TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP CHIỀU 15/8: CHẤT VẤN VÀ TRẢ LỜI CHẤT VẤN NHÓM VẤN ĐỀ THUỘC LĨNH VỰC BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
ĐBQH Điểu Huỳnh Sang - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước
Ngành điều Việt Nam chiếm vị trí số 1 thế giới về sản lượng điều nhân xuất khẩu gần hai thập kỷ, song đã có cú xoay chiều lịch sử từ xuất siêu thành nhập siêu khiến ngành điều Việt Nam chao đảo sau đại dịch Covid-19.
Đặt câu hỏi chất vấn về vấn đề này đối với Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan tại phiên họp, đại biểu Quốc hội Điểu Huỳnh Sang - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước cho biết, trồng và sản xuất hạt điều là một trong những mặt hàng nông nghiệp chủ lực của Việt Nam. Tuy nhiên thời gian qua, vị trí ngành điều của nước ta đang bị lung lay trên thị trường thế giới…
Đại biểu Quốc hội Điểu Huỳnh Sang cho biết, các doanh nghiệp trồng và sản xuất điều lớn trong nước hiện đang có xu hướng tăng nhập khẩu. Vị trí dẫn dầu trong ngành điều của nước ta trên thế giới, cũng như thương hiệu điều Việt Nam đang bị ảnh hưởng… Đại biểu Sang đề nghị, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu rõ những giải pháp cần có để ngành điều nước ta lấy lại vị thế và phát triển bền vững trong thời gian tới?
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan
Trả lời câu hỏi này của đại biểu Điểu Huỳnh Sang – Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan chia sẻ, với người trồng điều ở Bình Phước, nhiều người chặt bỏ điều chuyển sang trồng sầu riêng. Có thời điểm, chúng ta mong muốn và hào hứng Bình Phước sẽ trở thành thủ phủ của cây điều và Việt Nam đứng đầu thế giới về điều.
Nhưng bối cảnh hiện nay đã thay đổi, trước kia Việt Nam nhập điều thô từ các quốc gia Tây Phi nhưng hiện các quốc gia này bắt đầu tăng cường chế biến và xuất khẩu điều thô. Điều sản xuất trong nước để chế biến xuất khẩu chỉ chiếm 20-30%, điều này đặt ra yêu cầu tái cấu trúc ngành điều Việt Nam.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, hiện nay chúng ta đang thí điểm trồng nấm linh chi đỏ dưới tán điều ở Bình Phước, nghĩa là một mảnh đất tích hợp đa giá trị, chỉ khi ấy người nông dân mới có thể giữ cây điều.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đang trình Thủ tướng Chính phủ Đề án phát huy giá trị đa dụng của hệ sinh thái rừng, trong đó điều cũng là một dạng rừng, để tạo ra sinh kế nhiều hơn, ngoài nguồn thu hoạch từ điều.
Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên
Cũng tham gia trả lời nội dung chất vấn này, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, việc nhập khẩu điều nhân và điều thô sẽ ảnh hưởng nhất định đến sản xuất trong nước, đây cũng đang là một thực tế. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên, trong kinh tế thị trường, nhà nước, doanh nghiệp hay người sản xuất kinh doanh đều phải tuân thủ các quy luật rất khách quan của thị trường, đó là cung - cầu, giá trị cạnh tranh và lưu thông tiền tệ.
Dẫn chứng cho nhận định trên, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong xuất nhập khẩu hàng hóa, hiện nay, khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vẫn đóng vai trò chủ lực chiếm 74% và hầu hết các nguyên liệu đầu vào của các doanh nghiệp FDI cũng đều là hàng nhập khẩu. Điều này diễn ra tương tự với ngành điều, chúng ta phải nhập khẩu điều nhân và điều thô để duy trì và giữ vững ngành sản xuất điều cũng như giữ vững thương hiệu, thị trường.
Mặt khác, hiện nay, rào cản lớn nhất của ngành điều chính là cây điều, hạt điều Việt Nam được trồng với diện tích và sản lượng nhỏ, chất lượng không ổn định ảnh hưởng đến việc sản xuất, xuất khẩu, giữ vững thương hiệu.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, nếu như trên cùng diện tích đó mà trồng cây khác hay nuôi con khác cho hiệu quả cao hơn, thì chúng ta cần phải tính; đồng thời đề nghị, trong thời gian tới, các địa phương có vùng trồng điều phải quy hoạch lại vùng trồng để có cái diện tích đủ lớn và áp dụng công nghệ để có chất lượng sản phẩm ổn định, có thể xuất khẩu, từ đó liên kết sản xuất, chế biến, bảo đảm tiêu chuẩn xuất khẩu của các thị trường nhập khẩu./.