Đề nghị đưa dự án Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (sửa đổi) vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023
Báo cáo ý kiến nghiên cứu về đề nghị bổ sung dự án Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước. đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (sửa đổi) vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật Hoàng Minh Hiếu cho biết, về sự cần thiết ban hành Luật, Thường trực Ủy ban Pháp luật và các cơ quan tán thành với sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp (sau đây gọi là Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước). Việc sửa đổi Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước cũng nhằm thực hiện nhiệm vụ lập pháp đã được xác định tại Kế hoạch số 81/KH UBTVQH15 ngày 05/11/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội triển khai thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị và Đề án Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.
Về hồ sơ đề nghị xây dựng Luật, căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 37 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Thường trực Ủy ban Pháp luật nhận thấy, hồ sơ đề nghị xây dựng Luật cơ bản đáp ứng yêu cầu. Tuy nhiên, còn thiếu bản chụp ý kiến góp ý; nội dung một số tài liệu cần tiếp tục được hoàn thiện theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật Hoàng Minh Hiếu
Về phạm vi điều chỉnh, Thường trực Ủy ban Pháp luật, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách cơ bản nhất trí với phạm vi điều chỉnh của dự án Luật, trong đó, bổ sung nội dung “cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp" vào Điều 1 của dự thảo Luật. Bên cạnh đó, đề nghị trong quá trình chuẩn bị dự án Luật, cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, đề xuất sửa đổi các quy định không còn phù hợp, bổ sung quy định điều chỉnh những vấn đề phát sinh, vướng mắc để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn.
Đối với đối tượng áp dụng, về doanh nghiệp do các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội năm giữ 100% vốn điều lệ: Thường trực Ủy ban Pháp luật và Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách tán thành với Tờ trình của Chính phủ và dự thảo Luật về việc bổ sung đối tượng này để có cơ sở pháp lý rõ ràng, thuận lợi cho quá trình tổ chức, quản lý vận hành các doanh nghiệp trực thuộc các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội. Tuy nhiên, các điều trong dự thảo Luật lại chưa quy định về trách nhiệm, quyền hạn, nhiệm vụ của đối tượng này, do đó, đề nghị ra soát, bảo đảm thống nhất giữa nội dung chính sách được nêu trong Tờ trình với quy định của dự thảo Luật.
Toàn cảnh phiên họp
Về doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vấn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết. Thường trực Ủy ban Pháp luật và Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách cơ bản nhất trí với chính sách này, tuy nhiên, Điều 2 của dự thảo Luật chưa thể hiện đối tượng áp dụng theo đề xuất này, đề nghị cần nghiên cứu, bổ sung trong dự thảo Luật để thể hiện rõ chính sách nêu trên.
Đối với các chính sách trong đề nghị xây dựng Luật, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhận thấy, về cơ bản, 04 nhóm chính sách đã bảo đảm phù hợp với quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước, đã được rà soát dễ bảo đảm tính thống nhất, tính khả thi. Tuy nhiên, đề nghị tiếp tục rà soát, đánh giá kỹ về từng nội dung cụ thể trong các nhóm chính sách, thể hiện nhất quán các nội dung chính sách được đề xuất trong các quy định của dự thảo Luật, bảo đảm sự đồng bộ giữa nội dung chính sách với các văn bản trong hệ thống pháp luật hiện hành, đặc biệt là Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoản, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Quản lý, sử dụng tài sản cộng
Về một số chính sách cụ thể, với chính sách về đầu tư vốn Nhà nước vào doanh nghiệp, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị lưu ý, cân nhắc thận trọng việc sử dụng một số khái niệm mới (vốn đầu tư của chủ sở hữu nhà nước tại doanh nghiệp, vốn của doanh nghiệp...) bảo đảm phù hợp, thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành (Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu, Luật Doanh nghiệp) và tinh thần Nghị quyết số 12-NQ/TW; xem xét đánh giá tác động của việc thực thi Luật gắn với quy định của Luật Doanh nghiệp nhằm xác định chính sách quản lý phù hợp, đặc biệt là việc đầu tư vốn vào các công ty cổ phần, trọng tâm là công ty cổ phần do nhà nước nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ; xác định đúng bản chất kinh tế của nguồn vốn nhà nước sau khi đã đầu tư vào doanh nghiệp; bảo đảm cơ sở pháp lý và công cụ quản lý nguồn thu từ cổ tức, lợi nhuận, thu từ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp theo chủ trương của Đảng và pháp luật về ngân sách nhà nước.
Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị cần phải xác định các nguyên tắc, tiêu chí để giám sát, kiểm tra hoạt động sử dụng, đầu tư vốn nhà nước ở doanh nghiệp để bảo toàn và bảo đảm hiệu quả của nguồn vốn nhà nước. tránh các kẽ hở để dẫn đến các sai phạm, vi phạm, gây thất thoát nguồn lực của nhà nước.
Về chính sách cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Thưởng trực Ủy ban Pháp luật và Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị làm rõ, có chính sách cụ thể để bảo đảm thực hiện định hưởng đã được đề ra tại Đề án Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV về việc “đổi mới cách thức thực hiện có phản hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhà nước, nhất là các biện pháp liên quan đến xác định giá trị quyền sử dụng đất, tài sản cố định, thương hiệu và giá trị truyền thống của doanh nghiệp có phản hòa".
Đối với một số nội dung cụ thể của chính sách cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị cần làm rõ cơ chế, nguyên tắc xác định giá thị trưởng các căn cứ để xác định hoặc giao Chính phủ quy định về. Giá trị doanh nghiệp phải được định giá lại sát với thị trường thông qua tổ chức có chức năng thêm định giá và làm cơ sở để xác định giá khởi điểm" để tránh cách hiểu, cách xác định giá thị trường không thống nhất trong giai đoạn vừa qua. Bên cạnh đó, cần nghiên cứu bổ sung trong dự thảo Luật nội dung được nếu tại Tờ trình của Chính phủ về việc "nghiên cứu quy định cơ chế việc mua lại các doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp âm vốn chủ sở hữu, có quy định đặc thử về hoạt động cơ cấu lại doanh nghiệp sau khi mua lại", bởi vì đây là vấn đề có nhiều tồn tại, vướng mắc trong quá trình xử lý các doanh nghiệp âm vốn chủ sở hữu.