Nông sản Việt Nam khó vào thị trường Trung Quốc - Hàng hóa Trung quốc ồ ạt đổ vào Việt Nam
Trong số hơn 200 quốc gia, vùng lãnh thổ có quan hệ ngoại thương với Việt Nam, Trung Quốc hiện là thị trường nhập khẩu hàng hóa lớn nhất của Việt Nam và là thị trường xuất khẩu hàng hóa lớn thứ hai (sau Mỹ). Tuy nhiên, từ giữa năm 2018, Trung Quốc đã thông báo bắt đầu thay đổi chính sách nhập khẩu theo hướng khắt khe hơn, đòi hỏi tiêu chuẩn chất lượng cao hơn. Đây là thách thức mới với nông sản xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Trung Quốc. Những thay đổi về chính sách nhập khẩu của Trung Quốc đã tác động lớn đến cán cân xuất, nhập khẩu Việt Nam – Trung Quốc. Kết thúc quý I/2019, top 10 mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam bị giảm sút đáng lo ngại, nguyên nhân được xác định đến từ thị trường Trung Quốc. Theo số liệu công bố, trong số 10 mặt hàng nông sản xuất khẩu “tỷ đô” chỉ có 2 mặt hàng tăng giá trị xuất khẩu là thủy sản và lâm sản, trong đó thủy sản dù tăng nhưng không đạt chỉ tiêu. Đáng chú ý, gạo xuất khẩu - một mặt hàng nòng cốt và truyền thống của Việt Nam đang giảm mạnh khi chỉ đạt 1,43 triệu tấn, giá trị chưa tới nửa tỷ USD, giảm 3,5% về số lượng và 20,2 % về giá trị so với cùng kỳ năm 2018. Và Philippines trở thành địa chỉ nhập khẩu gạo Việt nhiều nhất thay cho Trung Quốc... Các mặt hàng khác như rau, củ, quả cũng chịu chung số phận. 3 tháng đầu năm 2019 chỉ đạt hơn 400 triệu USD, giảm 17,7% so với cùng kỳ năm trước.
Trong khi hàng hóa của Việt Nam khó tiếp cận thị trường Trung Quốc, thì thời gian qua, nhiều vụ hàng hóa Trung Quốc không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng nhái ồ ạt đổ vào Việt Nam đã bị cơ quan chức năng phát hiện và xử lý. Còn hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc lại gặp nhiều khó khăn do quốc gia này đang áp dụng một loạt các quy định, quy trình khắt khe. Điều này đã khiến cán cân xuất nhập khẩu giữa Việt Nam – Trung Quốc đang có sự chênh lệch rất lớn.
Thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, 10 tháng năm 2019, nhà đầu tư từ Trung Quốc ồ ạt đầu tư tăng gần 2 lần, từ Hồng Kông (Trung Quốc) tăng 3,94 lần so với cùng kỳ năm 2018. Con số này gấp 2 lần vốn của các nhà đầu tư Hàn Quốc, gấp gần 3 lần vốn nhà đầu tư Nhật Bản và hơn 4 lần so với các nhà đầu tư Singapore - những đối tác luôn có lượng vốn đổ vào Việt Nam rất nhiều thời gian trước đây. Nguyên nhân hàng hóa Trung Quốc sang Việt Nam tăng mạnh do đầu năm 2018, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung diễn ra khi Mỹ áp đặt mức thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc đã khiến hàng hóa của Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ khó khăn. Điều đáng nói là thời gian gần đây, tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm xuất xứ hàng hóa từ Trung Quốc vào Việt Nam ngày càng tăng:
Đại biểu Nguyễn Anh Trí, Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội
Bày tỏ lo lắng về tình trạng vi phạm xuất xứ hàng hóa đã xảy ra nhiều năm, đặc biệt khi cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung ngày càng căng thẳng, đại biểu Nguyễn Anh Trí - Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội, cho rằng đây là nỗi lo rất lớn. “Với tư cách là đại biểu Quốc hội, là công dân của đất nước, tôi rất lo lắng. Đây là cảnh báo khả năng làn sóng của hàng hóa xuất xứ nước ngoài, lấy địa bàn của Việt Nam, có thể thay đổi nhãn mác, có thể mượn danh các công ty để tiếp tục xuất ra các nước khác”, đại biểu Nguyễn Anh Trí cho biết.
