KẾT LUẬN SƠ BỘ DỰ THẢO NGHỊ QUYẾT VỀ THỜI GIỜ LÀM THÊM CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG

Toàn cảnh phiên họp

Tại phiên họp, Thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, trong năm 2021 hàng triệu người lao động mất việc, lao động trong các ngành kinh tế tiếp tục giảm, thị trường lao động vẫn còn gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ thất nghiệp năm nay cao hơn năm trước. Sau khi kết thúc giãn cách xã hội, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 128/NQ-CP, các địa phương đã trở lại trạng thái bình thường mới nhưng do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 xảy ra liên tục trong 02 năm qua làm hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp bị đình trệ, lao động không có việc làm và thất nghiệp tăng, sự dịch chuyển lao động lớn gây thiếu hụt lao động có trình độ kỹ thuật ở nhiều địa phương…

Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung báo cáo tại phiên họp

Bên cạnh đó, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương đã nhận được nhiều phản ánh của các doanh nghiệp, các hiệp hội doanh nghiệp về thực trạng hoạt động sản xuất, đặc biệt là những khó khăn về lực lượng lao động, mong muốn được thỏa thuận làm thêm giờ để phục hồi sản xuất, làm bù cho khoảng thời gian phải ngừng việc. Thực tế trên cho thấy các quy định về giới hạn làm thêm trong tháng, trong năm tại Điều 107 của Bộ luật Lao động cần phải có sự điều chỉnh trong giai đoạn ngắn để hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sản xuất, người lao động có việc làm và thêm thu nhập, ổn định lại cuộc sống.

Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung nêu rõ, việc xây dựng dự thảo Nghị quyết thể hiện được sự quan tâm, chia sẻ của Đảng, Nhà nước đối với người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19. Cùng với đó nhằm kịp thời phát hiện, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp do tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19, góp phần ổn định sản xuất, kinh doanh, hồi phục và tạo đà phát triển trong thời gian tới.

Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh thẩm tra Tờ trình của Chính phủ tại phiên họp

Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh cho biết, Thường trực Thường trực Ủy ban Xã hội và các ý kiến tham gia thẩm tra cơ bản đồng tình với quan điểm của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Nghị quyết quy định về biện pháp đặc biệt này như một giải pháp tình thế và chỉ áp dụng trong một thời gian ngắn. Theo đó, Thường trực Ủy ban Xã hội nhận thấy, về cơ bản, hồ sơ của dự thảo Nghị quyết đã đáp ứng đầy đủ theo quy định tại Điều 64 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

Thường trực Ủy ban Xã hội cũng đánh giá cao sự cầu thị của cơ quan chủ trì soạn thảo đã bổ sung báo cáo tiếp thu, giải trình các ý kiến tại Phiên họp thẩm tra của Thường trực Ủy ban Xã hội. Tuy nhiên, mặc dù đã bổ sung hồ sơ, song vẫn còn nhiều thông tin, nội dung trong Hồ sơ dự thảo Nghị quyết chưa được cập nhật, chưa được cung cấp đầy đủ thông tin theo yêu cầu; Báo cáo đánh giá tác động vẫn còn sơ sài, chưa toàn diện, chưa đưa ra nhiều phương án để cân nhắc lựa chọn, một số thông tin, cơ sở để đánh giá, đề xuất chính sách vẫn là những thông tin được trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi xây dựng Bộ luật Lao động năm 2019.

Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh, hiện nay vẫn còn một số quan điểm khác nhau về đề xuất mở việc áp dụng thời giờ làm thêm trong 01 năm đối với tất cả các ngành, nghề, công việc và việc nâng giới hạn về thời giờ làm thêm của người lao động trong tháng. Trên cơ sở các quan điểm còn khác nhau, để bảo đảm sức khỏe, an toàn lao động cho người lao động, Thường trực Ủy ban Xã hội đề nghị Cơ quan soạn thảo rà soát các đối tượng và các ngành, nghề, công việc, trường hợp khác mà việc tăng mức trần thời giờ làm thêm sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, không đáp ứng được yêu cầu làm việc… để quy định (theo hướng loại trừ). Đồng thời đề nghị Chính phủ cần nghiên cứu, quy định về việc giới hạn số tháng liên tục được áp dụng mức trần tối đa.

Căn cứ vào kết quả phiên họp thẩm tra, ý kiến tham gia thẩm tra của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, Thường trực Ủy ban Xã hội kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra của Thường trực Ủy ban Xã hội, ý kiến tham gia thẩm tra của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội và phối hợp với Thường trực Ủy ban Xã hội hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, đồng thời với việc hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành (nếu có) để Nghị quyết thực hiện được ngay sau khi ban hành; đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam chỉ đạo, hướng dẫn các cấp công đoàn nâng cao vai trò của các công đoàn cơ sở trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động, thúc đẩy việc đàm phán linh hoạt và ký kết thỏa ước lao động tập thể, các thỏa thuận bảo đảm phúc lợi cho người lao động trong quá trình thực hiện Nghị quyết này, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 còn diễn biến phức tạp;…

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho ý kiến tại phiên họp

Thảo luận tại phiên họp, các thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội bày tỏ tán thành với sự cần thiết của việc ban hành dự thảo Nghị quyết. Tại phiên họp, các đại biểu đã tập trung cho ý kiến về sự cần thiết ban hành chính sách, thẩm quyền ban hành chính sách, thể thức văn bản; việc Chính phủ đề nghị mở rộng thời giờ làm thêm của người lao động được áp dụng đối với tất cả các ngành nghề, công việc; mức nâng trần thời giờ làm thêm theo tháng, theo năm và tên gọi, hiệu lực thi hành của Nghị quyết,…

Theo đó, các đại biểu cho rằng, cần quy định để vừa bảo vệ người lao động vừa trả công xứng đáng cho việc người lao động đã làm thêm trên thực tế. Bên cạnh đó, cần đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch bệnh; đảm bảo sức khoẻ và điều kiện lao động lâu dài cho người lao động; căn cứ vào yêu cầu công việc, sức khoẻ của người lao động, điều kiện của người lao động và phải đảm bảo thoả thuận bình đẳng công khai; trả công xứng đáng và theo thoả thuận.

Các đại biểu cũng đề nghị, trong quá trình tiếp thu chỉnh lý dự thảo Nghị quyết, cơ quan soạn thảo cần lấy ý kiến người lao động, lắng nghe thêm ý kiến các doanh nghiệp khác, các cơ quan tổ chức đại diện cho các hiệp hội ngành nghề,…nhằm có cơ sở thực tiễn để khi ban hành Nghị quyết sẽ đáp ứng yêu cầu thực tiễn, phù hợp với mong muốn của các doanh nghiệp cũng như người lao động.

 Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn kết luận sơ bộ nội dung phiên họp

Kết luận sơ bộ nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá cao cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra trong thời gian ngắn đã tổ chức nghiên cứu, phối hợp thẩm tra tốt về dự thảo Nghị quyết. Về cơ bản, dự thảo Nghị quyết nhận được sự đồng thuận cao. Nhận định đây là giải pháp rất đặc biệt mang tính chất tình thế áp dụng trong thời gian ngắn, các ý kiến thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đều cho rằng việc ban hành Nghị quyết là phù hợp trong bối cảnh phòng, chống dịch COVID-19 và phục hồi phát triển kinh tế xã hội theo Nghị quyết 43/2022/QH15 và Nghị quyết 30/2021/QH15 của Quốc hội. Các ý kiến cũng nhất trí việc cần thiết mở rộng phạm vi ngành nghề, công việc, tuy nhiên vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau việc áp dụng thời gian làm thêm trong năm.

Để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị:

Thứ nhất, việc mở rộng các ngành nghề, công việc phải cân nhắc, rà soát để loại trừ các đối tượng ngành nghề không áp dụng.

Thứ hai, Đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát theo quy định và theo hướng các ý kiến thảo luận của các thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội phát biểu tại phiên họp.

Thứ ba, Đa số ý kiến của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đồng tình đề xuất nâng thời giờ trong tuần và trong năm, tuy nhiên, đề nghị Cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu kĩ hơn về vấn đề này.

Thứ tư, Đề nghị cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo cân nhắc đề xuất tên gọi của Nghị quyết sao cho phù hợp và báo cáo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội trong thời gian tới.

Thứ năm, Hiệu lực quy định thời gian làm thêm giờ theo tháng sẽ bắt đầu khi nghị quyết được thông qua, thời gian bắt đầu hiệu lực của quy định thời gian làm thêm giờ theo năm được bắt đầu từ ngày 01/01/2022 và thời gian hết hiệu lực là ngày 31/12/2022 để phù hợp với Nghị quyết 30 của Quốc hội.

Thứ sáu, Đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội tiếp thu ý kiến góp ý tại phiên họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra của Thường trực Ủy ban Xã hội và phối hợp với Thường trực Uỷ ban Xã hội xây dựng báo cáo tiếp thu giải trình và chỉnh lý hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, hoàn thiện các văn bản hướng dẫn (nếu có). Trong quá trình hoàn thiện dự thảo Nghị quyết tăng cường công tác thông tin tuyên truyền thanh tra, kiểm tra nhằm bảo đảm việc làm thêm giờ phải được sự đồng ý của người lao động trên tinh thần tự nguyện.

Thứ bảy, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với kiến nghị của Thường trực Uỷ ban Xã hội đối với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, đề nghị các cơ quan quan tâm, phối hợp.

Thứ tám, Giao Thường trực Ủy ban Xã hội chủ trì, phối hợp với Cơ quan soạn thảo, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Hội đồng Dân tộc và các cơ quan của Quốc hội nghiên cứu, tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét thông qua tại đợt 2 của Phiên họp thứ 9 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội./.

Cổng Thông tin điện tử trân trọng giới thiệu một số hình ảnh tại phiên họp:

Các đại biểu tham dự phiên họp

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường phát biểu tại phiên họp

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại phiên họp

Các đại biểu tham gia thảo luận tại phiên họp