Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu điều hành nội dung Phiên họp
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung Phiên họp.
Cổng Thông tin điện tử Quốc hội liên tục cập nhật nội dung phiên họp:
14h00: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung Phiên họp
Phát biểu mở đầu phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 25, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”. Phiên họp được phát thanh, truyền hình trực tiếp trên Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Truyền hình Quốc hội Việt Nam.
Dự phiên họp có Chủ tịch UBTW MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, đại diện Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch Đầu tư, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước, các thành viên Đoàn giám sát, các đại biểu Quốc hội, các lãnh đạo cơ quan hữu quan.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội nhấn mạnh, giáo dục đào tạo được Đảng, Nhà nước xác định là quốc sách hàng đầu, là một trong các đột phá chiến lược để đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Hội nghị trung ương VIII khóa XI Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 29 ngày 4/11/2013 về đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo, đáp ứng nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.
Thể chế hóa chủ trương của Đảng, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 về đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông để xem xét, đánh giá toàn diện kết quả tổ chức thực hiện sau hơn 10 năm thực hiện, rút ra bài học kinh nghiệm, đề xuất giải pháp, kiến nghị. Để tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả 2 Nghị quyết trên, UBTVQH đã ban hành Nghị quyết số 23 về Chương trình giám sát năm 2023, trong đó có giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội cho biết, chuyên đề giám sát đã nhận được sự quan tâm rộng rãi của các cấp, các ngành, cử tri và nhân dân. Đoàn Giám sát đã nhận được sự quan tâm sát sao của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội đã thường xuyên chỉ đạo, cho ý kiến. Đoàn giám sát đã bám sát các kế hoạch, triển khai các hoạt động đúng tiến độ, trên cơ sở kế thừa kết quả các chuyên đề giám sát trước đây, thực hiện một số thay đổi về cách thức tiếp cận, tổ chức, đảm bảo khoa học, khách quan, tổng hợp xây dựng bộ tài liệu kỹ lưỡng.
Tiếp đến, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh đại diện Đoàn giám sát chuyên đề trình bày báo cáo.
14h07: Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh - Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát chuyên đề trình bày báo cáo
Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết, trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội đã được Chính phủ, các bộ, ngành trung ương, các tỉnh, thành phố và nhất là Bộ Giáo dục và Đào tạo, ngành giáo dục và toàn thể đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục phổ thông tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm túc, với tinh thần trách nhiệm, quyết tâm cao, tạo chuyển biến tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng, đáng ghi nhận.
Việc thể chế hóa chủ trương của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông đã được Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành nghiêm túc thực hiện. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện đã được ban hành tương đối toàn diện, bao quát những vấn đề cốt lõi, cần thiết nhất theo yêu cầu đổi mới. Nhìn chung, các văn bản được ban hành kịp thời, đúng tiến độ, phù hợp thẩm quyền. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng ban hành văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn triển khai thực hiện chưa bảo đảm yêu cầu về tiến độ và chất lượng, chưa phù hợp với quy định và yêu cầu của thực tiễn…
Về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, Đoàn giám sát nhận thấy, chương trình giáo dục phổ thông mới được xây dựng công phu, nghiêm túc, dựa trên cơ sở chính trị, khoa học, lý luận và thực tiễn, có tính kế thừa và phát triển; bám sát mục tiêu, yêu cầu và nội dung đổi mới theo Nghị quyết số 29-NQ/TW và Nghị quyết số 88/2014/QH13. Quy trình xây dựng, thẩm định, phê duyệt, ban hành Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã được thực hiện đúng quy định, công khai, minh bạch.
Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Nội vụ và các địa phương đã chủ động chuẩn bị đội ngũ nhà giáo; đề xuất nhiều giải pháp để bổ sung biên chế giáo viên; sửa đổi, hoàn thiện cơ chế tuyển dụng lao động để giải quyết khó khăn về thiếu giáo viên; chủ động, tích cực đào tạo, bồi dưỡng tập huấn đội ngũ giáo viên, nâng chuẩn trình độ đào tạo của nhà giáo theo lộ trình; hệ thống cơ sở vật chất, thiết bị dạy học tiếp tục được quan tâm đầu tư; Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương, các địa phương đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác bảo đảm kinh phí; ban hành và tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành các quy định, hướng dẫn việc phân bổ, quản lý, sử dụng, quyết toán kinh phí; bố trí, cân đối nguồn ngân sách và huy động các nguồn lực ngoài nhà nước để thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông theo Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội, bảo đảm đúng quy định của Luật Ngân sách nhà nước…
Từ kết quả giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Đoàn giám sát đã đề xuất 3 nhóm giải pháp về thể chế, cơ chế và về tổ chức thực hiện. Cụ thể, nhóm giải pháp về hoàn thiện thể chế, chính sách; nhóm giải pháp về nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông; nhóm giải pháp về tăng cường các điều kiện bảo đảm triển khai đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.
