HOÀN THIỆN CÁC QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ KINH DOANH BẢO HIỂM, KIẾN TẠO, PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG BẢO HIỂM AN TOÀN, MINH BẠCH

Toàn cảnh Phiên họp

Tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định về doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm

Tại Phiên thảo luận, các đại biểu cơ bản tán thành với các quy định tại dự thảo Luật rằng cần luật hoá các điều kiện kinh doanh, cấp phép thành lập và hoạt động; hồ sơ thủ tục do Chính phủ hướng dẫn; cơ quan thực hiện cấp phép thành lập và hoạt động kinh doanh bảo hiểm là Bộ Tài chính. Tuy nhiên, các đại biểu đề nghị Cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát các quy định liên quan đến chủ thể kinh doanh như điều kiện kinh doanh, trình tự thành lập, quản trị doanh nghiệp, tổ chức kiểm soát và kiểm toán nội bộ, các chức danh quan trọng của doanh nghiệp bảo hiểm…; bảo đảm công khai, minh bạch, rõ ràng, thuận lợi, không tạo gánh nặng về tài chính, hành chính cho doanh nghiệp; tránh sự can thiệp quá sâu của cơ quan quản lý nhà nước vào quyền tự chủ kinh doanh của doanh nghiệp, bảo vệ bí mật kinh doanh của doanh nghiệp và phù hợp với Luật Doanh nghiệp năm 2020.

Cho ý kiến liên quan đến nội dung này, đại biểu Nguyễn Việt Hà- Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang nêu rõ, đối với việc thu hồi giấy phép thành lập và hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm tại Điều 75, đề nghị cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu, rà soát thêm. Vì theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020, các trường hợp mà doanh nghiệp tổ chức lại theo hình thức tách doanh nghiệp thì doanh nghiệp bị tách không chấm dứt hoạt động.

Ngoài ra, theo một số đại biểu, dự thảo Luật có quy định một số nội dung liên quan đến phá sản của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm chưa phù hợp với quy định tại Luật Phá sản, như chủ thể nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản, việc áp dụng thủ tục thanh lý tài sản đối với doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm bị phá sản, thứ tự ưu tiên khi phân chia tài sản doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm... Vì vậy, đề nghị Cơ quan soạn thảo làm rõ tính cần thiết phải có các quy định đặc thù này đối với lĩnh vực bảo hiểm, hạn chế tối đa việc tạo thêm các ngoại lệ so với quy định của Luật Phá sản.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung- Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình, phát biểu từ điểm cầu trực tuyến

Làm rõ hơn các quy định về bảo hiểm bắt buộc

Quan tâm đến lĩnh vực bảo hiểm bắt buộc, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung- Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình, chỉ ra rằng, dự thảo Luật có quy định về bảo hiểm bắt buộc một số loại hình bảo hiểm cụ thể như bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, bảo hiểm cháy nổ bắt buộc hay bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng. Nhưng thực tế trong quá trình vận hành hoạt động xã hội thì có rất nhiều loại hình dịch vụ hoặc phi dịch vụ có nguy cơ tiềm ẩn nguy cơ gây thảm họa hoặc tai nạn khó lường không thể tránh khỏi như trong dịch vụ vận tải và trong dịch vụ hàng không. Do đó, đại biểu đề nghị nghiên cứu, cân nhắc quy định Chính phủ có thẩm quyền quyết định một số loại hình bảo hiểm bắt buộc do người thụ hưởng hoặc sử dụng dịch vụ buộc phải mua gắn kèm theo phí sử dụng dịch vụ, gắn kèm trong các gói chi phí khác, kể cả đối với người nước ngoài khi sử dụng các dịch vụ.

Cũng theo đại biểu, trong thực tiễn phải hết sức lưu ý đến việc lợi dụng các loại hình kinh doanh dịch vụ bảo hiểm để hình thành các loại huy động vốn, nhất là huy động vốn đa cấp thông qua nhiều kênh khác nhau. Cụ thể, mỗi người mua lại biến thành một đại lý ảo, đại lý không chính thức rồi quay lại tìm kiếm, lôi kéo những người mua cấp thấp hơn. Từ đó hình thành đường dây đa cấp và dẫn đến rủi ro, đổ vỡ. Mặc dù trong quy định của luật cũng ghi khá rõ tiêu chuẩn của đại lý như thế nào, quy định bảo hiểm phải có hợp đồng ra sao, quy định rõ trách nhiệm của bên bán và bên mua... Nhưng hiện nay, chúng ta có loại hợp đồng chung, hợp đồng giao kết điện tử trên môi trường không gian mạng, đây chính là sơ hở để các đối tượng kinh doanh đa cấp có thể lợi dụng. Do đó, đại biểu đề nghị nên cân nhắc bổ sung các điều khoản quy định chặt chẽ hơn hoặc nêu rõ trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, các cơ quan chức năng để đảm bảo quản lý và chế tài đối với các vấn đề phát sinh nêu trên.

