Sau tám ngày làm việc khẩn trương với tinh thần trách nhiệm cao, chiều qua, 29-3, kỳ họp thứ chín, QH khóa XII đã thành công và bế mạc. Tới dự, có các đồng chí: Tổng Bí thư, Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng; nguyên Tổng Bí thư: Lê Khả Phiêu, Nông Ðức Mạnh; Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam Huỳnh Ðảm; các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Ðảng và Nhà nước, các đồng chí lão thành cách mạng, nhiều đại biểu QH các khóa trước và các đại biểu QH khóa XII.
Trước đó, trong phiên họp buổi sáng, QH đã thảo luận tại Hội trường về Báo cáo công tác của Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao (TANDTC), Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao (KSNDTC) nhiệm kỳ 2007 - 2011.
Trong thảo luận, các đại biểu QH tập trung đánh giá những kết quả đã đạt được, những chuyển biến tích cực, những mặt còn hạn chế trong tổ chức và hoạt động của ngành tòa án và kiểm sát nhiệm kỳ vừa qua; phân tích để làm rõ thêm một số nguyên nhân của những mặt được, chưa được trong tổ chức và hoạt động của hai ngành; đưa ra những bài học kinh nghiệm và một số nhiệm vụ trọng tâm công tác trong nhiệm kỳ tới.
Các ý kiến phát biểu cơ bản nhất trí với báo cáo của ngành tòa án và ngành kiểm sát trong nhiệm kỳ 2007 - 2011. Trong điều kiện đất nước có nhiều thuận lợi cơ bản nhưng cũng gặp không ít khó khăn, thách thức, tình hình tội phạm vi phạm pháp luật ngày càng phức tạp nhưng ngành tòa án và ngành kiểm sát đã nỗ lực phấn đấu thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ của mình, cùng với các cơ quan tư pháp khác góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, bảo đảm ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân, bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa.
Về công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, công tác giải quyết xét xử các loại vụ án có những chuyển biến tốt. Tỷ lệ các vụ án oan, sai, án bị hủy, cải sửa giảm đáng kể so với nhiệm kỳ trước. Tính công khai, dân chủ trong hoạt động tư pháp có chuyển biến tích cực, công tác giải quyết đơn khiếu nại và đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, công tác hướng dẫn, áp dụng pháp luật, bồi thường đối với những người bị oan trong tố tụng hình sự có chuyển biến đáng ghi nhận. Công tác cải cách tư pháp được đẩy mạnh, nhiều nội dung được triển khai thực hiện trên thực tế đã góp phần thiết thực nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động tư pháp.
Tuy nhiên, các ý kiến phát biểu cũng cho rằng, chất lượng công tác truy tố và xét xử hình sự tuy đã có chuyển biến, nhưng vẫn chưa khắc phục được triệt để việc làm oan người vô tội; kỹ năng thực hành quyền công tố và tranh tụng của kiểm sát viên tại phiên tòa chưa đáp ứng yêu cầu của cải cách tư pháp, chất lượng xét xử và kiểm sát án hành chính, kinh tế, thương mại, lao động đạt chất lượng chưa cao. Các đại biểu QH đề nghị trong thời gian tới hai ngành tập trung xây dựng cụ thể đề án về đổi mới tổ chức và hoạt động của Tòa án, Viện Kiểm sát theo Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 và các nghị quyết của QH.
Trong phiên họp buổi sáng, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân thay mặt Chính phủ báo cáo QH về tình hình thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và những kinh nghiệm rút ra từ sự cố nhà máy điện hạt nhân Phư-cư-si-ma 1 (Nhật Bản) và việc xử lý các sai phạm tại Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin).
Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho biết, về công tác lựa chọn tư vấn lập hồ sơ phê duyệt địa điểm và báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, Tập đoàn Ðiện lực Việt Nam (EVN) đã dự thảo điều kiện để chọn tư vấn lập hồ sơ phê duyệt địa điểm và báo cáo nghiên cứu khả thi gửi Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) để góp ý về sự phù hợp với các hướng dẫn của cơ quan này, nhất là các nội dung bảo đảm an toàn hạt nhân. Chính phủ đã giao EVN lập kế hoạch ứng phó sự cố và xây dựng cơ sở kỹ thuật cho việc ứng phó sự cố của dự án. Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp với UBND tỉnh Ninh Thuận và các cơ quan liên quan nghiên cứu, học tập kinh nghiệm của nước ngoài và IAEA để xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố hạt nhân cấp quốc gia và cấp tỉnh.
Theo Phó Thủ tướng, sự cố điện hạt nhân tại Nhật Bản đã cho bài học rất lớn, đặc biệt là với Việt Nam, đang chuẩn bị đầu tư điện hạt nhân. Vì vậy, việc lựa chọn địa điểm cũng như công nghệ phải tính đến tất cả các yếu tố có thể ảnh hưởng đến an toàn của nhà máy, kể cả những trường hợp rủi ro nhất, như động đất, sóng thần và những sự cố khác, nhằm bảo đảm tính an toàn cao nhất cho nhà máy trong điều kiện có sự cố. Chính phủ yêu cầu các đơn vị liên quan tuân thủ nghiêm ngặt quy trình xây dựng, vận hành, bảo dưỡng nhà máy điện hạt nhân để bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Ðề cập vấn đề Vinashin, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã giao Thanh tra Chính phủ thực hiện thanh tra toàn diện và yêu cầu làm rõ tình hình và sai phạm tại Tập đoàn Vinashin. Ðến nay, Thanh tra Chính phủ đã hoàn thành công tác thanh tra và đang tập hợp số liệu, hoàn thiện báo cáo thanh tra để báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Sau khi có báo cáo của thanh tra, Chính phủ sẽ xử lý nghiêm minh, khách quan, theo đúng pháp luật và báo cáo trước QH. Liên quan vụ việc sai phạm tại Vinashin, Bộ Công an cùng các cơ quan chức năng thi hành pháp luật đã tiến hành điều tra, khởi tố, bắt tạm giam một số cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật, cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế. Ðến nay, về công tác điều tra, các cơ quan chức năng tiếp tục bổ sung chứng cứ để xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Kết thúc phiên họp sáng, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu thay mặt Ðoàn chủ tọa phát biểu ý kiến về việc thực hiện dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và việc xử lý các sai phạm tại Tập đoàn Vinashin.
Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu cho biết, về dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, Ðoàn chủ tọa thấy rằng, trong Nghị quyết của QH về đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, QH đã xác định phải chọn công nghệ hiện đại nhất, đã được kiểm chứng bảo đảm tuyệt đối an toàn. Yêu cầu Chính phủ phải tính toán thiết kế chương trình theo tiêu chuẩn cấp đặc biệt, nghiên cứu đánh giá đầy đủ về tác động của các đứt gãy, kiến tạo địa chất, các hiện tượng biến đổi khí hậu, nước biển dâng ở khu vực triển khai dự án... QH đã yêu cầu trước khi xây dựng tổ máy đầu tiên Chính phủ phải báo cáo QH kết quả chuẩn bị. Như vậy, căn cứ vào tình hình thực tiễn chuẩn bị triển khai dự án, trên cơ sở đề nghị của Chính phủ và tình hình thực tế, QH sẽ xem xét và có quyết định phù hợp. Về vấn đề Vinashin, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu cho biết, chiều ngày 28-3-2011, Ủy ban Thường vụ QH đã họp, thảo luận và cân nhắc kỹ nhiều mặt và thấy rằng, vấn đề này đã và đang được các cơ quan có trách nhiệm của Ðảng và Nhà nước xem xét xử lý theo thẩm quyền. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ QH đề nghị QH không lập Ủy ban lâm thời để điều tra.