Trong thời gian tới, Đoàn giám sát kiến nghị nghiên cứu bổ sung, sửa đổi Luật Giáo dục; xây dựng Luật điều chỉnh về Nhà giáo; bổ sung, sửa đổi pháp luật liên quan (như Luật Ngân sách nhà nước, Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, các luật về thuế…); Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố tiếp tục tăng cường giám sát việc triển khai thực hiện đổi mới chương trình giáo dục phổ thông; giám sát việc triển khai thực hiện nhiệm vụ về giáo dục trong các chương trình mục tiêu quốc gia; giám sát việc bảo đảm cơ sở vật chất trường, lớp được bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn của các địa phương…
Đồng thời kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, các cơ quan, tổ chức có liên quan, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh triển khai thực hiện các giải pháp, kiến nghị nêu trong Báo cáo số 584/BC-ĐGS ngày 11/8/2023 của Đoàn giám sát…
14h24: Trình chiếu videoclip thuyết minh về kết quả giám sát chuyên đề.
Xem Clip tại đây:
videoclip thuyết minh về kết quả giám sát chuyên đề.
Đổi mới giáo dục là vấn đề rất quan trọng, nhận được sự quan tâm lớn từ dư luận, nhân dân, cán bộ đảng viên nên Quốc hội đã quyết định giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”. Đây là một trong 4 chuyên đề được Quốc hội lựa chọn giám sát trong năm 2023, nhằm đề xuất những giải pháp, kiến nghị hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các Nghị quyết của Quốc hội trong thời gian tới.
Với sự chỉ đạo sát sao của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, của Chủ tịch Quốc hội, sự nỗ lực của các thành viên Đoàn giám sát, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan của Quốc hội, giữa các cơ quan của Quốc hội với Chính phủ, các Bộ, ban, ngành, Đoàn giám sát đã triển khai các nhiệm vụ được giao theo tiến độ, mục tiêu và kế hoạch.
Qua giám sát thực tiễn, Đoàn Giám sát cho rằng, trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức, đặc biệt là trong điều kiện dịch bệnh COVID-19 tác động sâu, rộng đến mọi mặt đời sống xã hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo, các bộ, ngành trung ương, các tỉnh, thành phố đã nỗ lực triển khai thực hiện Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51 của Quốc hội, tạo chuyển biến tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng đáng ghi nhận.
Đoàn giám sát đã phối hợp với Truyền hình Quốc hội Việt Nam xây dựng video clip thuyết minh về kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”. Cổng Thông tin Điện tử Quốc hội trân trọng giới thiệu video clip thuyết minh về kết quả giám sát:
14h39: Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn phát biểu
Thay mặt cơ quan chịu sự giám sát, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn bày tỏ cảm ơn Quốc hội, UBTVQH quan tâm sâu sắc, thể hiện sự quan tâm to lớn kịp thời thể hiện tinh thần trách nhiệm cao của Quốc hội đối với đất nước, Nhân dân khi tổ chức và triển khai hoạt động giám sát Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông; việc triển khai thực hiện các Nghị quyết số 88, Nghị quyết 51 của Quốc hội. Bộ trưởng khẳng định, ngành giáo dục chờ đón đợt giám sát này vì tự mình truyền thông và giải thích khó bằng sự ghi nhận và lan tỏa một cách khách quan thông qua hoạt động giám sát của Quốc hội - cơ quan đại diện cao nhất cho toàn thể Nhân dân.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, ngành giáo dục với hơn 1 triệu nhà giáo đã làm rất nhiều việc rất thực chất, đã vượt qua muôn vàn khó khăn thử thách để tạo nên những chuyển biến có thực trong thực tế. Đây là lần đầu tiên kể từ khi triển khai đổi mới giáo dục phổ thông năm 2018 có một Đoàn giám sát làm việc với quy mô rộng lớn, toàn diện mang tính toàn quốc.
Bộ trưởng cho biết, ngành giáo dục thấy vui mừng vì những gì ngành giáo dục đã làm được trong thời gian qua đã được ghi nhận. Những ghi nhận của Đoàn giám sát rằng đã khiến cho toàn ngành được động viên rất nhiều, bởi Đoàn giám sát đã làm việc một cách rất nghiêm túc, trách nhiệm, khoa học, sâu sát, thực tiễn và với tinh thần thấu hiểu và xây dựng.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định, đổi mới giáo dục phổ thông theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 là một cuộc đổi mới có chiều sâu toàn diện và triệt để nhất so với lần đổi mới trước đây; khác về tư tưởng chỉ đạo, nhằm phát triển toàn diện con người.
Trong bối cảnh thực hiện mục tiêu kép, vừa chống dịch vừa đổi mới giáo dục là nỗ lực phi thường của hàng triệu giáo viên, học sinh, sự nỗ lực của Cính phủ, các bộ ngành, 63 tỉnh thành phố; sự quan tâm của Quốc hội.
