như Bộ Công thương trong thời gian tới để nâng cao giá trị xuất khẩu nông sản Việt?
Bên cạnh đó, đại biểu Tạ Minh Tâm đề nghị Bộ NN&PTNT và Bộ Công thương cho biết trách nhiệm và định hướng trong thời gian tới nhằm thúc đẩy hoạt động thu mua, tiêu thụ lúa gạo, gia tăng kim ngạch xuất khẩu của đồng bằng sông Cửu Long?
14h22: Đại biểu Lê Thị Song An - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An: Giải pháp đảm bảo an ninh lương thực quốc gia?
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Lê Thị Song An cho biết, thời gian gần đây giá lúa gạo tăng cao, vừa tạo lợi thế rất lớn cho thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam, vừa mang lại niềm vui cho nông dân. Tuy nhiên, do giá lúa liên tục tăng nên một số địa phương có hiện tượng mua gom lúa gạo ồ ạt, gây mất cân đối cung cầu cục bộ, đẩy giá mặt hàng này lên cao bất hợp lý và cũng là nỗi lo của người tiêu dùng, công nhân khi giá gạo tăng cao.
Điều này dẫn đến những hạn chế trong xuất khẩu, chưa tạo được sự liên kết vững chắc giữa người dân và doanh nghiệp. Do đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp cụ thể, hữu hiệu để vừa bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, vừa thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo bền vững theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ?
14h23: Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi: Giải pháp nào để quản lý tàu cá thống nhất theo yêu cầu về khai thác thủy sản IUU?
Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương cho biết, hiện nay có nhiều nhà đầu tư đặt vấn đề nuôi trồng thủy sản trên các vùng biển nhưng yêu cầu phải đúng quy hoạch, tuy nhiên công tác tổ chức lập quy hoạch còn lúng túng nên cơ quan chuyên môn, nhà đầu tư vẫn còn nhiều vướng mắc trong thực hiện các thủ tục đầu tư. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng có giải pháp để giải quyết vấn đề này?
Bên cạnh đó, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương cho biết, hiện nay các tàu đánh cá có công suất lớn không về cập cảng tại địa phương, gây khó khăn trong công tác quản lý theo yêu cầu của Ủy ban Châu Âu về khai thác thủy sản IUU. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng có giải pháp để đảm bảo quản lý tàu cá thống nhất chung trên cả nước?
14h24: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan trả lời chất vấn
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước 3 “biến” lớn: biến đổi khí hậu, biến động thị trường và biến chuyển xu thế tiêu dùng. Trong điều kiện thế giới thay đổi hàng ngày, hàng giờ, những xung đột, những chính sách của các nước thay đổi liên tục, tính dự báo khó có thể cầu toàn, mà cần có sự linh hoạt ngắn hạn.
Trong hoàn cảnh như vậy, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan mong muốn rằng, kỳ vọng vào việc dự báo cần có giới hạn nhất định. Những dự báo tầm dài cần nỗ lực đảm bảo tính chính xác, tuy nhiên, những dự báo ngắn hạn có sự thay đổi liên tục.
Về an ninh lương thực, Bộ trưởng cho biết, Bộ đã có báo cáo với Thủ tướng Chính phủ, Thủ tướng cũng đã có công điện chỉ đạo khi nảy sinh vấn đề mất an ninh lương thực, hoặc khi một số quốc gia cấm xuất khẩu gạo làm nảy sinh cơ hội, thời cơ cho chúng ta. Bộ trưởng đề nghị, trong tình hình như vậy, cần có thái độ bình tĩnh, vì mọi vấn đề đều có thể phát sinh mặt trái nếu không quản lý tốt, nếu chỉ phân tích một khía cạnh, một phía, thì sẽ không có được cái nhìn toàn diện.
Công điện của Thủ tướng Chính phủ đã nêu rõ, ưu tiên hiện tại là đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, đẩy mạnh xuất khẩu lương thực như một cam kết có trách nhiệm với thế giới về vấn đề an ninh lương thực, đồng thời cũng không gây sốc cho thị trường nội địa, hay làm ảnh hưởng tới giá tiêu dùng trong nước. Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang quán triệt để thực hiện tốt Công điện này.
Riêng về Đồng bằng sông Cửu Long, Bộ trưởng cho biết, có đến khoảng 300 ngày trong năm thực hiện xuống giống, do đặc thù xuống theo con nước, nước rút tới đâu xuống giống tới đó, nên không có mùa vụ rõ rệt như ở miền bắc, mà thực hiện xuống giống liên tục. Do vậy, vấn đề gối vụ, tính toán vụ hè thu, thu đông đối với Đồng bằng sông Cửu Long chỉ mang giá trị thống kê.
Tới giờ này, Bộ đã cân đối sản lượng thu hoạch theo từng mùa vụ, qua xây dựng hai mươi năm nay, hệ thống thủy lợi ở vùng này đã phát huy tác dụng, chúng ta đã có bản đồ số hóa để cùng các địa phương rải vụ hoặc tập trung vụ nếu cần thiết, với các điều kiện cho phép. Bộ trưởng khẳng định, trong điều kiện hiện nay, nếu không có thiên tai, với tình hình biến đổi khí hậu ổn định như mấy năm qua, chúng ta hoàn toàn có thể đảm bảo tiêu dùng trong nước cũng như sản lượng xuất khẩu.
14h33: Đại biểu Điểu Huỳnh Sang - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước: Giải pháp để ngành điều Việt Nam phát triển bền vững?
Đặt câu hỏi chất vấn tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Điểu Huỳnh Sang cho biết, trồng và sản xuất hạt điều là một trong những mặt hàng nông nghiệp chủ lực của Việt Nam. Tuy nhiên thời gian qua, vị trí ngành điều của nước ta đang bị lung lay trên thị trường thế giới…
Đại biểu Quốc hội Điểu Huỳnh Sang cho biết, các doanh nghiệp trồng và sản xuất điều lớn trong nước hiện đang có xu hướng tăng nhập khẩu. Vị trí dẫn dầu trong ngành điều của nước ta trên thế giới, cũng như thương hiệu điều Việt Nam đang bị ảnh hưởng… Đại biểu Sang đề nghị, Bộ trưởng nêu rõ những giải pháp để ngành điều nước ta phát triển bền vững trong thời gian tới?
14h35: Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình: Giải pháp gỡ thẻ vàng đã đồng bộ, đầy đủ và triệt để chưa?
Chất vấn Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình nêu rõ, thẻ vàng IUU không chỉ gây thiệt hại lớn về kinh tế mà còn ảnh hưởng đến uy tín, vị thế quan hệ ngoại giao của nước ta. Đến nay đã gần 6 năm, nước ta vẫn chưa gỡ được thẻ vàng. Dự kiến, Ủy ban Châu Âu sẽ tiến hành đánh giá lần 4 trong tháng 10 tới và nước ta đặt mục tiêu gỡ thẻ vàng trong lần đánh giá này.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết 5 giải pháp mà Bộ đề ra đã đồng bộ, đầy đủ và triệt để chưa? Và Việt Nam có thể đạt mục tiêu gỡ thẻ vàng IUU trong lần đánh giá thứ 4 của Ủy ban Châu Âu vào tháng 10/2023 tới không?
14h36: Đại biểu Đoàn Thị Hảo - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên: Giải pháp tiếp cận lương thực đa dạng, kịp thời đối với người dân vùng sâu, vùng xa?
.jpg)
Tham gia chất vấn tại phiên họp, đại biểu Đoàn Thị Hảo cho biết Nghị quyết 34 của Chính phủ nêu khả năng tiếp cận lương thực đa dạng, kịp thời, đủ dinh dưỡng vẫn là thách thức rất lớn đối với người dân vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Với trách nhiệm của mình, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp cụ thể để giải quyết được thách thức nêu trên?