Đánh giá cao việc quy định bảo hiểm bắt buộc là nhằm bảo vệ lợi ích công cộng, môi trường và an toàn xã hội, tuy nhiên, một số đại biểu đề nghị làm rõ thêm vấn đề bảo hiểm liên quan đến trách nhiệm bồi thường dân sự của chủ xe cơ giới. Theo đó, cần nghiên cứu thêm về nguyên tắc biểu phí, không nên cào bằng một mức phí mà nên thiết kế theo hướng đối với những xe chấp hành tốt về an toàn giao thông được khuyến khích một mức phí thấp nhất và theo đó tăng dần với những xe có vi phạm về Luật An toàn giao thông.

Quy định chi tiết, cụ thể về các hành vi cấm

Phát biểu từ điểm cầu Vĩnh Long, đại biểu Nguyễn Thị Minh Trang – Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long, chỉ rõ, hiện nay tình trạng mời gọi, giới thiệu, quảng bá sản phẩm bảo hiểm một cách thái quá diễn ra với nhiều hình thức trực tiếp hoặc gián tiếp, thông qua các hoạt động nhắn tin, điện thoại thường xuyên, liên tục của một bộ phận không nhỏ nhân viên doanh nghiệp bảo hiểm đã thật sự gây nhiều phiền toái cho khách hàng. Bên cạnh đó, xuất hiện nhiều vụ tranh chấp hợp đồng bảo hiểm mà nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc cung cấp thông tin không trung thực từ một phía hoặc cả 2 phía khi phát sinh sự kiện bảo hiểm. Do đó, theo đại biểu, cần thiết phải có những quy định thật rõ, thật cụ thể về các hành vi cấm trong tất cả các khâu của kinh doanh bảo hiểm, của đối tượng tham gia trong các hoạt động bảo hiểm và kinh doanh bảo hiểm, không chỉ ở hành vi của doanh nghiệp bảo hiểm và người thụ hưởng, người được bảo hiểm mà cả hành vi của người môi giới bảo hiểm, đại lý bảo hiểm cũng như cộng tác viên. Trong đó, cần thiết phải nghiêm cấm hành vi cung cấp thông tin bảo hiểm sai sự thật, quảng cáo thông tin không đúng sự thật nhằm thực hiện nghiêm các hành vi cạnh tranh không lành mạnh để làm cơ sở pháp lý cho việc áp dụng chế tài xử lý đối với cả pháp nhân và cá nhân vi phạm.

Cũng cho ý kiến về nội dung này, đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung- Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc, đề nghị bổ sung hành vi cấm sử dụng cơ sở dữ liệu về kinh doanh bảo hiểm, nhất là dữ liệu cá nhân vào mục đích kinh doanh ngoài phạm vi hợp đồng bảo hiểm. Theo đại biểu, nếu như doanh nghiệp bán bảo hiểm chỉ cần bổ sung thêm một điều trong hợp đồng là được toàn quyền sử dụng cơ sở dữ liệu, mà hợp đồng này thường là một chiều chỉ có ký, cũng không bao giờ được thay đổi, như vậy là tiềm ẩn rất nhiều bất lợi trong hoạt động này.

Đại biểu Thái Quỳnh Mai Dung- Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc, phát biểu

Ngoài ra, một số đại biểu cũng đề nghị bổ sung quy định cấm hành vi cạnh tranh bất hợp pháp trong kinh doanh bảo hiểm như khoản 3 Điều 124 Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện hành; đồng thời cần liệt kê một số biểu hiện cụ thể của hành vi chung này. Theo đại biểu phân tích, thực tiễn cho thấy, những hành vi cạnh tranh bất hợp pháp diễn ra khá phổ biến, cần sớm khắc phục để thị trường bảo hiểm được phát triển lành mạnh trong thời gian tới, tăng sự minh bạch trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm.

Kết luận một số nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, tại Phiên thảo luận, các đại biểu Quốc hội đã tham gia nhiều ý kiến vào các nhóm chính sách, nhiều điều khoản cụ để hoàn chỉnh các nội dung của hợp đồng bảo hiểm, đảm bảo hài hòa lợi ích của doanh nghiệp và của người tham gia bảo hiểm, đảm bảo khả thi khi thực hiện. Nhiều ý kiến cũng đề nghị tiếp tục rà soát để xử lý mâu thuẫn, chồng chéo với các luật khác, quy định cụ thể hơn, rõ ràng hơn về các điều khoản liên quan đến doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm nhằm tạo điều kiện thuận lợi về trình tự, thủ tục gia nhập thị trường và các hoạt động của doanh nghiệp.

Đồng thời, tại Phiên họp, các đại biểu cũng đề nghị rà soát thêm các quy định về quản lý nhà nước, về hoạt động kinh doanh bảo hiểm để cân bằng giữa kiến tạo và quản lý thị trường, không gây ách tắc cho hoạt động của doanh nghiệp, nhưng đảm bảo vai trò quản lý của Nhà nước các cấp; Quy định cụ thể hơn, toàn diện, khả thi hơn về bảo hiểm vi mô, về chính sách phát triển kinh doanh bảo hiểm, chú ý đến các lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, nông dân và đồng bào dân tộc thiểu số; Rà soát thêm về ứng dụng công nghệ thông tin, điều khoản thi hành quy định về áp dụng pháp luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, trên cơ sở các ý kiến thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo Cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với Cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan, nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ, hoàn chỉnh dự án luật trình Quốc hội xem xét thông qua vào Kỳ họp thứ 3 tới đây./.