Bộ trưởng bày tỏ cảm ơn các nhận định đã nêu trong báo cáo giám sát, ngành giáo dục sẽ nghiên cứu tiếp thu; đồng thời giải trình thêm trước Quốc hội và Nhân dân; xử lý và triển khai ngay các công việc cần thiết.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cũng kiến nghị Đoàn Giám sát nghiên cứu bỏ nội dung giao Bộ Giáo dục và Đào tạo soạn thảo một bộ sách giáo khoa trong dự thảo Nghị quyết về giám sát. Đồng thời, kiến nghị có nghị quyết riêng về đổi mới giáo dục và giao Bộ Giáo dục và Đào tạo trình Chính phủ trình Quốc hội các phương án về tăng cường điều kiện đảm bảo cho đổi mới giáo dục, đặc biệt và quan trọng nhất làm sao cho đội ngũ giáo viên sống bằng nghề…
14h52: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành nội dung thảo luận
Phát biểu điều hành phiên họp giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nghe báo cáo của Đoàn giám sát, xem video clip phản ánh kết quả chuyên đề giám sát, nghe ý kiến của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Đoàn giám sát đã gửi tài liệu đầy đủ đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Sau đây, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu sẽ thảo luận, cho ý kiến vào nội dung Báo cáo của Đoàn giám sát, dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và một số nội dung quan trọng mà Đoàn giám sát xin ý kiến.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị các đại biểu tập trung cho ý kiến về đánh giá kết quả đạt được trong triển khai Nghị quyết 88 và Nghị quyết 51 của Quốc hội, trong đó tập trung vào việc ban hành văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức thực hiện; tiến độ, chất lượng xây dựng, ban hành Chương trình giáo dục phổ thông mới, mức độ đáp ứng các mục tiêu, yêu cầu của Nghị quyết 88; tiến độ, chất lượng biên soạn sách giáo khoa theo Chương trình mới; về giá và chi phí phát hành (chiết khấu) sách giáo khoa; việc biên soạn một bộ sách giáo khoa của Nhà nước; về chuẩn bị các điều kiện bảo đảm về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Ngoài ra, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị các đại biểu trao đổi về các vấn đề khác mà đại biểu quan tâm.
14h54: Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh phát biểu
Phát biểu tại Phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, Thường trực Uỷ ban Xã hội đánh giá cao hoạt động tổ chức của Đoàn giám sát công phu, bài bản, khao học, cầu thị. Đoàn đã đi 8 địa phương, tham vấn nhiều hình thức, nhiều chuyên gia, nhà khoa học và các thầy cô, nắm bắt dư luận xã hội, từ khảo sát qua Ban Tuyên giáo Trung ương, qua báo chí, từ đó điều chỉnh nội dung báo cáo, đồng thời huy động sự tham gia của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội.
Thứ hai, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cũng đánh giá cao Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018 đã căn cứ vào Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội với mọi tiêu chí cụ thể, hiện đại, tiệm cận với xu thế chung của thế giới là “lấy người học làm trung tâm”, và nội dung sách giáo khoa đóng vai trò là học liệu (tức không phải là nguồn kiến thức duy nhất) để tổ chức hoạt động dạy học theo nội dung, yêu cầu cần đạt của Chương trình. Mỗi môn học có nhiều sách giáo khoa và nhiều sách giáo khoa là giải pháp quan trọng để thay đổi mục tiêu dạy học từ truyền thụ kiến thức sang dạy học, phát triển năng lực.
Thứ ba, Thường trực Uỷ ban Xã hội đánh giá cao nỗ lực của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các bộ liên quan, đặc biệt là các thầy cô, các nhà quản lý để thực hiện mục tiêu, giải pháp của Chương trình và đạt được kết quả tích cực: đỡ tính hình thức trong dạy và học, hướng tới mục tiêu phát triển năng lực; đã đa dạng sách giáo khoa, có nhiều tài liệu tốt để tham khảo, học tập; cơ bản thầy cô, nhà giáo nỗ lực tự học để đáp ứng yêu cầu của chương trình mới; thông qua đợt giám sát, dự thảo Nghị quyết toàn diện và khắc phục được các bất cập trong quá trình thực hiện Chương trình theo Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội.
Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cũng chỉ rõ Chương trình vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Thứ nhất là do chương trình áp dụng chung cho mọi vùng miền, nông thôn, thành thị và với mọi đối tượng học sinh, do vậy phát sinh sự chênh lệch trong quá trình thực hiện. Thứ hai, trong báo cáo nêu rõ là nhiều văn bản chưa kịp thời. Thứ ba, mục tiêu thì cao và xa hơn so với nguồn lực thực hiện, kinh phí tự thực hiện (như về vấn đề kinh phí, vấn đề con người, vấn đề trang thiết bị..)
Từ những hạn chế đó, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội kiến nghị vẫn kiên định thực hiện mục tiêu trên và vừa làm vừa điều chỉnh. Đồng thời cần có lộ trình cụ thể, phù hợp với đặc thù của từng vùng, miền, đối tượng học sinh và đặc biệt là đối tượng học sinh đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Bên cạnh đó, đồng tình với kiến nghị của Đoàn giám sát là Nhà nước quan tâm đầu tư kinh phí và xây dựng Luật Nhà giáo để tạo điều kiện cho giáo viên và nhà quản lý yên tâm cống hiến, đẩy mạnh xã hội hóa trong mọi khâu để có thêm nguồn lực và sự đồng thuận của xã hội. Ngoài ra, cần làm tốt công tác tuyên truyền, công tác truyền thông về kết quả đã có và giải pháp sắp tới cho đội ngũ giáo viên, học sinh.
14h59: Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm phát biểu
Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm nhất trí với dự thảo báo cáo của Đoàn giám sát cùng các tài liệu, nội dung báo cáo đã tiếp thu đầy đủ ý kiến của các đại biểu, các Ủy ban của Quốc hội. Tuy nhiên, về việc thực hiện chính sách đối với đồng bào dân tộc thiểu số, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc đề nghị Đoàn giám sát cần quan tâm hơn nữa một số vấn đề cụ thể.
