Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trình bày tờ trình tại phiên họp
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, từ thực tiễn thi hành Luật Thi đua, khen thưởng 2003, sửa đổi, bổ sung 2013 cho thấy một số quy định về thủ tục, hồ sơ của Luật hiện hành còn rườm rà, phức tạp chưa đáp ứng được yêu cầu cải cách hành chính (phải xin ý kiến nhiều cơ quan khác nhau, thông qua nhiều cấp), dẫn đến thời gian thẩm định hồ sơ kéo dài, không kịp thời, làm giảm ý nghĩa, tác dụng của khen thưởng.
Để giải quyết những tồn tại trên, cơ quan soạn thảo xác định cần cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực thi đua khen thưởng để đơn giản hóa thủ tục, góp phần giảm chi phí của Nhà nước, cơ quan (có trách nhiệm giải quyết thủ tục hành chính) và cá nhân có liên quan; đồng thời tiết kiệm thời gian cho đối tượng thực hiện thủ tục hành chính và cơ quan giải quyết thủ tục hành chính.
Cơ quan soạn thảo đã đưa ra 03 giải pháp để xây dựng chính sách. Cụ thể, giải pháp 1: Giữ nguyên hiện trạng. Quy định hiện hành về thủ tục hành chính trong thi đua, khen thưởng trong Luật và Nghị định 91/2017/NĐ-CP như sau: Số lượng bộ hồ sơ đề nghị khen thưởng: Quy định về số lượng hồ sơ của mỗi loại hình thức khen thưởng là khác nhau, thông thường quy định phải nộp cơ quaqn quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng ở Trung ương 02 bộ hồ sơ với hình thức khen thưởng của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và 03 bộ hồ sơ với hình thức khen thưởng thuộc thẩm quyền của Chủ tịch nước. Thành phần hồ sơ: Chủ yếu là Tờ trình đề nghị khen thưởng, bản báo cáo thành tích, biên bản họp và kết quả bỏ phiếu kín…Thời gian thẩm định và thông báo khen thưởng: Thông thường từ 20-30 ngày làm việc (ở cấp trung ương), riêng với đề nghị khen thưởng đột xuất thì không có quy định về thời gian thẩm định và thông báo khen thưởng.
Giải pháp 2: Giữ nguyên hệ thống các văn bản hiện hành quy định về thủ tục hành chính trong thi đua khen thưởng, nhưng cải cách theo hướng đơn giản hóa. Cụ thể, về quy trình thực hiện: Bổ sung quy định về quy trình xét tặng danh hiệu thi đua theo hướng cho phép các đơn vị, cơ quan, bộ ngành xét tặng danh hiệu thi đua thông qua việc phát hiện các tập thể, cá nhân có thành tích tiêu biểu trong phong trào thi đua. Về số lượng hồ sơ: Giảm số lượng bộ hồ sơ theo quy định hiện hành về còn từ 01 đến 02 bộ hồ sơ trình đề nghị khen thưởng. Về thành phần hồ sơ: Giảm bớt thành phần hồ sơ trong hồ sơ đề nghị khen thưởng cho các doanh nghiệp, hồ sơ khen thưởng quá trình cống hiến, khen thưởng đột xuất. Về thời gian giải quyết thủ tục hành chính: Giảm thời gian thẩm định hồ sơ khen thưởng, thời gian thông báo kết quả khen thưởng xuống còn 10 ngày làm việc đối với tất cả các cấp.
Giải pháp 3: Thay đổi hệ thống các văn bản quy định về thủ tục hành chính trong thi đua khen thưởng theo hướng Luật chỉ đưa ra những nguyên tắc chung trong quy định về thủ tục hành chính. Các bộ, ngành, địa phương (cấp tỉnh, thành phố) - trên cơ sở nguyên tắc chung của Luật, tự quy định chi tiết về thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền phù hợp với ngành, lĩnh vực, địa phương quản lý.
Qua đánh giá tác động giải pháp 2, cơ quan soạn thảo cho biết, đối với tác động về kinh tế, giải pháp chính sách này sẽ tạo ra những tác động kinh tế tích cực đối với các đối tượng thực hiện.
Thứ nhất, với việc giảm thành phần hồ sơ, Giải pháp dự kiến sẽ giảm được 20% tổng chi phí tuân thủ của các cá nhân, tổ chức và những đối tượng khác trong việc thực hiện thủ tục hành chính. Tác động tích cực này là kết quả của việc giảm thành phần hồ sơ sẽ dẫn đến giảm chi phí thời gian và chi phí trực tiếp của các đối tượng trong quá trình chuẩn bị hồ sơ.