Còn theo đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp, hệ lụy của vấn đề này là cạnh tranh không lành mạnh vì vi phạm nguồn gốc xuất xứ. Hàng hóa Việt Nam phải được xuất khẩu và tạo công ăn việc làm cho người lao động, mang về ngoại tệ cho đất nước. Còn hàng hóa sản xuất ở Trung Quốc nhưng lại được nhập vào Việt Nam, đồng thời cũng chỉ là điểm trung gian để xuất khẩu đi các nước, thì chúng ta bị thất thu thuế và không giải quyết việc làm cho người lao động. Vấn đề quan trọng nữa là một số mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam được giảm hoặc miễn thuế xuất khẩu. Do vậy, nếu không giải quyết vấn đề này sẽ gây thất thoát rất lớn cho nền kinh tế. Bộ Công thương đã nhìn nhận ra vấn đề này và đang có nhiều giải pháp cương quyết ngăn chặn hiệu quả.
Đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp
Theo Tổng cục Hải quan (Bộ Công Thương), sau khi Mỹ áp thuế chống bán phá giá đối với một số hàng xuất khẩu từ Trung Quốc thì kim ngạch nhập khẩu hàng từ Trung Quốc giảm nhưng từ quốc gia thứ ba, trong đó có Việt Nam, lại tăng vọt. Qua công tác thu thập, phân tích thông tin, cơ quan hải quan đã thống kê sơ bộ được 19 nhóm mặt hàng có nguy cơ gian lận về xuất xứ như: Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; Điện thoại và linh kiện; Nhôm và các sản phẩm từ nhôm; Sắt thép và sản phẩm sắt thép; Xe đạp, xe đạp điện và linh kiện của xe đạp, xe đạp điện; Gỗ và các sản phẩm gỗ.
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh phân tích: Hiện nay, cuộc chiến thương mại Mỹ -Trung đánh thuế vào các hàng hóa của Trung Quốc ngày càng tăng lên. Vì vậy, có thể thấy nhiều doanh nghiệp Trung Quốc chuyển sang đầu tư tại Việt Nam và đã tăng vọt. Theo thông kê cho thấy 8 tháng năm 2019, Trung Quốc là nước đầu tư nước ngoài cao nhất vào Việt Nam. Điều này buộc chúng ta phải xem xét cẩn trọng, vì nếu chỉ lắp ráp, sau đó dán nhãn Việt Nam để tránh nộp thuế 25%. Thực tế các nước họ đã phân biệt rất cụ thể mặt hàng sản xuất tại Việt Nam, đóng gói tại Việt Nam, sở hữu trí tuệ tại Việt Nam, phát minh sáng chế tại Việt Nam. Nếu cứ nói là sản xuất ở Việt Nam thì giá trị gia tăng ở Việt Nam là bao nhiêu?
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh đặt câu hỏi, cần xác định rõ hàng hóa là Made in Viet Nam, sản xuất ở Việt Nam thì giá trị gia tăng ở Việt Nam là bao nhiêu?
Đại biểu Nguyễn Anh Trí, Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội, đề xuất Bộ Công thương cần tập trung giải pháp kiểm tra, giám sát đối với các ngành có nguy cơ cao, đặc biệt là các ngành hàng đang phát triển quá nóng, trong đó cần lưu ý hàng loạt nhóm sản phẩm xuất khẩu sang EU, Mỹ... Theo đó, cần phải thành lập tổ công tác để theo dõi, đảm bảo cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành tổ chức để tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động tạm nhập tái xuất, vốn là lĩnh vực diễn ra nhiều hoạt động gian lận thương mại, vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Ngoài ra, cần rà soát, xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ; các cơ quan chức năng liên quan xử lý nghiêm các hành vi lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ hàng hóa.