Trước hết, việc ban hành chương trình sách giáo khoa dân tộc thiểu số còn chậm trễ trong cả hai khâu: ban hành chương trình môn học và biên soạn sách giáo khoa. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc đề nghị cần đánh giá bổ sung thêm hạn chế trong việc biên soạn sách giáo khoa song ngữ tiếng Việt và tiếng một số dân tộc ít người đối với một số môn học ở cấp tiểu học và việc biên soạn tài liệu hướng dẫn dạy học theo chương trình mới, để vùng miền núi, hải đảo, điều kiện khó khăn.
Mặt khác, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc đề nghị phân tích, đánh giá bổ sung chế độ, chính sách đối với giáo viên giảng dạy tiếng dân tộc hiện còn nhiều vấn đề bất cập như thiếu hụt nguồn nhân lực, chậm sửa đổi, ban hành chính sách ưu tiên cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, hải đảo, vùng có điều kiện xã hội đặc biệt khó khăn, làm ảnh hưởng đến học sinh dân tộc thiểu số là đối tượng thụ hưởng chính sách. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo quan tâm chỉ đạo sát sao việc sửa đổi Nghị định còn bất cập, tiếp tục kéo dài chính sách đối với địa phương không còn thuộc diện đặc biệt khó khăn.
Đối với chất lượng, hiệu quả việc đổi mới sách giáo khoa, chương trình giáo dục phổ thông, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc cho biết, chương trình mới thực hiện 3 năm, nên chưa thể đánh giá một cách toàn diện về chất lượng, hiệu quả tổng thể của chương trình, tuy nhiên, đã có thể đánh giá được chất lượng, hiệu quả ban đầu của chương trình. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc đề nghị bổ sung thêm một mục trong báo cáo để đánh giá về chất lượng, hiệu quả chương trình sách giáo khoa đã được thực hiện ở cấp tiểu học, từ lớp 1 đến lớp 3, cấp trung học cơ sở lớp 6, lớp 7, trung học phổ thông lớp 10.
15h05: Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu
Phát biểu ý kiến về việc tiến hành giám sát chuyên đề “Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đánh giá cao việc triển khai công tác giám sát của Đoàn; đồng thời cho rằng quá trình triển khai của Đoàn đã bám sát Kế hoạch, thận trọng trong các đánh giá...
Cụ thể là các mặt tích cực, mặt tồn tại hạn chế, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, giải pháp, kiến nghị... đã được thể hiện rất toàn diện và đầy đủ.
Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đề nghị cần bổ sung thêm một số kết quả đã đạt được liên quan đến những cách làm sáng tạo của một số cơ sở giáo dục; việc phát huy hiệu quả mô hình thư viện sách giáo khoa... để ghi nhận đậm nét thêm về những gì đã đạt được. Bên cạnh đó, bổ sung thêm đánh giá về nguyên nhân hạn chế liên quan đến quy trình tuyển dụng đối với nội dung về thừa, thiếu giáo viên cục bộ... để có những giải pháp, đổi mới giải quyết tốt tình trạng này trong thời gian tới...
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng bày tỏ đồng tình, nhất trí với 3 nhóm giải pháp về thể chế, cơ chế và về tổ chức thực hiện của Đoàn giám sát đưa ra. Cụ thể, nhóm giải pháp về hoàn thiện thể chế, chính sách; nhóm giải pháp về nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông; nhóm giải pháp về tăng cường các điều kiện bảo đảm triển khai đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng đề nghị rà soát thêm, bổ sung thời hạn đối với những những nhiệm vụ có thể xác định thời hạn cụ thể để làm cơ sở cho việc giám sát.
15h15: Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh phát biểu
Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh - Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát cho biết, trong quá trình giám sát, Đoàn giám sát đã nhiều lần làm việc với Bộ Giáo dục và Đào tạo. Về cơ bản Đoàn giám sát và Bộ Giáo dục và Đào tại đã thống nhất nhiều nội dung Báo cáo Đoàn giám sát. Chỉ còn một nội dung liên quan đến 1 bộ sách giáo khoa.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh, Nghị quyết 88 giao nhiệm vụ cho Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn 1 bộ sách giáo khoa, đến năm 2020 Quốc hội ban hành Nghị quyết 122 quy định nếu mỗi môn học cụ thể đã hoàn thành ít nhất 1 bộ sách giáo khoa được kiểm định, phê duyệt theo Luật Giáo dục thì không triển khai biên soạn sách giáo khoa sử dụng ngân sách nhà nước.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho rằng, chương trình giáo dục phổ thông mang tính pháp lệnh và chỉ quy định khung kiến thức còn nội dung kiến thức phổ thông đặc biệt quan trọng, thể hiện trong sách giáo khoa, và nếu Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ giữ vai trò phê duyệt khung nội dung kiến thức phổ thông như hiện nay thì trách nhiệm xây dựng, phát triển nội dung kiến thức phổ thông này, Đoàn giám sát kiến nghị Quốc hội thảo luận, xem xét vai trò của Nhà nước trong việc xây dựng, phát triển nội dung kiến thức phổ thông.
15h21: Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến phát biểu
Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến nêu rõ đổi mới chương trình giáo dục, sách giáo khoa là việc làm hệ trọng, nhận được sự quan tâm rất lớn của cử tri và Nhân dân. Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hoan nghênh việc Quốc hội tiến hành giám sát chuyên đề này. Thời gian qua, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã cử nhiều thành viên tham gia Đoàn giám sát. Trực tiếp Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng đã tham gia các các cuộc giám sát, khảo sát thực tiễn qua đó ghi nhận nhiều ý kiến.
Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tiến hành họp về nội dung này và dành thời gian nghe Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo báo cáo, trao đổi làm rõ nhiều vấn đề. Qua đó, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhất trí cao với nhiều ý kiến cho rằng mới chương trình giáo dục, sách giao khoa mới có nhiều ưu điểm, từng bước chuyển sang phát huy năng lực học tập của người học. Tuy nhiên do là quá trình đổi mới, nên có những nội dung có nhiều ý kiến khác nhau. Vì vậy cần cầu thị để có điều chỉnh cần thiết để chương trình vận hành đúng hướng.
Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến bày tỏ đồng tình nhất trí cao với dự thảo Báo cáo của Đoàn giám sát, nhất là các nhóm giải pháp lớn.
Từ góc độ của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến đề nghị Quốc hội, Chính phủ, Bộ Giáo dục - Đào tạo cần quan tâm đến 3 vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau.
Một là việc có hay không một bộ sách giáo khoa mà do Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn. Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến nêu rõ, Nghị quyết số 88/2014/QH13 của Quốc hội nêu rõ: Khuyến khích các tổ chức, cá nhân biên soạn sách giáo khoa trên cơ sở chương trình giáo dục phổ thông để chủ động triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới. Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức việc biên soạn một bộ sách giáo khoa. Bộ sách giáo khoa này được thẩm định, phê duyệt công bằng với các sách giáo khoa do tổ chức, cá nhân biên soạn khác. Như vậy khuyến nghị của Đoàn giám sát đưa ra là trên cơ sở Nghị quyết số 88/2014/QH13. Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến cho rằng thời gian tới các cơ quan cần tiếp tục bàn thảo thấu đáo, nhuần nhuyễn.
Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh, nhất thiết phải có cơ chế kiểm soát chặt chẽ từ khâu biên soạn, in ấn phát hành và phải giảm giá sách giáo khoa phù hợp đối với thu nhập của người dân hiện nay.
Hai là, phải làm tốt hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động truyền thông để tạo sự thống nhất cao trong nội bộ ngành giáo dục, đào tạo và tạo sự đồng thuận cao trong xã hội, thực hiện tốt hơn nữa phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng. Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến nêu rõ, việc lớn thế này mà không nhận được sự đồng tình, ủng hộ cao của người dân thì khó khăn là lẽ đương nhiên.
Ba là, về chính sách cần phải có chính sách để thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa phổ thông. Đặc biệt là chính sách đối với vùng dân tộc thiểu số và miền núi, những nơi còn khó khăn, đề nghị cần phải quán triệt sâu sắc hơn nữa nguyên lý cơ bản về chính sách dân tộc, quán triệt sâu sắc ý kiến chỉ đạo rất cụ thể của đồng chí Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trong cuộc chất vấn đồng chí Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh. Đó là chính sách dân tộc tiếp cận cả 2 yếu tố, yếu tố địa bàn và yếu tố dân tộc. Chính sách dân tộc là không có bàn vì Hiến pháp đã quy định chính sách dân tộc do Quốc hội quyết định, Quốc hội quyết định thế nào thì nên như thế. Bởi chính sách dân tộc phức tạp, nhiều tác động, có cả yếu tố chính trị, xã hội, kinh tế, yếu tố vùng, miền, có cả yếu tố ổn định và phát triển. Do đó, Hiến pháp đã giao một quyền rất lớn để Quốc hội quyết định.
Thay mặt cho Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đại diện Nhân dân, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến gửi lời cảm ơn công lao rất to lớn của các thế hệ thầy, cô giáo của đất nước chúng ta đã dày công dạy dỗ, chăm sóc, đào tạo một thế hệ tương lai cho đất nước, ngay kể cả bây giờ và mai sau nữa. Nhưng trong thực tiễn, có những điều cần phải điều chỉnh thì vẫn cần phải có sự điều chỉnh cho phù hợp, cho hợp lý để phát triển tốt hơn.
15h33: Nghỉ giải lao (15 phút)
15h50: Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu
Chủ tịch Quốc hội cho biết đây là lần đầu tiên phiên giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành phát thanh truyền hình trực tiếp bởi đây là chuyên đề giám sát hết sức quan trọng, được Nhân dân và cử tri quan tâm.
Chủ tịch Quốc hội cơ bản thống nhất với báo cáo của Đoàn giám sát và các ý kiến phát biểu tại phiên họp, nhất là ý kiến của Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đều rất tâm huyết và có giá trị.
Chủ tịch Quốc hội nêu rõ do đây là chuyên đề quan trọng nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã rất thận trọng và kỹ lưỡng trong chỉ đạo xây dựng đề cương và kế hoạch chi tiết, tổ chức nghiên cứu, tổng hợp, khảo sát thực tế. Chủ tịch Quốc hội và các Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đã có trực tiếp hai lần nghe báo cáo kết quả giám sát. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã họp để cho ý kiến lần đầu trước khi Đoàn giám sát làm việc với các cơ quan của Chính phủ và tiến hành giám sát chính thức.
