VOVNews phỏng vấn ông Khương Kim Tạo, Phó Văn phòng Thường trực Uỷ ban An toàn giao thông quốc gia
PV: Thưa ông, mới đây, một số thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đã đưa ra một số giải pháp để giải quyết vấn đề ách tắc giao thông đang diễn ra trầm trọng. Ông đánh giá như thế nào về các giải pháp này?
Ông Khương Kim Tạo: Có thể nói các giải pháp của thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội đưa ra rất hiệu quả trong tình hình ách tắc giao thông đang diễn ra đến mức báo động hiện nay. Đặc biệt là các biện pháp làm lệch giờ trong các khối các cơ quan Nhà nước, tổ chức phân đường một chiều, một làn xe ở một số tuyến, lực lượng cảnh sát được huy động tập trung giải quyết ở các nút giao thông quan trọng… Tuy nhiên, theo tôi đây mới chỉ là những giải pháp trước mắt, mang tính tình thế. Còn về lâu dài thì không thể áp dụng các giải pháp này được, vì chúng ta không thể cứ mỗi lần ách tắc lại áp dụng làm lệch thêm một quãng thời gian giữa các cơ quan. Thêm vào đó, số lượng phương tiện đã tràn ngập đến mức bão hoà, ngoài tầm kiểm soát của cảnh sát giao thông thì khi đó, hậu quả là tắc nghẽn ngày càng trở nên trầm trọng, đến mức không thể giải quyết được.
PV: Thưa ông, mặc dù các Bộ, Ban, ngành đã có rất nhiều giải pháp về an toàn giao thông nhưng số vụ tai nạn giao thông và số người tử vong do tai nạn giao thông vẫn gia tăng. Theo ông, nguyên nhân của tình trạng này là gì?
Ông Khương Kim Tạo: Chúng ta đang phải đối mặt với một thực tế là tai nạn giao thông gia tăng đến mức nghiêm trọng. Theo tôi nguyên nhân chính là trong thời gian vừa qua số lượng phương tiện giao thông bùng phát quá lớn, trong khi đó công tác quản lý về giao thông còn nhiều bất cập, chưa theo kịp với sự chuyển đổi phương thức giao thông một cách quá nhanh. Người điều khiển phương tiện giao thông chưa chấp hành tốt Luật Giao thông, quy tắc giao thông, ý thức của người dân chưa được nâng cao, có thể việc giáo dục một cách đầy đủ về pháp luật an toàn giao thông đối với người dân chưa thực hiện tốt… Nhiều người tham gia giao thông bằng các phương tiện thô sơ, chất lượng kém, lại không chấp hành Luật Giao thông. Ngoài ra, các yếu tố khác như: chất lượng đường sá, phương tiện tham gia giao thông, công tác quản lý kỹ thuật, tổ chức giao thông, biển báo… đều có ảnh hưởng tới số vụ tai nạn giao thông. Một điểm cần phải nhấn mạnh nữa là công tác cưỡng chế về tai nạn giao thông trong thời gia qua chưa thực hiện triệt để.
PV: Ông có cho rằng việc thực hiện các chế tài xử phạt hiện nay cũng là một trong những nguyên nhân góp phần làm gia tăng tai nạn giao thông?
Ông Khương Kim Tạo: Tôi cho rằng chế tài xử phạt chưa nghiêm cũng là một nhân tố ảnh hưởng đến số vụ tai nạn giao thông. Nếu mức độ xử phạt đủ mức răn đe, sẽ có tác dụng uốn nắn tất cả những hành vi vi phạm. Ở một số nước, khi người tham gia giao thông không có bằng lái xe có thể bị phạt tù. Họ quan niệm, khi người tham gia giao thông không có đủ các yếu tố quy định đảm bảo lái xe an toàn có nghĩa là họ đang cầm trong tay vũ khí đe doạ đến tính mạng của người khác. Trong khi đó, ở nước ta chưa có chế tài nghiêm khắc hơn, nếu vi phạm điều kiện tham gia giao thông cũng mới chỉ bị xử phạt hành chính hoặc phạt tiền, nên không đủ mức để răn đe mọi người tham giao thông.
