UBTVQH thông qua Nghị quyết về tiếp tục tăng cường hiệu lực, hiệu quả tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo
Toàn cảnh phiên họp
Đẩy mạnh thực hiện công tác giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo
Báo cáo công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của Chính phủ, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, số lượt người đến cơ quan hành chính nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh giảm 14,1% so với năm 2021, số vụ việc giảm 19,3%, số đoàn đông người giảm 32,7%. Về công tác tiếp nhận và xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, so với năm 2021, số đơn các loại gửi tới các cơ quan hành chính giảm 4%, số vụ việc khiếu nại thuộc thẩm quyền tăng 5,3%, số vụ việc tố cáo thuộc thẩm quyền tăng 0,6%.
Đối với kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo theo thẩm quyền, Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết, cơ quan hành chính nhà nước các cấp đã giải quyết 84,9% số vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền. Về công tác giải quyết các vụ việc khiếu nại phức tạp, tồn đọng, kéo dài, Thanh tra Chính phủ đã ban hành và tổ chức thực hiện kế hoạch đôn đốc, kiểm tra tại các địa phương. Hiện nay đang trong quá trình triển khai thực hiện kế hoạch, phối hợp rà soát, thống nhất phương án, trên cơ sở đó có lộ trình để các địa phương giải quyết dứt điểm từng vụ việc và đề xuất cấp có thẩm quyền có giải pháp phù hợp đối với những vụ việc cụ thể có nguyên nhân vướng mắc do chính sách, pháp luật.
Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong báo cáo
Trong kỳ báo cáo, Chính phủ đã xem xét xử lý, giải quyết 75,9% số vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh do đại biểu Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội chuyển đến, các vụ việc còn lại đang tiếp tục xem xét xử lý, giải quyết. Công tác giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo được thúc đẩy; tỷ lệ giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền đạt 84,9%, cơ bản đạt yêu cầu và cao hơn nhiều so với năm 2021 (76,3%), nhất là các bộ, ngành trung ương (93,8%) và nhiều địa phương cũng có tỷ lệ giải quyết đạt trên 90%.
Trình bày báo cáo về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của Tòa án nhân dân năm 2022, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết, các đơn khiếu nại, tố cáo liên quan đến quyết định tố tụng, hành vi tố tụng của Chánh án, Phó Chánh án và Thẩm phán đều được các Tòa án quan tâm giải quyết kịp thời trong quá trình giải quyết vụ án nên việc giải quyết đối với loại đơn này luôn đạt tỷ lệ cao. Các Tòa án đã giải quyết 91,7% số đơn khiếu nại các quyết định tố tụng và hành vi tố tụng. Số đơn còn lại trong thời hạn giải quyết đang được các Tòa án tiếp tục xem xét, giải quyết theo pháp luật. Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo được thực hiện kịp thời theo đúng quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục, đảm bảo chất lượng và thời hạn giải quyết. Quá trình giải quyết các Tòa án luôn đảm bảo các quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại, tố cáo; chú trọng việc đối thoại và yêu cầu người khiếu nại, người bị khiếu nại cung cấp tài liệu để xem xét, xác minh những vấn đề cần làm rõ; đề cao ý thức trách nhiệm và tổ chức thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền.
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình
Về công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao cho biết, Tòa án nhân dân tối cao và các Tòa án nhân dân cấp cao đã giải quyết 41,5% tổng số đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm. Tòa án nhân dân tối cao giải quyết được 53,7% số đơn, các Tòa án nhân dân cấp cao giải quyết được 37,2% số đơn. Về cơ bản, chất lượng trả lời đơn được bảo đảm, đã khắc phục tình trạng đã trả lời không có căn cứ kháng nghị nhưng sau đó lại kháng nghị.
Về công tác giải quyết đơn do các cơ quan Đảng, Quốc hội, Đoàn Đại biểu Quốc hội, Đại biểu Quốc hội chuyển đến các Tòa án nhân dân cấp cao, Tòa án nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao và các Tòa án nhân dân cấp cao đã giải quyết 55,64% số đơn khiếu nại, tố cáo của công dân, tổ chức do các cơ quan của Quốc hội, Đoàn Đại biểu Quốc hội và Đại biểu Quốc hội chuyển đến. Số đơn còn lại hiện trong thời hạn và đang được các Tòa án nghiên cứu, giải quyết theo quy định của pháp luật.
Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí
Báo cáo về việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của Viện Kiểm sát, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí cho biết, trong năm 2022, số lượt công dân tới khiếu nại, tố cáo tại Viện Kiểm sát nhân dân tối cao giảm 23,4%. Việc tiếp công dân bảo đảm các điều kiện vật chất cần thiết, tạo cảnh quan thiên nhiên thân thiện tại địa điểm tiếp công dân; quá trình tiếp công dân, lãnh đạo Viện Kiểm sát nhân dân tối cao các cấp đã chú trọng và thực hiện tốt việc đối thoại với công dân; trong trường hợp cần thiết, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao sẽ trực tiếp tiếp công dân để có biện pháp chỉ đạo giải quyết dứt điểm những khiếu kiện phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh điểm nóng về an ninh trật tự.