Qua Báo cáo giám sát và ý kiến phát biểu cho thấy Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận, đánh giá cao kết quả của Đoàn giám sát do Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn trực tiếp làm Trưởng đoàn và cơ quan chủ trì là Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội. Đoàn giám sát đã bám sát kế hoạch cũng như các quy định của pháp luật và làm việc nghiêm túc, kỹ lưỡng, trách nhiệm, khoa học và có nhiều đổi mới để nâng cao chất lượng kết quả giám sát. Vui mừng và đánh giá cao sự phối hợp rất chặt chẽ của Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, các bộ, ngành Trung ương có liên quan, các địa phương và sự phối hợp trách nhiệm, tích cực của Ban Tuyên giáo Trung ương và Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Chủ tịch Quốc hội nhận thấy báo cáo giám sát đã cung cấp bức tranh tổng thể toàn diện và sâu sắc về tình hình đổi mới giáo dục phổ thông, có nhiều nội dung, giải pháp kiến nghị có giá trị cả về lý luận và thực tiễn.
Chủ tịch Quốc hội bày tỏ thống nhất cao với việc đánh giá của Đoàn giám sát. Đó là việc Chính phủ tổ chức quán triệt, tổ chức triển khai Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 nhất quán và trách nhiệm. Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần phải làm nổi bật tình hình giáo dục phổ thông tiếp tục có chuyển biến tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng và rất đáng ghi nhận.
Điểm lại những kết quả nổi bật đạt được, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, hệ thống văn bản được ban hành tương đối toàn diện, bao quát các mạch, các lĩnh vực theo yêu cầu đổi mới và đúng với tinh thần Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14. Chương trình giáo dục phổ thông mới nhìn chung được xây dựng công phu, nghiêm túc, có tính kế thừa và phát triển, bám sát mục tiêu, yêu cầu và nội dung đổi mới. Hệ thống giáo khoa, tài liệu giáo dục được tổ chức biên soạn, thẩm định, phê duyệt, in và phát hành cơ bản là theo đúng tiến độ, đáp ứng cơ bản nhu cầu dạy và học. Đội ngũ giáo viên được bố trí tập huấn đầy đủ phục vụ chương trình mới. Nhà nước cân đối ngân sách, ưu tiên bố trí kinh phí và huy động các nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị và triển khai chương trình mới.
Về hạn chế, Chủ tịch Quốc hội cho rằng ý kiến của Đoàn giám sát là có cơ sở. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, báo cáo giám sát đã chỉ ra 12 văn bản chậm tiến độ. Công tác tuyên truyền, quán triệt, đổi mới chương trình thực sự chưa thực sự hiệu quả và còn có nội dung chưa tạo được sự đồng thuận xã hội. Công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra thì chưa được tiến hành một cách thường xuyên, phạm vi còn hạn chế, chưa bao quát toàn diện, hiệu quả chưa cao.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần đánh giá kĩ hơn về chủ trương một chương trình nhiều bộ sách giáo khoa, kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn triển khai. Đồng thời, đánh giá chương trình và các nội dung trong các bộ sách giáo khoa đã đáp ứng được yêu cầu mục tiêu xuyên suốt của cải cách lần này là chuyển trọng tâm từ cung cấp và truyền thụ kiến thức sang trọng tâm là nâng cao năng lực và phẩm chất người học hay chưa?
Chủ tịch Quốc hội cho rằng thực hiện chương trình này chưa lâu còn phải tiếp tục theo dõi và đánh giá. Nhấn mạnh với tinh thần cầu thị, cần phải tiếp tục xem xét chương trình này; tiếp tục nghiên cứu, đánh giá việc tích hợp các môn học ở bậc THCS; đổi mới phương pháp đánh giá chất lượng giáo dục, thi, kiểm tra…
Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng báo cáo kết quả giám sát của Đoàn giám sát đã thể hiện được ý kiến của dư luận xã hội và cơ sở khoa học. Đoàn giám sát đã tổ chức biên soạn nhiều các chuyên đề nghiên cứu cá biệt và đặt hàng nhiều nhà khoa học, nhà nghiên cứu thực tiễn, nghiên cứu rất đầy đủ.
Về vấn đề chủ trương xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ đây là chủ trương đúng, tuy nhiên cần phải đánh giá kỹ cách hiểu về Nghị quyết số 88/2014/QH13. Theo đó, xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục nhưng vẫn phải bảo đảm Nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong phát triển sự nghiệp giáo dục. Chủ tịch Quốc hội đề nghị lần giám sát này phải thấm nhuần quan điểm này.
Chủ tịch Quốc hội cũng phân tích rõ tinh thần của Nghị quyết số 88/2014/QH13 là Bộ Giáo dục và Đào tạo phải tổ chức biên soạn một bộ sách giáo khoa đầy đủ từ lớp 1 đến lớp 12. Các tổ chức, cá nhân khác được khuyến khích tham gia biên soạn sách giáo khoa, một hoặc một số đầu sách theo khả năng, không nhất thiết phải biên soạn đầy đủ một bộ sách giáo khoa. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị lưu ý thực trạng mà Đoàn giám sát đã chỉ ra, phải thảo luận để thống nhất để Uỷ ban Thường vụ Quốc hội phải ra nghị quyết về vấn đề này.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị làm rõ hơn một số vấn đề về yêu cầu quản lý, điều tiết giá sách giáo khoa, thực hiện chính sách xã hội đối với học sinh khuyết tật, học sinh dân tộc thiểu số, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh ở khu vực miền núi, biên giới, hải đảo; việc triển khai chương trình mới ở đồng thời cả 3 cấp học; tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ chưa được giải quyết triệt để; cơ sở vật chất, thiết bị dạy học còn chưa đáp ứng được yêu cầu…
Về giải pháp, Chủ tịch Quốc hội bày tỏ cơ bản đồng tình cơ bản với đề nghị của Đoàn giám sát, đề nghị Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, các bộ, các ngành và địa phương nghiêm túc đánh giá, rút kinh nghiệm về các tồn tại, hạn chế trong quá trình quản lý, tổ chức thực hiện đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông, quán triệt các bài học kinh nghiệm, khẩn trương triển khai những kiến nghị được nêu trong báo cáo giám sát.