Có thể nói, phần lớn các vụ tai nạn giao thông đường bộ xảy là do vi phạm luật giao thông đường bộ. Vì thế để nâng cao an toàn giao thông, cần phải quản lý, kiểm soát chặt chẽ phương tiện và người tham gia giao thông hơn nữa. Chúng ta quản lý chặt từ khâu đào tạo đến khâu cấp phép, sát hạch lái xe cho đến quá trình lưu hành của người điều khiển phương tiện. Muốn thế phải quy định chặt chẽ về việc cấp bằng lái xe, phải có các giải pháp kiểm soát như gắn số, lưu số bằng vào máy vi tính… để lực lượng kiểm soát thuận lợi hơn trong việc giám sát.
PV: Theo ông, giải pháp mang tính chiến lược để hạn chế được tình trạng ùn tắc, tai nạn giao thông và số người chết do tai nạn giao thông đang gia tăng như hiện nay là gì?
Ông Khương Kim Tạo: Có thể nói trong thời gian qua số lượng phương tiện giao thông tăng lên rất nhanh, đến nay số lượng xe máy đã vượt trên 20 triệu chiếc. Với số lượng này thì rất khó kiểm soát được tình trạng tai nạn giao thông gia tăng. Chúng ta phải thấy được bản chất của tai nạn giao thông là do cường độ giao thông và độ an toàn giao thông. Điều đó có nghĩa là phải giảm được cường độ giao thông, giảm số km đường lăn bánh của tổng phương tiện. Thứ hai là nâng cao độ an toàn của phương tiện cho từng km lăn bánh. Đây là 2 yếu tố quyết định đến việc giảm thiểu tai nạn giao thông. Cùng với việc giáo dục, tuyên truyền về pháp luật an toàn giao thông, các yếu tố về hạ tầng, cần phải tác động mạnh để nâng cao độ an toàn giao thông trong từng km lăn bánh của xe. Để làm được việc này, cần tập trung giải quyết vấn đề hành lang an toàn giao thông, ý thức của người tham gia giao thông, đặc biệt là của những người dân sống ở ven đường. Theo đó, không còn con đường nào khác là phải tổ chức lại quy hoạch lại hệ thống giao thông. Quy hoạch phải xuất phát từ khu dân cư và cuộc sống của người dân thuộc khu dân cư đó. Cần có những khu dân cư nhất định nối liền với những trung tâm về văn hoá, chính trị, kinh tế… bằng những loại phương tiện an toàn hơn như tàu điện ngầm, ô tô buýt chuyên dụng…
Để giải quyết vấn đề tắc nghẽn ở thành phố hiện nay, vấn đề đặt ra là chúng ta phải kiểm soát giao thông thật chặt chẽ; tổ chức lại hoạt động giao thông để giãn ra ở khu mới, và lôi kéo những hoạt động giao thông ở khu cũ ra các khu mới. Ví dụ chuyển các cơ quan của khối Trung ương, Bộ, ngành, trường Đại học ra khu mới; đồng thời trong tâm thành phố không nên khuyến khích các hoạt động liên quan đến lấn chiếm lòng đường, hè phố. Khuyến khích các cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ, các cửa hàng tự di chuyển ra các phố ngoài trung tâm thành phố để đảm bảo việc giao dịch thuận lợi hơn…
PV: Ông đánh giá như thế nào về công tác tuyên truyền pháp luật trật tự an toàn giao thông trong thời gian vừa qua?
Ông Khương Kim Tạo: Có thể nói công tác tuyên truyền pháp luật về trật tự an toàn giao thông trong những năm qua được triển khai thực hiện tương đối tốt. So với các nước phát triển, công tác này của chúng ta có phần nổi bật hơn vì các nước khác khi Luật viết xong là được ban hành, người dân có trách nhiệm phải đọc, hiểu và làm theo pháp luật. Trong khi đó, chúng ta không những tổ chức công tác tuyên truyền mà còn huy động toàn bộ hệ thống chính trị, đoàn thể tham gia vào công tác tuyên truyền, đặc biệt là các cơ quan thông tấn báo chí, đài phát thanh… Sự tham gia của tất cả các cơ quan, đoàn thể đã chứng tỏ Luật giao thông được tuyên truyền sâu rộng. Vấn đề đặt ra là chúng ta phải từng bước cưỡng chế người dân tuân thủ pháp luật, tạo thành thói quen không chỉ cho những đang người tham gia giao thông mà cho tất cả mọi người và các thế hệ tiếp theo, nhất là ở các bậc tiểu học, mẫu giáo. Có như vậy thì mới tiến tới việc xây dựng được hệ thống giao thông an toàn và văn minh.
PV: Xin cảm ơn ông./.