Tham dự buổi làm việc có Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GT - VT) Nguyễn Văn Công; Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Nguyễn Văn Linh; đại diện một số bộ, ngành, tổ chức có liên quan...
Theo báo cáo của UBND tỉnh Bắc Giang, trên địa bàn hiện đang thực hiện 2 dự án giao thông được đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT, và 2 dự án đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư. Các dự án giao thông được thực hiện theo hình thức BOT được đánh giá đã góp phần hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn. Dự án nâng cấp, cải tạo Quốc lộ 1 đoạn Hà Nội - Bắc Giang được cơ bản hoàn thành đã tạo điều kiện cho tỉnh thu hút mạnh mẽ đầu tư vào các cụm, khu công nghiệp, giải quyết công ăn việc làm, chuyển đổi cơ cấu kinh tế...
Báo cáo của Bắc Giang cũng nêu rõ, dù đầu tư theo hình thức BOT còn một số tồn tại, bất cập từ cơ chế, chính sách đến quản lý đầu tư và khai thác công trình, nhưng hình thức này đã đem lại nhiều kết quả và tác động tích cực, nhất là góp phần từng bước hoàn thiện mạng lưới giao thông quốc gia, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Khi các dự án giao thông theo hình thức BOT đi vào vận hành đã mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng như giúp giảm chi phí tiêu hao nhiên liệu, giảm thời gian vận chuyển hàng hóa... Các dự án BOT cũng tạo được khoản lợi nhuận cho nhà đầu tư, trung bình khoảng từ 11 - 12%/năm.
Để đẩy mạnh thu hút đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) nói chung, cũng như hình thức BOT nói riêng, UBND tỉnh Bắc Giang đề nghị, cần tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý, đặc biệt xem xét nâng cao cấp độ văn bản pháp luật để quản lý những hoạt động đầu tư này (có thể là luật), để bảo đảm tính ổn định của chính sách, tăng niềm tin cho các nhà đầu tư. Xây dựng kế hoạch phát triển kết cấu hạ tầng giao thông bằng hình thức BOT để thống nhất quản lý, thực hiện, tránh tình trạng tập trung quá nhiều trạm, điểm thu phí tại một khu vực.
Đoàn giám sát của Uỷ ban thường vụ Quốc hội mong muốn, UBND các cấp và chủ đầu tư tiếp tục làm rõ hơn về những bất cập, hạn chế trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh hình thức đầu tư BOT; quá trình tham khảo ý kiến của địa phương trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư... Cơ quan quản lý nhà nước cần lưu ý phản ánh của địa phương về việc chưa tạo điều kiện cho các nhà đầu tư tham gia, tìm hiểu về dự án, trong khi lựa chọn nhà đầu tư phần lớn áp dụng hình thức chỉ định thầu. Hay tình trạng mở rộng đường tại dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1 đoạn Hà Nội - Bắc Giang, nhưng không mở rộng cầu, tạo thành các nút thắt giao thông tại địa điểm này. Một số ý kiến cũng lưu ý, Bộ GT - VT và chính quyền địa phương cần tính toán đến khả năng chịu đựng của người dân, doanh nghiệp khi hoàn thiện đường cao tốc này, tiến hành thu phí khép kín, với mức thu phí cao hơn nhiều lần so với hiện nay.
Theo Thứ trưởng Bộ GT - VT Nguyễn Văn Công, dự toán công trình được xây dựng từ những năm 2010, 2011 - thời điểm có biến động CPI lớn, nên tính trượt giá, dự phòng chi phí cao, khiến tổng mức dầu tư dự kiến lớn hơn con số thực hiện. Đặc điểm này cũng khiến thời gian thu phí tạm tính thường kéo dài hơn so với thời gian sau kiểm tra của Bộ GT - VT. Tuy nhiên, thời gian thu phí chính thức chỉ được xác định sau khi quyết toán công trình, không chịu thực hiện theo mức ban đầu đề ra, Thứ trưởng Nguyễn Văn Công khẳng định.
Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đánh giá cao nỗ lực của Bộ GT - VT, UBND tỉnh Bắc Giang và chủ đầu tư trong quá trình triển khai dự án này; ghi nhận tác động của dự án đối với quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị, UBND tỉnh Bắc Giang tiếp tục bổ sung thông tin về thực hiện các dự án theo hình thức BOT, BT, hay PPP nói chung để tạo cơ sở để Đoàn giám sát đưa ra kiến nghị về xây dựng Luật điều chỉnh về đầu tư kết hợp công - tư, tạo cơ sở pháp lý ổn định, tăng sức thu hút với các nhà đầu tư. Trên cơ sở ý kiến của địa phương, Bộ GT-VT cần tiếp tục nghiên cứu, tham mưu Chính phủ xây dựng hệ thống cơ chế, chính sách rõ ràng, minh bạch hơn, giúp nhà đầu tư yên tâm đầu tư vào những đoạn đường ít lợi nhuận hơn.