Bên cạnh đó, một trong những quan điểm tại Nghị quyết 34 của Chính phủ là an ninh lương thực quốc gia phải gắn với cơ cấu lại nền kinh tế, bảo đảm an ninh lương thực cho người dân trong mọi tình huống, không chỉ tập trung vào tính sẵn có, khả năng tiếp cận mà còn bảo đảm cân bằng dinh dưỡng, an toàn thực phẩm.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã triển khai những chương trình cụ thể nào để thực hiện quan điểm trên?
14h37: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan trả lời chất vấn
Trả lời câu hỏi của đại biểu Điểu Huỳnh Sang – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước, Bộ trưởng Lê Minh Hoan chia sẻ với người trồng điều ở Bình Phước, nhiều người chặt bỏ điều chuyển sang trồng sầu riêng. Có thời điểm, chúng ta mong muốn và hào hứng Bình Phước sẽ trở thành thủ phủ của cây điều và Việt Nam đứng đầu thế giới về điều. Nhưng bối cảnh hiện nay đã thay đổi, trước kia Việt Nam nhập điều thô từ các quốc gia Tây Phi nhưng hiện các quốc gia này bắt đầu tăng cường chế biến và xuất khẩu điều thô. Điều sản xuất trong nước để chế biến xuất khẩu chỉ chiếm 20-30%, điều này đặt ra yêu cầu tái cấu trúc ngành điều Việt Nam.
Bộ trưởng cho biết, hiện nay đang thí điểm trồng nấm linh chi đỏ dưới tán điều ở Bình Phước, nghĩa là một mảnh đất tích hợp đa giá trị, chỉ khi ấy người nông dân mới có thể giữ cây điều.
Bộ cũng đang trình Thủ tướng Chính phủ Đề án phát huy giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng, trong đó điều cũng là một dạng rừng, để tạo ra sinh kế nhiều hơn, ngoài nguồn thu hoạch từ điều.
Về vấn đề gỡ thẻ vàng, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, mục tiêu cuối cùng là giữ gìn trữ lượng và tính đa dạng sinh học trên vùng biển. Nếu gỡ thẻ vàng nhưng tính bền vững không được đảm bảo thì sẽ bị áp dụng thẻ vàng khác.
Bộ trưởng cho biết, so sánh với Philippines hoặc Thái Lan, cấu trúc ngành hàng của các quốc gia này bền chặt hơn Việt Nam, từ ngư dân tới doanh nghiệp được xây dựng hệ sinh thái ngành hàng. Các quốc gia này sử dụng các biện pháp rất mạnh, như đánh đắm tàu vi phạm quy định.
Trong khi đó ở Việt Nam, gần 60% vi phạm ở các địa phương vẫn chưa được xử lý, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ chuyển danh sách này tới Thủ tướng Chính phủ. Bộ trưởng khẳng định, đã đến lúc phải xử lý nghiêm nếu không sẽ không đủ sức răn đe, không có sự thay đổi.
Về vấn đề an ninh lương thực, Bộ trưởng cho biết hiện đã tiếp cận theo hướng an ninh lương thực, thực phẩm và cân bằng dinh dưỡng. Đây là phạm trù rộng, an ninh lương thực không chỉ là lúa, gạo mà còn là các sản phẩm ngũ cốc để cân bằng dinh dưỡng. Vì vậy, phải nâng cao cách tiếp cận cho người dân thông qua các chương trình mục tiêu quốc gia, chứ không chỉ khuyến khích người dân trồng các sản phẩm khác ngoài lúa, gạo.
Về vấn đề cân bằng dinh dưỡng, cần sự tham gia của Bộ Y tế, từ bếp ăn trong trường học và hy vọng có chương trình mục tiêu quốc gia về dinh dưỡng, tập trung xã hội hóa về lĩnh vực này để đảm bảo tiêu chí của Liên hợp quốc.
14h46: Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh: Việc giao, cho thuê mặt biển còn nhiều bất cập, vướng mắc?
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà cho rằng hiện việc giao, cho thuê mặt biển còn nhiều bất cập, vướng mắc, gây mất nhiều thời gian để giải quyết thủ tục hành chính. Do đó, đề nghị Bộ trưởng có giải pháp khó khăn vướng mắc nêu trên, nên chăng cần phân cấp, phân quyền triệt để hơn cho các địa phương? Câu hỏi này đại biểu cũng xin gửi tới Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.
14h47: Đại biểu Nguyễn Văn Huy - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình: Nêu rõ những chính sách sẽ được áp dụng trong hỗ trợ chuyển đổi nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến môi trường sinh thái?
Đặt câu hỏi chất vấn tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn Huy - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình đề nghị Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết rõ những chính sách sẽ được áp dụng trong hỗ trợ chuyển đổi nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến môi trường sinh thái?
14h48: Đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội: Giải pháp để Việt Nam sử dụng đủ muối dùng, không phải nhập khẩu?
Chất vấn Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH Tp.Hà Nội đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp cụ thể gì để Việt Nam sử dụng đủ muối dùng, không phải nhập khẩu và để diêm dân có thể sống bằng nghề của mình?
14h49: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan trả lời chất vấn
Trả lời câu hỏi chất vấn, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển và nông thôn cho biết, chấp hành chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ luôn bám sát theo xu thế phân cấp, phân quyền, tăng cường năng lực cho đội ngũ lãnh đạo địa phương. Một quy trình xin vùng biển để thực hiện nuôi trồng phải làm việc với nhiều bộ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển và nông thôn Lê Minh Hoan cam kết sẽ rà soát lại toàn bộ vấn đề này để thực hiện cải cách các thủ tục hành chính như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong thời gian qua, đảm bảo đơn giản hóa đồng thời vẫn đáp ứng được các yêu cầu về an ninh quốc phòng, môi trường, cảnh quan, mật độ nuôi trồng.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng nêu rõ, nuôi biển là một cách giảm khai thác, nên đối tượng ưu tiên đầu tiên chính là các ngư dân mà chúng ta mong muốn giảm lượng tàu khai thác, sau đó đến các doanh nghiệp, hoặc các doanh nghiệp thì phải có hệ sinh thái của những người dân, để đảm bảo người ngư dân tự nguyện không tham gia khai thác, như vậy việc nuôi biển mới có thể thành công, hướng tới hai mục tiêu phát triển kinh tế và giảm lượng khai thác.
Về vấn đề chuyển đổi nghề, Bộ trưởng cho biết, Bộ đã có quyết định 288 và kế hoạch hoạt động về chuyển đổi nghề, tuy nhiên vẫn có khuyết điểm là hơi chậm, chính sách chưa rõ ràng, chưa tạo thành cú hích để hướng tới mục tiêu giảm khai thác, tăng nuôi trồng. Bộ sẽ tiếp tục xem xét, đối thoại với những người dân trong diện chuyển đổi, trong diện không cho khai thác do cường độ cao, để có các phương án cụ thể, khả thi cho vấn đề này. Có thể lựa chọn phương án bà con lên bờ, nhưng vẫn duy trì nuôi biển, nuôi trồng cạn, hoặc nuôi ở ven bờ với cường độ đảm bảo được về môi trường. Ngoài ra, có thể chuyển hẳn sang nghề khác, tạo điều kiện cho bà con làm du lịch biển, hoặc làm việc trong các khu công nghiệp. Mỗi đối tượng đều phải có chính sách cụ thể kèm theo, không nên đưa ra chính sách chung chung.
Liên quan đến việc phát triển ngành muối, Bộ trưởng cho biết hiện nay nghề muối truyền thống đang gặp nhiều khó khăn, diện tích trồng muối đang thu hẹp, đời sống người dân làm muối chưa đảm bảo. Bộ trưởng cho rằng cần tạo ra giá trị gia tăng nhiều hơn cho ngành này, chuyển đổi từ tư duy sản xuất muối sang tư duy xây dựng nền kinh tế muối, đưa muối không chỉ là một gia vị, mà phải trở thành thực phẩm, dược phẩm, mĩ phẩm. Bộ đang thực hiện theo hướng đó, và nhiều doanh nghiệp cũng đang góp phần tạo ra nhiều giá trị gia tăng hơn cho ngành này.
14h54: Đại biểu Nguyễn Thanh Phong - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long: Giải pháp giải cứu nông sản vùng đồng bằng sông Cửu Long?
Tham gia chất vấn, đại biểu Nguyễn Thanh Phong cho biết, nông sản rớt giá khi thu hoạch, thanh long, khoai lang rớt giá thê thảm,.. là một điển hình ảnh hưởng đến đời sống người dân. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp giải cứu nông sản cho đồng bằng sông Cửu Long?
14h55: Đại biểu Chu Thị Hồng Thái - Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn: Giải pháp xây dựng thương hiệu cho nông sản Việt?
Đặt câu hỏi chất vấn tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Chu Thị Hồng Thái - Đoàn ĐBQH tỉnh Lạng Sơn cho biết, xây dựng thương hiệu cho nông sản Việt là vấn đề quan trọng. Tuy nhiên nhiều chuyên gia nhận định, hiện nay có đến 80% các sản phẩm nông sản Việt Nam xuất khẩu sang nước ngoài chưa có thương hiệu, chủ yếu là xuất khẩu thô…
Đại biểu Chu Thị Hồng Thái đề nghị Bộ trưởng làm rõ những nguyên nhân, giải pháp để xây dựng thương hiệu cho nông sản Việt, từ đó xác lập thị trường xuất khẩu, tăng năng suất lao động trong thời gian tới?
14h56: Đại biểu Đỗ Đức Hiển - Đoàn ĐBQH Tp.Hồ Chí Minh: Giải pháp khắc phục tình trạng doanh nghiệp gạo phải ủy thác cho các doanh nghiệp khác?
Chất vấn Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đại biểu Đỗ Đức Hiển - Đoàn ĐBQH Tp.Hồ Chí Minh nêu rõ, thời gian qua, một số doanh nghiệp phản ánh, Thông tư số 12 năm 2013 của Bộ NNPTNT ban hành quy chuẩn quốc gia về kho chứa thóc và cơ sở xay xát thóc gạo có một số quy định không phù hợp. Các quy định này tập trung vào tính quy mô phù hợp với doanh nghiệp xuất khẩu gạo số lượng lớn nhưng rất khó đáp ứng doanh nghiệp nhỏ và vừa đang cố xâm nhập các thị trường mới. Điều này dẫn đễ các doanh nghiệp buộc phải ủy thác các doanh nghiệp đủ điều kiện và tốn kém nhiều chi phí.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm và giải pháp khắc phục?
14h57: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan trả lời chất vấn
Trả lời về giải pháp giải quyết tình trạng được mua mất giá, vấn đề cung cầu trong lĩnh vực này, Bộ trưởng cho rằng nên tư duy lại vấn đề này, theo đó, không nên dùng từ “giải cứu” nông sản nữa mà đây là vấn đề của thị trường.
Về câu chuyện trồng sầu riêng, không thể cấm bà con không được trồng sầu riêng mà cần có giải pháp khuyến nông, thông tin thị trường, kết nối doanh nghiêp, đòi hỏi sự vào cuộc của toàn hệ thống từ nông nghiệp đến công thương đến hiệp hội ngành hàng, đến từng hợp tác xã. Về trách nhiệm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết Bộ có trách nhiệm khi chưa chuẩn hóa quy trình trồng sầu riêng, xây dựng mã ngành hàng.
Về xây dựng thương hiệu, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết đã có nhiều sản phẩm nông sản của Việt Nam đứng chân được ở trong những siêu thị lớn của nước ngoài. Có được kết quả này là quá trình của các doanh nghiệp kiên trì xây dựng thương hiệu giống như ngành hàng cà phê, ngành hàng gạo bắt đầu cũng đã chuyển biến. Trong thời gian tới, Bộ tiếp tục để phát triển thương hiệu những ngành hàng chủ lực, trong đó có sầu riêng. Một khi có được thương hiệu sẽ tạo ra giá trị gia tăng lớn lên rất nhiều.
Bộ trưởng cũng làm rõ cần phân biệt giữa nhãn hiệu với thương hiệu. Nhãn hiệu chỉ cần đăng kí là xong. Nhưng đối với thương hiệu phải là những gì in vào tâm trí của người tiêu dùng bao gồm nhãn hiệu và những cảm xúc vô hình như khi nói đến thương hiệu xe Toyota thì sẽ nghĩ ngay đến chất lượng xe, độ bền của xe.
15h05: Đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn ĐBQH Tp. Hà Nội phát biểu tranh luận
Tranh luận với Bộ trưởng Lê Minh Hoan, đại biểu Nguyễn Anh Trí cho biết, hiện nay nhu cầu sử dụng muối của Việt Nam khoảng 1,5 – 1,6 triệu tấn/năm. Mỗi năm chúng ta phải nhập khẩu khoảng 600.000 tấn muối với trị giá hàng tỷ USD để đáp ứng nhu cầu trong nước. Đại biểu cho rằng Việt Nam là nước có bờ biển dài nhưng vẫn phải nhập khẩu muối.
Đại biểu mong rằng Thủ tướng Chính phủ có biện pháp giúp đỡ diêm dân nâng cao sản lượng, chất lượng sản xuất muối, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước.
15h06: Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An: Giải pháp khắc phục bất cập về pháp lý liên quan đến IUU?
Đặt câu hỏi chất vấn tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Nguyễn Tuấn Anh - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An cho biết, Báo cáo giám sát năm 2022 của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội đã chỉ rõ, khung pháp lý của Việt Nam về IUU chưa cụ thể, khó thực hiện… Tuy nhiên trong Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chưa nêu ra được nhóm giải pháp riêng cho vấn đề này.
Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh đề nghị Bộ trưởng cho biết rõ, khung pháp lý của Việt Nam còn những vướng mắc gì và giải pháp, hướng khắc phục trong thời gian tới?
15h07: Đại biểu Nguyễn Trường Giang – Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông: Căn cứ vào đâu để quy định tại Thông tư số 26 về quy định truy xuất nguồn gốc lâm sản?
Đại biểu Nguyễn Trường Giang - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông cho biết, Thông tư số 26 ngày 30/12/2022, Bộ NNPTNT quy định về truy xuất nguồn gốc lâm sản, có quy định về trình tự, thủ tục khai thác gỗ rừng trồng.
Theo Nghị định số 57 có quy định nông sản được nuôi trồng được tự do lưu thông trên thị trường, cơ quan Nhà nước không được có các thủ tục hành chính về xác nhận nguồn gốc nguồn liệu và các thủ tục hành chính khác, gây khó khăn cho việc khai thác, vận chuyển, tiêu thụ, sản xuất nông sản...
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết căn cứ vào đâu để quy định tại Thông tư số 26 về thủ tục này?
15h09: Đại biểu Nguyễn Thị Hà - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh: Giải pháp hỗ trợ kinh phí những trường hợp bắt buộc tiêu huỷ vật nuôi do dịch bệnh?
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thị Hà cho biết, bệnh dịch tả lợn châu Phi là loại bệnh mới xuất hiện từ năm 2019, không phải bệnh được hỗ trợ theo các loại dịch bệnh nguy hiểm đã công bố. Vì vậy, Nghị định số 02 năm 2017 của Chính phủ chưa quy định cụ thể về chính sách hỗ trợ tiêu hủy vật nuôi đối với dịch bệnh này.