Chủ tịch Quốc hội bày tỏ cơ bản đồng tình với các kiến nghị, đề xuất để triển khai tiếp tục Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14. Trong đó, về nhận thức ý, chúng ta thấy đổi mới căn bản toàn diện giáo dục phổ thông là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta, cần quán triệt sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, thực hiện tốt vai trò quản lý của Nhà nước, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, sự chủ động sáng tạo của nhân dân và toàn xã hội. Khẩn trương hoàn thiện thể chế, nhất là những vấn đề báo cáo giám sát đã chỉ ra, tạo hành lang pháp lý thuận lợi để triển khai chương trình mới. Tăng cường công tác tuyên truyền, quán triệt sâu rộng và hiệu quả hơn để tạo sự thống nhất, thông suốt trong lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện, sự tin tưởng, đồng thuận, ủng hộ của các tầng lớp Nhân dân. Tiếp tục quản lý chặt chẽ, thường xuyên rà soát, đánh giá, hoàn thiện và phát triển chương trình giáo dục phổ thông, bảo đảm hoàn thành các mục tiêu Nghị quyết 88/2014/QH13.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh quán triệt sâu sắc quan điểm đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, bố trí đầy đủ ngân sách cho triển khai chương trình giáo dục phổ thông, sử dụng hiệu quả các nguồn vốn từ ngân sách, nhất là nguồn vốn từ các Chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình, đề án, dự án lớn đã được phê duyệt, ưu tiên hỗ trợ kinh phí cho các địa phương khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi và xem xét hình thức hỗ trợ có mục tiêu từ ngân sách trung ương cho địa phương mà chưa cân đối được ngân sách.
16h28: Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng phát biểu
Phát biểu tại phiên họp về giá sách giáo khoa, Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng cho biết, theo quy định của pháp luật có liên quan, hiện tại sách giáo khoa không thuộc danh mục mặt hàng do Nhà nước định giá, bình ổn giá. Tuy nhiên, theo luật Giá (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/7/2024, sách giáo khoa sẽ được Nhà nước quy định giá tối đa.
Đến thời điểm hiện tại, các doanh nghiệp, nhà xuất bản tự quy định giá, căn cứ vào đăng ký giá của các nhà xuất bản, tỷ lệ chiết khấu của các nhà xuất bản này có giảm dần theo thời gian. Đến năm 2022, 2023, tỷ lệ chiết khấu của 2 đơn vị này chỉ ở mức 21 đến 22,5% chi phí.
16h32: Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc phát biểu
Phát biểu tại Phiên họp, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, trong Báo cáo của Đoàn giám sát đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư cân đối nguồn lực đảm bảo các điều kiện tối thiểu thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông mới.
Theo quy định về phân cấp quản lý ngân sách, ngân sách địa phương chịu trách nhiệm bố trí nguồn vốn để thực hiện phát triển cơ sở giáo dục mầm non trên địa bàn và Ngân sách trung ương hỗ trợ các chương trình có mục tiêu. Tuy nhiên, quán triệt sâu sắc các Nghị quyết của Quốc hội, việc xã hội hóa chương trình phổ thông cũng cần phải cân nhắc. Do đó, thời gian tới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ thực hiện theo chỉ đạo của Quốc hội trong việc bố trí nguồn lực để thực hiện Chương trình này.
16h34: Thứ trưởng Bộ Nội vụ Triệu Văn Cường phát biểu
Giải trình thêm về vấn đề đảm bảo đội ngũ giáo viên, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Triệu Văn Cường cho biết, trong báo cáo của Đoàn giám sát có nêu vấn đề về thực trạng ở một số địa phương thiếu cân đối trong cơ cấu giáo viên giữa các môn học, cấp học, giữa các vùng miền có điều kiện kinh tế khác nhau.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ nêu rõ thực tế phân bổ chỉ tiêu giáo viên còn chưa đảm bảo do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng, nguyên nhân của vấn đề này đã được nêu trong báo cáo, quy định hiện hành về định mức tuyển sinh học sinh, giáo viên lớp học đã có quy định chung trong cả nước, không phân biệt vùng miền, do vậy vẫn còn khó khăn cho việc các địa phương bố trí học sinh. Nhiều địa phương bố trí học sinh thấp hơn so với quy định, nhất là ở vùng sâu vùng xa. Thực tế ở một số địa phương, không tuyển dụng được giáo viên theo số lượng biên chế được giao, do Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng Luật Giáo dục quy định và Thông tư hướng dẫn quy định mức chuẩn của giáo viên cao hơn. Vì vậy, việc tuyển dụng giáo viên gặp nhiều khó khăn.
Để giải quyết và khắc phục tình trạng nêu trên, Thứ trưởng Bộ Nội vụ đề nghị trong thời gian tới, các bộ ngành cần thực hiện một số giải pháp:
Thứ nhất, Bộ Giáo dục và Đào tạo khẩn trương hoàn thiện các nội dung, thể chế để xây dựng các định mức (không cào bằng, đặc biệt đối với các vùng sâu, vùng xa thì phải có quy định cụ thể).