Thứ hai, việc đề xuất giảm số lượng bộ hồ sơ từ 03 bộ xuống 01 bộ có khả năng giản lược 2/3 chi phí trực tiếp mà các đối tượng thực hiện thủ tục hành chính phải bỏ ra cho việc in ấn hồ sơ. Ngoài ra, đề xuất này cũng dự kiến sẽ góp phần giảm chi phí của cơ quan Nhà nước trong việc quản lý và lưu trữ hồ sơ khen thưởng.
Hiện nay, theo chủ trương của việc thực hiện Nghị quyết 36a/NQ-CP năm 2015 về Chính phủ điện tử, Bộ Nội vụ có nhiệm vụ thực hiện hiệu quả chương trình tổng thể cải cách hành chính gắn với tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, hướng tới việc nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Do đó, việc cải cách thủ tục hành chính cần thiết phải song hành cùng với ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình thực hiện và giải quyết thủ tục hành chính. Văn phòng Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương đang tích cực trong việc xây dựng Cổng dịch vụ công quốc gia và triển khai Hệ thống thông tin một cửa điện tử kết nối Cổng dịch vụ công bộ, ngành, địa phương; đây là hệ thống quan trọng để kết nối Chính phủ với người dân và doanh nghiệp, thể hiện tinh thần phục vụ của Chính phủ. Cổng dịch vụ công quốc gia cần tiến tới là một hiện diện số nhất quán, đầy đủ và thân thiện của Chính phủ phục vụ người dân và doanh nghiệp. Hiện tại, Chính phủ đã thành lập Tổ công tác giúp việc Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về Chính phủ điện tử nhằm thúc đẩy các hoạt động về xây dựng chính phủ điện tử trong giai đoạn tới. Do đó, trong thời gian tới khi các Hệ thống thông tin Chính phủ không giấy tờ; Hệ thống điện tử về tham vấn chính sách; Hệ thống thông tin báo cáo quốc gia được thiết lập thì các chi phí thực hiện thủ tục hành chính trong hoạt động thi đua, khen thưởng cũng sẽ được giảm xuống đáng kể.
Đối với tác động về xã hội, giải pháp chính sách quy định về quy trình xét tặng khen thưởng theo hướng cho phép các đơn vị, cơ quan, bộ ngành xét tặng các hình thức khen thưởng thuộc thẩm quyền thông qua việc phát hiện các tập thể, cá nhân có thành tích tiêu biểu trong phong trào thi đua sẽ tạo điều kiện cho các bộ, ngành chủ động xét tặng khen thưởng theo đặc thù của từng bộ ngành, kịp thời động viên, tạo động lực phấn đấu cho tập thể cá nhân được khen thưởng. Giảm bớt hồ sơ, thủ tục sẽ giúp tập thể cá nhân cảm thấy phong trào thi đua, khen thưởng có ý nghĩa hơn khi việc thực hiện các thủ tục để được khen thưởng đơn giản hơn, nhanh hơn.
Đối với tác động về thủ tục hành chính, cải cách theo hướng đơn giản hoá các thủ tục hành chính trong lĩnh vực thi đua khen thưởng bên cạnh tác động tích cực như giúp giảm chi phí cho đối tượng thực hiện thủ tục hành chính và cơ quan giải quyết thủ tục hành chính như đã phân tích trong phần tác động kinh tế phía trên còn giúp tác động đến việc đảm bảo quyền và lợi ích của các đối tượng thực hiện thủ tục hành chính trong việc thực hiện thủ tục hành chính với quy trình xét tặng danh hiệu thi đua thông qua việc phát hiện các tập thể, cá nhân có thành tích tiêu biểu trong phong trào thi đua.
Đối với tác động trong hệ thống pháp luật, về cơ bản, do giải pháp này chỉ bổ sung quy định về quy trình, đồng thời giảm bớt các thành phần của thủ tục hành chính như giảm số lượng hồ sơ, giảm bớt thành phần hồ sơ mà không thay đổi đáng kể về quy định pháp luật hiện hành. Do đó, dự báo tác động hay xáo trộn đối với hệ thống pháp luật là không đáng kể. Đối với các thủ tục hành chính mới được bổ sung (nội dung thủ tục, hồ sơ trình khen thưởng đối với các tập thể, cá nhân có thành tích trong các lĩnh vực thuộc danh mục bảo vệ bí mật Nhà nước), việc quy định cụ thể trong văn bản quy phạm pháp luật ở tầm luật đảm bảo phù hợp với tinh thần cải cách, minh bạch thủ tục hành chính của Nhà nước, Chính phủ, phù hợp với quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 về cấm ban hành thủ tục hành chính trong một số văn bản quy phạm pháp luật quy định tại Khoản 4 Điều 14 của Luật.
Đối với tác động về giới, giải pháp chính sách 2 này không phát sinh yếu tố tác động đến giới.
Trên cơ sở phân tích trên, cơ quan soạn thảo kiến nghị giải pháp phù hợp để lựa chọn là giải pháp 2 và thẩm quyền ban hành chính sách là Quốc hội./.