Giữa bối cảnh Thương chiến Mỹ - Trung Quốc đang cực kỳ căng thẳng, từ năm 2018 đến năm 2019 nguồn vốn Trung Quốc đổ vào Việt Nam ở những dự án quy mô nhỏ bé, chủ yếu lập nhà xưởng, để nhập hàng bán thành phẩm từ Trung Quốc về Việt Nam, thay đổi nguồn gốc xuất xứ để hưởng lợi xuất đi các thị trường mà Mỹ, EU, nơi hàng Trung Quốc đang bị kiểm soát chặt chẽ, bị Mỹ đánh thuế cao.
Liên quan đến câu chuyện hàng hóa từ Trung Quốc và các nước khác lợi dụng xuất xứ của Việt Nam để lợi dụng ưu đãi thuế quan, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh cho biết, thời gian qua, Chính phủ đã rất chủ động xây dựng những dự án lớn về phòng vệ thương mại và chống gian lận xuất xứ; cũng như chống truyền tải bất hợp pháp trong các hoạt động xuất, nhập khẩu và đầu tư tại Việt Nam. Trong đó, Chính phủ đã đưa ra 05 nhóm nhiệm vụ cụ thể và phân công cho các bộ ngành thực hiện.
Cán cân thương mại Việt Nam –Trung Quốc: Chênh lệch lớn!
Hình ảnh những xe chở nông sản xếp hàng dài chờ thông quan tại các cửa khẩu tiếp giáp Trung Quốc không phải là chuyện hy hữu. Tuy nhiên, năm 2019 tình trạng này thường xuyên và nghiêm trọng hơn. Nguyên nhân là thị trường Trung Quốc ngày càng siết chặt quản lý nhập khẩu, thậm chí đóng cửa nhiều tuyến cửa khẩu xuất khẩu tiểu ngạch. Ảnh hưởng lớn nhất chính là mặt hàng nông sản của Việt Nam. Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tính chung trong 9 tháng năm 2019, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng nông sản của cả nước đạt hơn 12,5tỷ USD, giảm 7,9% so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó, Trung Quốc vẫn là thị trường lớn nhất với hơn 4,2 tỷ USD, giảm 10,6% so với cùng kỳ năm ngoái.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Đức Kiên
Việc xuất khẩu hàng nông sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc chủ yếu vẫn bằng đường tiểu ngạch nên doanh nghiệp không chú ý truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu. Trong khi đó, thời gian qua, Trung Quốc triển khai áp dụng chặt chẽ các quy định về ghi nhãn mác truy xuất nguồn gốc và yêu cầu đảm bảo an toàn thực phẩm xuất khẩu vào nước này, đã hạn chế thương mại tiểu ngạch. Vì vậy, để nông sản Việt có thể vào Trung Quốc cần chuyển sang xuất khẩu chính ngạch và thay đổi thói quen xuất khẩu tiểu ngạch của nhiều doanh nghiệp đã và đang thực hiện trong thời gian qua. Về vấn đề này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Đức Kiên cho biết: “Qua nghiên cứu cho thấy chỉ có những doanh nghiệp lớn có tiềm lực về kinh tế có khả năng phân tích thị trường thì mới tiếp cận và tiếp cận thành công được thị trường Trung Quốc; còn nếu chúng ta vẫn tự hào với phương thức sản xuất của hộ nông dân, hộ cá thể thì chắc vào thị trường Trung Quốc rất là khó khăn trong thời gian tới”.
Đại biểu Mai Thị Ánh Tuyết, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang
Cùng chung quan điểm này, đại biểu Mai Thị Ánh Tuyết, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang, đề nghị Chính phủ, các bộ ngành nên sớm có những giải pháp về quy hoạch và định hướng sản xuất đối với người nông dân, doanh nghiệp làm sao để chúng ta xác định được những vùng những điều kiện sản xuất đáp ứng được tiêu chuẩn thị trường xuất khẩu. Cùng với đó, đối với thị trường Trung Quốc hiện đang yêu cầu như thế nào thì các bộ, ngành cần phải kịp thời thông tin cho các doanh nghiệp cũng như người dân để họ thay đổi cách thức sản xuất, đáp ứng đạt tiêu chuẩn đề ra.
