Ngày 22.8, dưới sự điều khiển của Phó chủ tịch QH Uông Chu Lưu, UBTVQH đã nghe và đóng góp ý kiến vào các Báo cáo liên quan đến tình hình giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân do đại diện Lãnh đạo Thanh tra Chính phủ, Viện Kiểm sát Nhân dân, Tòa án Nhân dân tối cao và Đoàn Giám sát của UBTVQH trình bày.
Nhìn chung, các Báo cáo đều nhận định: tình hình khiếu nại, tố cáo của công dân diễn biến phức tạp và có xu hướng vượt cấp lên các cơ quan Trung ương. Khiếu nại, tố cáo xảy ra khá phổ biến ở các tỉnh, thành phố có tốc độ đô thị hóa cao, đã và đang thực hiện nhiều dự án về phát triển KT- XH, xây dựng khu đô thị, khu công nghiệp... Nội dung khiếu nại của công dân xảy ra ở hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhưng tập trung chủ yếu ở lĩnh vực đất đai. Báo cáo giám sát của UBTVQH nêu rõ: những năm qua, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo đã có những chuyển biến tích cực và dần đi vào nề nếp; Giải quyết được số lượng lớn đơn khiếu nại của công dân, chất lượng giải quyết được nâng lên; Nhiều vụ việc khiếu nại gay gắt, kéo dài đã được giải quyết dứt điểm, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân đã được khôi phục. Tuy nhiên, ở một số địa phương còn có vụ việc giải quyết không đúng chính sách, pháp luật, chưa phù hợp với thực tế. Một số vụ việc mặc dù không phức tạp, nhưng do thiếu quan tâm hoặc do sự nể nang, né tránh dẫn đến chậm được giải quyết...
Liên quan đến việc tổ chức tiếp công dân, các Báo cáo cho biết hầu hết các cơ quan Nhà nước đã tổ chức tiếp công dân thường xuyên. Việc tiếp công dân của Thủ trưởng cơ quan hành chính Nhà nước đã có sự chuyển biến tích cực. Một sôæ địa phương khi có vụ việc phức tạp xảy ra, Chủ tịch UBND tỉnh đã xuống tận cơ sở để trực tiếp đối thoại với công dân. Tuy nhiên, công tác tiếp công dân mang tính hình thức còn khá phổ biến. Mô hình tiếp công dân chưa thống nhất...
Các Ủy viên UBTVQH cơ bản nhất trí với những đánh giá nêu trong các Báo cáo; tập trung phân tích nguyên nhân phát sinh khiếu nại, tố cáo, nguyên nhân làm hạn chế hiệu quả giải quyết khiếu nại tố cáo... Chủ nhiệm UB Pháp luật Nguyễn Văn Thuận cho rằng nguyên nhân phát sinh tình trạng khiếu nại, tố cáo có xu hướng diễn biến phức tạp, kéo dài như hiện nay chủ yếu do 3 nguyên nhân liên quan đến pháp luật, tổ chức thi hành pháp luật và đội ngũ cán bộ làm công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Trong đó, nguyên nhân của mọi nguyên nhân là do đội ngũ cán bộ làm công tác khiếu nại, tố cáo. Và, nếu chấp hành đúng các quy định của Luật Khiếu nại, tố cáo thì tình hình cũng không đến nỗi phức tạp như hiện nay- Chủ nhiệm Nguyễn Văn Thuận thẳng thắn. Tuy nhiên, một số Ủy viên UBTVQH chưa đồng thuận với quan điểm này và cho rằng, hiện nay pháp luật về nội dung làm căn cứ giải quyết khiếu nại được quy định trong các luật, pháp lệnh chuyên ngành, nhất là Luật Đất đai còn chồng chéo, chưa phù hợp với thực tế, chưa đầy đủ và thường xuyên thay đổi. Và, nếu thực hiện đúng các quy định pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo thì có những điểm không thực thi được trên thực tế- Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Thu Ba thẳng thắn. Chủ nhiệm UB Tư pháp Lê Thị Thu Ba, Chủ nhiệm UB Quốc phòng và An ninh Lê Quang Bình, nhất trí với kiến nghị nêu trong các Báo cáo là cần thiết phải rà soát các luật chuyên ngành làm căn cứ để giải quyết khiếu nại; sửa đổi, bổ sung kịp thời những quy định pháp luật chưa phù hợp với thực tế, khắc phục tình trạng mâu thuẫn giữa một số quy định liên quan trong các văn bản luật, pháp lệnh... Có như vậy mới hạn chế dần tình trạng khiếu nại, tố cáo diễn biến phức tạp như hiện nay.