HĐND ĐỊA PHƯƠNG TÍCH CỰC THAM GIA CÁC CHUYÊN ĐỀ GIÁM SÁT TỐI CAO CỦA QUỐC HỘI, UBTVQH
CHUYỂN BIẾN TÍCH CỰC CỦA HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN MANG DẤU ẤN ĐẬM NÉT CỦA ỦY BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI
.jpg)
Hội nghị toàn quốc Tổng kết công tác Hội đồng nhân dân
Cải tiến, đổi mới từ nội dung đến hình thức giám sát
Giám sát là một trong những chức năng quan trọng của HĐND, là hoạt động cơ bản, thường xuyên, gắn liền với việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND theo quy định của pháp luật. Theo đó, giám sát của HĐND tỉnh bao gồm: giám sát của tập thể HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, các Tổ đại biểu HĐND và giám sát của cá nhân các đại biểu HĐND. Hoạt động giám sát được tổ chức tại các kỳ họp HĐND và giữa hai kỳ họp HĐND.
Hoạt động giám sát của HĐND được thực hiện thông qua nhiều hình thức, như: xem xét báo cáo của các cơ quan, đơn vị; chất vấn và xem xét việc trả lời chất vấn; xem xét văn bản quy phạm pháp luật của UBND cùng cấp, nghị quyết của HĐND cấp dưới trực tiếp; giám sát chuyên đề; lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND bầu; tổ chức hoạt động giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND; giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, kiến nghị của cử tri;... Phạm vi giám sát của HĐND toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, các mặt công tác.
Từ đầu nhiệm kỳ 2021-2026 đến nay, thực hiện các quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015, HĐND cấp tỉnh đã có những cải tiến, đổi mới nội dung cũng như hình thức giám sát. Chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát, nhất là giám sát tại kỳ họp, giám sát chuyên đề ngày càng được nâng cao, đạt được những kết quả nhất định, góp phần tích cực trong việc giải quyết các vấn đề nổi cộm mà người dân quan tâm, khắc phục các tồn tại trong công tác quản ý nhà nước trên địa bàn.
Báo cáo tổng kết tình hình tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương năm 2022 cho thấy: Với tinh thần thẳng thắn, nghiêm túc, trách nhiệm cao, đại biểu HĐND đã xem xét các báo cáo, đánh giá hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước, bảo đảm các nghị quyết đã được HĐND ban hành được thực thi hiệu quả. Trên cơ sở báo cáo thẩm tra, đại biểu HĐND đã chỉ rõ những vấn đề còn tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và đề xuất giải pháp khắc phục trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, được cử tri và nhân dân đặc biejt quan tâm, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu của địa phương.
Hoạt động chất vấn tiếp tục được đổi mới theo hướng thực chất. Đa số các ý kiến chất vấn đều được trả lời, giải trình làm rõ, có giải pháp khắc phục, được đại biểu đồng tình, thống nhất cao. Sau mỗi phiên họp chất vấn, HĐND nhiều địa phương đã ban hành Nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn, làm cơ sở để theo dõi, giám sát, đôn đốc, tổ chức tái giám sát trong thực hiện các vấn đề, các cam kết trước cử tri và Nhân dân địa phương.
Bên cạnh đó, các báo cáo kết quả giám sát chuyên đề đã được HĐND xem xét thận trọng, toàn diện, khách quan và đã ban hành nghị quyết về kết quả giám sát làm cơ sở pháp lý quan trọng để thực hiện và tổ chức việc theo dõi, giám sát việc triển khai thực hiện nghị quyết theo quy định.
Về hoạt động giám sát giữa hai kỳ họp, nội dung giám sát chuyên đề bao quát trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội; hoạt động tái giám sát được tăng cường với nhiều hình thức. Năm 2022, đã có tổng số 1.107 đoàn giám sát của HĐND, Thường trực, các Ban, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND cấp tỉnh, đã tiếp nhận được 11.229 kiến nghị, đến thời điểm báo cáo đã có 8.083 kiến nghị được giải quyết (tỷ lệ 70,39 %).
Thực hiện Nghị quyết 495/NQ-UBTVQH, tại Kỳ họp cuối năm 2022, lần đầu tiên HĐND Tp.Hà Nội đã ban hành Nghị quyết phiên chất vấn
Chia sẻ về những đổi mới trong hoạt động giám sát, Thường trực HĐND Tp.Hà Nội cho biết, Thường trực HĐND đã có các văn bản để định hướng hoạt động cho các Tổ đại biểu HĐND Thành phố; HĐND các quận, huyện, thị xã.... Đồng thời xây dựng và chuản hóa quy trình tổ chức kỳ họp, hoạt động thẩm tra xem xét các báo cáo; tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp HĐND.