Việc hỗ trợ cho hộ chăn nuôi có lợn phải tiêu hủy bắt buộc do mắc bệnh mới chỉ được thực hiện và có hiệu lực trong năm 2019 và 2020. Qua các cuộc tiếp xúc cử tri, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh nhận được nhiều phản ánh, từ năm 2021 đến nay, các hộ dân có lợn bị tiêu hủy vẫn chưa nhận được kinh phí hỗ trợ của nhà nước.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có kế hoạch tiếp tục hỗ trợ nữa hay không, nguyên nhân vì sao lại chậm hỗ trợ như vậy? Đồng thời chỉ rõ các giải pháp nhằm tiếp tục hỗ trợ kinh phí đối với những trường hợp bắt buộc phải tiêu hủy vật nuôi do dịch bệnh này?
15h10: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan trả lời chất vấn
Trả lời tranh luận của đại biểu Nguyễn Anh Trí, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, Bộ đang xây dựng chuỗi logistic ngành muối để đảm bảo phát triển ngành muối hiệu quả hơn.
Về câu hỏi tại sao ngành muối có tiềm năng vẫn phải nhập khẩu muối, bộ trưởng cho biết, điều này nghe có vẻ nghịch lý nhưng thực hiện cơ chế thị trường, giống như ngành than có tiềm năng nhưng vẫn phải nhập khẩu.
Bộ trưởng cho biết thêm, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn sẽ nghiên cứu có giải pháp công nghệ để muối đáp ứng ngành công nghiệp và có giá trị hơn.
Về các điều kiện khó thực thi gỡ thẻ vàng, Bộ trưởng khẳng định khó vẫn phải làm, nhưng Bộ sẽ nghiên cứu lại những quy định bất cập để sửa đổi. Tuy nhiên, Bộ trưởng nhấn mạnh, cần thực thi nghiêm quy định, trong đó có quy định tại Luật Thủy sản, có như vậy mới có hiệu quả trong thực tế.
Trả lời câu hỏi đại biểu Nguyễn Trường Giang, Bộ trưởng khẳng định sẽ xem lại thông tư 26 và khẳng định trên biển có quy định IUU, trên rừng có quy định riêng về truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông lâm sản sang Châu Âu, có quy định chặt chẽ nếu làm suy thái rừng và mất rừng. Vì vậy, chúng ta cần kiểm soát chặt chẽ khi xuất khẩu các sản phẩm này sang Châu Âu.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng nhận thiếu sót với bà con chăn nuôi về việc tiêu hủy dịch tả lợn Châu Phi. Bộ đã soạn thảo và trình Chính phủ từ năm 2020 về chính sách hỗ trợ bà con nhưng do dịch bệnh COVID-19 nên phải cân đối nguồn lực. Gần đây nhất, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đã đồng ý về dự thảo phê duyệt nghị định hỗ trợ người dân thiệt hại do dịch bệnh.
15h17: Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương: Đề nghị có giải pháp để người trồng lúa có cuộc sống tốt hơn?
Chất vấn với Bộ trưởng Lê Minh Hoan, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho biết, Việt Nam là quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới nhưng người nông dân làm ra lúa gạo vẫn có cuộc sống khó khăn, nghĩa là cây lúa không mang lại nhiều lợi nhuận cho người sản xuất.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết nguyên nhân của nghịch lý này và các giải pháp trong thời gian tới? Câu hỏi này cũng xin gửi tới Bộ trưởng Bộ Công Thương. Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị Bộ trưởng có giải pháp để giải quyết tình trạng ùn ứ nông sản tại các cửa khẩu trong thời gian qua?
15h18: Đại biểu Trần Văn Tiến - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc: Làm rõ kết quả, trách nhiệm triển khai điều tra, xác định, ban hành danh mục bảo vệ nguồn lợi thủy sản?
Đặt câu hỏi chất vấn tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Trần Văn Tiến - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc đề nghị Bộ trưởng cho biết kết quả và trách nhiệm triển khai việc tổ chức điều tra, xác định, ban hành danh mục bảo vệ nguồn lợi thủy sản trên phạm vi cả nước củ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn theo Luật Thủy sản 2017?
15h19: Đại biểu Nguyễn Trường Giang - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông phát biểu tranh luận
.jpg)
Phát biểu tranh luận, đại biểu Nguyễn Trường Giang - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông cho rằng, việc thực hiện cam kết quốc tế là đúng nhưng vấn đề ở đây là thẩm quyền? Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Thông tư của Bộ không thể đặt ra vấn đề thủ tục, bởi vì điều này vi phạm vào điều cấm của Luật Ban hành VBQPPL. Bên cạnh đó, Luật Lâm Nghiệp không giao cho Bộ trưởng nội dung này.
Do đó, đại biểu Nguyễn Trường Giang cho rằng, Bộ Nông nghiệp phải tham mưu cho Chính phủ để có quy định phù hợp, thuộc thẩm quyền của cơ quan nào thì cơ quan đó phải sửa. Đại biểu cũng cho rằng, Thông tư số 26 có vấn đề về thẩm quyền và đề nghị Cục kiểm tra văn bản của Bộ Tư pháp có ý kiến chính thức về nội dung này.
15h20: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan trả lời chất vấn
Trả lời ý kiến chất vấn của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, theo niên giám thống kê, khảo sát, nông nghiệp là ngành có thu nhập thấp nhất trong các ngành kinh tế. Trong nông nghiệp, người trồng lúa là người có thu nhập thấp nhất. Ở bối cảnh hiện nay, giá gạo tăng hàng ngày, đây cũng là thời cơ cải thiện thu nhập lớn đối với những người nông dân.
Bộ trưởng cho biết, việc đảm bảo nguồn thu nhập cho người nông dân là điều được Bộ hết sức quan tâm, trong đó, việc cải thiện thu nhập không phải chỉ là vấn đề giá cả, mà cần tính toán đến các chi phí. Theo tính toán, thời gian qua, việc sản xuất lúa gạo đã giảm được 20 đến 25% chi phí đầu vào, do ứng dụng quy trình canh tác, “ba tăng, ba giảm”, tiết kiệm đất, tiết kiệm nước, tiết kiệm phân, tiết kiệm giống, tiết kiệm thuốc. Chính những chi phí giảm xuống này là thành quả giúp gia tăng thu nhập cho người dân.
Bộ trưởng cho rằng, hiện nay chúng ta đang lo ngại giá cao hơn nữa, có thể làm rối loạn ngành, gây thiếu bền vững. Đó cũng là một vấn đề. Nếu người nông dân nuôi trồng gì chỉ hưởng thu nhập từ sản phẩm đó, thì chưa đúng tinh thần Nghị quyết 19, chuyển từ tăng trưởng đơn giá trị sang tăng trưởng tích hợp, đa giá trị, tạo ra nhiều ngành nghề khác, không gian trồng lúa, thời gian trồng lúa có thể lồng ghép, tạo ra nhiều không gian, thời gian cho các ngành nghề khác. Nếu chúng ta tận dụng tốt quỹ không gian, thời gian đó, chuyển đổi nghề nghiệp, tạo những nghề nghiệp ở nông thôn, thì người nông dân không chỉ hưởng từ thành quả cây lúa, mà có nhiều nguồn thu nhập khác.
Bộ trưởng cũng cho rằng, cần liên kết lại trong hợp tác xã, để có giá ưu đãi do mua nhiều, giúp tăng lợi nhuận. Cần nhìn nhiều chiều hơn về cấu trúc ngành hàng lúa gạo, để có hướng khuyến khích bà con vào hợp tác xã, mua chung, bán chung, hưởng dịch vụ chung, để có thu nhập từ nhiều phân khúc khác nhau, không phải chỉ từ nông sản nuôi trồng, tránh manh mún, nhỏ lẻ, tự phát.
15h32: Nghỉ giải lao (20 phút)
15h51: Đại biểu Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: Có nên quy định đánh bắt hải sản theo mùa, theo đặc tính của thủy hản sản?
Bày tỏ thống nhất với Bộ trưởng Lê Minh Hoan về việc “gỡ thẻ vàng” không chỉ là mục tiêu duy nhất mà quan trọng là cải thiện môi trường biển, tuy nhiên, đại biểu Huỳnh Thị Phúc cho rằng với thực trạng hiện nay, vì lợi ích kinh tế, vì mưu sinh, việc đánh bắt thủy hải sản hiện nay đã làm cho nguồn lợi thủy sản cạn kiệt, môi trường biển bị ảnh hưởng.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết cùng với giải pháp để chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, đánh bắt trái phép, Bộ Nông nghiệp và PTNT có tính tới việc quy định đánh bắt hải sản theo mùa, theo đặc tính sinh sản, sinh trưởng của thủy hải sản?
15h52: Đại biểu Nguyễn Đại Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên: Giải pháp sớm gỡ được cảnh báo thẻ vàng của Uỷ ban châu Âu?
Tham gia chất vấn tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Đại Thắng cho biết, thủy sản Việt Nam bị cảnh báo thẻ vàng của Ủy ban châu Âu đã ảnh hưởng rất lớn tới xuất khẩu hải sản nói riêng và xuất khẩu thủy sản nói chung. Tỷ trọng xuất khẩu hải sản của Việt Nam sang EU giảm dần qua từng năm.
Một trong những nguyên nhân chưa gỡ được cảnh báo thẻ vàng là số lượng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài vẫn còn xảy ra. Việc theo dõi, kiểm soát tàu cá còn có bất cập. Tình trạng tàu cá mất tín hiệu kết nối dài ngày chiếm khoảng trên 15 % so với tổng số lượng tàu cá đã được lắp đặt hệ thống giám sát.
Do đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết nguyên nhân và giải pháp để khắc phục tình trạng trên, qua đó góp phần sớm gỡ được cảnh báo thẻ vàng của Ủy ban châu Âu?
15h53: Đại biểu Sùng A Lềnh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai: Giải pháp cụ thể để bảo vệ, phát triển đất trồng lúa trên ruộng bậc thang?
Chất vấn Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đại biểu Sùng A Lềnh -Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai nêu rõ, trơng thời gian qua, Bộ đã tham mưu trình Chính phủ ban hành Nghị định số 35 ngày 3 tháng 4 năm 2015 và Nghị định số 62 ngày 8 tháng 7 năm 2019 về quản lý, sử dụng đất trồng lúa. Trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn một số quy định hỗ trợ còn thấp, chưa có chính sách đặc thù, đặc biệt là chính sách đặc thù quản lý, bảo vệ ruộng bậc thang.
Đại biểu Sùng A Lềnh đề nghị Bộ trưởng cho biết thời gian tới có kế hoạch, giải pháp cụ thể nào để bảo vệ, phát triển đất trồng lúa trên ruộng bậc thang?
15h54: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan trả lời chất vấn
Về quy hoạch khai thác bảo vệ nguồn lợi thủy sản, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết có 3 trụ cột trong kinh tế biển là khai thác - nuôi trồng - bảo tồn. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã có quy hoạch khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản và cũng quy hoạch được 11/17 khu bảo tồn biển. Tuy nhiên về nguồn lực đầu tư cũng chưa thỏa đáng. Mục tiêu đề ra là đến năm 2030, số khu bảo tồn biển phải chiếm 6% diện tích mặt biển nhưng đến này mới chỉ đạt 0,17%.
Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, làm tốt công tác quản lý, khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, phát triển được các khu bảo tồn biển sẽ không chỉ mang lại giá trị kinh tế, giảm thiểu vấn đề khai thác kiểu tận diệt.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng chia sẻ hiện nay cấu trúc ngành thủy sản nước ta còn manh mún, do đó, các cơ quan phải cùng nhau, cộng đồng trách nhiệm, cùng với ngư dân, những người tham gia hậu cần ngành thủy sản và các hiệp hội ngành hàng mới có thể quản lý được tốt
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng cho biết sẽ tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội để trong thời gian tới thực hiện tốt hơn Đề án quy hoạch khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản cũng như Đề án phát triển khu bảo tồn.
Về giải quyết, chấm dứt vi phạm trên biển, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nêu rõ, chỉ cần một chiếc tàu vi phạm là không gỡ “thẻ vàng”. Theo Bộ trưởng, nếu không cấu trúc lại ngành thủy sản, không đẩy mạnh nuôi trồng, không đẩy mạnh bảo vệ nguồn lợi thủy sản, đặc biệt là trong các khu bảo tồn thì cứ mãi mãi câu chuyện tranh chấp về tài nguyên và các ngư dân.
Bộ trưởng gửi gắm đến lãnh đạo chính quyền địa phương cùng đối thoại để tìm hướng hỗ trợ cho ngư dân, giải quyết được câu chuyện càng cạn kiệt thì càng khai thác, càng khai thác thì càng cạn kiệt. Đồng thời nâng cao năng lực, kỹ năng đi biển và trách nhiệm của ngư dân. Phải làm tốt hơn nữa công tác giám sát, tăng cường kiểm tra đầu vào từng chiếc tàu ra khơi, kiểm tra từng thiết bị giám sát hành trình; tăng cường kiểm tra, truy xuất nguồn hàng của doanh nghiệp. Bộ trưởng nhấn mạnh càng siết chặt đầu và quan trọng hơn là đầu ra, thay đổi cách quản trị, sự vào cuộc của hiệp hội ngành hàng thì mới có thể giải quyết thành công vấn đề.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội liên quan đến hát triển giá trị ruộng bậc thang và nêu rõ ruộng bậc thang giá sản lượng không cao nhưng giá trị rất cao nếu biết tích hợp giá trị của văn hóa, lịch sử và giá trị cảnh quan.
16h05: Đại biểu Trịnh Minh Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long: Đâu là nguyên nhân của tình trạng sạt lở bờ sông tại vùng ĐBSCL?
Chất vấn Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT, đại biểu Trịnh Minh Bình cho biết, trong thời gian qua tại vùng Đồng bằng Sông Cửu Long đang diễn ra tình trạng sạt lở bờ sông. Theo đại biểu, nguyên nhân không phải do hút cát sông hoặc do dòng chảy, gây tâm lý hoang mang cho người dân.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết đâu là nguyên nhân và giải pháp khắc phục trong thời gian tới? Câu hỏi này đại biểu cũng gửi tới Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường.
16h06: Đại biểu Lê Đào An Xuân - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên: Giải pháp khắc phục vướng mắc trong chuyển đổi mục đích sử dụng đất lúa?
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Lê Đào An Xuân cho biết, quản lý chặt chẽ đất trồng lúa là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước. Nghị định số 94 năm 2019 hướng dẫn thi hành Luật Trồng trọt có quy định về phương án bóc tách phần đất mặt là một thành phần hồ sơ khi chuyển mục đích sử dụng đất lúa. Tuy nhiên, hướng dẫn chưa rõ ràng, chưa quy định cụ thể cơ quan chủ trì dẫn đến sự đùn đẩy trách nhiệm giữa hai ngành nông nghiệp và tài nguyên môi trường.
