Trình UBTVQH bổ sung dự án Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (sửa đổi)
Toàn cảnh phiên họp
Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, công tác hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp đã đạt được một số kết quả nhất định. Theo đó, việc ban hành chính sách thời gian qua là kịp thời, bám sát thực tiễn, đúng đối tượng góp phần hỗ trợ người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp khắc phục khó khăn, ổn định cuộc sống, hỗ trợ người sử dụng lao động giảm chi phí, duy trì sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm cho người lao động. Việc triển khai thực hiện chính sách minh bạch, khẩn trương, đúng đối tượng, đúng mục đích (trên 99% người lao động nhận tiền hỗ trợ qua tài khoản cá nhân), đảm bảo nguyên tắc hỗ trợ quy định tại Nghị quyết của Chính phủ và điều kiện quy định tại Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Đến nay, việc xác định số giảm đóng cho các đơn vị sử dụng lao động thuộc đối tượng hỗ trợ và việc giải quyết hỗ trợ cho người lao động đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp và người lao động đã dừng tham gia bảo hiểm thất nghiệp đề nghị hỗ trợ về cơ bản đã hoàn thành.
Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng chỉ ra rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn những tồn tại hạn chế trong công tác này. Cụ thể, quá trình đánh giá tác động của chính sách, dự báo đối tượng thụ hưởng và dự tính số tiền thực tế chi trả cho người lao động thụ hưởng chính sách còn chưa sát với thực tế. Do đó, khi triển khai thực hiện chính sách, số tiền thực tế chi trả hỗ trợ người lao động lên tới trên 30.800 tỷ đồng tại Nghị quyết số 03/2021/UBTVQH ngày 24/9/2021 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Nhưng vẫn còn số lao động thuộc đối tượng thụ hưởng của Nghị quyết 03/2021/UBTVQH chưa được chi trả.
Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung trình bày Tờ trình
Nguyên nhân chủ quan là do chưa đánh giá tác động đầy đủ khi xây dựng chính sách; trong quá trình xây dựng chính sách do các quy định về đơn vị sự nghiệp tự chủ chưa đầy đủ, rõ ràng và thực tế các đơn vị trong giai đoạn rà soát để phân loại theo quy định nên khó xác định chính xác đối tượng được hưởng chính sách trong các đơn vị sự nghiệp; mặt khác, trong quá trình thực hiện, cơ quan triển khai còn chưa thống nhất cách hiểu về đối tượng có tên trong danh sách tham gia bảo hiểm thất nghiệp.
Nguyên nhân khách quan là do việc xây dựng, ban hành chính sách trong bối cảnh đặc biệt, cách ly xã hội, thời gian rất ngắn, cấp bách để kịp thời hỗ trợ người lao động chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19; việc trao đổi thông tin giữa các cơ quan trong quá trình xây dựng chính sách phải đảm bảo đúng quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật Nhà nước dẫn đến việc dự bảo đối tượng thụ hưởng chính sách còn hạn chế, chưa sát thực tế.
Bộ trưởng cho biết, sau ngày 31/12/2021 (thời điểm hoàn thành việc hỗ trợ đối với người lao động) vẫn còn hơn 414 nghìn lao động thuộc đối tượng hỗ trợ đã nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ đúng thời hạn theo quy định tại Quyết định số 28/2021/QĐ-TTg (nộp hồ sơ đề nghị chậm nhất đến hết ngày 20/12/2021) nhưng chưa được chi trả với số tiền dự kiến khoảng 1.155 tỷ đồng. Do đây là các trường hợp nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ vào những ngày cuối cùng của thời hạn theo quy định (thời hạn cuối cùng chậm nhất là ngày 20/12/2021), có diễn biến quá trình đóng bảo hiểm thất nghiệp phức tạp; thông tin về quá trình đóng bảo hiểm thất nghiệp; nhân thân của người lao động còn chưa chính xác do đó để xác định đúng người, đúng mức hưởng chỉ hoàn thành sau ngày 31/12/2021 (thời điểm hoàn thành việc chi trả theo quy định) nên chưa chi trả cho các trường hợp này.
Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện, phát sinh khó khăn trong việc xác định rõ đối tượng hỗ trợ, cơ sở để xác định đối với các đơn vị sự nghiệp công lập có sử dụng nguồn ngân sách nhà nước theo quy định tại Nghị định số 60/2021/NĐ CP ngày 21/6/2021 của Chính phủ và các đơn vị do Ủy ban nhân dân các cấp thành lập được giao tự chủ về tài chính làm cơ sở thực hiện Nghị quyết số 116/NQ CP. Do đó, việc thực hiện các thủ tục nhận hỗ trợ của một số đơn vị đặc thù còn chậm so với tiến độ đặt ra.
Trên cơ sở đó, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Thông báo kết luận cho phép kéo dài thời gian thực hiện Nghị quyết số 03/2021/UBTVQH ngày 24/9/2021 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội với nội dung: Cho phép tiếp tục chi trả hỗ trợ với số tiền dự kiến khoảng 1.155 tỷ đồng cho hơn 414 nghìn người lao động đủ điều kiện và đã nộp hồ sơ theo quy định; Thời hạn thực hiện chỉ trả là 01 tháng, kể từ ngày Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý về việc tiếp tục thực hiện hỗ trợ. Trường hợp, hết thời hạn nêu trên mà người lao động không đến nhận tiền hỗ trợ hoặc không thể liên hệ được với người lao động thì coi như người lao động không có nhu cầu nhận hỗ trợ.
Đồng thời, việc cho phép tiếp tục chi trả đối với người lao động đáp ứng đủ điều kiện và nộp hồ sơ đúng thời hạn theo quy định không ảnh hưởng tới mục tiêu của Nghị quyết nhằm tiếp tục hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Đối tượng thụ hưởng của chính sách vẫn giữ nguyên, không thay đổi theo quy định trong Nghị quyết nên không nhất thiết phải thực hiện sửa đổi Nghị quyết theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Chính phủ đề xuất Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành Kết luận cho phép tiếp tục chi trả hỗ trợ đối với người lao động thuộc đối tượng hỗ trợ đã nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ theo đúng thời hạn quy định.
Về cân đối Quỹ bảo hiểm thất nghiệp khi tiếp tục thực hiện chi trả, sau khi tiếp tục chi trả hỗ trợ cho người lao động thì kết dư Quỹ bảo hiểm thất nghiệp vẫn đảm bảo an toàn vì vẫn cao hơn 2 lần tổng chi bảo hiểm thất nghiệp năm 2021.
Sau khi kết thúc chỉ trả hỗ trợ cho người lao động, Chính phủ sẽ báo cáo Quốc hội về kết quả thực hiện chính sách hỗ trợ người lao động theo Nghị quyết số 03/2021/UBTVQH15 ngày 24/9/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Tại Phiên họp, sau khi nghe Tờ trình, Báo cáo thẩm tra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành thảo luận để xem xét đề xuất của Chính phủ liên quan đến việc thực hiện chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp theo Nghị quyết số 03/2021/UBTVQH15 về chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19.
Cổng Thông tin điện tử Quốc hội sẽ tiếp tục cập nhật nội dung Phiên họp./.