Buổi chiều, trước phiên bế mạc, QH tiến hành bỏ phiếu thông qua ba dự thảo luật. Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của QH Lê Thị Thu Ba trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự (TTDS). QH đã biểu quyết thông qua dự án này với 455 đại biểu tán thành, chiếm 89,86% tổng số đại biểu QH. QH cũng biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật TTDS, với 429 đại biểu tán thành, chiếm 87,02% tổng số đại biểu.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của QH Lê Thị Thu Ba trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (PCMBN). Báo cáo giải trình tập trung vào các nội dung được nhiều đại biểu quan tâm, bao gồm: Về tên gọi của dự án Luật; Về phạm vi điều chỉnh (Ðiều 1 của dự thảo Luật); Về các hành vi bị nghiêm cấm (Ðiều 3); Về quyền và nghĩa vụ của nạn nhân (Ðiều 6); Về công tác phòng ngừa mua bán người; Về xử lý vi phạm (Ðiều 23)... Ngoài những nội dung được tiếp thu, chỉnh lý, Ủy ban Thường vụ QH còn chỉ đạo tiếp thu, chỉnh lý nhiều nội dung khác, như thay đổi trật tự các nội dung của phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật, giải thích rõ hơn một số khái niệm, chỉnh lý nội dung thông tin, tuyên truyền, giáo dục về PCMBN... QH đã biểu quyết thông qua dự thảo Luật PCMBN với 450 đại biểu tán thành, chiếm 91,28% tổng số đại biểu QH.
Tiếp đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của QH Hà Văn Hiền trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Kiểm toán độc lập (KTÐL). Báo cáo đã làm rõ thêm các ý kiến của đại biểu về tên gọi của Luật; về quản lý nhà nước đối với KTÐL; điều kiện đăng ký hành nghề kiểm toán của kiểm toán viên hành nghề; doanh nghiệp kiểm toán; vấn đề quy định khung giá phí dịch vụ kiểm toán; và quy định nội dung không được ngoại trừ trong báo cáo kiểm toán báo cáo tài chính. QH đã biểu quyết thông qua dự thảo Luật Kiểm toán độc lập với 430 đại biểu có mặt tán thành, chiếm 87,22% tổng số đại biểu QH.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Nguyễn Văn Thuận trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thủ đô. Báo cáo làm rõ hơn nội dung nhiều điều, khoản cụ thể như: Về mục tiêu xây dựng, phát triển Thủ đô; Về nhiệm vụ xây dựng, phát triển và bảo vệ Thủ đô (Ðiều 4); Về trách nhiệm của Thủ đô với cả nước (Ðiều 5); Về chính sách đầu tư, xây dựng, Thủ đô (Ðiều 10)... phát triển Thủ đô (Ðiều 8); Về quy hoạch Ngoài những nội dung nêu trên, Ủy ban Thường vụ QH đã tiếp thu ý kiến của các đại biểu QH để chỉnh lý nhiều nội dung khác, kể cả về kỹ thuật văn bản.
Tuy nhiên, tại kỳ họp này, QH đã không thông qua dự thảo Luật Thủ đô (chỉ có 177 đại biểu tán thành thông qua, chiếm 35,9% tổng số đại biểu; có 221 đại biểu không tán thành thông qua, chiếm 44,83%; 54 đại biểu không biểu quyết, chiếm 10,95%).
Phát biểu ý kiến bế mạc kỳ họp, Tổng Bí thư, Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng, nêu rõ, sau tám ngày làm việc khẩn trương, với tinh thần dân chủ, trách nhiệm cao, kỳ họp thứ chín, QH khóa XII đã hoàn tất chương trình nghị sự của mình. Tại kỳ họp này, QH đã thảo luận, đánh giá bổ sung việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2010; tình hình triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước những tháng đầu năm 2011; tiến hành công tác xây dựng pháp luật. QH đã dành nhiều thời gian xem xét các Báo cáo tổng kết nhiệm kỳ (2007-2011) của QH, các cơ quan của QH, Chủ tịch nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Chánh án TANDTC, Viện trưởng Viện KSNDTC... (Toàn văn Bài phát biểu đăng số báo hôm nay).