Hiện nay, các quy định của pháp luật về quản lý hoạt động quảng cáo đã tương đối đầy đủ như Luật Quảng cáo, Luật An toàn thực phẩm, Nghị định hướng dẫn Luật Quảng cáo, Nghị định hướng dẫn Luật An toàn thực phẩm, Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo. Theo các quy định này, ngoài các hành vi cấm thì “Tổ chức, cá nhân có sản phẩm quảng cáo, người phát hành quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe chỉ tiến hành quảng cáo khi đã được thẩm định nội dung và quảng cáo đúng nội dung đã được thẩm định”. Để thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện thủ tục hành chính, toàn bộ thủ tục đăng ký nội dung quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe đã được Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) thực hiện trên môi trường mạng (Dịch vụ công trực tuyến mức độ 4).
Bên cạnh những tổ chức, cá nhân chấp hành tốt các quy định của pháp luật về quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe vẫn còn tồn tại rất nhiều những tổ chức, cá nhân vi phạm quy định về quảng cáo, chủ yếu tập trung vào các hành vi như quảng cáo không đúng bản chất của sản phẩm, quảng cáo khi chưa được thẩm định nội dung và quảng cáo không đúng nội dung đã được thẩm định.
Cần tăng cường phối hợp quản lý hoạt động quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe
Về vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 17/CT-TTg ngày 09/5/2017 về việc tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, chấn chỉnh hoạt động quảng cáo. Nhằm triển khai thực hiện Luật Quảng cáo, Luật An toàn thực phẩm cùng các Luật, Nghị quyết khác có liên quan, Bộ Y tế đã ban hành Công văn số 1504/BYT-ATTP về việc tăng cường phối hợp quản lý hoạt động quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
Theo đó, Bộ Y tế yêu cầu Bộ Thông tin và Truyền thông xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân phát hành quảng cáo sai sự thật, quảng cáo chưa có thẩm định của cơ quan chuyên môn hoặc không đúng với nội dung đã được thẩm định. Đồng thời, có biện pháp xử lý mạnh với các trang mạng xã hội như facebook, tiktok, twitter,…các nền tảng quảng cáo trên google ads như youtube, coccoc, chrome,…và yêu cầu thực hiện nghiêm túc pháp luật của Việt Nam về quảng cáo. Bộ Thông tin và Truyền thông cần rà soát quản lý chặt điều kiện cho phép mở các trang website, tên miền hoạt động nhằm đảm bảo khi phát hiện sai phạm về quảng cáo cần kịp thời tạm đóng tên miền hoặc đóng vĩnh viễn tên miền vi phạm. Tăng cường quản lý hoạt động quảng cáo xuyên biên giới.
Bộ Y tế yêu cầu Bộ Công thương tăng cường thanh tra, kiểm tra hoạt động quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe trên các sàn giao dịch thương mại điện tử, các công ty bán hàng đa cấp kinh doanh các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Có biện pháp giám sát các hoạt động đa cấp, đặc biệt là các buổi hội thảo phát triển thành viên của các Công ty để tránh việc quảng cáo truyền miệng sai sự thật. Có biện pháp, chế tài xử lý mạnh các sàn giao dịch thương mại điện tử.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế yêu cầu Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch tuyên truyền quy định của pháp luật về quảng cáo, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân, đặc biệt các văn nghệ sĩ tham gia quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe có tác dụng như thuốc chữa bệnh, thổi phồng công dụng, nêu các thông tin chưa được kiểm chứng, quảng cáo các thông tin chưa được cơ quan chuyên môn thẩm định gây ảnh hưởng tới sức khỏe và kinh tế cho người tiêu dùng.
Đồng thời, Bộ Y tế yêu cầu Bộ Công An chỉ đạo kiểm tra xử lý nghiêm để làm gương các chủ tên miền quảng cáo trên các trang mạng xã hội vi phạm quy định pháp luật về quảng cáo. Chủ trì phối hợp với các cơ quan của Bộ Y tế, Bộ Công thương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố điều tra, xử lý các tổ chức, cá nhân quảng cáo có dấu hiệu lừa dối người tiêu dùng.
Ngoài ra, Bộ Y tế cũng yêu cầu UBND các tỉnh/thành phố chỉ đạo các cơ quan chức năng ở địa phương (Sở Thông tin và Truyền thông; Sở Y tế; Sở Công thương; Sở Văn hóa, thể thao & Du lịch; Ban Quản lý An toàn thực phẩm; Thanh tra tỉnh/thành phố) tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe trên địa bàn. Chỉ đạo các báo, đài Truyền hình và phát thanh địa phương, các cơ quan phát hành quảng cáo trên địa bàn chỉ được tiến hành quảng cáo các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe khi đã được thẩm định nội dung và chỉ được quảng cáo đúng nội dung đã được xác nhận. Cần tuyên truyền để người dân không tham gia vào các clip, video quảng cáo sai tác dụng, công dụng của thực phẩm bảo vệ sức khỏe, quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe như thuốc chữa bệnh.
Đối với các cơ quan chủ quản các đơn vị kinh doanh dịch vụ phát hành quảng cáo, Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị phát hành quảng cáo cần chủ động, có trách nhiệm kiểm tra mẫu quảng cáo so với với nội dung đã được cơ quan chuyên môn có thẩm quyền xác nhận và chỉ phát hành quảng cáo đúng nội dung đã được xác nhận. Kiên quyết không nhận những mẫu quảng cáo chưa có dấu xác nhận của cơ quan chuyên môn đã thẩm định nội dung. Các đơn vị chủ quản thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở, xử lý quyết liệt những hành vi vi phạm pháp luật về quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe của các đơn vị kinh doanh dịch vụ phát hành quảng cáo thuộc lĩnh vực mình quản lý.
Đối với các cơ quan truyền thông, cần đẩy mạnh công tác truyền thông để người dân chỉ mua thực phẩm bảo vệ sức khỏe khi có nhu cầu, không mua qua phương thức truyền miệng. Khi mua thực phẩm bảo vệ sức khỏe phải có nguồn gốc rõ ràng, có hóa đơn, chứng từ để có căn cứ, bằng chứng để các cơ quan chức năng xử lý khi có yêu cầu./.