Cùng với đó, đánh đồng quy mô chuyển đổi mục đích từ vài mét vuông đến vài nghìn hecta, không có cơ sở pháp lý đầy đủ để tính toán các dự toán khi cần thiết,… Đại biểu cho rằng, điều này gây lúng túng cho địa phương, làm chậm tiến độ thực hiện các dự án có chuyển mục đích sử dụng đất lúa.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng chỉ rõ trách nhiệm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng như hướng giải quyết để sớm khắc phục những vướng mắc? Đại biểu cũng chuyển câu hỏi này đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường?
16h07: Đại biểu Hoàng Minh Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An: Đánh giá tác động của Hiệp định trợ cấp nghề cá đối với Việt Nam?
Tham gia chất vấn tại phiên họp, đại biểu Hoàng Minh Hiếu - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An nêu rõ, Hiệp định trợ cấp nghề cá của Tổ chức Thương mại thế giới được thông qua năm 2022 và dự kiến có hiệu lực khi 2/3 số thành viên của Tổ chức này phê chuẩn, sẽ có ảnh hưởng to lớn đến hoạt động đánh bắt cá trên toàn thế giới, nhất là đối với các nước đang phát triển và có bờ biển dài như Việt Nam.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết Bộ có đánh giá như thế nào về tác động của Hiệp định đối với Việt Nam, công tác chuẩn bị như thế nào để triển khai thực hiện khi Hiệp định có hiệu lực? Đồng thời Bộ có rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các văn bản luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội có liên quan hay không để tránh bị động tương tự như thời gian qua?
16h08: Đại biểu Tô Văn Tám - Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum phát biểu tranh luận
Tranh luận với Bộ trưởng về phần trả lời liên quan đến mối liên kết vùng, liên kết các nhà khoa học trong các sản phẩm khoa học công nghệ, đại biểu Tô Văn Tám cho biết, Bộ trưởng nêu giá trị gia tăng trong sản phẩm rất quan trọng. Để tạo ra giá trị gia tăng việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật có yếu tố quyết định, thời gian qua việc ứng dụng này đã đạt được nhiều tiến bộ.
Tuy nhiên, đại biểu Tô Văn Tám cho rằng, các nhà khoa học nắm trong tay thành tựu khoa học công nghệ, còn người dân và doanh nghiệp có nhu cầu tiếp nhận, nhưng nhà khoa học khó chuyển giao thành tựu đó, ảnh hưởng đến quá trình tạo ra giá trị gia tăng sản phẩm nông nghiệp và ảnh hưởng đến sức cạnh tranh. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm về thực trạng này, mức độ, nguyên nhân và giải pháp tháo gỡ như thế nào?. Câu hỏi này cũng được đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ giải trình thêm.
16h09: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan trả lời chất vấn
Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết, thời gian qua, vấn đề sạt lở, sụt lún ở đồng bằng sông Cửu Long là thách thức lớn trong biến đổi khí hậu, vấn đề đã nhận được nhiều sự quan tâm, Chính phủ cũng đã tổ chức hội nghị về vấn đề này tại Cần Thơ. Bộ trưởng cho rằng, sụt lún là hệ lụy của địa chất đồng bằng sông Cửu Long khi bị tác động bởi dòng chảy, có hiện tượng mềm đất, khi có chất tải lên khu vực đồng bằng thì dễ gây hiện tượng lún, sụt.
Bộ trưởng cũng cho biết, hiện tượng này có liên quan tới các đập ở thượng nguồn, gây cản trở nước, phù sa. Vấn đề này còn liên quan tới hiện trạng các dòng sông bị ô nhiễm do người dân đồng bằng sông Cửu Long sống chen chúc bên bờ sông, dẫn đến phải khoan nước phục vụ sinh hoạt cũng như nuôi trồng thủy sản, chính việc khoan nước cũng là nguyên nhân gây lún sụt.
Bàn về giải pháp cho vấn đề này, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ đã phối hợp cùng Bộ Tài nguyên Môi trường, Bộ Khoa học Công nghệ để nghiên cứu một cách tổng thể về hiện tượng sụt lún ở bờ sông đồng bằng sông Cửu Long.
Đối với vấn đề đất trồng lúa, Bộ trưởng cho rằng việc sử dụng đất trồng lúa linh hoạt đã được quy định trong văn bản của Đảng, Chính phủ, Quốc hội, do đó, để linh hoạt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phải giữ lại lớp đất mặt, hoặc khai thác lớp đất mặt ở một tầng cho phép. Bộ đã đưa ra những tiêu chí, quy định về cách thức khai thác, độ cao khai thác để khi cần có thể trở lại thành đất lúa.
Bộ trưởng cũng nêu rõ, các địa phương cần phải vào cuộc tích cực, chấp hành nghiêm ngặt các quy định, để linh hoạt trở lại đất lúa khi có thách thức về an ninh lương thực, đồng thời, tạo điều kiện phân cấp, ủy quyền cho các địa phương để vừa quản lý chặt được đất trồng lúa, vừa tạo điều kiện cho kinh tế địa phương phát triển.
Đối với việc liên kết chuỗi, đưa thành tưu khoa học công nghệ đi từ hệ thống viện, trường, các cơ sở khoa học công nghệ tới thực tiễn sản xuất của người nông dân, Bộ trưởng cho biết đây là vấn đề Bộ đã có trao đổi nhiều lần cùng Bộ Khoa học Công nghệ, hiện nay đang có khoảng trống lớn giữa các sản phẩm, đề tài nghiên cứu khoa học với người nông dân.
Bộ trưởng cho biết, các sản phẩm nghiên cứu khoa học trong thời gian qua, phần nhiều chỉ dừng lại ở mô hình, cần phải hoàn thiện về tính thị trường hóa, thương mại hóa, đảm bảo phù hợp để áp dụng cho các doanh nghiệp, cho bà con nông dân. Bộ đã có chỉ đạo, tất cả những đề tài nghiên cứu khoa học mang tính chất ứng dụng, những tiến bộ kỹ thuật, kể cả của những người nghiên cứu độc lập, hay những người nông dân, nếu đã ứng dụng tốt thì sẽ đánh giá và đưa lên cổng thông tin để quảng bá, nâng cao khả năng tiếp cận, ứng dụng cho các hợp tác xã, bà con nông dân.
16h22: Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên trả lời chất vấn
Trả lời chất vấn tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong những năm qua, giá trị hàng hóa, giá trị xuất khẩu nông thủy sản của Việt Nam liên tục có sự tăng trưởng, đóng góp không nhỏ vào tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa của nước ta, đóng góp quan trọng trong thúc đẩy phát triển nông nghiệp hàng hóa, góp phần nâng cao thu nhập và đời sống của người dân.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cũng cho biết, hiện nay Việt Nam đã xuất khẩu vào 200/224 nước và vùng lãnh thổ nước ta có quan hệ thương mại.
Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng cho rằng nền kinh tế nông nghiệp nước ta vẫn có quy mô nhỏ, phân tán, hoạt động nuôi trồng diễn ra tự phát, manh mún và theo phong trào dẫn đến có lúc không kiểm soát được nguồn cung cho xuất khẩu, chất lượng nông thủy sản không đồng đều, khó kiểm soát chất lượng và thiếu sự liên kết giữa sản xuất và tiêu dùng…
Để khắc phục tình trạng nêu trên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ cùng với Bộ Nông nghiệp và PTNT tham mưu Chính phủ chỉ đạo các Bộ ngành, địa phương quyết liệt triển khai các nhiệm vụ giải pháp để tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao chất lượng và hiệu quả của ngành, áp dung khoa học công nghệ, sản xuất quy mô lớn, liên kết các cơ sở sản xuất với người dân…
16h28: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết thúc Phiên chất vấn và trả lời chất vấn lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn
Phát biểu kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, trong phiên làm việc chiều ngày 15/8, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã tiến hành chất vấn ba nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực trách nhiệm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Đã có 26 đại biểu chất vấn, 3 đại biểu tranh luận; một số đại biểu chất vấn liên quan đến trách nhiệm của các Bộ trưởng: Công Thương, Y tế, Tài chính. Còn 20 đại biểu có câu hỏi nhưng do điều kiện thời gian đề nghị đại biểu gửi câu hỏi để trả lời bằng văn bản.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải khẳng định, nhìn chung phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, trách nhiệm, thẳng thắn và xây dựng; các câu hỏi của các vị đại biểu Quốc hội đã bám sát các nội dung chất vấn. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chuẩn bị tốt nội dung, tập trung trả lời các vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm; giải trình khá đầy đủ có tinh thần trách nhiệm và cầu thị các vấn đề liên quan đến những tồn tại, hạn chế; đồng thời ghi nhận nỗ lực của Bộ trưởng trong việc đề xuất các giải pháp nhằm khắc phục những bất cập trong phạm vi phụ trách khi trả lời các câu hỏi của các vị đại biểu Quốc hội. Bộ trưởng Bộ Công thương cũng đã phát biểu làm rõ một số nội dung có liên quan.
