THẢO LUẬN TỔ 10: THÁO GỠ TRIỆT ĐỂ CÁC VƯỚNG MẮC TRONG THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA

TỔNG THUẬT TRỰC TIẾP SÁNG 16/01: CHÍNH PHỦ TRÌNH QUỐC HỘI DỰ THẢO NGHỊ QUYẾT VỀ MỘT SỐ CƠ CHẾ, CHÍNH SÁCH ĐẶC THÙ THỰC HIỆN CÁC CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA

Thảo luận tại Tổ 10 có: Phó Chủ tịch Quốc hội  Nguyễn Khắc Định cùng các vị Đại biểu Quốc hội thuộc 03 Đoàn ĐBQH các tỉnh: Thái Bình, Ninh Thuận, Bạc Liêu. Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Bạc Liêu Lữ Văn Hùng điều hành nội dung phiên thảo luận.

Toàn cảnh Phiên thảo luận tại Tổ 10

Xuất phát từ thực tiễn triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia và cụ thể hóa nhiệm vụ Quốc hội giao, Chính phủ đề xuất các giải pháp chính sách đặc thù vượt thẩm quyền của Chính phủ nhằm tháo gỡ triệt để các khó khăn, vướng mắc, tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để các địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn các chương trình mục tiêu quốc gia trong thời gian tới. Theo đó, dự thảo Nghị quyết gồm 6 Điều quy định về: Phạm vi điều chỉnh; đối tượng áp dụng; giải thích từ ngữ; nội dung các cơ chế đặc thù; tổ chức thực hiện và điều khoản thi hành. Nội dung cơ bản của 08 cơ chế đặc thù, bao gồm: Cơ chế phân bổ, giao dự toán chi thường xuyên ngân sách trung ương hằng năm; Cơ chế điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước, điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn hằng năm; Ban hành quy định trình tự, thủ tục, tiêu chí, mẫu hồ sơ lựa chọn dự án phát triển sản xuất; Cơ chế sử dụng ngân sách nhà nước trong trường hợp giao chủ dự án phát triển sản xuất tự thực hiện việc mua sắm hàng hóa, Chính phủ đề xuất Quốc hội quyết nghị cơ chế khác quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15; Cơ chế quản lý, sử dụng tài sản hình thành từ dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, Chính phủ đề xuất cơ chế đặc thù chưa được quy định tại Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017 và các quy định khác có liên quan;…

Dự thảo Nghị quyết cũng đề xuất: cơ chế ủy thác vốn cân đối của ngân sách địa phương qua hệ thống ngân hàng chính sách xã hội; cơ chế thí điểm phân cấp cho cấp huyện trong quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; cơ chế giao kế hoạch đầu tư công trung hạn, đầu tư vốn hằng năm đối với dự án đầu tư quy mô nhỏ, kỹ thuật không phức tạp, trên cơ sở thực tiễn triển khai và nguyện vọng của nhiều địa phương.

Phó Chủ tịch Quốc hội  Nguyễn Khắc Định tham dự và phát biểu tại Phiên thảo luận Tổ 10

Cho ý kiến tại phiên thảo luận, các đại biểu cơ bản nhất trí với sự cần thiết về ban hành Nghị quyết như trong Tờ trình của Chính phủ và thấy rằng, việc ban hành chính sách đặc thù là xuất phát từ yêu cầu cấp bách của thực tiễn để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG), đồng thời thực hiện khoản 2, Điều 2, Nghị quyết số 108/2023/QH15 ngày 29/11/2023 của Quốc hội về giám sát chuyên đề các CTMTQG.

Nhấn mạnh việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết là đúng thẩm quyền, các đại biểu tập trung cho ý kiến vào một số nội dung trọng tâm như: Phạm vi, giải thích từ ngữ, thời gian thực hiện Nghị quyết; Về các chính sách cụ thể tại Điều 4 dự thảo Nghị quyết; Những vấn đề liên quan đến kiểm toán;…

Đại biểu Nguyễn Văn Huy – Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình

Liên quan đến Khoản 5, về quản lý, sử dụng tài sản hình thành từ dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, dự thảo Chính phủ đưa ra 02 phương án. Góp ý vào nội dung này, đại biểu Nguyễn Văn Huy – Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình bày tỏ tán thành phương án 1. Theo đại biểu, phương án này kế thừa được kinh nghiệm trong quản lý, tổ chức thực hiện các dự án cộng đồng của Chương trình 135 trước đây. Tuy nhiên, cần phải có nghiệm thu trước khi giao cho cộng đồng, chủ trì liên kết quản lý. 

Tại điểm b, Chính phủ nghiên cứu ở những vùng biến đổi khí hậu, đối với các tài sản có giá trị trên 500 triệu, ngân sách nhà nước hỗ trợ cho không 20%, giá trị tài sản còn lại là vốn của chủ trì liên kết hoặc được hưởng vay tín dụng ưu đãi từ ngân hàng chính sách xã hội. Ngoài ra, để phù hợp với tình hình thực tiễn địa phương, chính sách này có thể giao cho Ủy ban nhân dân các tỉnh quy định từng trường hợp cụ thể.