Bên cạnh việc Trung Quốc siết chặt các quy định nhập khẩu khiến hàng hóa Việt Nam khó vào thị trường này thì những tác động của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung cũng gia tăng tình trạng hàng hóa Trung Quốc bị đẩy ồ ạt vào Việt Nam. Điều này đã tác động không nhỏ đến cán cân thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc đang có sự chênh lệch rất lớn. Cụ thể, 8 tháng năm 2019, tổng kim ngạch xuất khẩu giữa 2 nước đạt gần 73 tỷ USD. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu sang Trung Quốc đạt 23,89 tỷ USD, giảm 2% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngược lại, tốc độ nhập khẩu từ thị trường Trung Quốc tăng rất cao. Với tổng kim ngạch đạt 49 tỷ USD, tăng 17,7% so với cùng kỳ năm 2018 và chiếm 29,5% tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam.
Cần giải pháp quyết liệt hơn ngăn chặn tình trạng gian lận thương mại.
Trước thực trạng hàng hóa Trung Quốc đổ dồn vào Việt Nam, trong khi hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc sụt giảm, tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIV, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu- Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang, đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh.
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu nêu dẫn chứng, 8 tháng đầu năm 2019, Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc tăng đột biến lên mức 45,7% so với cùng kỳ năm 2018. Đại biểu đề nghị: “Bộ trưởng cho biết nguyên nhân là do tăng nhập hay giảm xuất là chính? Bộ trưởng có đề cập đến các giải pháp để tăng cường xuất khẩu từ phía Việt Nam, Bộ Công Thương đã có kịch bản nào để đối phó với việc phía Trung Quốc đơn phương đột ngột ngừng nhập khẩu một số hàng hóa của Việt Nam mà chủ yếu là nông, thủy sản, những sản phẩm không thể bảo quản lâu được. Trong khi đó, hàng hóa của Trung Quốc vẫn đổ vào Việt Nam, dòng vốn đầu tư trực tiếp của Trung Quốc tăng cao nhất từ trước nay trong một thời gian rất ngắn?”
Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh trả lời chất vấn đại biểu Nguyễn Lân Hiếu
Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh thừa nhận thực trạng cán cân thương mại Việt Nam - Trung Quốc thời gian qua chưa ổn định và tiềm ẩn nguy cơ gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái.
Bộ trưởng cũng khẳng định Việt Nam đang phụ thuộc rất nhiều vào thị trường Trung Quốc, bởi thực tế, 9 tháng năm 2019 tăng trưởng thương mại của xuất khẩu lên đến 8,4%, nhưng riêng đối với Trung Quốc thì sụt giảm, đặc biệt là mặt hàng nông sản và thủy sản sụt giảm 6% so với năm 2018.
Theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, nguyên nhân là do phía Trung Quốc đang siết chặt lại các quy định kiểm soát về nhập khẩu. Những quy định này liên quan đến truy xuất nguồn gốc, liên quan đến kiểm soát thực vật, động vật, các vấn đề về tiêu chuẩn an toàn trong thực phẩm, kỹ thuật canh tác và thậm chí đến đăng ký các cơ sở xuất khẩu của Việt Nam. Vấn đề này cũng phù hợp với những thông lệ quốc tế mà nhiều nước đang thực hiện. Tuy nhiên, Việt Nam cũng có những lúng túng, bỡ ngỡ trong hoạt động xuất khẩu sang Trung Quốc trong thời gian vừa qua, nhất là do quy mô sản xuất và mô hình tổ chức sản xuất của Việt Nam đã dẫn đến bị động trong sản xuất và xuất khẩu sang Trung Quốc. Để giải quyết vấn đề này, một trong những giải pháp trong thời gian tới là phải tổ chức sản xuất lại trong nông nghiệp, đảm bảo những vùng sản xuất có đảm bảo yêu cầu về truy xuất nguồn gốc và đảm bảo chất lượng và các kỹ thuật về canh tác, đặc biệt là hữu cơ cũng như những yêu cầu của hàng rào kỹ thuật.
