Cuối tháng 2.2008 - lẽ ra thời điểm này Tổng cục Thống kê cũng như các cơ quan quản lý đã công bố chỉ số CPI trong tháng.
Những con số... kỷ lục
Theo các chuyên gia kinh tế, do giá cả nhiều mặt hàng và giá dịch vụ tăng từ những ngày cuối tháng 1 và đầu tháng 2 - nhất là vào những ngày cận Tết - nên chỉ số giá tiêu dùng tháng 2.2008 so với tháng trước ở nhiều địa phương đã tăng vọt. Trong đó, Hà Nội tăng 3,92%, TPHCM tăng 3,83%, Hải Phòng tăng 4,49%, Phú Thọ tăng 4,86%, Đà Nẵng tăng 4,07%... Các chuyên gia đều đưa ra nhận định: "Đây là mức tăng cao nhất trong nhiều năm qua".
Những con số cũng đáng được coi là "kỷ lục" trong lĩnh vực kinh tế đã diễn ra trong tháng 2.2008 đáng được nêu là tổng mức bán lẻ hàng hoá và dịch vụ đã ước đạt 75.894 tỉ đồng, nâng tổng mức bán lẻ hàng hoá và dịch vụ trong 2 tháng đầu năm đạt 152.836 tỉ đồng, tăng tới 31,8% so với cùng kỳ.
Cũng trong tháng 2, kim ngạch XK đã ước đạt 3,8 tỉ USD tăng 30,8% so với cùng kỳ và đã nâng kim ngạch XK 2 tháng đầu năm đạt tới 8,711 tỉ USD, tăng 21,9% so với cùng kỳ năm 2007.
Tuy nhiên, cũng trong tháng kim ngạch nhập khẩu (NK) đã đạt tới 5,8 tỉ USD, tăng 62,7% so với cùng kỳ năm trước, đưa kim ngạch NK lên tới 12,998 tỉ USD, tăng tới 63,7% so với cùng kỳ năm trước. Riêng mặt hàng ôtô nguyên chiếc chỉ trong 2 tháng đã NK 9.721 xe, tăng 647,2% về số lượng và tăng 424,8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2007.
CPI sẽ khó giảm?
Theo nhận định của Tổ điều hành thị trường trong nước, CPI trong tháng 3.2008 sẽ ước giảm được khoảng 0,1 - 0,2% so với tháng 2. Tuy nhiên, theo ý kiến của các chuyên gia kinh tế thì có lẽ dự báo này đã "quá lạc quan". Phía Tổ điều hành thị trường trong nước đã phân tích rằng, theo quy luật thì giá thị trường hàng hoá trong dịp Tết thường ở mức cao đã làm CPI tăng mạnh. Nhưng sau Tết, khi nhu cầu giảm thì giá sẽ giảm mạnh.
Tuy nhiên, việc giá cả nhiều loại vật tư hàng hoá trên thị trường thế giới tăng cao đã tác động tới giá XNK hàng hoá của VN cùng với tác động của việc thực hiện lộ trình điều chỉnh giá theo cơ chế thị trường đối với một số vật tư quan trọng: Điện, than, xăng dầu từ trong năm 2007 và nhất là việc điều chỉnh giá than bán cho hộ tiêu dùng lớn: Ximăng, giấy, phân bón; việc điều chỉnh tăng lương... đã làm chi phí sản xuất đầu vào tăng, tạo sức ép tăng giá nhiều mặt hàng trong nước.
Mặt khác do diễn biến thời tiết, dịch bệnh... tác động mạnh tới sản xuất cùng với tác động do mặt bằng giá nhiều mặt hàng nguyên liệu NK đang đứng ở mức giá cao... sẽ khó tạo nên những tác động làm "hạ nhiệt" giá cả thị trường trong nước.
Và với việc điều chỉnh tăng giá xăng dầu trong nước từ 11 giờ trưa ngày 25.2 với mức tăng giá 1.500đ/lít xăng, 3.700đ/lít dầu diesel, sẽ làm cho mong ước giảm CPI của tháng 3 trở nên... xa vời.
Theo dự báo của Tổ điều hành thị trường trong nước, giá lương thực thời gian tới sẽ tăng từ 50 - 150đ/kg, các mặt hàng đường, giấy... tăng giá không nhiều. Theo nhận định của Bộ Công Thương, nếu giá phôi thép NK khoảng 760USD/tấn mà giá bán lẻ thép xây dựng loại phi 6, phi 8 trên thị trường ở mức 16.000 - 17.000đ/kg là bất hợp lý.
Vấn đề này đã được Bộ Công Thương đề nghị các cơ quan quản lý giá và thuế tại các địa phương tăng cường công tác kiểm tra, thu hồi chênh lệch giá nhằm chống việc tăng giá thép bất hợp lý.
Tiếp tục điều chỉnh giá bán than tiệm cận giá thị trường
Tập đoàn CN Than-Khoáng sản VN (TKV) vừa có công văn 889/CV-KH thông báo đến 4 hộ sử dụng than là sản xuất điện, ximăng, phân bón, giấy, cho biết: Do mức giá bán từ 1.1.2008 vào các hộ trên vẫn thấp hơn giá thành và mới bằng 70-80% giá bán than cho các hộ sử dụng than trên thị trường trong nước và bằng trên dưới 50% giá bán than XK cùng loại; đối với than bán cho hộ điện, hiện mới chỉ bằng 65% giá thành, bằng 55% giá bán các hộ khác trong nước và bằng 45% giá XK cùng loại.
Từ 1.7.2008, theo thông báo của Bộ Tài chính, giá bán than cho điện sẽ tăng thêm 20% so với giá hiện hành, thì vẫn còn thấp hơn nhiều so với giá thành và giá các hộ khác. Để tiến tới thực hiện giá than theo cơ chế giá thị trường và chống gian lận thương mại do chênh lệch giá, giá than trong nước cần được điều chỉnh tiếp để tiệm cận giá than XK. Q.T