Đại biểu Nguyễn Văn Huy – Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình cũng lưu ý, trong quá trình thực hiện cần có sự kiểm soát chặt chẽ tránh việc trục lợi từ chính sách, đồng thời tăng cường công tác thông tin tuyên truyền để nâng cao ý thức người dân.

Đại biểu Trần Thị Hoa Ry – Đoàn ĐBQH tỉnh Bạc Liêu

Nêu quan điểm tại phiên thảo luận, đại biểu Trần Thị Hoa Ry – Đoàn ĐBQH tỉnh Bạc Liêu cho biết, Chính phủ đề xuất 08 cơ chế đặc thù. Trong đó, về điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước, kế hoạch đầu tư vốn hằng năm, đại biểu bày tỏ thống nhất với nội dung điểm (a) của dự thảo Nghị quyết đã được tiếp thu, chỉnh sửa của Chính phủ. Cơ chế này tạo thuận lợi cho địa phương được phép sử dụng nguồn ngân sách đã được phân bổ đến hết năm 2023 (bao gồm chi đầu tư, chi thường xuyên được chuyển nguồn từ các năm trước sang năm 2023). Luật Ngân sách hiện hành không có quy định cho phép địa phương được điều chỉnh dự toán ngân sách trung ương đã được Thủ tướng giao; Luật Đầu tư công không có quy định cho phép điều chỉnh nguồn vốn được kéo dài từ dự án đầu tư không có khả năng giải ngân vốn cho các dự án đầu tư khác trong danh mục đầu tư công trung hạn 2021-2025 thuộc cùng CTMTQG mà không vượt quá tổng mức vốn đã được cấp có thẩm quyền giao kế hoạch.

Về ban hành quy định trình tự, thủ tục, tiêu chí, mẫu hồ sơ lựa chọn dự án phát triển sản xuất, đại biểu tỉnh Bạc Liêu cho rằng, Chính phủ đã tiếp thu ý kiến và sửa chính sách theo hướng phân cấp cho Ủy ban Nhân dân tỉnh quyết định việc ban hành, điều chỉnh quy định về trình tự, thủ tục, tiêu chí, mẫu hồ sơ lựa chọn dự án phát triển sản xuất. Cơ chế này để bảo đảm linh hoạt giải quyết ở những địa phương chưa hoàn thành hoặc các địa phương phải tiếp tục hoàn thiện khi phát sinh vấn đề mới, cần điều chỉnh.

Đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Thuận 

Cơ bản thống nhất với nội dung Dự thảo Nghị quyết, đại biểu Đàng Thị Mỹ Hương - Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Thuận tán thành cơ chế thí điểm phân cấp cho cấp huyện trong quản lý, tổ chức thực hiện các CTMTQG. Theo đại biểu, việc phân cấp sẽ tạo điều kiện cho cấp huyện chủ động, linh hoạt trong việc điều hành, quản lý triển khai thực hiện các CTMTQG, khắc phục được những bất cập, vướng mắc hiện nay.

Phó Chủ tịch Quốc hội  Nguyễn Khắc Định phát biểu tại Phiên thảo luận Tổ 10

Phát biểu tại phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, nội dung các chính sách tại Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia đã được nghiên cứu kỹ lưỡng. Theo đó, mục tiêu của việc ban hành Nghị quyết nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia.

Theo đó, với 08 chính sách được đề xuất, có 04 chính sách gồm: Phân bổ, giao dự toán chi thường xuyên ngân sách trung ương hằng năm; Điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước, điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn hằng năm; Ban hành quy định trình tự, thủ tục, tiêu chí, mẫu hồ sơ lựa chọn dự án phát triển sản xuất; Giao kế hoạch đầu tư công trung hạn, đầu tư vốn hằng năm đối với dự án đầu tư xây dựng có quy mô nhỏ, kỹ thuật không phức tạp được có tính khả thi cao; đưa vào thực hiện được ngay. Đối với 04 chính sách còn lại, tiếp tục làm rõ hơn, đảm bảo sự phù hợp và tính khả thi cao.

Cũng tại phiên thảo luận, các đại biểu tán thành cao việc bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 từ nguồn dự phòng chung tương ứng với nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022 cho các nhiệm vụ, dự án đầu tư công và bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn cho Tập đoàn điện lực Việt Nam từ nguồn dự phòng của Kế hoạch đầu tư công trung hạn.

Chiều cùng ngày, theo Chương trình Kỳ họp, Quốc hội tiến hành thảo luận phiên toàn thể tại hội trường về dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; về bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 từ nguồn dự phòng chung tương ứng với nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022 cho các nhiệm vụ, dự án đầu tư công và bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn cho Tập đoàn điện lực Việt Nam từ nguồn dự phòng của Kế hoạch đầu tư công trung hạn.

Một số hình ảnh tại Phiên thảo luận Tổ 10 sáng 16/01: