Quyết toán thu, chi ngân sách nhà nước cơ bản đạt và vượt dự toán được giao
Thảo luận về quyết toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2009, nhiều ý kiến phát biểu đồng tình với đánh giá của Chính phủ, rằng năm 2009 thực hiện Nghị quyết của QH, quyết toán thu, chi NSNN cơ bản đạt và vượt dự toán được giao. Thu NSNN năm 2009 thực hiện trong điều kiện tiếp tục phải điều chỉnh giảm thuế theo các cam kết hội nhập; thực hiện chính sách miễn, giảm, giãn nộp thuế để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Trong bối cảnh đó đạt được kết quả trên nhờ huy động được sức mạnh của hệ thống chính trị, thực hiện có hiệu quả các giải pháp nhằm ngăn chặn suy giảm kinh tế, sự cố gắng của cộng đồng doanh nghiệp và toàn thể nhân dân, nền kinh tế nước ta đã vượt qua khủng hoảng, đạt được mục tiêu tăng trưởng QH đề ra, nhờ đó tác động đến kết quả thu, chi năm 2009. Cơ cấu NSNN tiếp tục có bước chuyển biến, ngân sách dành cho đầu tư phát triển tăng khá (đạt 10,9% GDP, chiếm 32,3% tổng chi ngân sách, tính cả chi từ trái phiếu Chính phủ và xổ số kiến thiết thì chi đầu tư phát triển đạt 39,2% tổng chi NSNN và đạt 14,8% GDP) góp phần thực hiện nhiệm vụ tăng trưởng kinh tế, phát triển xã hội.
Tuy nhiên, một số ý kiến cũng cho rằng, hiệu quả đầu tư và hiệu quả sản xuất - kinh doanh chưa cao, chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế chưa bền vững... Cùng với những tồn tại trong quản lý thực hiện NSNN ở một số đơn vị, địa phương là khó khăn đối với sự phát triển của nền kinh tế những năm tới trong điều kiện kinh tế thế giới có nhiều biến động và nước ta ngày càng hội nhập sâu, rộng vào nền kinh tế thế giới. Từ đó, đòi hỏi phải có những giải pháp hiệu quả, sự nỗ lực của các ngành, các cấp và toàn dân để tạo chuyển biến quan trọng thực hiện tốt các nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội các năm sau. Một số ý kiến tán thành với kết quả kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2009. Theo đó, Kiểm toán Nhà nước cơ bản nhất trí với báo cáo quyết toán của Chính phủ. Các ý kiến này đề nghị Chính phủ chỉ đạo thực hiện những kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước.
Cần thiết ban hành một số giải pháp về thuế, nhưng phải cân nhắc thận trọng
Thảo luận về việc ban hành bổ sung một số giải pháp về thuế nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và cá nhân, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế năm 2011, nhiều ý kiến đồng tình với Tờ trình của Chính phủ về sự cần thiết ban hành. Tuy nhiên, đối với từng đối tượng cụ thể, các ý kiến phát biểu còn có sự khác nhau. Một số ý kiến bày tỏ sự băn khoăn ở tính thống nhất của chính sách thuế và ở việc tổ chức thực hiện. Một số ý kiến băn khoăn ở tính khả thi của việc giảm, miễn đối với một số đối tượng cụ thể. Thí dụ, Chính phủ đề xuất giảm 50% mức thuế khoán thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân từ quý III năm 2011 đến hết năm 2011 đối với các cá nhân kinh doanh nhà trọ, phòng trọ cho công nhân, sinh viên, học sinh, hộ, cá nhân chăm sóc trông giữ trẻ; hộ, cá nhân, tổ chức cung ứng suất ăn ca cho công nhân với điều kiện hộ, cá nhân, tổ chức này giữ ổn định mức giá cho thuê, giá trông giữ trẻ, giá cung ứng thức ăn như cuối năm 2010. Về vấn đề này, một số ý kiến cho rằng, chủ trương như vậy là nhằm hỗ trợ đối tượng là công nhân, học sinh, sinh viên, trẻ em, nhưng khi QH đang bàn ở đây thì người ta đã tăng giá rồi. Do vậy đối tượng là công nhân, học sinh, sinh viên, trẻ em khó được thụ hưởng. Các ý kiến này đề nghị, nên chăng hỗ trợ các đối tượng nói trên thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay ưu đãi.
Về miễn thuế thu nhập cá nhân từ ngày 1-8-2011 đến hết ngày 31-12-2011 đối với cá nhân có thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công và từ kinh doanh đến mức phải chịu thuế thu nhập cá nhân ở bậc 1 của biểu thuế lũy tiến từng phần quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân, hầu hết ý kiến bày tỏ sự đồng tình. Về việc giảm 30% số thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp thuộc đối tượng được gia hạn nộp thuế, một số ý kiến tán thành, nhưng cũng không ít ý kiến đề nghị cân nhắc kỹ.
Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh và Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng cũng đã phát biểu ý kiến, giải trình thêm về những vấn đề các đại biểu QH còn băn khoăn.
Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện tám nhóm giải pháp và ba khâu đột phá
Buổi chiều, các đại biểu thảo luận tại hội trường về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước sáu tháng đầu năm 2011; các giải pháp thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước sáu tháng cuối năm 2011.
Phần lớn ý kiến phát biểu cho rằng, tình hình kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế sáu tháng đầu năm 2011 có nhiều biến động và thách thức lớn đối với nền kinh tế Việt Nam, nhất là lạm phát có xu hướng tăng cao. Trước tình hình đó, Ðảng và Nhà nước đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện kết luận của Bộ Chính trị, các Nghị quyết của QH và Chính phủ về những giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2011. Với quyết tâm cao, cùng với việc tổ chức triển khai đồng bộ, thống nhất, quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, các bộ, ngành ở T.Ư; sự cố gắng của các địa phương, của các doanh nghiệp và sự đồng thuận của toàn xã hội, tình hình kinh tế - xã hội nước ta những tháng gần đây đã đạt được những kết quả tích cực. Tuy nhiên, nhiều đại biểu cũng chỉ ra những bất cập trong điều hành chính sách của Chính phủ thời gian qua, khiến việc thực hiện các giải pháp kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm an sinh xã hội chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Trước dự báo những tháng còn lại của năm 2011, tình hình kinh tế thế giới và trong nước sẽ tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường, các đại biểu đề nghị Chính phủ và các cơ quan hữu quan phải theo dõi, nắm chắc tình hình để kịp thời có chính sách điều hành phù hợp. Các đại biểu cũng ủng hộ Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh thực hiện tám nhóm giải pháp và ba khâu đột phá Chính phủ đã đề ra để thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2011.
Các đại biểu Nguyễn Tiến Sinh (Hòa Bình), Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Ðồng) cho rằng, mặc dù Chính phủ thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt, nhưng tốc độ lạm phát sáu tháng đầu năm 2011 tiếp tục gia tăng, giá nhiều mặt hàng thiết yếu như lương thực, điện, xăng, dầu tăng cao gây khó khăn cho người dân, nhất là các hộ nghèo, người lao động. Mặc dù tốc độ tăng trưởng kinh tế sáu tháng đầu năm tăng, nhưng với tốc độ lạm phát cũng tăng cao, khiến chất lượng đời sống người dân có xu hướng giảm. Ðánh giá nguyên nhân dẫn đến lạm phát tăng cao thời gian qua, đại biểu Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh) và một số đại biểu khác cho rằng, một trong những nguyên nhân quan trọng là do nhập siêu ở mức quá cao, trong đó có nhiều mặt hàng xa xỉ. Vì vậy, đề nghị, Chính phủ cần có chính sách hạn chế nhập khẩu những mặt hàng trong nước sản xuất được và đẩy mạnh xuất khẩu, đặc biệt là những mặt hàng Việt Nam có lợi thế như lương thực, nhằm giảm nhập siêu.
Cắt giảm đầu tư công được Chính phủ coi là một trong những giải pháp hữu hiệu nhằm kiềm chế lạm phát và nỗ lực thực hiện. Tuy nhiên nhiều đại biểu cho rằng, việc cắt giảm đầu tư công thời gian qua vẫn mang tính cơ học. Ðại biểu Trương Văn Vở (Ðồng Nai) cho rằng, cắt giảm đầu tư công đạt được những kết quả bước đầu, nhưng việc thực hiện còn mang tính đồng đều, chưa căn cứ vào điều kiện cụ thể của từng địa phương nên một số công trình quan trọng vẫn phải dừng đầu tư gây lãng phí, nhất là những địa phương vùng sâu, vùng xa. Ðại biểu này đề nghị, trong thời gian tới, Chính phủ cần đưa ra tiêu chí cụ thể về cắt giảm đầu tư công; tăng cường đầu tư cho y tế, giáo dục, giao thông nông thôn, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội những vùng khó khăn. Về nguồn vốn đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội, nhiều đại biểu đề nghị, cần có chính sách đẩy mạnh đầu tư phát triển nông nghiệp, nông thôn, không nên thắt chặt chi tiêu với lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, có chính sách kích cầu nhằm thúc đẩy sản xuất, nhất là sản xuất nông nghiệp. Duy trì quỹ đất cho sản xuất nông nghiệp và quan tâm hơn nữa đến vấn đề dự trữ lương thực, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia. Chú trọng đầu tư nhằm đẩy mạnh triển khai Chương trình nông thôn mới.
Liên quan đến tình hình sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, các đại biểu Huỳnh Thành (Gia Lai) và Cao Sĩ Kiêm (Thái Bình) cho rằng, hiện nay các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ gặp nhiều khó khăn, có doanh nghiệp phải ngừng hoạt động, trong đó nguyên nhân quan trọng là khó tiếp cận vốn, chi phí cao, sức mua giảm. Do vậy, trong thời gian tới Chính phủ cần thực hiện có hiệu quả các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ngoài các giải pháp nhằm giúp các doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn với lãi suất hợp lý, cần sớm triển khai phương án miễn, giảm, giãn một số sắc thuế, giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp.
Về các giải pháp thực hiện các chính sách an sinh xã hội, một số đại biểu cho rằng, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách bảo đảm an sinh xã hội, nhưng có những chính sách chưa thật sự đi vào cuộc sống; tỷ lệ hộ đã thoát nghèo lại rơi vào cận nghèo và tái nghèo cao. Ðại biểu Bùi Sĩ Lợi (Thanh Hóa) đề nghị, thời gian tới, cùng với các giải pháp tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, Chính phủ cần quan tâm hơn nữa đến việc tổ chức thực hiện các đề án nhằm nâng cao đời sống người dân, nhất là các hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa như: Ðề án 167 của Chính phủ về hỗ trợ nhà ở cho người nghèo; Ðề án đào tạo nghề cho một triệu nông dân; Ðề án 1816 về đưa chuyên gia y tế về hỗ trợ tuyến dưới...