Về kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cho biết, tỷ lệ giải quyết đơn khiếu nại đạt 96,3%. Với đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, số đơn đủ điều kiện thụ lý giảm 31,6% so với năm 2021; đã giải quyết 79,5% số việc có hồ sơ, đạt tỷ lệ 40% số việc thuộc thẩm quyền phải giải quyết.
Tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao
Thẩm tra sơ bộ báo cáo của Chính phủ về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2022, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, qua Báo cáo của Chính phủ cho thấy, công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2022 tiếp tục có những chuyển biến tích cực, cơ bản đạt mức chỉ tiêu phấn đấu đề ra, giải quyết kịp thời, có hiệu quả theo đúng quy định của pháp luật đối với gần 85% các vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng
Đối với công tác tiếp công dân, so với năm 2021, năm 2022 dịch bệnh COVID-19 đã cơ bản được kiểm soát, số địa phương và thời gian thực hiện giãn cách xã hội không nhiều, nhưng số người đến các cơ quan hành chính nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh lại giảm mạnh cả về số lượt, số người, số vụ và số đoàn đông người; trong đó, ở các Bộ, ngành giảm rất mạnh (trên 50% về số lượt và số người, trên 65% về số vụ việc, 40% về số đoàn đông người). Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị Chính phủ phân tích làm rõ lý do của việc giảm này là do công tác quản lý nhà nước trong các lĩnh vực, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo có nhiều đổi mới, hiệu quả cao hơn hay vì lý do nào khác để có giải pháp phù hợp.
Bên cạnh đó, với công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật nêu rõ, so với kỳ báo cáo năm 2021, tổng số đơn thư các loại giảm 4% nhưng số vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính nhà nước tăng 3,9%, trong đó đơn khiếu nại giảm 7% về số đơn nhưng tăng 5,3% về số vụ việc, đơn tố cáo tăng nhẹ cả về số đơn và số vụ việc; số lượng đơn thư do các Bộ, ngành trung ương tiếp nhận giảm rất mạnh (gần 50%), trong khi ở địa phương thì lại tăng đáng kể (hơn 11%). Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị Chính phủ đánh giá bổ sung, làm rõ nguyên nhân thực chất của việc thay đổi tích cực, có tính bước ngoặt về số đơn tiếp nhận ở các Bộ, ngành trung ương là do chất lượng công tác giải quyết đơn thư ở cả địa phương và các cơ quan trung ương được nâng lên dẫn đến người dân không tiếp tục khiếu nại tố cáo hay vì lý do khác để có giải pháp phù hợp, phát huy kết quả này.
Thẩm tra các báo cáo công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của ngành Tòa án nhân dân và ngành Kiểm sát nhân dân năm 2022, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho rằng, trong điều kiện số lượng các vụ án, vụ việc Tòa án phải thụ lý, giải quyết đều tăng so với cùng kỳ năm 2021, nhưng số đơn khiếu nại, tố cáo lại giảm, cho thấy chất lượng tiến hành tố tụng và giải quyết, xét xử các loại vụ án của các Tòa án được nâng lên. Số lượng đơn không đủ điều kiện thụ lý vẫn rất lớn, gây áp lực về khối lượng công việc và ảnh hưởng đến tiến độ giải quyết của Tòa án các cấp.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga
Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cũng nêu rõ, tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm là 41,5%, chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao (từ 60% trở lên). Qua giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo trong tố tụng hình sự, tố tụng dân sự, tố tụng hành chính, có 160 đơn khiếu nại đúng, 164 đơn khiếu nại đúng một phần cho thấy Tòa án nhân dân tối cao cần tiếp tục có các giải pháp để nâng cao hơn nữa chất lượng các quyết định, hành vi tố tụng của người tiến hành tố tụng trong các vụ án, vụ việc.
Đối với ngành kiểm sát nhân dân, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cho biết, số lượng đơn đã tiếp nhận, số đơn thuộc thẩm quyền giải quyết của Viện Kiểm sát giảm so với năm trước nhưng số đơn tố cáo tăng 50,5%; số đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm vẫn chiếm tỷ lệ lớn. Hiện tượng công dân khiếu nại vượt cấp có chiều hướng gia tăng. Xuất hiện phổ biến hơn việc tố cáo về hành vi của người có thẩm quyền tiến hành tố tụng ngay sau khi khiếu nại, tố cáo không được chấp nhận; nhiều vụ việc đã được xem xét, giải quyết theo đúng quy định của pháp luật nhưng đương sự không chấp nhận và tiếp tục khiếu nại kéo dài.
Ngoài ra, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cũng cho biết, tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm trên tổng số đơn thụ lý mới trong năm 2022 là 39,8%, chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao là trên 60%. Bên cạnh đó, VKSNDTC chưa báo cáo về số lượng đơn chưa được giải quyết từ năm 2021 chuyển sang. Chất lượng giải quyết đơn cũng còn những hạn chế; tỷ lệ kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm (qua công tác giải quyết đơn) được Tòa án chấp nhận là 66,8%, chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao là trên 75%.
Cổng Thông tin điện tử Quốc hội sẽ tiếp tục phản ánh nội dung chi tiết phiên họp.