Ngoài nguyên nhân kể trên, theo Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc sụt giảm cũng một phần do ảnh hưởng của chiến tranh thương mại Mỹ - Trung. “Do ảnh hưởng của cuộc chiến thương mại Mỹ Trung thì tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc giảm, xuất khẩu của Trung Quốc cũng giảm, nhập khẩu của Trung Quốc cũng giảm 4%. Chính vì vậy, rất nhiều ngành hàng lớn của Trung Quốc đối xuất khẩu giảm và dẫn đến chúng ta cũng bị sụt giảm hàng loạt, không chỉ nông sản, thủy sản mà ngoài ra một số các sản phẩm của các ngành xơ sợi mà chúng ta xuất khẩu rất lớn, quy mô đến hơn 1 tỷ USD cũng bị giảm vì dệt may của Trung Quốc không xuất khẩu được, bị vướng hay mặt hàng điện thoại thì các nhà đầu tư nước ngoài đóng cửa cơ sở sản xuất tại Trung Quốc nên dẫn đến các linh kiện thiết bị của các cơ sở điện tử và nhất là điện thoại thông minh của Samsung cũng không xuất khẩu được sang Trung Quốc. Và như vậy đã mất hơn 1 tỷ USD riêng trong 9 tháng năm 2019”, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh cho biết.
Thống kê của Tổng cục Hải quan thời gian cho thấy, có 15 nhóm hàng nhập khẩu từ Trung Quốc tăng mạnh vào Việt Nam, trong đó 6/15 nhóm hàng trùng với mặt hàng mà Mỹ đang đánh thuế với Trung Quốc. Điều đó đồng nghĩa nguy cơ Việt Nam là nơi trung chuyển hàng hóa để các doanh nghiệp Trung Quốc lợi dụng xuất sang Mỹ là rất lớn. Nguy cơ các ngành lĩnh vực của Việt Nam có thể bị các nước phát triển đánh thuế do không chặn được hàng Trung Quốc giả hàng Việt cũng có thể thành hiện thực. Vậy cần có những giải pháp nào để giải quyết vấn đề này, trách nhiệm của người đứng đầu Bộ Công thương cần được nhìn nhận như thế nào? Phóng viên Cổng Thông tin điện tử Quốc hội đã phỏng vấn Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu về vấn đề này:
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang
Phóng viên: Trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn trực tiếp tại Kỳ họp 8 Quốc hội khóa XIV, đại biểu đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh, xin đại biểu chia sẻ nội dung chất vấn?
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang: Tôi chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương đề nghị Bộ trưởng cho biết đã có kịch bản, biện pháp gì trước tình trạng Trung Quốc đột ngột nhập khẩu các mặt hàng nông thủy sản của Việt Nam, trong khi đó hàng hóa của Trung Quốc vẫn cứ ùn ùn đổ vào Việt Nam, dòng vốn đầu tư trực tiếp của Trung Quốc tăng cao nhất từ trước nay trong một thời gian rất ngắn.
Phóng viên: Xuất phát từ thực trạng nào đại biểu đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương về nội dung nêu trên?
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang: Theo báo cáo của Chính phủ, 8 tháng năm 2019, tình hình xuất siêu của Việt Nam với Trung Quốc tăng cao, lên tới 45,7%. Vì vậy, hàng Việt Nam thì lại khó khăn khi nhập vào Trung Quốc, ở chiều ngược lại thì hàng hóa Trung Quốc lại ồ ạt nhập vào Việt Nam, khiến cán cân thương mại Việt Nam-Trung Quốc mất cân đối.
Phóng viên: Sau khi đại biểu chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương đã có phần giải trình trước Quốc hội, đại biểu có hài lòng với nội dung trả lời?
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang: Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh có trả lời tôi tại nghị trường Quốc hội. Tuy nhiên, tôi cho rằng những giải pháp này còn chung chung, không có sự khác biệt so với những giải pháp trước đây, đó là nâng cao chất lượng hàng Việt Nam để vượt qua rào cản kỹ thuật từ phía Trung Quốc. Đây là những biện pháp mà chúng ta vẫn làm thường xuyên. Nhưng điều tôi muốn chất vấn Bộ Công thương là trước diễn biến thực tế hiện nay Trung Quốc có nhiều động thái nhằm cản trở hàng hóa Việt Nam xuất sang Trung Quốc, trong khi đó luồng hàng hóa nhập từ Trung Quốc vào Việt Nam rất lớn, nhằm tăng lượng xuất khẩu của Trung Quốc và bù đắp sự sụt giảm xuất khẩu vào thị trường Mỹ.