Qua buổi chất vấn và trả lời chất vấn cho thấy, Chính phủ và các thành viên Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các bộ, các cấp, các ngành và các địa phương đã nỗ lực trong việc triển khai các giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bất cập liên quan đến ba lĩnh vực được lựa chọn để chất vấn. Nhiều giải pháp đã và đang triển khai đạt được kết quả tích cực; cân đối cung cầu, an ninh lương thực quốc gia được đảm bảo, đáp ứng yêu cầu tiêu dùng nội địa và cho xuất khẩu. Hoạt động khai thác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản từng bước được cải thiện; các giải pháp tháo gỡ thẻ vàng của Ủy ban Châu Âu đối với thủy sản có bước tiến triển được Ủy ban châu Âu bước đầu ghi nhận.
Phó Chủ tịch Quốc hội khẳng định, cả ba lĩnh vực còn bất cập, hạn chế, thiếu sót; đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các bộ, ngành triển khai hiệu quả các giải pháp trước mắt và lâu dài, nhằm tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh, đảm bảo thu nhập, đời sống cho người nông dân, tạo chuyển biến cụ thể, rõ nét trong thực tế.
16h31: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu kết thúc Phiên chất vấn và trả lời chất vấn
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, sau một ngày làm việc khẩn trương, nghiêm túc, dân chủ, trí tuệ, trách nhiệm cao, phiên chất vấn đã kết thúc tốt đẹp.
Chủ tịch Quốc hội ghi nhận các đại biểu Quốc hội từ kinh nghiệm hoạt động của mình đã chuẩn bị kỹ các câu hỏi có chất lượng, phản ánh sát thực tế và đời sống, nguyện vọng của cử tri; thực hiện đầy đủ các quy định về cách thức chất vấn, trao đổi, tranh luận, đảm bảo đúng thời gian quy định. Các Bộ trưởng và Trưởng ngành tham gia trả lời chất vấn, với tinh thần trách nhiệm cao, nắm chắc thực trạng ngành, lĩnh vực phụ trách đã giải trình làm rõ thực trạng và đề xuất được nhiều giải pháp đối với các vấn đề chất vấn. Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu Quốc hội đánh giá cao phần trả lời chất vấn, tán thành và ghi nhận các giải pháp, cam kết tại phiên chất vấn này.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, tại phiên chất vấn, đã có 107 lượt đại biểu Quốc hội đăng ký tham gia chất vấn; 54 lượt đại biểu đã thực hiện quyền chất vấn và 8 lượt đại biểu tranh luận để làm rõ hơn những vấn đề mà đại biểu quan tâm.
Qua báo cáo của Bộ Tư pháp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, diễn biến của phiên chất vấn và tình hình thực tiễn, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, nhấn mạnh một số nội dung.
Đối với lĩnh vực thuộc trách nhiệm của Bộ Tư pháp, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, thời gian qua, với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự quyết tâm, nỗ lực trách nhiệm, ngành tư pháp đã đạt được nhiều kết quả khá toàn diện và quan trọng. Từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến nay, Bộ Tư pháp đã có sự chuẩn bị kỹ hơn và có đổi mới cách thức tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua các Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hàng năm, bám sát Kết luận 19-KL/TW, Kế hoạch 81/KH-UBTVQH15 và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Công tác thẩm định các dự án luật, nghị quyết của Bộ Tư pháp có nền nếp, trách nhiệm và chất lượng. Bộ Tư pháp và các Bộ, ngành, địa phương đã tăng cường kiểm tra và tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, phát hiện các văn bản có sai sót, vi phạm quy định về thể thức, nội dung, thẩm quyền; số lượng văn bản được xử lý cao so với giai đoạn trước, góp phần bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về hoạt động đấu giá tài sản được nâng lên. Về cơ bản, việc thực hiện giám định tư pháp đáp ứng được yêu cầu của hoạt động tố tụng.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, ngành tư pháp vẫn còn những hạn chế như việc bổ sung các dự án vào Chương trình xây dựng pháp luật không theo Chương trình tổng thể có chiều hướng tăng hoặc đề nghị sát thời điểm tổ chức kỳ họp của Quốc hội, phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Một số dự án chưa được nghiên cứu kỹ về phạm vi điều chỉnh, tác động của chính sách. Chất lượng một số dự án luật chưa cao, còn tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo hoặc quy định không rõ ràng, khó tổ chức thi hành. Tuổi thọ của một số nghị định, thông tư rất ngắn, vừa ban hành đã phải sửa đổi, bổ sung. Công tác tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền tại một số cơ quan cấp bộ và cấp tỉnh chưa được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, kịp thời, thường xuyên…
Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp, các Bộ trưởng có liên quan tiếp thu tối đa ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội, chỉ đạo quyết liệt, thực hiện các giải pháp đề ra.
Trong đó, về công tác lập và thực hiện Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh cần siết chặt kỷ luật, kỷ cương, tăng cường trách nhiệm trong công tác xây dựng pháp luật, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu. Tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ, giải pháp, yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động xây dựng pháp luật được đề ra tại Kết luận số 19-KL/TW và Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 và các nghị quyết, kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về công tác lập pháp từ đầu nhiệm kỳ đến nay.
Tập trung khắc phục cơ bản tình trạng chậm hồ sơ, đề xuất xây dựng luật, nghị quyết của Quốc hội không phù hợp với quy định Hiến pháp và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Kiểm soát chặt chẽ việc xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết. Khắc phục triệt để tình trạng nợ đọng, chậm ban hành hoặc văn bản quy định chi tiết.
Chỉ đạo thực hiện đồng bộ, đầy đủ các giải pháp nâng cao chất lượng công tác xây dựng pháp luật; tăng cường trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức pháp chế của các Bộ, ngành, địa phương; đảm bảo nguồn lực cho công tác xây dựng pháp luật; chủ động kiện toàn tổ chức pháp chế, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn và quan tâm chế độ, chính sách cho đội ngũ này. Tăng cường hiệu lực, hiệu quả việc kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật.
Về công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, tiếp tục quán triệt định hướng, yêu cầu của Đảng, Nhà nước về xây dựng, hoàn thiện, tổ chức thi hành pháp luật, thực hiện nghiêm Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản pháp luật về công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế và thi hành pháp luật.
Tăng cường cơ chế giám sát và phản biện xã hội, vai trò giám sát của Nhân dân đối với công tác xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Tăng cường hoạt động kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Tư pháp trong công tác kiểm tra, xử lý văn bản; đồng thời, tăng cường công tác tự kiểm tra văn bản của các Bộ, ngành, địa phương.
