Thảo luận trực tuyến về việc phê chuẩn gia nhập Công ước số 105 của Tổ chức Lao động Quốc tế về xóa bỏ lao động cưỡng bức tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV, Đại biểu Nguyễn Tạo bày tỏ sự thống nhất cao đối với Tờ trình số 03 của Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam về việc gia nhập Công ước số 105 của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) về việc xóa bỏ lao động cưỡng bức và Báo cáo chương trình số 170 của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra số 4683 của Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội.
Sau khi nghiên cứu hồ sơ, tài liệu có liên quan đến việc gia nhập Công ước số 105, đại biểu Nguyễn Tạo cho rằng, việc cần thiết sự gia nhập Công ước số 105 được thông qua tại kỳ họp thứ 9 này phù hợp chủ trương hội nhập quốc tế ngày càng tích cực và sâu rộng của Đảng và Nhà nước ta trước mắt và lâu dài. Công ước số 105 về xóa bỏ lao động cưỡng bức là 1 trong 8 Công ước cơ bản của ILO và được ILO thông qua ngày 25/6/1957. Công ước 105 là Công ước cùng cặp với Công ước số 29 trong Nhóm tiêu chuẩn quốc tế về xóa bỏ lao động cưỡng bức mà Việt Nam đã tham gia gia nhập Công ước số 29 từ những năm 2007.
Đại biểu Nguyễn Tạo - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng.
Trong bối cảnh Việt Nam đang tăng cường hội nhập quốc tế, kinh tế quốc tế thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thì việc gia nhập Công ước số 105 là hết sức cần thiết, nhằm tiếp tục khẳng định vị trí Việt Nam trên trường quốc tế qua các Hiệp định đa phương và song phương mà nước ta đã ký kết, cam kết với các chủ thể công pháp quốc tế. Đó là người bạn tốt, là đối tác thân thiện, là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế trên nguyên tắc các bên cùng có lợi và tôn trọng thực hiện đầy đủ các cam kết quốc tế, đồng thời khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong quá trình thực thi các cam kết có liên quan đến lao động trong đối tác.
Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (TPP) được Quốc hội phê chuẩn tại kỳ họp thứ 6, tháng 11/2018 và có hiệu lực từ tháng 1/2019, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của Việt Nam với trách nhiệm là thành viên của ILO trong tổ chức lao động cụ thể. Sau khi Hiến pháp năm 2013 được ban hành và có hiệu lực, chúng ta đã chứng minh vấn đề này. Đó là chúng ta đã và đang từng bước hoàn thiện về cơ chế, chính sách, pháp luật có liên quan, góp phần tạo lập và củng cố hành lang pháp lý, là cơ sở pháp lý để bảo đảm hoàn toàn xóa bỏ lao động cưỡng bức tại Việt Nam, bảo đảm quyền con người, quyền công dân nói chung, quyền của người lao động nói riêng.
Đại biểu Nguyễn Tạo thống nhất cao với nội dung Tờ trình của Chủ tịch nước và báo cáo thuyết minh của Chính phủ cho rằng, nội dung của Công ước số 105 với sự cam kết có trách nhiệm các quốc gia là thành viên của Tổ chức Quốc tế ILO là cấm lao động cưỡng bức hoặc bắt buộc và không sử dụng bất kỳ hình thức lao động cưỡng bức, bắt buộc. Nội dung này phù hợp với các quy định của pháp luật Việt Nam như Hiến pháp, luật, Nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Để triển khai Công ước 105 và thực hiện các cam kết Công ước hiệu quả, có tính khả thi trong thực tiễn, đại biểu Nguyễn Tạo cho rằng: Việt Nam phải tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền nội dung Công ước 105 về xóa bỏ lao động cưỡng bức đến các đối tượng chịu sự tác động trực tiếp trong đời sống xã hội. Đó là hệ thống doanh nghiệp, người lao động, cơ quan quản lý. Trong đó có cả cơ quan quản lý thẩm quyền chung và cơ quan thẩm quyền chuyên ngành hiểu, nắm rõ, hướng dẫn và tích cực kiểm tra trong quá trình triển khai thực hiện Công ước số 105.
Ngoài ra, đại biểu Nguyễn Tạo cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu để ban hành các quy phạm pháp luật, hướng dẫn chi tiết về hành vi lao động cưỡng bức. Đây là cơ sở pháp lý hết sức quan trọng, góp phần vào việc triển khai thực hiện Công ước số 105 có tính khả thi trong đời sống xã hội./.