Phóng viên: Trong phần trả lời Bộ trưởng cũng nêu 2 nguyên nhân làm ảnh hưởng đến cán cân xuất nhập khẩu của Việt Nam – Trung Quốc nhưng chưa đưa ra giải pháp trước Quốc hội. Đại biểu có đề xuất, gợi ý giải pháp gì cho vấn đề này?
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang: Theo tôi, chúng ta cần thật sự bám sát thực tế, để có những giải pháp tình huống, ví dụ, như tôi được biết Việt Nam là nước có thế mạnh xuất khẩu gạo, nhưng phía Trung Quốc thời gian gần đây họ đã chủ động nhập khẩu gạo từ các nước khác như Campuchia, Myanma trong khi đó chúng ta chưa có biện pháp gì để tăng cường xuất khẩu gạo sang nước này. Đó là chưa kể đến những cản trở của hàng rào kỹ thuật.
Thứ hai, chúng ta cũng cần có những giải pháp kiên quyết hơn khi Trung Quốc không nhập khẩu những mặt hàng nông thủy sản của Việt Nam thì chúng ta cũng cần có biện pháp để hạn chế nhập các mặt hàng của Trung Quốc, ví dụ như mặt hàng mà thời gian qua cơ quan chức năng của Mỹ đã sang Việt Nam để tìm hiểu tại sao lượng thép xuất khẩu sang Mỹ mà có khả năng nhập khẩu từ Trung Quốc.
Phóng viên: Theo đại biểu, vai trò của ngành công thương cũng như người đứng đầu Bộ Công thương trong việc tham mưu cho Chính phủ ban hành cơ chế chính sách; cũng như kịp thời chỉ đạo ứng phó với thực trạng Trung Quốc đơn phương đột ngột ngừng nhập khẩu một số hàng hóa của ta trong khi đó, hàng hóa của Trung Quốc vẫn cứ ùn ùn đổ vào Việt Nam?
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang: Tôi nghĩ rằng, Bộ Công thương có vai trò rất quan trọng trong công tác chỉ đạo, điều hành. Đây là cơ quan chủ quản, đề ra chính sách, chiến lược về việc xuất nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt là đối với đối tác Trung Quốc.
Thứ hai, Bộ Công thương cũng là cơ quan giám sát việc thực hiện của các bộ phận liên quan, ví dụ hải quan trong kiểm tra kiểm soát hàng hóa xuất nhập khẩu. Đặc biệt. Bộ Công thương cũng cần có chính sách lâu dài hơn nữa, ngoài việc ứng phó với các tình huống phát sinh thì cũng cần tìm ra các cơ chế xuất khẩu sang các thị trường khác có tiềm năng hơn, bền vững hơn. Đồng thời có các giải pháp ngăn chặn tình trạng gian lận thương mại từ Trung Quốc sang Việt Nam.
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn đại biểu!
Bày tỏ quan điểm của mình, đại biểu Quốc hội Nguyễn Lân Hiếu chưa đồng tình với những giải pháp mà Bộ Công thương nêu ra nhằm cân bằng cán cân thương mại Việt Nam – Trung Quốc. Mặc dù có một số lúng túng khi Trung Quốc thay đổi chính sách nhập khẩu nông sản của Việt Nam từ tiểu ngạch sang chính ngạch, nhưng vẫn có những điểm sáng như hiện đã có 9 loại quả được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường này cho thấy, nông sản Việt Nam hoàn toàn có khả năng lách qua “cửa hẹp”. Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu cũng đề nghị Bộ Công thương cần có giải pháp quyết liệt hơn nữa; đồng thời tích cực phối hợp với các bộ ngành địa phương, ngăn chặn hiệu quả tình trạng gian lận thương mại, hàng không rõ xuất xứ nguồn gốc đổ về Việt Nam, gây tổn hại nghiêm trọng đến nền kinh tế cũng như uy tín của hàng hóa Việt Nam trên trường quốc tế./.