Đối với các địa phương, đẩy mạnh sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông gắn với nâng cao chất lượng giáo dục, hình thành trường phổ thông nhiều cấp. Rà soát, sắp xếp, điều chỉnh lại mô hình lớp học một cách hợp lý, thu gọn các điểm trường trên nguyên tắc thuận lợi cho người dân và phù hợp với điều kiện thực tế của vùng, miền, địa phương.
Thứ hai, chuyển đổi mô hình các cơ sở giáo dục mầm non, trung học phổ thông từ công lập ra ngoài công lập, ở những nơi có thể xã hội hóa được.
Thứ ba, chỉ đạo và phê duyệt Đề án tự chủ của các cơ sở giáo dục thuộc phạm vi quản lý, trong đó xác định rõ lộ trình tự chủ tài chính trên cơ sở nguồn thu sự nghiệp được cấp theo phương thức ngắn hạn.
Thứ tư, chủ động, linh hoạt trong việc bố trí, sử dụng chỉ tiêu biên chế tự chủ, khắc phục tình trạng thừa, thiếu giáo viên khi thay đổi quy mô học sinh.
Thứ năm, thực hiện một số giải pháp để tạo nguồn bổ sung giáo viên như: thực hiện tốt công tác quy hoạch, điều chuyển, điều động và nghiên cứu để trình cấp thẩm quyền phê duyệt các thay đổi…
16h40: Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà phát biểu
Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh, kết quả của giám sát được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, chi tiết từ văn bản hướng dẫn đến kiểm tra tại các đại phương, có những đánh giá đầy đủ, khách quan về việc thực hiện Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà bày tỏ đồng tình với báo cáo đã chỉ ra những tồn tại, hạn chế và các đề xuất, kiến nghị của Đoàn giám sát.
Liên quan đến xây dựng bộ sách giáo khoa, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho biết, tại các cấp học, môn học đã có một số bộ sách giáo khoa được xã hội hóa. Phó Thủ tướng cũng cho rằng vấn đề này cần có đánh giá cụ thể kết quả thực hiện khi Nghị quyết giám sát được ban hành, từ đó có báo cáo đầy đủ, chính xác hơn.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà khẳng định, Nhà nước phải luôn đóng vai trò chủ đạo, có trách nhiệm từ khâu xây dựng chương trình, thẩm định, lựa chọn sách giáo khoa theo đúng tinh thần của Nghị quyết 88.
Mặc dù lựa chọn phương án xã hội hóa để thu hút các chuyên gia, nhà giáo dục, các thầy cô giáo tham gia xây dựng các bộ sách giáo khoa, tuy nhiên Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh, Bộ Giáo dục và Đào tạo phải có trách nhiệm kiểm soát chất lượng bộ sách giáo khoa này.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho biết, trong thời gian tới Chính phủ sẽ nghiêm túc đánh giá toàn diện hơn, đánh giá đầy đủ hơn về việc thực hiện Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.
16h47: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn kết luận nội dung Phiên họp
Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, sau một buổi làm việc khẩn trương, tích cực, Phiên giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về “Việc thực hiện Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông” đã hoàn thành chương trình đề ra. Đã có 10 ý kiến phát biểu, thảo luận, trao đổi rất thẳng thắn, sâu sắc, tâm huyết và trách nhiệm.
Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã cho ý kiến phân tích, đánh giá kết quả thực hiện chương trình hết sức sâu sắc, chỉ ra những tồn tại, hạn chế, trách nhiệm trong triển khai thực hiện, nhất là 7 nhóm nhiệm vụ, biện pháp để tiếp tục thực hiện hiệu quả chương trình.
Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ghi nhận, đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, nỗ lực của Đoàn giám sát đã hoàn thành các nhiệm vụ giám sát theo đúng kế hoạch, yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Hồ sơ kết quả giám sát được chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, chi tiết. Báo cáo kết quả giám sát đã đánh giá thẳng thắn, toàn diện, sâu sắc các nội dung đề ra trong kế hoạch giám sát. Các ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, UBTW MTTQ Việt Nam đại diện các cơ quan tham dự phiên họp cơ bản thể hiện sự đồng tình, nhất trí cao với Báo cáo kết quả giám sát và dự thảo Nghị quyết giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Đánh giá chung về kết quả đạt được, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất đánh giá, trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục theo tinh thần Nghị quyết 29 và Nghị quyết 88, Nghị quyết 51 của Quốc hội đã được cả hệ thống chính trị, nhất là Bộ Giáo dục và Đào tạo, ngành giáo dục và toàn thể đội ngũ giáo viên, nhà quản lý giáo dục phổ thông tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghiêm túc, với tinh thần trách nhiệm, tâm huyết và quyết tâm cao, tạo ra chuyển biến tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng, đáng ghi nhận.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành địa phương rút kinh nghiệm về các tồn tại, hạn chế; quán triệt về các bài học kinh nghiệm; khẩn trương triển khai các kiến nghị được nêu trong Báo cáo của Đoàn giám sát, bảo đảm triển khai thành công Nghị quyết 88 và Nghị quyết 51 của Quốc hội.
Tại phiên họp, 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt đã biểu quyết nhất trí với các nội dung cơ bản trong dự thảo Nghị quyết kết quả giám sát chuyên đề. Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục và Tổng Thư ký Quốc hội phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để hoàn thành dự thảo Nghị quyết.