Điểm nhấn trong hoạt động giám sát, tái giám sát của HĐND Tp.Hà Nội là tại kỳ họp thứ 10 vừa qua, lần đầu tiên, Thường trực HĐND trình HĐND Thành phố ban hành Nghị quyết về hoạt động chất vấn. Trong đó, định hướng tiến độ cụ thể để yêu cầu UBND và các cơ quan liên quan của Thành phố thực hiện, thông qua đó tăng cường kỷ luật, kỷ cương, trách nhiệm của các cơ quan trả lời chât vấn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động chất vấn và được HĐND thành phố thông qua với tỷ lệ thống nhất cao.
.jpg)
Hội đồng nhân dân Tp. Hồ Chí Minh
Tại HĐND Tp. Hồ Chí Minh, hoạt động giải trình tại phiên họp của Thường trực HĐND được quan tâm triển khai với nhiều đổi mới và đạt kết quả tích cực. Khi lựa chọn nội dung dung giải trình Thường trực HĐND Thành phố quan tâm các vấn đề về: những tồn tại nhiều năm, cử tri có nhiều ý kiến nhưng chưa được giải quyết dứt điểm, chú trọng ý kiến cử tri tại địa bàn không tổ chức Hội đồng nhân dân;... Đồng thời, Thường trực HĐND yêu cầu Ủy ban nhân dân Thành phố có trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, đơn vị trực thuộc và Ủy ban nhân dân cấp huyện đảm bảo thực hiện các yêu cầu của kế hoạch giải trình; cử Chủ tịch hoặc 01 Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố tham dự để giải trình;... Các hoạt động giải trình tại phiên họp của HĐND đều được truyền hình, phát thanh trực tiếp và tuyen truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng ngay từ hoạt động khảo sát, giám sát phục vụ phiên giải trình.
Sau hoạt động giải trình, Thường trực HĐND Thành phố ban hành kết luận nêu rõ những nhận định đánh giá về mặt đạt được, những hạn chế, khó khăn trong quản lý điều hành của chính quyền Thành phố và đề nghị những giải pháp cần tập trung tháo gỡ và thực hiện trong thời gian tới.
Bên cạnh đó, hoạt động giám sát của HĐND thời gian qua được triển khai tại các địa phương khác trên cơ sở bám sát Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đạt được những kết quả khả quan. Trên cơ sở đặc thù và tình hình thực tế tại mỗi địa phương, các vấn đề, nội dung được Thường trực HĐND các tỉnh lựa chọn và triển khai phù hợp, mang lại hiệu quả cao trên thực tiễn,...
Tiếp tục nâng cao hơn nữa hiệu quả giám sát của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát, theo Thường trực HĐND Tp.Hà Nội cần phát huy vai trò, trách nhiệm của Thường trực HĐND trong việc điều hòa, phối hợp hoạt động giữa các Ban của HĐND trong hoạt động giám sát. Đồng thời, nêu cao tinh thần trách nhiệm của lãnh đạo các Ban, Bộ chuyên trách các ban trong việc chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu với Thường trực HĐND để tổ chức hoạt động giám sát của HĐND, Thường trực HĐND. Chú trọng kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng, năng lực hoạt động của đại biểu HĐND, nhất là đại biểu hoạt động chuyên trách.
Bên cạnh đó, cần tiếp tục rà soát, xây dựng các quy trình để từng bước chuẩn hóa hoạt động giám sát bám sát theo quy định của Luật và hướng dẫn theo Nghị quyết số 594/NQ-UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để đảm bảo bài bản, khoa học, chất lượng.
Đóng góp vào nội dung này, theo Thường trực HĐND Tp. Hồ Chí Minh cần tăng cường phát huy vai trò, trách nhiệm đại biểu HĐND, đặc biệt là các đại biểu chuyên trách; phát huy vai trò nòng cốt của các Ban và từng thành viên của Ban HĐND trong việc đề xuất nội dung, vấn đề cần được giải trình, chất vấn và tham gia đặt câu hỏi chất vấn, yêu cầu giải trình đối với các đơn vị, đối với người đứng đầu.
Đồng thời, tiếp tục phát huy vai trò tuyên truyền của các cơ quan báo, đài trong phiên họp chất vấn, giải trình của HĐND, Thường trực HĐND, tuyên truyền trên Trang Fanpage của HĐND, Thường trực HĐND để cử tri theo dõi, đánh giá và giám sát.
Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh Hà Giang tổ chức Phiên họp Giải trình
Ở khía cạnh, Thường trực HĐND tỉnh Hà Giang cho rằng, cần quan tâm thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả việc xem xét, giám sát kết quả thực hiện nghị quyết, kết luận, kiến nghị giám sát của HĐND; tiếp tục thực hiện đăng tải công khai kết quả giám sát bằng nhiều hình thức để cử tri và Nhân dân theo dõi, giám sát. Quan tâm có các giải pháp để đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa trong hoạt động giám sát của HĐND để bảo đảm sự liên thông giữa HĐND các cấp,...
Ngoài ra, cần thực hiện tốt công tác phối hợp giám sát với các cơ quan của Quốc hội, Đoàn ĐBQH tại địa phương, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc; phối hợp giám sát giữa Thường trực HĐND với các Ban của HĐND, đại biểu HĐND các cấp;.../.