Thảo luận về Báo cáo tổng kết hoạt động của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XII (2007-2011), sáng 28/3, các đại biểu đều khẳng định, vị thế Quốc hội không ngừng được nâng cao và người dân ngày càng tin tưởng vào những quyết định của cơ quan quyền lực cao nhất.
Quốc hội đã thực sự vì dân
Đại biểu Lê Văn Cuông (đoàn Thanh Hoá) nhấn mạnh, Quốc hội đã thực sự là của dân, do dân và vì dân. Điều đó được thể hiện qua văn hoá tranh luận, chất vấn và trả lời chất vấn cũng như đưa ra những quyết định. Đại biểu cũng khẳng định, bản lĩnh Quốc hội nói chung, từng đại biểu nói riêng ngày càng tăng cao, thẳng thắn lên tiếng vì lợi ích nhân dân.
Đồng quan điểm, đại biểu Trần Ngọc Vinh (đoàn Hải Phòng) cho rằng Báo cáo đã đánh giá tương đối toàn diện các mặt công tác và thẳng thắn chỉ ra tồn tại. “Quốc hội khóa XII hoạt động 4 năm trong tình hình đất nuớc nhiều biến động, nhưng nhờ đổi mới hoạt động, cách thảo luận nên nhiều dự án luật, nhiều vấn đề quan trọng của đất nước đã được làm rõ và có quyết định phù hợp, để lại ấn tượng ngày càng cao trong cử tri”, đại biểu nhấn mạnh.
Đây là khóa Quốc hội đầu tiên tranh luận theo nhóm vấn đề và chất vấn tại hội trường theo nhóm vấn đề. Ý kiến các đại biểu cho rằng đây là cách làm hiệu quả và được cử tri cả nước hoan nghênh.
Ý kiều đại biểu cho rằng, đây là kỳ Quốc hội của đổi mới. Đại biểu Nguyễn Đăng Trừng (đoàn TP HCM) nhấn mạnh: Hoạt động kỳ này nhiều tiến bộ, thể hiện rõ ở các phiên thảo luận, chất vấn và trả lời chất vấn. Nhiều bà con cho biết thích theo dõi các phiên chất vấn và chất vấn của Quốc hội.
Cũng theo đại biểu Nguyễn Đăng Trứng, vì chất vấn và trả lời theo từng nhóm vấn đề nên tính tập trung cao, không lan man. Bên cạnh đó, Đoàn chủ tịch đã có những gợi ý cụ thể, tạo diều kiện cho các đại biểu chất vấn, tranh luận sôi nổi. “Trên nghị trường, nhiều đại biểu đã thể hiện rõ bản lĩnh, thẳng thắng, nảy lửa nhưng chân tình và xây dựng”, vị đại biểu đoàn TP HCM nhận xét.
Quốc hội còn bị động
Nguyễn Đình Xuân (đoàn Tây Ninh) cho rằng, việc giám sát sau khi có quyết định của Quốc hội chưa làm tốt. Các nghị quyết của Quốc hội được áp dụng như thế nào, tiến độ ra sao vẫn chưa sát sao.
Còn theo đại hiểu Trần Thị Hoa Ry (đoàn Bạc Liêu), công tác giám sát tuy có tiến bộ nhưng sự tác động các cơ quan hữu quan thực hiện những kiến nghị sau giám sát chưa triệt để, thậm chí cử tri không biết xúc tác đến đâu. Nhiều vấn đề gây bức xúc như tham nhũng, lãng phí chưa giảm được là bao.
Theo đại biểu Ngô Minh Hồng (đoàn TP HCM), Quốc hội đôi khi còn bị động. Nhiều khoản chi tiêu vượt dự toán nhưng đã chi tiêu rồi thì Quốc hội đành phải thông qua. Các dự thảo chưa được chuẩn bị kỹ và “đưa cái nào ra thì xem xét cái đó” mà chưa có sự chủ động ngay từ đầu.
Ý kiến của đại biểu Trần Ngọc Vinh (đoàn Hải Phòng) cũng đồng tình về việc các Luật được chuẩn bị còn kém, nhiều luật quan trọng hơn lại không kịp đưa ra để bàn như Luật đất đai tại kỳ họp lần này, tình trạng “luật khung, luật ống” vẫn diễn ra.
Cần tăng cường chuyên trách
Nhiều ý kiến đại biểu đề nghị cần tăng cường đại biểu chuyên trách để nâng cao hiệu quả hoạt động Quốc hội. Đại biểu Danh Út (đoàn Kiên Giang) kiến nghị, cần tăng số lượng đại biểu chuyên trách, đi đôi với sửa đổi phương thức hoạt động.
Cũng chính vì đại biểu chuyên trách ít, hay thay đổi nên “sáng kiến pháp luật” của đại biểu còn hạn chế. Đại biểu băn khoăn: “Đại biểu gần dân, hiểu được hiệu quả khi pháp luật đi vào thực tế, nhưng chưa có cơ chế khuyến khích để có sáng kiến”. Do đó, theo đại biểu, nên hàng năm, Uỷ ban Pháp luật, Hội đồng Dân tộc Quốc hội có thể nêu lên ý kiến để đại biểu đăng ký và thời hạn trình ý kiến pháp luật. “Làm được điều này, tính dân chủ và trách nhiệm của đại biểu thể hiện rõ nét hơn”, đại biểu Danh Út nhấn mạnh.
Ngoài ra, đại biểu Hoàng Văn Toàn (đoàn Vĩnh Phúc) và đại biểu Danh Út (đoàn Kiên Giang) nêu ý kiến đề nghị xem xét điều chỉnh các cơ quan Quốc hội theo hướng tăng cường các cơ quan trực thuộc (như Uỷ ban Dân nguyện) để tập hợp, nghiên cứu sâu các kiến nghị, bức xúc của cử tri cần được tập trung giải quyết, qua đó tăng cường lòng tin của người dân./.