Về công tác đấu giá tài sản, chú trọng tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đấu giá; thường xuyên thanh tra, kiểm tra, kịp thời xử lý các sai phạm, tiêu cực trong hoạt động đấu giá tài sản. Trình Quốc hội cho ý kiến dự án Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản tại Kỳ họp thứ 6. Chỉ đạo kiện toàn đội ngũ đấu giá viên có đủ số lượng, có trình độ chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, khuyến khích đấu giá trực tuyến.
Về công tác giám định tư pháp, tiếp tục triển khai có hiệu quả Luật Giám định tư pháp, hoàn thiện các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật. Rà soát, đề xuất việc sửa đổi, bổ sung Luật Giám định tư pháp và các văn bản có liên quan. Tăng cường trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện giám định tư pháp; nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các cơ quan có thẩm quyền trong công tác quản lý nhà nước về giám định tư pháp. Chú trọng công tác thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các vi phạm. Làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng, từng bước kiện toàn đội ngũ giám định viên, bảo đảm đủ số lượng, có trình độ chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế huy động nguồn lực để xã hội hóa và phát triển lĩnh vực giám định tư pháp.Về lĩnh vực thuộc trách nhiệm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn,
Chủ tịch Quốc hội ghi nhận, ngành nông nghiệp có nhiều đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, tiếp tục là trụ đỡ của nền kinh tế. Các cân đối cung - cầu, an ninh lương thực quốc gia được bảo đảm vững chắc; nguồn cung, sản lượng lúa gạo, thịt, thuỷ sản đều tăng so với cùng kỳ năm trước đáp ứng tiêu dùng nội địa và xuất khẩu.
Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các bộ ngành liên quan và địa phương ban hành nhiều văn bản theo thẩm quyền để hướng dẫn thi hành Luật Thủy sản, quy định của EC về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không theo quy định và không khai báo (IUU); tạo cơ sở pháp lý để phát triển nghề cá bền vững.
Tuy nhiên, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn hiện đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Nhu cầu thị trường trong nước phục hồi chậm, thị trường nông sản xuất khẩu có nhiều biến động, số lượng đơn hàng giảm, giá vật tư nông nghiệp, phân bón, thức ăn chăn nuôi tăng, kết nối, điều hòa cung – cầu còn bất cập; việc phát triển bền vững nông nghiệp nói chung, ngành thủy sản nói riêng còn nhiều thách thức…
Từ các vấn đề đặt ra, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các Bộ trưởng, Trưởng ngành có liên quan tiếp thu tối đa ý kiến góp ý của các đại biểu Quốc hội, chỉ đạo quyết liệt thực hiện các giải pháp đề ra nhằm khắc phục các tồn tại, hạn chế.
Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ về giải pháp tháo gỡ khó khăn cho nông sản: Khẩn trương hoàn thiện chính sách, pháp luật phát triển nhãn hiệu, thương hiệu nông sản chủ lực. Cập nhật, phân tích đánh giá thông tin, diễn biến thị trường một cách toàn diện, cẩn trọng để kịp thời phổ biến, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp vượt khó, tận dụng cơ hội thị trường. Củng cố các thị trường hiện có, khai mở các thị trường mới cho nông sản Việt Nam. Tổ chức sản xuất nông nghiệp bền vững.
Theo dõi sát diễn biến thị trường và giá lương thực trên thế giới, có kế hoạch vừa đáp ứng đầy đủ nhu cầu lúa gạo trong nước, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực, vừa đáp ứng nhu cầu xuất khẩu tăng cao; ngăn ngừa rủi ro “bắt sóng xuất khẩu, để hổng thị trường trong nước”. Cần lấy yếu tố bảm bảo chất lượng gạo và thương hiệu, bảo đảm tiến độ giao hàng là giải pháp “sâu rễ, bền gốc”.
Về khai thác, bảo vệ, phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản, giải pháp tháo gỡ “thẻ vàng” của EC đối với thủy sản: Triển khai thực hiện các Chương trình điều tra, đánh giá tổng thể nguồn lợi thủy sản và môi trường sống của thủy sản định kỳ 05 năm; điều chỉnh cơ cấu tàu thuyền đối với một số nghề ở vùng biển phù hợp khả năng cho phép của nguồn lợi thủy sản. Tổ chức thực hiện có hiệu quả Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thuỷ sản giai đoạn 2021 - 2030 (sau khi được phê duyệt), Chương trình quốc gia bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản 2023 - 2030. Rà soát, điều chỉnh, thành lập mới các khu bảo tồn biển cấp quốc gia, cấp tỉnh. Xây dựng chính sách chuyển đổi nghề, chuyển đổi sinh kế cho cộng đồng ngư dân sang các nghề khác. Quản lý tốt hạn ngạch khai thác hải sản. Kiện toàn lực lượng kiểm ngư; tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát và xử lý nghiêm vi phạm pháp luật trong khai thác bất hợp pháp, tiến đến chấm dứt tình trạng này.
Tiếp tục đàm phán, ký kết, phân định vùng biển chồng lấn, vùng chưa phân định giữa Việt Nam với các nước. Điều tra, xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Tiến hành truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác; kiểm soát nguyên liệu thủy sản khai thác nhập khẩu, đặc biệt nhập khẩu bằng tàu Container. Tập trung cao điểm xử lý các hành vi vi phạm IUU. Tiếp tục thông tin, truyền thông, tuyên truyền, tập huấn, vận động cộng đồng ngư dân ven biển và các tổ chức, cá nhân có liên quan tuân thủ các quy định pháp luật về IUU.
Về chuyển đổi mục đích sử dụng, thu hồi diện tích đất trồng lúa, bảo đảm an ninh lương thực: Đôn đốc lập, phê duyệt trong năm 2023 các quy hoạch tỉnh, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hằng năm cấp huyện; các quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành liên quan có sử dụng đất, đảm bảo tuân thủ chỉ tiêu sử dụng đất, đồng bộ, thống nhất với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia. Kiểm soát chặt chẽ việc chuyển đổi đất trồng lúa, nhất là đất chuyên trồng lúa nước sang đất phi nông nghiệp, đặc biệt là đất khu công nghiệp. Xử lý nghiêm các trường hợp lấn chiếm đất đai, chuyển mục đích sử dụng đất và xây dựng nhà trái phép. Hài hòa lợi ích giữa các bên trong quá trình chuyển đổi đất đai theo quy hoạch, nhất là bảo đảm cuộc sống cho người bị thu hồi đất.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, từ các chất vấn của đại biểu Quốc hội, nhiều vấn đề tồn tại và đang bức xúc trong xã hội đã được kịp thời xem xét, giải quyết; nhiều chủ trương, chính sách đã được ban hành, góp phần quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đảm bảo an sinh xã hội. Thông qua hoạt động chất vấn, còn giúp phát hiện những bất cập, hạn chế trong quá trình thực thi pháp luật cũng như nâng cao trách nhiệm của các Bộ trưởng trong việc tìm ra các giải pháp để khắc phục những hạn chế, tồn tại; tiếp tục khẳng định đây là hình thức giám sát rất có hiệu quả của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Chủ tịch Quốc hội bày tỏ tin tưởng rằng, với các giải pháp mà các Bộ trưởng đã cam kết, với quyết tâm cao của tập thể Chính phủ, sự đồng hành của Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội, lĩnh vực quản lý thuộc trách nhiệm của Bộ Tư pháp sẽ có nhiều chuyển biến rõ nét, vươn lên tầm cao mới, đi vào thực chất hơn; ngành nông nghiệp vượt qua khó khăn, thách thức, tiếp tục là bệ đỡ vững chắc của nền kinh tế, tạo cơ sở, tiền đề quan trọng để hướng tới nền nông nghiệp hiện đại, hội nhập quốc tế và thích ứng với biến đổi khí hậu.