Trước đó, phiên đối thoại giữa Lãnh đạo các nước ASEAN và Lãnh đạo Đại hội đồng Liên nghị viện ASEAN (AIPA) đã diễn ra dưới sự chủ trì của Chủ tịch ASEAN 2020, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc. Chủ tịch AIPA 41, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân dự và nêu thông điệp của Chủ tịch AIPA. Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam tại AIPA, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng và Lãnh đạo Chính phủ các nước ASEAN, Lãnh đạo AIPA tham dự phiên đối thoại.
Phát biểu mở đầu phiên đối thoại, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, tiếp nối các cuộc gặp giữa Lãnh đạo các nước ASEAN và Lãnh đạo AIPA trước đây, cuộc gặp lần này một lần nữa khẳng định cam kết phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ và Quốc hội/ Nghị viện các nước thành viên ASEAN trong tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN. Đồng hành với sự lớn mạnh của ASEAN, trong suốt thời gian qua, AIPA đã luôn phát huy vai trò quan trọng trong quá trình hài hòa hóa pháp luật giữa các quốc gia, tạo điều kiện đưa vào triển khai đầy đủ, hiệu quả các chính sách, cam kết của Chính phủ các nước ASEAN.
Thay mặt các Đoàn đại biểu AIPA, Chủ tịch AIPA 41, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã phát đi Thông điệp của Chủ tịch AIPA, nêu rõ: Lãnh đạo nghị viện các nước ASEAN đánh giá cao chủ đề Năm ASEAN 2020 “ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng” rất phù hợp và cùng mong muốn hợp tác với ASEAN để xây dựng ASEAN thành ngôi nhà chung của những quốc gia độc lập, năng động, đoàn kết và phát triển trong khu vực Đông Nam Á để ASEAN ngày càng trở lên có tiếng nói quan trọng trong cấu trúc đang định hình ở khu vực và trên thế giới.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - Chủ tịch ASEAN 2020, phát biểu khai mạc Hội nghị.
Chủ tịch AIPA 41, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh, Là tổ chức thiết yếu của các cơ quan lập pháp trong khu vực, thực sự đại diện cho người dân từ cấp cơ sở, AIPA là một nhân tố quan trọng trong tiến trình hội nhập ASEAN trên nhiều lĩnh vực. AIPA mong muốn có nhiều hơn nữa các hoạt động trao đổi, phối hợp giữa AIPA và ASEAN ở tất cả các cấp để nâng cao sự hiểu biết của người dân về ASEAN và cùng chăm lo những vấn đề và nguyện vọng của người dân. AIPA cũng quan tâm tới việc hài hòa hóa pháp luật trong ASEAN và thúc đẩy đạt được nhiều bước tiến lớn hơn trong mục tiêu chung xây dựng Cộng đồng ASEAN.
Sau phiên đối thoại, trao đổi nhanh với báo chí, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu đánh giá, cuộc gặp dù chỉ diễn ra trong thời gian rất ngắn nhưng nội dung và kết quả hết sức tốt đẹp, đặc biệt đã nêu cao tinh thần kết nối giữa Chính phủ và Quốc hội/Nghị viện các nước ASEAN.
Phóng viên: Ông đánh giá như thế nào về cuộc gặp Lãnh đạo ASEAN -AIPA diễn ra chiều qua trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36?
Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu: Tôi muốn nhắc lại lịch sử một chút. Năm 2007, Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam tham dự AIPA đã có đề xuất tại cuộc họp của Ủy ban Tổ chức AIPA về việc lãnh đạo các Chính phủ ASEAN và lãnh đạo các Nghị viện AIPA nên tổ chức cuộc gặp trao đổi về các vấn đề trong khuôn khổ hợp tác khu vực. Lúc đó, Nghị viện nhiều nước AIPA đã chú ý đến đề xuất này của Quốc hội Việt Nam.
Năm 2009, tại Thái Lan đã có cuộc gặp không chính thức giữa các nhà lãnh đạo ASEAN và Lãnh đạo AIPA. Khi Việt Nam đăng cai tổ chức Đại hội đồng AIPA lần thứ 31 vào năm 2010 thì cuộc gặp gỡ giữa các nhà lãnh đạo ASEAN và lãnh đạo AIPA mới chính thức được tổ chức cho đến hôm nay.
Cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo ASEAN và lãnh đạo AIPA trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 mặc dù chỉ diễn ra trong thời gian rất ngắn nhưng nội dung và kết quả hết sức tốt đẹp, đặc biệt đã nêu cao tinh thần kết nối giữa Chính phủ và Quốc hội/Nghị viện các nước ASEAN. Sự kết nối này có ý nghĩa hết sức quan trọng.
Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu
Phóng viên: Ông có thể cho biết những kết quả đạt được qua Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36?
Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu: Nếu không có đại dịch Covid -19 thì tại cuộc gặp này, lãnh đạo Chính phủ và Nghị viện các nước sẽ bàn nhiều vấn đề khác như cam kết của các Chính phủ trong Cộng đồng ASEAN được luật hóa như thế nào, việc triển khai thực hiện như thế nào, phê chuẩn các thỏa thuận như thế nào... Nhưng do thời gian rất ngắn nên các nhà lãnh đạo ASEAN - AIPA đã tập trung thảo luận 2 vấn đề.
Một là, ứng phó với ảnh hưởng của đại dịch Covid. Các nhà lãnh đạo cho rằng, thời gian qua, với sự nỗ lực của lãnh đạo các nước, sự chung tay, đồng lòng của người dân, mặc dù có khó khăn, nhưng chúng ta đã phòng, chống, ngăn chặn có hiệu quả đại dịch này.
Hai là, vấn đề đang rất thời sự ở khu vực là Biển Đông. Lãnh đạo một số nước đề cập và cho rằng, đây là vấn đề cần thống nhất trong nội khối, trong Cộng đồng ASEAN.
Tôi đánh giá, cuộc gặp chiều qua rất hiệu quả, đặc biệt là bài phát biểu của các nhà lãnh đạo, người đứng đầu Nhà nước và 6 bài phát biểu của nghị viện các nước, trong đó có bài phát biểu của Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam tại AIPA, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng.
Tại cuộc gặp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, với tư cách là Chủ tịch AIPA 41, đã nêu bật Thông điệp của Chủ tịch AIPA. Đây là thông điệp chung của các nhà lãnh đạo AIPA do Quốc hội Việt Nam khởi thảo và đã lấy ý kiến, đạt được sự đồng thuận, thống nhất cao trong lãnh đạo các nước thành viên AIPA.
Phóng viên: Quốc hội Việt Nam đã có những hoạt động như thế nào để thực hiện vai trò Chủ tịch AIPA và hỗ trợ Chính phủ thực hiện vai trò Chủ tịch ASEAN, thưa Ông?
Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu: Mặc dù bị tác động của dịch bệnh Covid - 19, song thời gian qua, Quốc hội Việt Nam đã triển khai rất nhiều công việc để thực hiện vai trò Chủ tịch AIPA. Đại dịch Covid - 19 đã làm thay đổi rất nhiều việc mang tính chất truyền thống, ví dụ Quốc hội đã tổ chức các phiên họp trực tuyến để trao đổi về các vấn đề chung thay vì gặp trực tiếp.
Các sáng kiến của Chủ tịch ASEAN đưa ra cả về nội dung, thời điểm đều được Chính phủ các nước ủng hộ rất cao. Đặc biệt, Quốc hội Việt Nam ủng hộ các sáng kiến của Chủ tịch ASEAN không phải chúng ta ủng hộ Chính phủ Việt Nam mà với vai trò là Chủ tịch AIPA. Chủ tịch AIPA 41, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã có Thư gửi tới tất cả Chủ tịch Quốc hội/Nghị viện các nước thành viên AIPA. Chúng ta đã nhận được sự phản hồi của tất cả các nhà lãnh đạo Nghị viện/Quốc hội các nước với sự ủng hộ rất cao. Chính Thư này cũng đã góp phần thể hiện sự đồng hành, ủng hộ của Quốc hội với vai trò là cơ quan lập pháp, cơ quan quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước để hỗ trợ cho Chính phủ. Tổng thống Philippines cũng nói rằng, trong tình hình mới hiện nay cần có những đạo luật phù hợp nhưng phải có sự hỗ trợ của nghị viện các nước. Trong đó, Chủ tịch AIPA có tiếng nói cực kỳ quan trọng.
Đó là những đóng góp của Quốc hội Việt Nam trong Năm Chủ tịch ASEAN 2020 và Chủ tịch AIPA 41. Chúng ta đã vượt qua những khó khăn do dịch bệnh Covid - 19 và làm rất tốt vai trò của mình, được Chính phủ, Nghị viện các nước thành viên ASEAN, AIPA rất ủng hộ, đánh giá rất cao.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn Ông!